تولک بری و انواع روش های آن در طیور

[mani24]

مقدمه
تولک در پرها به صورت ریزش دوره ای پرها و پر در آوری مجدد تعریف می شود. تولک یک فرایند بیولوژیکی طبیعی است که در آن پرندگان به طور اختیاری مصرف خوراکشان را کاهش می دهند و تولید تخم متوقف می شود و پر و بال آنها ریخته و دوباره جایگزین می شود.
در طبیعت در فصل پاییز پرندگان وارد مرحله ای می شوند که به تدریج طول مدت روز و قابلیت دسترسی به خوراک کاهش پیدا می کند. اما تولک اجباری یک فرایند طبیعی نیست.

اهمیت تولک اجباری
تولک اجباری می تواند یک ابزار مدیریتی موثر باشد و مرغدار را قادر سازد تا تعداد تخم بیشتر و با قیمت تمام شده ی پایین بدست آورد. از طریق تولک اجباری طول عمر گله می تواند تا 105 هفتگی تداوم یابد.
مرغ های تخمگذار در پایان سیکل تخمگذاری ( بعد از یک سال تولید) به منظور توقف تخمگذاری و ترمیم دستگاه تناسلی و اسکلتی برای تولید در چرخه ی دوم به تولک برده می شوند. استفاده از برنامه ی تولک اجباری به طور گسترهای در مزارع تولید تخم مرغ به منضور کاهش هزینه ها و حصول سود حداکثر انجام می گیرد. طبق بررسی های انجام گرفته در آمریکا 83 درصد تولیدکنندگان تخم مرغ در سال 1999 از تولک اجباری استفاده کرده اند. بر اساس یک گزارش، 2/74درصد واحد های مرغ تخم گذار در آمریکا از برنامه ی پر ریزی اجباری استفاده نموده اند که از این مقدار 1/62 درصد یک بار و 1/12 درصد دو بار اقدام به تولک بری اجباری نموده اند. در برخی از نواحی 93 درصد گله ها به تولک برده می شوند.
تولک اجباری، به عنوان بخشی از برنامه بهینه کردن استفاده از پولت های جایگزین در مزارع تخمگذار با سیستم های مدیریتی فعلی استفاده می شود، مزارعی که از تولک استفاده نمی کنند به 4/8 گله ی جدید به ازای هر سالن تخمگذاری در طول یه دوره ی 10 ساله نیاز دارند. در صورتی که اگر از یرنامه ی یک بار تولک استفاده نمایند به 7/8 گله ی جدید نیاز خواهند داشت. در برنامه بدون تولک سن فروش 110 هفتگی در نظر گرفته شده است. زمانی که از برنامه ی تولک اجباری استفاده نمی شود یک سالن پرورش پولت می تواند پولت مورد نیاز هر سالن را تامین نماید در صورتی که اگر از برنامه یک بار تولک استفاده شود از یک سالن پرورش پولت، می توان پولت مورد نیاز 5 سالن را تامین نمود و اگر از برنامه تولک اجباری دو بار استفاده شود یک سالن پرورش پولت می تواند پولت مورد نیاز 7 سالن را تامین نماید.
هدف از برنامه تولک اجباری، ترمیم دستگاه تولید مثل مرغ های یک گله است. برای این که بعد از اجرای تولک، عملکرد بهینه ای ایجاد گردد، دستگاه تولید مثل باید تحلیل کامل را تجربه نماید که در این حالت باید تولید تخم به طور کامل متوقف شود. به دلیل اینکه کاهش وزن به شدت با تحلیل دستگاه تناسلی در ارتباط است، وزن بدن بایستی به دقت در سرتاسر مدت زمان اجرای برنامه تولک بری مورد توجه قرار گیرد.

