محمد شمس لنگرودی

[naghmeirani]

محمدتقی جواهری گیلانی (شمس لنگرودی) (زادهٔ ۲۶ آبان ۱۳۲۹ در لنگرود) شاعر و پژوهشگر معاصر ایرانی و از اعضای کانون نویسندگان ایران است. او فرزند آیت‌الله جعفر شمس لنگرودی است که مدت ۲۵ سال امامت جمعه لنگرود را بر عهده داشت.

وی استاد دانشگاه بوده و تاریخ هنر درس داده، و به همراه حافظ موسوی و شهاب مقربین مدیر انتشارات آهنگ دیگر است.


شمس لنگرودی در سال ۱۳۲۹ در لنگرود متولد شد و سرودن شعر را از دههٔ ۱۳۵۰ آغاز کرد. نخستین دفتر شعرش رفتار تشنگی در ۱۳۵۵ منتشر شد، اما پس از انتشار مجموعه‌های «خاکستر و بانو» و «جشن ناپیدا» در اواسط دههٔ ۱۳۶۰ به شهرت رسید.
پس از از انتشار نخستین دفتر شعرش، «رفتار تشنگی» در سال ۱۳۵۵ خورشیدی، در سال‌های پرتب‌وتاب دههٔ ۱۳۶۰ از او چهار مجموعه شعر از جمله «قصیدهٔ لبخند چاک‌چاک» منتشر می‌شود؛ سپس ده‌سالی را با سکوت در شعر می‌گذراند و سرانجام در سال ۱۳۷۹، مجموعه شعر «نت‌هایی برای بلبل چوبی» را روانه بازار کتاب می‌کند. این شاعر در دههٔ ۱۳۸۰ «سال‌های سکوت و کم‌کاری» را جبران می‌کند؛ در این سال‌ها هشت مجموعه شعر از او منتشر می‌شود که از آن جمله‌است: «پنجاه‌وسه ترانهٔ عاشقانه»، «رسم‌کردن دست‌های تو» و «شب، نقاب عمومی است». از این میان، مجموعه شعر «۲۲ مرثیه در تیرماه» از طریق رسانه‌های اینترنتی منتشر شده‌است.

کتابشناسی :

شعر

• رفتار تشنگی
  
• در مهتابی دنیا نشر چشمه
• خاکستر و بانو نشر چشمه
• جشن ناپیدا نشر چشمه
• قصیده لبخند چاک چاک نشر مرکز
• نت‌هایی برای بلبل چوبی نشر سالی
• پنجاه و سه ترانه عاشقانه انتشارات آهنگ دیگر
• باغبان جهنم انتشارات آهنگ دیگر
• ملاح خیابان‌ها انتشارات آهنگ دیگر
• توفانی پنهان شده در نسیم گزیده شعرها با مقدمه و انتخاب بهاءالدین مرشدی نشر چشمه
• مجموعه اشعار انتشارات نگاه
• هیچ کس از فردایش با من سخن نگفت گزیده شعرها با انتخاب و مقدمه آزاده کاظمی
• ۲۲ مرثیه در تیر ماه شامل اشعاری مرتبط با رویدادهای پس از انتخابات ۱۳۸۸
  

(کتاب اخیر در قالب PDF به همراه cd این مجموعه از وبگاه شاعر قابل دریافت است)

• مرا ببخش خیابان بلندم گزیده شعرها با انتخاب غلامرضا بروسان
• لب خوانی‌های قزل آلای من انتشارات آهنگ دیگر
• رسم کردن دست‌های تو انتشارات آهنگ دیگر
• می میرم به جرم آن که هنوز زنده بودم نشر چشمه
• چوپانی سایه‌ها گزیده شعرها با انتخاب کریم رجب زاده
• شب نقاب عمومی است انتشارات نگاه

رمان

• رژه بر خاک پوک

تحقیق

• تاریخ تحلیلی شعر نو
• گردباد شور جنون
• مکتب بازگشت
• از جان گذشته به مقصود می‌رسد
• رباعی محبوب من
• روزی که برف سرخ ببارد

درباره شمس لنگرودی

• بازتاب زندگی ناتمام، مجموعه مصاحبه هابه کوشش مژگان معقولی
• تاریخ شفاهی، زندگی نامه شمس لنگرودی با مصاحبه کیوان باژن

قصه برای کودکان

• شبی که مریم گم شد
• رومی و بومی

 

[naghmeirani]

---

خلاصه بهاری دیگر
بی حضور تو
از راه می رسد،...

