سنجش از دور RS

[sey]

[FONT=&quot]سنجش از دور[/FONT] [FONT=&quot]سنجش از دوربه عنوان يك ابزار مديريتي بالقوه براي كشاورزان دقيق توجه زيادي را به خود جلب نموده است. تصاوير دريافتي از ماهواره ها و عكس هاي هوايي ممكن است به كشاورزاجازه دهد كه بدون ترك راحتي منزل، با سرعت محصولات زراعي كل مزرعه خود را مشاهده نمايد و در مورد اينكه چه قسمت هايي نياز به مديريت بيشتر دارد تصميم بگيرد . [/FONT] [FONT=&quot]اگر چه از سالهاي 1930 سنجش از دور در كاربردهاي كشاورزي مورد استفاده بوده است ولي كاربرد آن به عنوان يك ابزار مديريت در توليد محصولات زراعي هنوز در حال توسعه است.[/FONT] [FONT=&quot] بطور كلي [/FONT][FONT=&quot]RS[/FONT][FONT=&quot] مجموعه اي از فنون جمع آوري اطلاعات درباره يك شيئي و يا يك سطح بدون در تماس بودن با آن شيئي يا سطح است.[/FONT] [FONT=&quot]فاصله بين حسگر ( سنجيده) تا شيئي يا سطح مورد سنجش مي تواند در محدوده چند متر تا هزاران كيلومتر تغيير نمايد، متداول ترين روشهاي جمع آوري اطلاعات شامل استفاده از حسگرهاي هواپيما پايگاهي و يا ماهواره پايگاهي مي باشند. يك مثال آشنا از داده هاي سنجيده از دور، نقشه هاي هواشناسي است كه معمولاً در اخبار تلويزيوني پوشش ابر و بارندگي سراسر كشور را نشان مي دهد. اين گونه اطلاعات از ابرها معمولاً از ماهواره هاي هواشناسي ثابت نسبت به زمين يا ماهواره هايي كه زمين را دور مي زنند گرفته ميشود. اطلاعات شدت بارندگي از ايستگاههاي برج راداري واقع در سراسر كشور جمع آوري مي گردد.[/FONT] [FONT=&quot]فنون سنجش از دور بطور گشترده اتي براي جمع آوري اطلاعات مربوط به پديده هاي واقع بر سطح كره زمين استفاده مي گردند داده هاي سنجيده از دور كاربردهاي بسياري دارد که از جمله آنها نقشه برداري از خاك و محصولات کشاورزی میباشد. حسگرهاي بسيار متفاوتي در عكس برداري هوايي و تصوير برداري ماهواره اي مورد استفاده اين گونه كاربردهاي سنجش از دور قرار دارد.[/FONT] [FONT=&quot]سنجش از دور محصولات زراعي به علت دارا بودن توانائي پوشش سطوح وسيع با سرعت و بطور مكرر مي تواند جايگزين جذاب براي روش هاي سنتي بازديد از كشتزارها باشد. اين روش مي تواند در تماي طول فصل رشد ، حتي زماني كه تماس مستقيم با محصولات زراعي دشوار بوده و يا خسارت وارد مي سازد، به كار گرفته شود سنجش از دور عموما اطلاعات روز آمدتري را در مورد شرايط محصول زراعي فراهم مي سازد. تشخيص و رسيدگي سريع به مسايل به جلوگيري از وارد آمدن زيان هاي بالقوه به محصول كمك مي نمايد. سنجش از دور وسايل و امكانات تشخيص مسائل بالقوه را قبل از آنكه ايراد خسارت به عملكرد و كيفيت محصول غير قابل بازگشت گردد را براي كشاورز فراهم مي سازد.[/FONT] [FONT=&quot]هر شيئي يا مجموعه اي از اشياء كه توسط سنجش از دور مورد آزمايش قرار مي گيرد. طيفي منحصر به فرد از طول موج ها را بازتاب مي نمايد. اختلافات بين طيف هاي بازتاب يافته ، مبناي تشخيص يك شيئي ازديگري است. در تشخيص محصولات كشاورزي ، ما بطور ايده آل مي خواهيم براي محصولات زراعي مختلف درهر مرحله از رشد سالم يك طيف مشخصه تهيين نملئيم. گياهان سالم در حال رشد نور سبز بيشتري از گياهان ناسالم زرد يا قهوه اي بازتاب مي نمايند.بعبارت ديگر گياهان بيمار واكنش هاي طيفي يا لگوهاي مشخصه متفاوتي از تابش باز تابيده را توليد مي نمايند.[/FONT]
[FONT=&quot]زماني كه ما تفاوت هاي موجود در واكنش هاي طيفي ما بين گياهان سالم و بيمار را تشخيص دهيم براي مثال به منظور ارزيابي سلامتي محصول زراعي يا شرايط خاكي كه در آن رشد مي نمايد فقط نياز به سنجش چند طول موج مجزا از هم داريم.[/FONT]
[FONT=&quot][/FONT][FONT=&quot][/FONT]