زمان اجرای تولک اجباری
تصمیم برای اجرای تولک اجباری در یک گله، باید بر اساس اصول مدیریتی و از طریق تجزیه و تحلیل اعمال مدیریتی وضعیت اقتصادی مرغدار باشد. مرغدار می تواند زمان تولک بری را طوری تنظیم نماید تا بیشترین تولید تخم، زمانی باشد که قیمت تخم مرغ بالا است. اگر قیمت تخم مرغ بالا باشد و کیفیت آنها خوب باشد بیشتر تولیدکنندگان زمان برنامه تولک بری را به تاخیر می اندازند و اگر کیفیت پوسته و قیمت تخم مرغ پایین باشد برنامه تولک بری زود هنگام به کار برده می شود.
گزارش شده است، وقتی که گله در سنین پایین به تولک برده می شود، پیک تولید و مقدار تولید بعد از برنامه ی تولک بالا خواهد بود. اگر قیمت پولت های جایگزین پایین باشد انگیزه ای برای به تولک بردن گله وجود نخواهد داشت.
اگر از برنامه تولک استفاده نشود واحد های پرورش پولت به 47 درصد جوجه ی بیشتر احتیاج خواهند داشت تا پولت مورد نیاز واحد های تولید تخم مرغ را فراهم نمایند. این امر نیازمند به گله ی مادر، موسسات جوجه کشی و واحد های پرورش پولت خواهد بود.

مقایسه بین سیکل اول و دوم تولید
موفقیت یک برنامه تولک اجباری از روی بررسی عملکرد گله در سیکل دوم تخمگذاری اندزه گیری می شود. استاندارد دقیقی یرای سیکل دوم تولید وجود ندارد. تجربیات مزرعه ای و آزمایش های انجام شده اهداف مالی را برای تولید در سیکل دوم را بیان کرده اند. مقایسه ی عملکرد گله در دوره ی دوم با تولید در دوره ی اول مقایسه ی درستی است. معمولا گله های تولک رفته 60 عدد تخم مرغ کمتر در مقیاس مرغ های موجود در سالن (Hen house) تولید می نمایند. که اگر براساس روز –مرغ ( Hen day ) بیان شوند 15 درصد کمتر خواهد بود. پیک تولید آنها نیز10 درصد کمتر از پیک تولید در دوره ی اول خواهد بود. یک مثال در رابطه با این اختلاف ها در جدول 1 ارایه داده شده است.

به تخم آوردن مجدد گله به عوامل مختلفی بستگی دارد. مهمترین آنها عبارتند از عملکرد نسبی پولت ها و گله های تولک رفته، هزینه و بهای تخم مرغ، دان و پولت های جایگزین.
معمولا بعد از یک دوره تولک بردن اجباری، میزان تخم مرغ های تولیدی در سیکل دوم در حد سیکل اول نخواهد بود، به نظر می رسد این واقعیت همراه با کاهش تعداد تخم مرغ های گله موجب می شوند تا از روش تولک بردن استفاده نگردد،ولی معمولا کاهش هزینه نسبت به پولت های جایگزین هزینه را جبران می نماید. از اینرو برنامه ی تولید مجدد باید به عنوان یکی از فاکتورهای اقتصادی مورد بررسی قرار داده شود. عوامل زیادی بر این امر تاثیر دارند از جمله عوامل زیر:

1. هزینه ی به تخم آوردن مجدد گله : هزینه ی به تخم آودن پرنده پس از طی دوره ی تولک بردن اجباری به مراتب کمتر از هزینه ی پرورش یک پولت از سن یک روزگی تا مرحله ی بلوغ خواهد شد. این موضوع مهمترین عامل موثر در تصمیم گیری اجرا یا عدم اجرای برنامه ی تولک بردن اجباری به حساب می آید.
2. استهلاک هزینه ی پرورش : هزینه ی پرورش پولت یا هزینه ی دوران تولک بردن اجباری که از انتهای اولین سیکل تولید آغاز و تا شروع تولید مجدد گله ادامه دارد منهای ارزش بازیافتی باید در برآورد هزینه ی تولید تخم مرغ به حساب آید. اگرچه هزینه ی نگهداری یک مرغ در طی تولک رفتن کمتر از هزینه ی پرورش یک پولت می باشد، ولی تعداد تخم مرغ تولیدی او در دومین سیکل به مراتب کمتر از اولین سیکل تولید خواهد بود
3. مقایسه ی تلفات : معمولا نسبت تلفات هفتگی در خلال سیکل های متوالی تولید کمی پایین تر از سیکل اول می باشد. اگر نسبت تلفات هفتگی طی سیکل اول 2/0 درصد باشد،این نسبت در سیکل دوم حدود 18/0 درصد و در سیکل سوم به میزان تقریبی 16/0 درصد خواهد بود
4. مصرف دان :طبیعتاً مصرف دان از پیک تولید تا پایان دورهی تخمگذاری در تمام سیکل های تولید یکسان خواهد بود
5. طول مدت تخمگذاری : طول مدت دوره ی تخمگذاری مفید در اولین سیکل تولید طولانی تر از دومین سیکل می باشد. معمولاً دومین سیکل تولید فقط بین 9-7 ماه به طول می انجامد
6. میزان تولید : درصد تولیدتخم مرغ در سیکل دوم در مقایسه با ماه مشابه در سیکل اول پایین تر می باشد. در هنگام پیک تولید، میزان تولید تخم مرغ حدود 10 – 7 درصد پایین تر از پیک سیکل اول تولید بوده و در سیکل های بعدی با نسبت شدیدتری کاهش می یابد.
7. اندازه ی تخم مرغ : اندازه ی تخم مرغ در طی سیکل دوم بزرگتر می شود. این موضوع فقط در هنگامی که برای تخم مرغ های بزرگتر بازار مناسبی وجود دارد به عنوان یک حسن محسوب می گردد.
8. کیفیت پوسته : معدل کیفیت پوسته در دوره ی اول تولید به مراتب بهتر از سیکل دوم می باشد.
9. کیفیت تخم مرغ : زمانی که پس از 12 ماه تولید، برنامه ی پرریزی اجباری اجرا می شود، بهبود در شاخص های کیفیت تخم مرغ بعد از این مرحله کاملاً مشهود است.به طور کلی می توان ادعا نمود که کیفیت آلبومین، شاخص کندل، ضخامت پوسته، وزن چگالی و بافت پوسته بهبودمی یابد.

 

[mani24]

انواع تولک بردن
گله تخمگذار را می توان یک یا چند بار تولک برد. دو نوع برنامه ی تولک بردن که به طور معمول استفاده می گردند به شرح زیر هستند :
1- برنامه دو سیکلی: دو دوره تخمگذاری: این برنامه شامل یک بار تولک رفتن و دو سیکل تولید تخم مرغ است. در این برنامه تقریباً بعد از حدود 10 ماه تولید،گله را تولک می برند. پس از طی دوره ی تولک رفتن،طیور را مجدداً به تولید آورده و در سن حدود 24 ماهگی جهت فروش به بازار عرضه می کنند.
2-برنامه چند سیکلی: این برنامه شامل دو یا چند بار تولک رفتن و سه یا چند سیکل تولید تخم مرغ است. ابتدا بعد از 9 ماه تولید گله را تولک می برند، پس از طی این دوره آنها را برای دوره های کوتاه تر تولید نگه می دارند، سپس در سنین حدود 30 ماهگی و یا بیشتر جهت فروش به بازار عرضه می نمایند. برنامه ی تولک بردن چند سیکلی به ندرت سودمندتر از برنامه ی دو سیکلی است ولی از نطر کیفیت تخم مرغ قابل توجه است.