و آن چه که زیبا نیست زندگی نیست
روزگار است،
گل نیلوفر مردابه ی این جهانیم
و به نیلوفر بودن خود شادمانیم،
سقفی دارد شادکامی
کف ناکامی ناپدید است.
​

 

[naghmeirani]

آدمک برفی

می دانم سردت است

همین حالا

جلوی بخاری خود گرمت می کنم

اول دست ها

بعد شانه، شکم، پا

نمی دانم گرمت شده یا نه

کجایی ؟

آدمک برفی کجایی؟

 

[naghmeirani]

کاش میوه این دخترک بودم

در اشتیاق دهانش می مردم

 

[naghmeirani]

در هر ایستگاهی که پیاده شوی
کنار توام
این قطار
مثل همیشه در کف دستم راه می رود

 

[naghmeirani]

آخر به چه درد می خورد
آفتاب اسفند
این که جای پای تو را
آب کرده است

 

[naghmeirani]

دلم به بوی تو آغشته است​

سپیده دمان​

کلمات سرگردان برمی خیزند و​

خواب آلوده دهان مرا می‌جویند​

تا از تــــــو سخن بگویم​

کجای جهان رفته‌ای​

نشان قدم هایت​

چون دان پرندگان​

همه سویی ریخته است​

باز نمی‌گردی، می‌دانم​

و شعر​

چون گنجشک بخارآلودی​

بر بام زمستانی​

به پاره یخی​

بدل خواهد شد.​

 

[naghmeirani]

ماجرای مرا پایانی نبود
اگر عطر تو
از صندلی بر نمی‌خواست
دستم را نمی گرفت
و به خیابانم نمی‌برد.

"محمد شمس لنگرودی"

 

[naghmeirani]

نه، فواره‌ی زیبا!
تو نمی‌توانی به پرندگان دست سایی
تو اسیر و رهایی
پای در گل و آزاد
محبوبه‌های تو
پشه‌گان کورند
که از سر اتفاق
بر گلها خواب می‌روند.

"محمد شمس لنگرودی"

 

[naghmeirani]

چمدانت را می‌بستی
مرگ ایستاده بود
و نفسهایم را می‌شمُرد.

شمس لنگرودی

 

[naghmeirani]

پنبه آتش گرفته‌ای است‌
قلب من،
کف مزن‌
شعله‌ورش مکن.
باد را ببین‌
چگونه درختان را دور می‌زند
و سوی دلم می‌خزد
کف مزن‌
شعله‌ورش مکن.
قلبم را
در آتش این جزیره تاریخ بگذار تا بسوزد
کف مزن‌
شعله‌ورش مکن‌
باد را ببین
چگونه مرا در دهان گرفته و بر آب می‌رود

 

[naghmeirani]

حکایتِ بارانِ بی امان است
این گونه که من
دوستت می‌دارم ...

شوریده وار و پریشان باریدن
بر خزه ها و خیزاب‌ها
به بی‌راهه و راه‌ها تاختن
بی‌تاب ٬ بی‌قرار
دریایی جستن
و به سنگچین باغ بسته دری سر نهادن
و تو را به یاد آوردن

حکایت بارانی بی‌قرار است
این گونه که من دوستت می‌دارم ...

"محمد شمس لنگرودی"

 

[naghmeirani]

نقشه‌های جهان به چه درد می‌خورند
نقشه‌های تو را دوست دارم
که برای من می‌کشی
خطوط مرزی و رودخانه‌ها ... متروها ... خانه‌ها
نقشه‌ی کوچک‌ات را دوست دارم
که دیده‌بانان چهار سویش
از برج مراقبه با صدای بلند با هم صحبت می‌کنند
و من این‌سو تا آن‌سویش را
با غلتی طی می‌کنم .

 

[naghmeirani]

دست های تو
تصمیم بود
باید می گرفتم و
دور می شدم.
​

 

[naghmeirani]

پیراهن آتش است
که به تن می‌کنی
و فقط من می‌سوزم
که همخانة بادهایم.

 

[naghmeirani]

در آغوش هم
در این دایره بی پایان
من امتداد توام
یا تو امتداد منی !

 

[naghmeirani]

آتش باشی

برای تو هیزم می‌شوم

دریا بروی

پارو

تو همیشه درست پنداشته ای

دل من

شبیه تکه سنگی است

که می خواهم

تو با همه خستگی‌هایت

یک لحظه

به من تکیه کنی

 

[RZGH]

[FONT=&quot]چه اندوه بار[/FONT]

[FONT=&quot]بزرگ می شویم[/FONT]

[FONT=&quot]که بمیریم[/FONT] ...
.
.
.

