مرجان‌ها، معمار سلامت دريا... 
وسيله‌اي ويژه براي بررسي متنوع‌ترين گونه اكوسيستم‌هاي دريايي
مرجان‌ها، معمار سلامت دريا ...
جام جم آنلاين: آيا مي‌دانيد حدود يك‌ششم از خطوط ساحلي جهان به وسيله صخره‌هاي مرجاني محافظت مي‌شوند؟ در واقع آبسنگ‌هاي مرجاني از متنوع‌ترين اجتماعات توليدكننده در كره زمين به شمار مي‌روند آنها در آب‌هاي گرم، شفاف و كم‌عمق مناطق گرمسيري در دنيا پراكنده هستند.
به بيان ديگر، آبسنگ‌ها بزرگ‌ترين تنوع گونه‌اي را بين اكوسيستم‌هاي دريايي شامل مي‌شوند. از سوي ديگر صخره‌هاي مرجاني نيز در تهيه غذا و ايجاد پناهگاه براي ماهي‌ها و نرم‌تنان نقش دارند. همچنين آنها با جذب مقادير زيادي از انرژي امواج از فرسايش سواحل جلوگيري مي‌كنند.
با توجه به اهميت اين اكوسيستم دريايي، سازمان‌هاي بسياري در دنيا به دنبال يافتن راهي هستند كه بتوان ضمن حفظ اين اكوسيستم‌ها، راهكارهاي مناسبي را نيز در خصوص پيشگيري يا كاهش اثرات گرم‌شدن زمين روي آبسنگ‌هاي مرجاني ارائه كرد. در همين ارتباط دكتر تيمور اميني راد، كارشناس علمي و پژوهشي مركز تحقيقات شيلات چابهار موفق به اختراع دستگاهي به نام CORAL WATCH ROCKET شده كه وسيله‌اي براي بررسي سريع و ايمن كلوني‌هاي مرجاني است. ما نيز به اين بهانه پاي صحبت‌هاي وي نشسته‌ايم.
اكوسيستم‌هاي مرجاني از چه روي حائز اهميت هستند؟
صخره‌هاي مرجاني حدود600 هزار كيلومتر مربع يا 230 هزار مايل مربع يعني 17درصد از سطح زمين و كمتر از يك‌درصد بستر درياها را شامل مي‌شوند. با اين حال بسيار حياتي هستند، زيرا صخره‌هاي مرجاني به عنوان موانع ساحلي عمل مي‌كنند به طوري كه اجتماعات ساحلي و جزاير را از توفان‌ها و فرسايش و آسيب امواج درياها محافظت مي‌كنند.
صخره‌هاي مرجاني با جذب توريسم كمك زيادي به اقتصاد محلي كرده‌اند. چنانچه برآورد شده، يك مترمربع از صخره‌هاي مرجاني مي‌تواند حدود 47هزار دلار به درآمد يك كشور كمك كند.
در عين حال آبسنگ‌هاي مرجاني زادگاه بيش از 25درصد گونه‌هاي دريايي و پناهگاه تقريبا 33درصد از گونه‌هاي ماهيان مشهور هستند.
جالب است بدانيد، دانشمندان حدود 80 هزار گونه از صخره‌هاي مرجاني را شناسايي كرده‌اند، اما برخي از آنها اعتقاد دارند كه صخره‌ها مي‌توانند بيش از يك ميليون از گونه‌هاي مرجاني را شامل شوند. در واقع فراواني حيات در اين اكوسيستم‌ها به اين معني است كه صخره‌ها به حفظ تنوع بيولوژيك كمك فراوني مي‌كنند.
آبسنگ‌هاي مرجاني چه نقشي را در تامين سلامت محيط دريا به عهده دارند؟
اين آبسنگ‌ها نيمي از كلسيمي‌را كه وارد اقيانوس‌ها مي‌شود گرفته و به صورت كربنات كلسيم درمي‌آورند. از آنجا كه هر اتم كلسيم براي تركيب به يك مولكول 2 Co نياز دارد اين آبسنگ‌ها سالانه به 700 ميليارد كيلوگرم كربن نياز دارند؛ لذا براي سلامت محيط دريا و كره زمين اهميت دارند.
به واسطه همزيستي يك جلبك تك سلولي (Zooxanthellae)، ساختار آبسنگ‌هاي مرجاني به يك اجتماع توليدكننده اوليه مبدل شده است كه تركيبات فعال بيولوژيك توليد شده به وسيله ارگانيسم‌هاي مستقر در اين اجتماعات داراي خواص ضدباكتري و ضدويروسي هستند. اين تركيبات مهم ممكن است پايه توليد داروهايي كه كاربرد پزشكي دارند، قرار گيرند.