روش های تولک بری
امروزه چندین روش برای اجرای برنامه ی تولک اجباری در صنعت تولید تخم مرغ به کار می رود که به سه گروه عمده تقسیم می شوند:
1. حذف یا محدود کردن خوراک
2. استفاده از جیره هایی با مواد مغذی پایین
3. استفاده از افزودنی های خوراک

تولک اجباری از طریق اعمال گرسنگی (حذف یا محدود کردن خوراک)
یک برنامه ی تولک اجباری از طریق اعمال گرسنگی شامل سه مرحله می باشد:
1. دوره ی بیش از تولید
2. دوره ی اعمال گرسنگی و کاهش وزن
3. بازگشت به تولید پس از گرسنگی

وزن کشی
موفقیت یک برنامه ی تولک بری به وزن کشی دقیق وزن وابسته است. وزن بدن مرغ ها قبل از تولک بری یکی از شاخص های مهم در طول برنامه است. یک هفته قبل از قطع خوراک، در نقاط مختلف سالن چند قفس را به طور تصادفی انتخاب نموده و همه ی پرندگان موجود در آن قفس ها را توزین می کنند. نمونه را از تمامی طبقات و قسمت های مختلف سالن انتخاب می کنند. این قفس ها بایستی علامت گذاری شوند تا بتوان همان پرندگان را در مراحل بعدی نیز توزین کرد.

مدت زمان گرسنگی
بیشتر برنامه های تولک بری مستلزم استفاده از گرسنگی برای توقف تخمگذاری است. مطالعات زیادی در مورد مدت زمان گرسنگی انجام شده است. برخی از محققین به این نتیجه رسیده اند که طول مدت گرسنگی باید تا زمان رسیده به کاهش وزن مورد نظر ادامه یابد که حداقل 10 روز و یا بیشتر می باشد. در سایر برنامه ها، از مدت زمان گرسنگی کوتاه تر (4 تا 5 روز) استفاده کرده اند و نشان داده اند که نتایج با گرسنگی های طولانی مدت قابل مقایسه است. پژوهشگران گزارش کردند که مرغ هایی که به مدت 4 روز گرسنه مانده اند خیلی زود تر از آنهایی که 10 یا 14 روز گرسنه مانده بودند شروع به تولید کردند، اما تولید تخم مرغ آنها در مدت 36 هفته پس از اجرای برنامه ی تولک اجباری پایین بود.

مقدار کاهش وزن
کاهش وزن ضروری برای تحلیل کامل دستگاه تولید مثلی به وزن پیش از تولک مرغ ها وابسته است. جدول 2، کاهش وزن مورد نظر در اوزان مختلف پیش از تولک را نشان می دهد. عوامل زیادی، روش های دستیابی به این هدف را تحت تاثیر قرار می دهند.

مرحله ی گرسنگی و کاهش وزن
کاهش وزن باید به دقت در مرحله ی گرسنگی مشخص گردد و با وزن هدف که در مرحله پیش از تولک بری مشخص شده، مقایسه می شود. وزن همه ی پرندگانی که در مرحله ی پیش از تولک توزین شده بودند در این مرحله نیز باید توزین گردند. توزین را باید 7 و 9 روز قبل از قطع خوراک انجام داد و میانگین کاهش وزن روزانه را محاسبه نمود. از روی کاهش وزن، روزی را که پرنده به وزن مورد نطر خواهد رسید، می توان تخمین زد. پرنده های داخل قفس های علامت گذاری شده را هر دو روز وزن کنید. دو روز مانده به وزن پیشبینی شده، پرنده ها را روزانه وزن کنید.

قدرت زنده مانی در مرحله ی قطع خوراک
قدرت زنده مانی در مرحله ی قطع خوراک باید بیش از 98 درصد باشد. یک کاهش در قدرت زنده مانی با رسیدن گله به وزن هدف مشاهده خواهد شد.
اگر گله از انواعی از چالش ها ( از قبیل بیماری، وجود مایکوتوکسین در خوراک یا تنش های محیطی) که تولید تخم مرغ و زنده مانی را به طور معنی داری در سیکل اول تولید تحت تاثیر قرار می دهند را تجربه کرده باشد، قدرت زنده مانی در مرحله ی گرسنگی ممکن است به کمتر از 98 درصد کاهش یابد. مقدار این کاهش به ماهیت و شدت چالش و اینکه گله چه مدت زمانی از چالش رهایی یافته است، بستگی دارد. قبل از شروع برنامه ی تولک، رکوردهای تولید گله را باید بررسی نمود، اگر چالش قابل ملاحظه ای در 10 – 8 هفته ی آخر دوره ی اول تولید وجود داشته باشد، قدرت زنده مانی در طول برنامه تولک کمتر از حد طبیعی خواهد بود. اگر این چالش ها شدید و در هفته های آخر باشد بهتر است برنامه ی تولک بری اجرا نشود