"[FONT=&quot]شمس لنگرودی[/FONT]"

 

[RZGH]

[FONT=&quot]از پيشت كه برمی گردم[/FONT]
[FONT=&quot]حس گاو نری زخمی با من است[/FONT]
[FONT=&quot]وقتی از ميدان[/FONT]
[FONT=&quot]به سوی مرتع خود می دود[/FONT]
[FONT=&quot]با نيزه های مرصعی در پشتم[/FONT].
[FONT=&quot]شمس لنگرودی[/FONT]

 

[RZGH]

[FONT=&quot]به سرش زده باد[/FONT]
[FONT=&quot]نگاهش كنيد[/FONT] !
[FONT=&quot]چگونه ميان درخت ها مي دود ، و سرش را به پنجره ها مي كوبد[/FONT]
[FONT=&quot]به سرش زده باد[/FONT]
[FONT=&quot]دستش را[/FONT]
[FONT=&quot]به دهان گنجشك ها گذاشته نمي گذارد سخني بگويند[/FONT]
[FONT=&quot]آب حوضچه را به هم مي ريزد[/FONT]
[FONT=&quot]فرصت نمي دهد كه گلويش را ماه تركند[/FONT]
[FONT=&quot]به سرش زده اين برهنه گرما زده ،[/FONT]...

[FONT=&quot]گفته بودم طوري بيايي كه بوي تو را باد نشنود[/FONT] !
[FONT=&quot]ديوانه شده اين پسر[/FONT]
[FONT=&quot]پيرهنت را به دهان گرفته كجا مي برد[/FONT] !

 

[naghmeirani]

اگرچه مرا كه نام كوچك من درخت است
برادرزاده ی من كویر
در خاطر ندارد
بگو همان كه بر سر قطره ای
با هم سوختیم

 

[naghmeirani]

عمر
حسرت جشنی است بیکران
که هلهله‌اش
از پس دیوارها به گوش می‌رسد.

 

[naghmeirani]

باران صبح
بر دفتر شعرم می‌بارد
مِه بر کلماتم موج می‌زند
می‌دانم زورقم
سراسر روز سرگردان خواهد ماند.

 

[naghmeirani]

فقط كنار تو گرم می شوم
و گرنه فاصله ای چندان نيست
از كنار شما تا دودی
كه به باد می رود!

------------
شمس لنگرودی

 

[naghmeirani]

برای آنچه که دوستش داری
از جان باید بگذری ؛
بعد
​

می ماند زندگی
و آنچه که دوستش داشتی
​

. . .

"شمس لنگرودی"


.

.

.​

​

​

​

 

[خیال شیشه ای]

در انتظار توام​

در چنان هوایی بیا​

که گریز از تو ممکن نباشد​

تو​

تمام تنهایی‌هایم را​

از من گرفته‌ای​

خیابان‌ها​

بی حضور تو​

راه‌های آشکار جهنم‌اند
​

"شمس لنگرودی"​

 

[mani24]

آسان است برای منکه خیابان ها را تا کنمو در چمدانی بگذارم که صدای باران را به جز تو کسی نشنودآسان است به درخت انار بگویم انارش را خود به خانه ی من آوردآسان است آفتاب را سه شبانه روز بی آب و دانه رها کنمو روز ضعیف شده را ببینم که عصا زنان از آسمان خزر بالا می رودآسان است یک چهچه گنجشک را ببافمو پیراهن خوابت کنمآسان است برای من که به شهاب نومید فرمان دهم که به نقطه ی اولش برگرددبرای من آسان است به نرمی آبها سخن بگویمو دل صخره را بشکافمآسان است ناممکن ها را ممکن شومو زمین در گوشم بگوید : " بس کن رفیق" اماآسان نیست که معنی مرگ را بدانموقتی تو به زندگی آری گفته ای .... از : شمس لنگرودی​

 

[naghmeirani]

برادۀ واژگان است شعرهای من
که به شوق تو لب هایم تراش می دهند
بر نگین سلیمان.

 

[naghmeirani]

1-

آن‌قدر به تو نزديك بودم
كه تو را نديدم
در تاريكی خود، به تو لبخند می زنم
شكرانه‌ی روزهايی
كه كنار تو
راه رفته‌ام.

2

كنار تو
بمب‌ها شراب می‌شوند
تا من برخيزم
مجروح، مست


3

پاییز
جنون ادواری سال است
پیرهنش را ریز ریز می کند
در ملافه یی به سفیدی برف
خواب می رود
با انگشتانی
که از لبۀ تخت کوچک او بیرون است.
​

 

[naghmeirani]

وقتی به سیر تو پرداختم
فهمیدم چقدر دنیا بزرگ است
از قطب تا استوای تو را پیاده قدم زدم
از گریبانت سر در نیاوردم ..

{ شمس لنگرودی }

​