طرح و متن سجاده ابریشمین اصفهان، میرزامخدوم شریفی و مقام قاضی القضاتی مکه

naghshmehrab

عضو جدید
[h=1]طرح و متن سجاده ابریشمین اصفهان، میرزامخدوم شریفی و مقام قاضی القضاتی مکه[/h][FONT=myriad_arabic]این سجاده با طرحی از گلهای شاه عباسی که با چرخشی در مسیر خطوط منحنـی درهم تنیده اند،[/FONT][FONT=myriad_arabic]طراحی بخش بالای آن به صورت هلالی شکل که مبین سجاده بودن آن است و حاشیهای به شکل معمول قالیهای ایرانی با نقش گل و بته به اضافهی کتیبه هایی کـه در سراسر حاشیه طراحی شدها ند،کاملا از ویژگیهای قالیهای عصر صفوی در قرن دهم و یازدهم هجری قمری برخوردار است. شیوه ی طراحی نقوش سجاده ی ابریشمین، انتخـاب رنگها و ترکیب دقیق این دو عنصر، سجاده را به تصـویری زیبـا و آرامـشبخـش تبـدیل میکند. گویی سجاده دریچهای از نمای بهشت را در برابر بیننده میگشاید. نقش این سجاده به قالیچهای در مـوزه مولانـا در قونیـه شـباهت دارد کـه بـه »قالیچـه مرغوب رقص درویشان ایرانی« معروف است و ماننـد سـجادهی مـورد بحـث از پشـم و ابریشم و تار و پود زربفت است. ) (Eiland; Pinner, 1999: 101بافت این قالیچه را به یزد و حدود سال ۱۵۹۰م. / ۹۹۸ق. نسبت دادهاند. ۸هر دوی این قالیها با کتیبههـایی در حاشـیه تزیین شدهاند با این تفاوت که در قالیچهی درویشان رقصان، نمادی از کعبه نیـز در هـلال فوقانی به چشم میخورد. به نقل از کتاب راهنمـای مـوزهی مولانـا کـه در سـال ۱۹۳۰م.منتشر شده است، این فرش را »سلطان عثمانی در بازگشت از سفر به ایران به مقبره مولانـا هدیه کرده است»(Eiland; Pinner, 1999: 101).[/FONT][FONT=myriad_arabic] [/FONT][h=2]متن کتیبه ی سجاده [/h][FONT=myriad_arabic]در کاتالوگ حراج ساتبیز چنین میخوانیم که بـر اسـاس مـتن کتیبـههـا، ایـن سـجاده هدیه ای دیپلماتیک بوده است که ً احتمالا به مناسبت انعقاد عهدنامهی صلح بـین دو کشـوردر سال ۹۹۸ق/. ۱۵۹۰م.، از سوی دربار صفویان برای دربار عثمانی فرستاده شـده اسـت.در ادامه متن کاتالوگ ساتبیز چنین میخوانیم که در متن این قالیچـه نـام سـلطان مـراد درکتیبه ی بخش فوقانی سجاده سمت چپ بافته شده است که میتوانـد سـلطان مـراد سـوم)حک. ۱۵۹۵-۱۵۷۴م. / ۱۰۰۳-۸۹۲ق). باشد و قالیچـه را ً احتمـالا شـاه عبـاس (حـک.۱۶۲۹-۱۵۸۷م. ۱۰۳۸-۹۹۵ق). فرستاده است. سپس چنـین مـیخـوانیم کـه در یکـی از کتیبه های سجاده نام میرزا مخدوم بافته شده است.[/FONT][FONT=myriad_arabic]به خط نستعلیق که از کتیبه سمت راست پایین شروع میشود و در جهت عکـس حرکـت عقربه های ساعت حرکت میکند، بدین مضمون:تا ارض و سما نشان باشد، ال عثمان خدایگان باشد، بر سریر عدالت و اقبال، تا ابد شاد و کامران باشد، زینت افزای خطبه و سکه، نام سلطان مراد خان باشد، در عجم هم بـروم وعرب، …]قهرمان باشد[، بهار تو را خزان مرساد، تو جوان باش تا جهان باشد، خاک پایـت چو میرزا مخدوم، اشرف خیل داعیان باشد.[/FONT][FONT=myriad_arabic] [/FONT][FONT=myriad_arabic]منبع: پژوهشنامه تاریخ اجتماعی و اقتصادی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی سال چهار م، شماره اول، بهار و تابستان ۱۴ ۱ – ،۱۳۹۴[/FONT]
 

Similar threads

بالا