عوامل موثر بر کاهش وزن

1. اثرات فصل روی کاهش وزن
2. تجهیزات سالن
3. اثر سویه بر کاهش وزن

اثرات فصل روی کاهش وزن
یک محیط خنک باعث می شود تا پرنده ها وزن خود را خیلی سریع از دست بدهند. اگر کاهش وزن خیلی سریع اتفاق بیافتد، تحلیل دستگاه تناسلی به طور کامل انجام نخواهد شد. اگر یک گله کاهش وزن مورد نطر را زودتر از 12 روز پس از قطع خوراک بدست آورد، درجه حرارت سالن خیلی پایین بوده است. برای گله ای که کاهش وزن خود را خیلی سریع انجام داده است، به محض رسیدن به وزن مورد نظر تغذیه محدود بایستی انجام گیرد. 6.8 کیلوگرم از جیره ی شماره ی یک تولک ( جدول 3 ) به ازای هر 100 قطعه مرغ تا 11 روز بعد تغذیه شود. در این سن تغذیه کامل می تواند انجام گیرد. این روش وزن بدن را حفظ می کند و تحلیل کامل سیستم تناسلی راموجب می شود. در شرایط معمول این تغذیه محدود توصیه نمی شود بلکه زمانی که کاهش وزن به خاطر درجه حرارت پایین سالن ( کمتر از 72 فارنهایت) یا سرعت زیاد جریان هوا ( بیشتر از 500 فوت در دقیقه) خیلی سریع اتفاق می افتد، تغذیه محدود توصیه می شود.
درجه حرارت بالای سالن، کاهش وزن را متوقف می کند. اگر این کاهش وزن تا 18 روز بعد از قطع خوراک انجام نشود، تغذیه محدود باید آغاز شود و 4.5 کیلوگرم از جیره شماره ی یک تولک ( جدول 3 ) را به ازای 100 قطعه مرغ مصرف نمود.

تجهیزات سالن
تجهیزات سالن بر کاهش وزن موثر است. بسیاری از عوامل مرتبط با سالن و تجهیزات ممکن است سبب یکنواختی پایین گله شوند که شامل اختلاف در درجه حرارت، مشکلات تهویه، مشکلات مربوط به تجهیزات خوراک و مشکلات مربوط به بیماری ها یا انگل ها می باشد. آگاهی ازاین عوامل حایز اهمیت فراوانی دارد.
در داخل یک سالن ممکن است مناطقی باشد که پرندگانی با وزن بیشتر یا سنگین تر وجود داشته باشند. به عنوان مثال پرندگان در قفس های موجود در طبقات مختلف ممکن است از لحاظ وزن بدن تفاوت قابل ملاحظه ای داشته باشند. در این حالت مرغ های هر طبقه می توانند به طور جداگانه توزین شده و برای هر طبقه وزن هدف جداگانه ای را تعریف کرد و به آن مرغ هایی که به وزن مورد نظر رسیده باشند 6.8 کیلوگرم به ازای هر 100 قطعه ، خوراک داده میشود تا وزن آنها ثابت بماند و سایر مرغ ها نیز به وزن هدف مورد نظر برسند. در محل هایی که تغذیه ی مرغ ها با اوزان مختلف امکان پذیر نیست باید شرایطی که باعث غیر یکنواحتی در گله می شوند را حذف نمود. اگر وزن پرندگان در گله به مقدار زیاد متغییر باشد، نتایج برنامه تولک بری چندان رضایت بخش نخواهد بود.