مي‌توان نتيجه گرفت كه آبسنگ‌ها يكي از مهم‌ترين سازندگان خشكي‌ها و جزاير در مناطق گرمسيري هستند. آبسنگ‌هاي مرجاني باعث افزايش تنوع زيستي، ايجاد پناهگاه مطمئن براي ساير آبزيان، توليد اكسيژن و رونق بخشيدن به كسب و كار صيادان مي‌شوند. يكي ديگر از وظايف اين آبزيان با ارزش تبديل بي‌وقفه دي‌اكسيدكربن به كربنات كلسيم است كه تنها يك ساختار آهكي است و براي طبيعت نيز مضر نيست.
اين اكوسيستم‌ها چه ارتباطي با پديدهگرمشدن زمين دارند؟
در حال حاضر ريف بزرگ استراليا به عنوان بزرگ‌ترين و با اهميت‌ترين ريف مرجاني در دنيا محسوب مي‌گردد. در صورتي كه مشكلات آب و هوايي و دستكاري‌هاي انساني افزايش يابد، اين ريف به طور جدي در خطر قرار مي‌گيرد و در اين صورت به بحران گرم‌تر شدن كره زمين كمك بيشتري كرده‌ايم.
علت آن هم با توضيحاتي كه پيشتر دادم واضح است. يعني از آنجا كه آبسنگ‌هاي مرجاني قادرند دي‌اكسيدكربن محلول در آب را جذب و طي يك روند شيميايي بسيار ساده آن‌را به كربنات كلسيم تبديل كند، مي‌توانند كمك بسيار شاياني در كنترل و جذب گازهاي گلخانه‌اي باشند كه عامل اصلي گرم شدن كره زمين است.
عمدتا چه سازمان‌هايي مسووليت بررسي سلامت اكوسيستم‌هاي مرجاني را به عهده دارند؟
سازمان‌ها و گروه‌هاي انتفاعي و غيرانتفاعي بسيار زيادي در دنيا درخصوص بررسي وضعيت سلامت مرجان‌ها مشغول فعاليتند. از اين ميان مي‌توان به سازمان‌هاي PADI ، Project A. W. A. R. E ،Reef Base ،Reef Check وWatch Coral اشاره كرد.
آبسنگ‌هاي مرجاني باعث افزايش تنوع زيستي، ايجاد پناهگاه مطمئن براي ساير آبزيان، توليد اكسيژن و رونق بخشيدن به كسب و كار صيادان مي‌شوند
به طور كلي اين سازمان‌ها تقريبا به طور اخص در زمينه بررسي سلامت آبسنگ‌هاي مرجاني فعاليت دارند و در اين راه از تمامي علاقه‌مندان، دانشجويان، محققان و... درخواست ياري و مساعدت دارند. زيرا موفقيت در اين مسير به دليل گستردگي مناطق كمك همگاني را طلب مي‌كند.
مسلما اين سازمان‌ها هريك از روش‌هاي كنترلي و درماني خاص خود براي بررسي وضعيت آبسنگ‌هاي مرجاني كمك مي‌گيرند، با توجه به همكاري شما با سازمان CORAL WATCH از روشي كه همين نام را به خود گرفته و انگيزه‌اي براي ساخت وسيله ابداعي شما بوده است، برايمان صحبت كنيد؟
كورال واچ سازماني است كه توسط دانشگاه كوئينزلند استراليا تاسيس شده است. اين سازمان با انتخاب راه‌هاي ساده و كم‌هزينه به بررسي وضعيت سفيدشدگي و ارزيابي سلامت مرجان‌ها مي‌پردازد كه در اين خصوص، ابزار آلات و نرم افزار‌هايي طراحي شده است كه مي‌توان با مختصر آموزش افراد و به كمك آنها بسادگي وضعيت سلامت يك ريف (كلوني مرجاني در يك منطقه) را ارزيابي و گزارش كرد. پس از آن اطلاعات جمع‌آوري شده توسط سايت اينترنتي بسرعت آناليز شده و نتايج به صورت نمودار در اختيار محقق قرار خواهد گرفت. علاوه بر اين استمرار بررسي‌ها در يك Reef يا منطقه، محققان را قادر خواهد ساخت كه داده‌هاي دريافتي را با هم مقايسه كند و نتيجه‌گيري لازم را از منطقه مورد بررسي به دست آورد.
