تجویز مایعات داخل وریدی برای برگرداندن یا ذخیره مقدار مایع محیط درونی بدن در محل فیزیولوژیک انجام می گیرد. در زمان عمل جراحی این کار را متخصص بیهوشی انجام می دهد، که مایعات از بین رفته را در مرحله پیش از عمل وزمان عمل بررسی کند و تا زمانی که بیمار تحت بررسی او قرار دارد مدلی برای جایگزینی کریستالوئید ، کلوئید و اجزای خون که بیمار به کمبود آنها
مبتلا ست، ارائه نماید. به همین منظور مشاهدات متعدد کارکردهای بدن و ظاهر کلی بیمار ، برای تخمین احتیاجات بیمار ، ضروری هستند.
ارزیابی قبل از عمل
الف: شرح حال:
– یک شرح حال دقیق از بیماری کنونی باید شامل تغییرات وزن ، کارکردهای بدنی و جذب و دفع I&O هنگام بیماری باشد.
– داروها : باید تعیین شود آیا بیمار دارویی که عمل کلیه ها را تغییر می دهد مانند مدرها مصرف می کند یا نه؟ آیا بیمار داروهای آنتی اسید یا مسهل های تغییر دهنده جذب روده ای مصرف می کند یا نه؟ آنتی بیوتیک های مشخص مثلا” نئومایسین جذب روده ای را تغییر می دهند. مصرف داروهایی که روی انعقاد خون موثرند باید قبل از جراحی معین شود و اقداماتی برای اصلاح زمانهای انعقاد به عمل آید . داروهایی که بر روی متابولیسم ، تعادل آب و الکترولیت و تشکیل اجزاء و عناصر خونی موثرند باید شناخته شوند و اثرات آنها پیش بینی گردند.
ب- معاینه جسمی
دستگاه عصبی مرکزی
– اختلالات آب و الکترولیتها
– بیمارانی که بیش از ۲۴ ساعت مایعات بدون سدیم می گیرند ممکن است شروع به نشان دادن علائم هیپوناترمی ، مانند لتارژی و اغتشاش روانی ، کند.
– هیپوناترمی مسمومیت با آب ، هیپوکالمی و هیپرگلیسمی دیابتیک ممکن است نشانه های عصبی مشابهی نشان دهند.
علائم حیاتی
– فشارخون: تغییر در فشارخون وجود ندارد ، مگر اینکه کاهش حجم یک باره و ناگهانی باشد کم شدن فشار نبض (فشار سیستولیک – فشار دیاستولیک) نمایانگر کمبود مایعات بدن به آهستگی می باشد . با تنگی عروق محیطی فشار خون حفظ می شود. به دلیل کوشش بدن برای حفظ جریان خون اندامهای حیاتی ممکن است پوست ظاهری لکه لکه مانند داشته باشد .
– ضربان قلب ، در بیماران هیپودینامیک تاکیکاردی شایع است.
– صداهای قلب: در هیپوولمی صداهای قلبی حتی قبل از تغییرات فشار خون تغییر می کنند به خصوص تحت بیهوشی ، صداهای قلب خفه و فاصله دار می گردند.
پوست
– در بیمار شدیدا” هیوولمیک ، پوست ممکن است ظاهری لکه لکه داشته و موقع لمس سرد باشد.
– فزونی مصرف آب یا کمبود کلوئیدها خیز در مناطق تکیه داده به زمین dependent edema ایجاد خواهد کرد
– هیپوولمی ثانویه به از دست دادن آب بدون کمبود الکترولیتی ، از دست دادن آب متوسط باشد موجب تشنگی ، ظهور شیارهایی درزبان ، و چینهایی در پوست می شود . و اگر شدید باشد چشمها گود می روند . وقتی کم آبی شدید باشد بیمار معمولا” در حالت شوک است.
آزمونهای آزمایشگاهی
– اندازه گیری پی در پی سدیم ، پتاسیم ، کلر، ازت اوره خون و کراتینین به تشخیص هیپوولمی یا هیپرولمی کمک خواهد کرد.
– تغییرات هماتوکریت ، تغییرات حجم خون و مایع سلولی را منعکس می سازند
– تجزیه ادرار
- وزن مخصوص ادرار اطلاعاتی درباره توانایی و احتیاج کلیه به تغلیظ ادرار به دست می دهد. غلظت زیاد حجم کم ، چنانچه کارکرد کلیه قبلا” طبیعی بوده باشد دال بر هیپوولمی است.
- بیماران دیابتیک ، بیمارانی که محلول گلوکز با سرعت زیاد از طریق ورید می گیرند ، یا بخصوص بیماران سالخورده که گلوکز وریدی دریافت می کنند ممکن است آستانه پایین برای گلوکز داشته باشد . کلیه بیماران سالخورده ممکن است آستانه پایین برای گلوکز داشته باشند و در سطح پایینتر از طبیعی ۱۷۵ میلی گرم در هر ۱۰۰ میلی لیتر هم قند دفع کنند گلوکز می تواند نقش یک مدار اسمزی را داشته باشد و مسئول از دست رفتن آب بدون اتلاف الکترولیت باشد.
الکتروکاردیوگرام ECG
– ECG سطح سرمی پتاسیم و کلسیم را منعکس می سازد.
– تغییرات در غلظت پتاسیم عبارت انداز:
در هایپرکالمی
- موج P صاف می شود
- موج QRS پهن می گردد
- موج T نوک تیز می گردد.
و در هایپوکالمی
- موج T صاف یا معکوس می گردد
- موج U وجود دارد
– تغییرات کلسیم : در هایپرکالمی فاصله Q-T کم می شود و در هایپوکالمی فاصله Q-T طولانی می شود.
تعیین حجم خون
– اندازه گیری حجم خون از تکنیک ردیابی با ایزوتوپ یا روش رقیق کردن رنگ ها در آن آلبومین گویچه سرخ نشاندار می گردد استفاده می شود
– روشها در حد معقولی دقیق اند و در حدود ۱۰ درصد حجمی است که با تکنیک های دقیق تر در آزمایشگاهها به دست آمده اند.
– اگر لحظه اندازه گیری خون ریزی وجود نداشته باشد نتایج اندازه گیریها مفیدند
– پروتئین های سرم وقتی کمتر از ۵ میلی گرم در ۱۰۰ میلی لیتر یاشند خیز محیطی به وجود خواهدآمده که باید از خیز نارسایی احتقانی قلب و هیپرولمی ثانویه به آب اضافی افتراق داده شود.