اثر سویه بر کاهش وزن
نتایج بررسی ها نشان داده اند که سویه ها از نظر کاهش وزن با هم اختلاف دارند. سرعت کاهش وزن تاثیر خیلی کمی بر عملکرد گله پس از اجرای برنامه ی تولک بری دارد. مقایسه ی عملکرد سویه های مختلف بدون توجه به این موضوع اعتبار زیادی نخواهد داشت.

معایب برنامه تولک اجباری از طریق اعمال گرسنگی
در بیشتر برنامه های تولک اجباری از قطع مصرف خوراک برای یک دوره ی 5 تا 14 روز استفاده می شود. قطع خوراک یک تنش شدیداست و یک شوک به مرغ وارد می آورد و سرانجام تولید تخم متوقف شده و دستگاه تناسلی تحلیل می رود. پس از برنامه ی تولک بری، دستگاه تولیدمثل مرغ دوباره به حالت قبلی باز می گردد.
در روش گرسنه نگه داشتن رفتار هایی در پرنده مشاهده می شود که در حالت های قبلی مشاهده نمی شد. از جمله نوک زدن به دانخوری ها، افزایش حالت تهاجمی پرنده که باعث افزایش جراحات در سایر مرغ های موجود در قفس می شود، افزایش میزان مرگ و میر نیز نتیجه ی دیگر گرسنگی دادن به مرغ های تخمگذار است.
استرس ناشی از قطع مصرف خوراک منجر به توقف سیستم ایمنی و در نتیجه افزایش حساسیت گله به آلودگی سالمونلایی ( سالمونلا انتریتیدیس ) می شود. در طول اجرای برنامه تولک بری، مرغ ها تعداد باکتری سالمونلا انتریتدیس بیشتری در مقاسه با تغذیه ی معمولی دفع می شود که این باکتری ها ممکن است از طریق تخم مرغ منتقل شود.
مرکز کنترل و پیشگیری بیماری ها برآورد کرده است که 75 درصد شیوع سالمونلا انتریتیدیس به مصرف تخم مرغ خام و یا به حد کافی پخته نشده مربوط است. آلودگی با سالمونلا انتریتیدیس می تواند سبب اسهال، استفراغ، تهوع یا انقباض محوطه ی بطنی شود و در نهایت سبب مرگ می شود. در حال حاضر تلاش های زیادی صورت می گیرد تا جایگزین دیگری برای قطع مصرف خوراک در برنامه های پرریزی اجباری پیدا شود

 

[mani24]

انواع روش هایی که باعث کاهش وزن می شوند
1. روش معمولی
2. کالیفرنیایی(برنامه بدون جیره بندی آب)، ویژه مناطق گرمسیری
3. . کارولینای شمالی: بیشترین تاکید بر کاهش وزن است

1. روش معمولی
کلیات مطالب ای برنامه در جدول زیر آورده شده است . در اینجا به ذکر اطلاعات مفید دیگر می پردازیم :
1. از شروع تولک رفتن تا دو هفته پس از تولید مجدد تخم مرغ ، صدف را به طور مجزا در اختیار گله قرار داده ، سپس به میزان محدود قبلی بر می گردانند.
2. دان خوری به اندازه کافی تامین گردد به نحوی که تمام گله بتواند در یک زمان دان مصرف نماید.
3. طوری برنامه ریزی شود که مرغ های گله های مادر بین 2-1 هفته دیر تر از مرغ های گله تخم گذاری تجاری شروع به تخم گذاری کنند.

