عزت و ذلت و جبر و اختیار خدا و انسان

كربلايي حسام

اخراجی موقت
عزت و ذلت
آیاتی نظیر «تعز من تشاء و ذل من تشاء» یا میرزق من یشاء بغیر حساب» نشان می‌دهد خدا هر کس را بخوهد عزت می‌دهد و هر که را بخواهد ذلت، همچنین در قرآن داریم: «ان الحکم لله؛ غیر از حکم خدا حکمی نیست.»
نقش «بنده و عبد» در این میان چیست؟ آیا انسان در ذلت و عزت خویش نقشی دارد؟
هیچ یک از این آیات دخالت مردم را نفی نمی‌کند؛ زیرا «ان الحکم لله»، یعنی تنها حکم خدا نافذ است. پس حاکم سراسر جهان امکان خداست.
این یکی اصل کلی است؛ ولی خداوند خودش حکم کرد که اگر سکی تلاش و کوشش کند، پاداشش می‌دهم و عزیزش می‌کنم و اگر کسی کوشش نکرد، از فیض من بهره‌ای نمی‌برد. این حکم خداست.
بر این اساس فرمود: «ان عدتم عدنا» و «ان تعودوا نعد».
بهشت و جهنم بردن افراد همه بر اساس حکم خدا است. کسی که ایمان بیاورد و عمل صالح انجام دهد، اهل بهشت است و کسی که مسیر تباهی را طی کند، اهل دوزخ است.
 
آخرین ویرایش:
بالا