DDDIQ
مدیر ارشد
حس حضور، مطلوب ترين برآيند ارتباطات انسان با محيط
محمد نقی زاده
استادیار دانشکده هنر و معماری علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی
چیکیده:
از روزگاران گذشته تا امروزه که موضوع پرداختن به معرفي شهر آرماني (يا شهر خوب يا شهر قابل زيست و مانند اينها) و ويژگي هاي آن شدت پيدا کرده است، بسياري از حکما و مصلحان و داعيه داران شناخت راه هاي سعادتمندي بشر، اقدام به معرفي بهترين هايي براي انسان در زمينه هاي مختلف کرده اند، يکي از مهم ترين اين زمينه ها بهترين و مطلوب ترين فضاي زندگي انسان، اعم از شهر يا معماري بوده است. بسياري از حکما و عرفا و متخصصان از تعابيري چون شهر آرماني، خانه مطلوب، يوتوپيا، شهر خدا، معماري انساني و امثال اينها سخن گفته اند. با عنايت به دگرگوني هاي کالبدي و فن آوري و فکري و امکانات در دسترس و شيوه زيست، به نظر مي رسد که به جاي سخن گفتن از بهترين کالبد معماري، اصلح آن باشد که به بهترين و عالي ترين اصل يا صفت براي معماري، يا معماري اي که براي زندگي انساني انسان مناسب و مطلوب باشد، سخن گفت. بديهي است که در کنار معرفي اين عالي ترين صفت، تبيين بدترين ويژگي نيز ضرورت خواهد داشت. به دنبال پاسخ اين سوال که بهترين صفت براي معماري مطلوب چيست، اين سوال نيز مطرح مي شود که بهترين حالت براي انسان چه حالتي است؟ مطالعات و کاوش در فرهنگ اصيل ايراني متکي بر جهان بيني توحيدي نشان مي دهد که بهترين حالت براي انسان، آگاهي يا «حس حضور» (و شعبات آن شامل حس خودآگاهي، حس زمان، حس ايمان، حس امان، حس مکان و ...) است، در مقابل بدترين حالت براي انسان، حالت غفلت و ناآگاهي و جهل است که در آن، هر چيز بر او مشتبه مي شود. نگارنده مقاله حاضر با اتکا به روش هاي اکتشافي و تحليلي و قياسي، سعي کرده تا در مقايسه بهترين صفت براي بهترين هايي که حضرت احديت براي سعادت و کمال انسان خلق کرده است، به بهترين صفت براي معماري مطلوب ايراني (که اسلامي و حتما انساني) است، دست يابد. ناگفته نماند که اصلي ترين معادل واژه براي «حس حضور» و «آگاهي»، بيداري و متذکر بودن است، به اين ترتيب، اصلي ترين صفت براي بهترين فضاي زندگي، تذکردهي، بيدارکنندگي و غفلت زدايي خواهد بود
کلیدواژه :
حس حضور-حس مکان- مکان- معماري- ذکر - غفلت
محمد نقی زاده
استادیار دانشکده هنر و معماری علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی
چیکیده:
از روزگاران گذشته تا امروزه که موضوع پرداختن به معرفي شهر آرماني (يا شهر خوب يا شهر قابل زيست و مانند اينها) و ويژگي هاي آن شدت پيدا کرده است، بسياري از حکما و مصلحان و داعيه داران شناخت راه هاي سعادتمندي بشر، اقدام به معرفي بهترين هايي براي انسان در زمينه هاي مختلف کرده اند، يکي از مهم ترين اين زمينه ها بهترين و مطلوب ترين فضاي زندگي انسان، اعم از شهر يا معماري بوده است. بسياري از حکما و عرفا و متخصصان از تعابيري چون شهر آرماني، خانه مطلوب، يوتوپيا، شهر خدا، معماري انساني و امثال اينها سخن گفته اند. با عنايت به دگرگوني هاي کالبدي و فن آوري و فکري و امکانات در دسترس و شيوه زيست، به نظر مي رسد که به جاي سخن گفتن از بهترين کالبد معماري، اصلح آن باشد که به بهترين و عالي ترين اصل يا صفت براي معماري، يا معماري اي که براي زندگي انساني انسان مناسب و مطلوب باشد، سخن گفت. بديهي است که در کنار معرفي اين عالي ترين صفت، تبيين بدترين ويژگي نيز ضرورت خواهد داشت. به دنبال پاسخ اين سوال که بهترين صفت براي معماري مطلوب چيست، اين سوال نيز مطرح مي شود که بهترين حالت براي انسان چه حالتي است؟ مطالعات و کاوش در فرهنگ اصيل ايراني متکي بر جهان بيني توحيدي نشان مي دهد که بهترين حالت براي انسان، آگاهي يا «حس حضور» (و شعبات آن شامل حس خودآگاهي، حس زمان، حس ايمان، حس امان، حس مکان و ...) است، در مقابل بدترين حالت براي انسان، حالت غفلت و ناآگاهي و جهل است که در آن، هر چيز بر او مشتبه مي شود. نگارنده مقاله حاضر با اتکا به روش هاي اکتشافي و تحليلي و قياسي، سعي کرده تا در مقايسه بهترين صفت براي بهترين هايي که حضرت احديت براي سعادت و کمال انسان خلق کرده است، به بهترين صفت براي معماري مطلوب ايراني (که اسلامي و حتما انساني) است، دست يابد. ناگفته نماند که اصلي ترين معادل واژه براي «حس حضور» و «آگاهي»، بيداري و متذکر بودن است، به اين ترتيب، اصلي ترين صفت براي بهترين فضاي زندگي، تذکردهي، بيدارکنندگي و غفلت زدايي خواهد بود
کلیدواژه :
حس حضور-حس مکان- مکان- معماري- ذکر - غفلت