 

[sey]

سنجش از دور RS(بخش دوم)

سنجش از دور RS(بخش دوم)

با استفاده از سنجش از دور امکان اندازه گیری رطوبت خاک یا میزان مواد مغذی موجود در برگ گیاهان بطور مستقیم وجود ندارد. اگر چه ما می توانیم این اطلاعات را از اندازه گیری های سنجش از دور استخراج نماییم. استنتاج های حاصل از اندازه گیری ها به استفاده از ابزار تحلیل داده ها برای یافتن روابط بین داده های حسگر و داده های انداز گیری شده واقعی از خاک و گیاه نیاز دارد. آنگاه که انطباق بین داده های حسگر و ویژگی های اندازه گیری شده خاک و گیاه صورت می گیرد ما می توانیم در مورد شرایط نواحی وسیعتری که در مورد آنها اندازه گیری زمینی واقعی انجام نگرفته باشد نتیجه گیری نماییم. این عملمنجر به دستیابی به ارزش واقعی سنجش از دور یعنی توانایی در کسب اطلاعات بسیار وسیع با کمترین نیروی کار و در زمانی بسیار کوتاه می گردد. قبل از تفسیر داده های سنجش از دور، این داده ها می بایست تقریبا همیشه بوسیله شخصی غیر از کشاورز جمع آوری گردد. بنابراین کشاورز به عنوان یک مشتری می بایست به طور موثری با ارائه کننده خدمات RS ارتباط برقرار نماید تا داده های جمع آوری شده بتواند اطلاعات مدیریتی مفیدی از محصولات زراعی را فراهم سازد. در بسیاری از موارد مشتری خواهان تصاویری سیمایی از کشتزار های از دور سنجیده می باشد. تصاویر نیاز به سطوح مختلفی از پردازش دارند تا به ابزار تفسیر و پیشگویی مفیدی تبدیل شوند. عمدتا داده های سنجش از دور در یک سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) به صورت یک لایه خواهند بود تا اطلاعات زمینی نظیر حاصلخیزی خاک، علفهای هرز و تهاجم آفات را تکمیل نماید.GIS برای وارد ساختن، ذخیره، بازیافت، تحلیل و نمایش داده های جغرافیایی مورد استفاده قرار می گیرد. با استفاده از این سیستم ها می توان محصول را کنترل کرد، نوع محصول را تشخیص داد و میزان محصول هر منطقه را برآورد نمود. همچنین می توان سطح زیر کشت و میزان و عملکرد محصول را در سایر کشورها نیز تخمین زد.. تشخیص حاصلخیزی آفات بیماریها و دیگر شرایط محصول از دیگر کاربردهای این فناوری می باشد. برخی پایگاههای سنجش از دور از هواپیما پایگاهی استفاده می کنند که در طول فصل رشد هفته ای یکبار پرواز انجام داده و داده های جمع آوری شده در طول پرواز برای تولید مجموعه ای از نقشه ها و شاخص های آماری مربوطه ای بکار گرفته می شود که بصورت الکترونیکی و یا به صورت چاپی به کشاورزان متقاضی خرید، تحویل می گردد.از جمله این نقشه ها:
نقشه رنگ خاک
نقشه روش گیاهی واسنجیده
نقشه بزرگنمایی شده رویش گیاه
نقشه تغییرات پوشش گیاهی
نقشه رنگ خاک: اطلاعاتی مربوط به بافت خاک و سطوح مواد آلی را ارائه می نماید که قادر است اختلافات موجود در خصوصیات خاک درون کشتزار را مشخص نماید


عملیات زراعی نظیر کشت، کوددهی و نمونه برداری از خاک را می توان بر طبق اطلاعات مربوط به خصوصیات خاک برنامه ریزی نمود. نقشه های رنگ خاک به همراه یک راهنمای رنگ برای استفاده در تفسیر تصویر ارائه می گردد.