2. برنامه تولک بردن کالیفرنیای

روش دیگر به تولک بردن به نام برنامه کالیفرنیایی معروف است در این روش مصرف دان کامل در یک دوره طولانی حذف و طی این مدت منحصرا جیره غله خرد شده در اختیار گله قرار داده می شود. از آنجای که طی این برنامه جیره بندی آب به مورد اجرا گذارده نمی شود، در هوای خیلی گرم پرندگان دهیدراته نمی شوند و به همین علت برنامه مناسبی برای شرایط گرم خواهد بود. زمانی که دان در اختیار گله قرار نگیرد باید پودر صدف در اختیار آنها قرار داد. حدود یک هفته بعد از حذف دان گله دچار ضعف خواهد شد. تا زمانی که تلفات افزایش نیافته است، نباید دان در اختیار گله قرار گیرد در صورتیکه به مدت یکی دو روز پس از 10 روز گرسنگی دان در اختیار گله قرار گیرد آثار ضعف برطرف خواهد شد.
معمولاً در این برنامه در پنجمین یا ششمین روز درصد تولید به حد صفر می رسد. بعد از 10 روز محرومیت از دان وزن مرغ ها 25% کاهش می یابد که در این کاهش وزن 7 هفته پس از تغذیه از دان کامل جبران می شود . در صورتیکه محدودیت غذایی تا 14 روز به طول انجامد. نتایج حاصله مساوی و یا بهتر از محرومیت 10 روزه است.
توجه : مصرف غلات خرد شده را می توان در تولک های کوتاه مدت حذف نمود و یا در تولک های بلند مدت طولانی تر نمود.

3. برنامه تولک بردن کارولینای شمالی
سومین برنامه تولک بردن که بسیار معروف میباشد ابتدا در دانشگاه ایالاتی کارولینای شمالی مورد بهره برداری قرار گرفت. این برنامه شامل یک دوره پیش تولک هفت روزه است که طی آن قبل از حذف دان، لامپ ها را در تمام مدت شب روشن نموده تا نور 24 ساعته تامین گردد. این برنامه به مدیریت فارم اجازه میدهد تا بتواند میزان دان و نورمصرفی را به طور همزمان کاهش دهد.
روش کارولینای شمالی بیشترین تاکید در کاهش وزن را دارد. برای رسیدن به چنین کاهش وزنی حدود 14 روز یا بیشتر وقت می‌خواهد. هنگام كه کاهش وزن تامین شد به مدت 2 روز جیره روزانه 45گرم در اختیار گله قرار داده می شود. پس از آن مدت 28 روز جیره تولک با پروتئین بالا 16- 15 درصد و کلسیم 2 درصد مصرف می گردد و سپس به جیره معمولی دوران تولید برگردانده می شود.
طی 3 هفته اول مقدار 12 ساعت از کل ساعت نور در اختیار گله قرار داده میشود به طوریکه در روز 21 حداقل 13 ساعت نور تامین گردد . برنامه نور عادی در روز 35 اعمال می شود.

استفاده از جیره هایی با مواد مغذی پایین یا تولک بردن بدون حذف خوراک
در سال های اخیر انجمن حمایت از حیوانات توصیه می کند که از روش های دیگری غیر از از گرسنگی دادن برای تولک بردن مرغ ها استفاده شود و چنین روش هایی برای واحد های تولید کننده تخم مرغ ارایه شده است. این روش شامل تغذیه ی مقادیر کم مواد مغذی یا استفاده از افزودنی های غذایی به جیره است تا تولید تخم را متوقف نماید. روش محدودیت مواد غذایی در کشور هایی که به آنها اجازه ی حذف خوراک را نمی دهند، استفاده می شود. این روش با مصرف کم نمک یا سدیم، کلسیم و با جیره های الیاف بالا، همچنین با افزودن موادی از قبیل روی، آلومنیوم و یدید پتاسیم با موفقیت انجام شده است.
نخستین مرحله در برنامه های تولک بری بدون حذف خوراک، کاهش طول مدت روشنایی به 8 ساعت می باشد. برنامه 8 ساعت روشنایی تا تحقق دو هدف زیر تداوم خواهد داشت:
1. کاهش 20 در صدی وزن بدن
2. توقف تولید تخم مرغ به مدت 2 تا 3 هفته.
توقف تولید در این روش همانند روش حذف خوراک سریع نخواهد بود. جیره ها باید از نظر انرژی و نمک پایین و از نظر الیاف خام بالا باشند. نمونه ای از این جیره ها در جدول 4 ارایه شده است. مهم است که جیره های مورد استفاده از نظر پروتیئن و مواد معدنی متعادل باشند. نسبت کلسیم به فسفر قابل دسترسی باید 2:1 باشد. در روش های مبنای آنها عدم حذف خوراک است میزان مرگ و میر نسبت به روش حذف خوراک پایین می باشد.
پس از اینکه تولید تخم مرغ حداقل به مدت 3 -2 هفته متوقف شد باید یک برنامه ی نوری متشابه با آنچه که در زمان پولت استفاده می شود اجرا گردد.
زمان لازم برای رسیدن به پیک تولید در روش های دیگر، به غیر از روش اعمال گرسنگی طولانی است. مرغ های تخمگذار تولید تخم را زمانی متوقف می نمایند که تحریک نوری یا تامین مواد مغذی آنها کاهش یابد. قدم اول در برنامه های تولک بری به غیر از روش گرسنگی، کاهش طول مدت روشنایی به 8 ساعت است. مرغ ها باید در برنامه ی 8 ساعت روشنایی نگهداری شوند تا دو هدف کاهش 20 درصدی در وزن بدن و توقف تخمگذاری به مدت 2 تا 3 هفته بدست آید و برای تحریک جهت تخمگذاری آماده شوند. در برنامه ی تولک به غیر از حذف یا محدودیت خوراک حداقل به 6-5 هفته زمان جهت اطمینان از توقف کامل تخمگذاری و کاهش وزن همه ی مرغ ها نیاز است. مرغ ها همانند روش معمول تولک که با حذف و یا محدودیت غذا انجام می گیرد، به سرعت شروع به تخمگذاری نخواهند کرد.