در اين روش غواص مي‌تواند جدول رنگي را در حين غواصي با دو نقطه از يك كلوني مرجاني مطابقت دهد. سپس اطلاعات را براي تجزيه و تحليل وارد سايت كرده و نهايتا اطلاعات به صورت نمره رنگي براي كلوني مرجاني بيان مي‌شود.
روش ارائه شده در راكت ابداعي از چه مزيت‌هايي نسبت به روش‌هاي قديمي براي بررسي وضعيت مرجان‌ها برخوردار است؟
پس از 2 سال كار با جدول كورال واچ دريافتم كه با افزودن يك روش بررسي جديد به روش قبلي مي‌توان اطلاعات بيشتر، دقيق‌تر و مطمئن‌تر را به دست آورد. لذا با استفاده از يك راكت تنيس و درجه‌بندي آن به 100 خانه مساوي به افكارم جامه عمل پوشاندم و با ساخت اين وسيله روش CoralWatch Racket را براي اين منظور ابداع كردم.
روش اخير كه به كمك يك راكت تنيس درجه‌بندي شده انجام مي‌گيرد، قادر است علاوه بر تعيين تركيبات بستر آب‌ها در يك منطقه، بسيار سريع‌تر و ايمن‌تر از روش‌هاي قبلي داده‌هاي مورد نياز را تامين كند. به بيان ديگر مي‌تواند درصد سفيدشدگي (سفيدشدگي بيماري‌اي است كه باعث ظهور توده‌هاي سفيد كربنات كلسيم در كلوني‌هاي مرجاني مي‌شود كه در واقع پاسخ مرجان به تغييرات دما در يك مدت طولاني است)، شكستگي و هرگونه علائم غير عادي نظير علائم فيزيكي بيمارها را در يك كلوني، مرجاني تعيين كند. اين وسيله داراي عملكرد بسيار بالايي براي تعيين ارزيابي‌هاي نيمه كيفي صخره‌هاي مرجاني در يك منطقه است.
بعلاوه استفاده از روش‌هاي ديگر احتمال آسيب رساندن به صخره‌هاي مرجاني به دليل مطالعات و بررسي‌هاي تصادفي را افزايش مي‌دهد، در صورتي‌كه استفاده از روش كورال واچ راكت هيچ‌گونه آسيبي به مرجان‌ها نمي‌رساند.
مرجان‌ها، معمار سلامت دريا ...
جام جم آنلاين: آيا مي‌دانيد حدود يك‌ششم از خطوط ساحلي جهان به وسيله صخره‌هاي مرجاني محافظت مي‌شوند؟ در واقع آبسنگ‌هاي مرجاني از متنوع‌ترين اجتماعات توليدكننده در كره زمين به شمار مي‌روند آنها در آب‌هاي گرم، شفاف و كم‌عمق مناطق گرمسيري در دنيا پراكنده هستند.
به بيان ديگر، آبسنگ‌ها بزرگ‌ترين تنوع گونه‌اي را بين اكوسيستم‌هاي دريايي شامل مي‌شوند. از سوي ديگر صخره‌هاي مرجاني نيز در تهيه غذا و ايجاد پناهگاه براي ماهي‌ها و نرم‌تنان نقش دارند. همچنين آنها با جذب مقادير زيادي از انرژي امواج از فرسايش سواحل جلوگيري مي‌كنند.
با توجه به اهميت اين اكوسيستم دريايي، سازمان‌هاي بسياري در دنيا به دنبال يافتن راهي هستند كه بتوان ضمن حفظ اين اكوسيستم‌ها، راهكارهاي مناسبي را نيز در خصوص پيشگيري يا كاهش اثرات گرم‌شدن زمين روي آبسنگ‌هاي مرجاني ارائه كرد. در همين ارتباط دكتر تيمور اميني راد، كارشناس علمي و پژوهشي مركز تحقيقات شيلات چابهار موفق به اختراع دستگاهي به نام CORAL WATCH ROCKET شده كه وسيله‌اي براي بررسي سريع و ايمن كلوني‌هاي مرجاني است. ما نيز به اين بهانه پاي صحبت‌هاي وي نشسته‌ايم.
اكوسيستم‌هاي مرجاني از چه روي حائز اهميت هستند؟
صخره‌هاي مرجاني حدود600 هزار كيلومتر مربع يا 230 هزار مايل مربع يعني 17درصد از سطح زمين و كمتر از يك‌درصد بستر درياها را شامل مي‌شوند. با اين حال بسيار حياتي هستند، زيرا صخره‌هاي مرجاني به عنوان موانع ساحلي عمل مي‌كنند به طوري كه اجتماعات ساحلي و جزاير را از توفان‌ها و فرسايش و آسيب امواج درياها محافظت مي‌كنند.