 

[sey]

اساس کاربرد GIS در آبیاری و زهکشی داده ها و پارامتر های موجود در شبکه های آبیاری و زهکشی بواسطة وجود جنبه های مختلف فنی ، مدیریتی ، اجتماعی و اقتصادی ، از گستردگی بسیار زیادی برخوردار است . بطوریکه حجم اطلاعات کاغذی مربوط به یک شبکه از مرحلة مطالعاتی تا بهره برداری می تواند فضای مفید زیادی را از محیط اداری اشغال نماید . یکی ازموثرترین راه های حفاظت ، نظم دهی ، دسترسی آسان و کوچک کردن حجم اطلاعات ، بکار گیری نرم افزار های سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) می باشد .سیستم های اطلاعات جغراٿیایی قادر است کلیة داده ها و اطلاعات مکانی و توصیٿی شبکه های آبیاری را در یک محیط کامپیوتری یکپارچه نماید و به صورت آسان در اختیار کاربران قرار دهد . در محیط های نرم افزاری (GIS ) امکان ایجاد لایه های مختلف اطلاعاتی شامل :‌‌‌‹‹ تصاویر ›› ، ‹‹ اعداد وارقام ›› و ‹‹‌ متن نوشتاری ››‌ فراهم می باشد و می توان بعد از ورود اطلاعات ، بر حسب نیاز ، بخشی از اطلاعات مورد نیاز را ٿرا خواند .از جملة لایه های اطلاعاتی که می توان در نرم افزار هایGIS قرار داد تصاویر یا طرح های گراٿیکی از شبکه های آبیاری و زهکشی می باشد که عمدتأ شامل نقشه ها و موقعیت های شماتیکی می باشد که از آن جمله می توان به مواردی همچون نقشة کانال ها ، زهکش ها ، نقشة شماتیکی مزارع ، نوع محصولات کشت شده ، نقشة طبقه بندی اراضی و ... اشاره کرد .قسمت های زیادی از اطلاعات شبکه ها شامل آمار و ارقام می باشد که هر بخش از آنها می توانند لایه ای از اطلاعات را در محیط نرم افزاری GIS به خود اختصاص دهند که شامل اطلاعات کانال ها ، زهکش ها ، چاه ها ، عملکرد محصولات زراعی ، راندمان آبیاری ، وضعیت آبگیر ها و ده ها پارامتر دیگر می باشد .بخش آخر شامل اطلاعات تٿضیلی یا نوشتاری شبکه های آبیاری و زهکشی می باشد که می توان آنها را نیز در
لایه های مختلٿ اطلاعاتی در نرم افزار های GIS قرار داد.این لایه ها می تواند شرح تٿضیلی وقایع ، اقدامات انجام شده ، روش حل مشکلات ، توصیه های لازم برای راهبری شبکه باشد . کاربر می تواند بر حسب نیاز خود اطلاعات یک لایه یا اطلاعات لایه های مختلف را بطور همزمان مورد استٿاده ویا نقد وبررسی قرار دهد . اساس استفاده از سنجش از دور در آبیاری و زهکشی کاربرد ٿن سنجش از دور(RS ) در مطالعات مختلٿ مرتبط با آبیاری و زهکشی دارای سه مبنای عمده به شرح زیر می باشد . لازم است هر یک از موارد زیر به صورت جداگانه یا با هم برای کاربرد هایی که در بخش بعد ذکر می شوند برداشت گردند .
الف – روندیابی فعالیت های آبیاری و زهکشی در سطوح
وسیع
ب – شناسایی نوع ومیزان عملکرد محصولات و خطرات
شوری اراضی
ج – تهیة نقشة مزارع ، مرز واحد ها و جنبه های
حقوقی
برای دستة الف ، برداشت تصاویر تکراری مورد نیاز است ، دستة دوم بر مبنای تصاویر چند طیفی که برای پایش منابع زمینی پیش بینی شده است استوار است و جهت تهیة موارد دستة (ج) بایستی تصاویر با دقت بالا تهیه شوند تا شناسایی عوارض زمینی کوچک نیز امکان پذیر باشند . شایان ذکر است که تصاویرماهواره ای همیشه ورودی سیستم های اطلاعات جغرافیایی را تشکیل می دهند ، بدین معنی که پس از برداشت تصاویر ماهواره ای ، آنها در GIS ذخیره ، پردازش و مورد استفاده قرار خواهند گرفت .
کاربرد GIS و RS در آبیاری و زهکشی
- تهیة نقشه های کاربری اراضی

- به روز کردن نقشه های موجود
- مطالعات کشاورزی ، زمین شناسی ، منابع آب سطحی
- بررسی آلودگی آب
- مدیریت مزرعه ، مدیریت طرح های کلان آبیاری و
زهکشی
- کنترل فرسایش خاک و کویر زدایی
- تعیین بافت خاک ، بررسی روند شوری خاک
- تعیین سطح زیر کشت اراضی آبیاری شده
- برنامه ریزی مدیریت منابع آب و ...