صخره‌هاي مرجاني با جذب توريسم كمك زيادي به اقتصاد محلي كرده‌اند. چنانچه برآورد شده، يك مترمربع از صخره‌هاي مرجاني مي‌تواند حدود 47هزار دلار به درآمد يك كشور كمك كند.
در عين حال آبسنگ‌هاي مرجاني زادگاه بيش از 25درصد گونه‌هاي دريايي و پناهگاه تقريبا 33درصد از گونه‌هاي ماهيان مشهور هستند.
جالب است بدانيد، دانشمندان حدود 80 هزار گونه از صخره‌هاي مرجاني را شناسايي كرده‌اند، اما برخي از آنها اعتقاد دارند كه صخره‌ها مي‌توانند بيش از يك ميليون از گونه‌هاي مرجاني را شامل شوند. در واقع فراواني حيات در اين اكوسيستم‌ها به اين معني است كه صخره‌ها به حفظ تنوع بيولوژيك كمك فراوني مي‌كنند.
آبسنگ‌هاي مرجاني چه نقشي را در تامين سلامت محيط دريا به عهده دارند؟
اين آبسنگ‌ها نيمي از كلسيمي‌را كه وارد اقيانوس‌ها مي‌شود گرفته و به صورت كربنات كلسيم درمي‌آورند. از آنجا كه هر اتم كلسيم براي تركيب به يك مولكول 2 Co نياز دارد اين آبسنگ‌ها سالانه به 700 ميليارد كيلوگرم كربن نياز دارند؛ لذا براي سلامت محيط دريا و كره زمين اهميت دارند.
به واسطه همزيستي يك جلبك تك سلولي (Zooxanthellae)، ساختار آبسنگ‌هاي مرجاني به يك اجتماع توليدكننده اوليه مبدل شده است كه تركيبات فعال بيولوژيك توليد شده به وسيله ارگانيسم‌هاي مستقر در اين اجتماعات داراي خواص ضدباكتري و ضدويروسي هستند. اين تركيبات مهم ممكن است پايه توليد داروهايي كه كاربرد پزشكي دارند، قرار گيرند.
مي‌توان نتيجه گرفت كه آبسنگ‌ها يكي از مهم‌ترين سازندگان خشكي‌ها و جزاير در مناطق گرمسيري هستند. آبسنگ‌هاي مرجاني باعث افزايش تنوع زيستي، ايجاد پناهگاه مطمئن براي ساير آبزيان، توليد اكسيژن و رونق بخشيدن به كسب و كار صيادان مي‌شوند. يكي ديگر از وظايف اين آبزيان با ارزش تبديل بي‌وقفه دي‌اكسيدكربن به كربنات كلسيم است كه تنها يك ساختار آهكي است و براي طبيعت نيز مضر نيست.
اين اكوسيستم‌ها چه ارتباطي با پديدهگرمشدن زمين دارند؟
در حال حاضر ريف بزرگ استراليا به عنوان بزرگ‌ترين و با اهميت‌ترين ريف مرجاني در دنيا محسوب مي‌گردد. در صورتي كه مشكلات آب و هوايي و دستكاري‌هاي انساني افزايش يابد، اين ريف به طور جدي در خطر قرار مي‌گيرد و در اين صورت به بحران گرم‌تر شدن كره زمين كمك بيشتري كرده‌ايم.
علت آن هم با توضيحاتي كه پيشتر دادم واضح است. يعني از آنجا كه آبسنگ‌هاي مرجاني قادرند دي‌اكسيدكربن محلول در آب را جذب و طي يك روند شيميايي بسيار ساده آن‌را به كربنات كلسيم تبديل كند، مي‌توانند كمك بسيار شاياني در كنترل و جذب گازهاي گلخانه‌اي باشند كه عامل اصلي گرم شدن كره زمين است.
عمدتا چه سازمان‌هايي مسووليت بررسي سلامت اكوسيستم‌هاي مرجاني را به عهده دارند؟
سازمان‌ها و گروه‌هاي انتفاعي و غيرانتفاعي بسيار زيادي در دنيا درخصوص بررسي وضعيت سلامت مرجان‌ها مشغول فعاليتند. از اين ميان مي‌توان به سازمان‌هاي PADI ، Project A. W. A. R. E ،Reef Base ،Reef Check وWatch Coral اشاره كرد.
آبسنگ‌هاي مرجاني باعث افزايش تنوع زيستي، ايجاد پناهگاه مطمئن براي ساير آبزيان، توليد اكسيژن و رونق بخشيدن به كسب و كار صيادان مي‌شوند
به طور كلي اين سازمان‌ها تقريبا به طور اخص در زمينه بررسي سلامت آبسنگ‌هاي مرجاني فعاليت دارند و در اين راه از تمامي علاقه‌مندان، دانشجويان، محققان و... درخواست ياري و مساعدت دارند. زيرا موفقيت در اين مسير به دليل گستردگي مناطق كمك همگاني را طلب مي‌كند.
مسلما اين سازمان‌ها هريك از روش‌هاي كنترلي و درماني خاص خود براي بررسي وضعيت آبسنگ‌هاي مرجاني كمك مي‌گيرند، با توجه به همكاري شما با سازمان CORAL WATCH از روشي كه همين نام را به خود گرفته و انگيزه‌اي براي ساخت وسيله ابداعي شما بوده است، برايمان صحبت كنيد؟
كورال واچ سازماني است كه توسط دانشگاه كوئينزلند استراليا تاسيس شده است. اين سازمان با انتخاب راه‌هاي ساده و كم‌هزينه به بررسي وضعيت سفيدشدگي و ارزيابي سلامت مرجان‌ها مي‌پردازد كه در اين خصوص، ابزار آلات و نرم افزار‌هايي طراحي شده است كه مي‌توان با مختصر آموزش افراد و به كمك آنها بسادگي وضعيت سلامت يك ريف (كلوني مرجاني در يك منطقه) را ارزيابي و گزارش كرد. پس از آن اطلاعات جمع‌آوري شده توسط سايت اينترنتي بسرعت آناليز شده و نتايج به صورت نمودار در اختيار محقق قرار خواهد گرفت. علاوه بر اين استمرار بررسي‌ها در يك Reef يا منطقه، محققان را قادر خواهد ساخت كه داده‌هاي دريافتي را با هم مقايسه كند و نتيجه‌گيري لازم را از منطقه مورد بررسي به دست آورد.
در اين روش غواص مي‌تواند جدول رنگي را در حين غواصي با دو نقطه از يك كلوني مرجاني مطابقت دهد. سپس اطلاعات را براي تجزيه و تحليل وارد سايت كرده و نهايتا اطلاعات به صورت نمره رنگي براي كلوني مرجاني بيان مي‌شود.
روش ارائه شده در راكت ابداعي از چه مزيت‌هايي نسبت به روش‌هاي قديمي براي بررسي وضعيت مرجان‌ها برخوردار است؟
پس از 2 سال كار با جدول كورال واچ دريافتم كه با افزودن يك روش بررسي جديد به روش قبلي مي‌توان اطلاعات بيشتر، دقيق‌تر و مطمئن‌تر را به دست آورد. لذا با استفاده از يك راكت تنيس و درجه‌بندي آن به 100 خانه مساوي به افكارم جامه عمل پوشاندم و با ساخت اين وسيله روش CoralWatch Racket را براي اين منظور ابداع كردم.
روش اخير كه به كمك يك راكت تنيس درجه‌بندي شده انجام مي‌گيرد، قادر است علاوه بر تعيين تركيبات بستر آب‌ها در يك منطقه، بسيار سريع‌تر و ايمن‌تر از روش‌هاي قبلي داده‌هاي مورد نياز را تامين كند. به بيان ديگر مي‌تواند درصد سفيدشدگي (سفيدشدگي بيماري‌اي است كه باعث ظهور توده‌هاي سفيد كربنات كلسيم در كلوني‌هاي مرجاني مي‌شود كه در واقع پاسخ مرجان به تغييرات دما در يك مدت طولاني است)، شكستگي و هرگونه علائم غير عادي نظير علائم فيزيكي بيمارها را در يك كلوني، مرجاني تعيين كند. اين وسيله داراي عملكرد بسيار بالايي براي تعيين ارزيابي‌هاي نيمه كيفي صخره‌هاي مرجاني در يك منطقه است.
بعلاوه استفاده از روش‌هاي ديگر احتمال آسيب رساندن به صخره‌هاي مرجاني به دليل مطالعات و بررسي‌هاي تصادفي را افزايش مي‌دهد، در صورتي‌كه استفاده از روش كورال واچ راكت هيچ‌گونه آسيبي به مرجان‌ها نمي‌رساند.