جیره های تولک در سایر روش ها باید از نظر انرژی و سدیم پایین و از نظر الیاف حاوی مقادیر بالایی باشند. این نوع جیره ها ( جدول 4) می تواند به طور آزاد در طول اجرای برنامه ی تولک بری به مرغ ها داده شوند. به این علت که جیره از نظر انرژی پایین می باشد، لذا کاهش وزن 20 – 10 درصدی بسته به شرایط مرغ ها بیش از برنامه ی تولک اتفاق خواهد افتاد. اگر وزن گله پیش از تولک 1550 گرم باشد کاهش وزن کمتر از زمانی خواهد بود که وزن گله 1800 گرم می باشد.

تولک بردن از طریق افزایش روی
در سال هاي اخير تولک بري اجباري با تجويز مقادير بالاي روي در جيره بسيار مورد توجه قرار گرفته است تغذيه با مقدار بالاي روي درجيره از راه اضافه کردن روي يا اکسيد روي يا استات روي در مقابل مقدار نياز روي ظرف مدت 5 تا 7 روز موجب قطع توليد تخم مرغ خواهد شد و سه تا چهار هفته پس از حذف روي اضافي از جيره توليد تخم مرغ آغاز خواهد شد . استفاده از روي به صورت اکسيد روي قابل تحمل تر از استات روي و يا سولفات روي است.
محققين ديگر دريافتند که استفاده از روي در جيره به مدت 16 روز در مقايسه با 8 روز موجب رسيدن پيک توليد پايين تري شده در عوض ماندگاري توليد تخم مرغ بهتر خواهد بود
در گله هاي مادر استفاده از روي به مقدار Pm 20000 براي مدت 5 روز سبب کاهش باروري و درصد جوجه درآوري به مدت 14 تا 28 روز در دوره بعدي توليد شده است . تعدادي از پژوهشگران گزارش کرده اند که مقدار بالاي روي در جيره نتايجي مشابه با حذف دان داشته است، فرآيند دقيق تاثير روي اضافي درجيره و دخالت آن در اوولاسيون و توليد تخم مرغ هنوز نامشخص است برخي ادعا مي کنند که مقادير بالاي روي درجيره موجب بي اشتهايي مي گردد فرآيندهاي احتمالي ديگر از اين قرار است که روي در ترشح انسولين دخالت دارد و موجب افزايش سطح گلوکز خون و ادارار، از دست دادن آب بدن ، سوختن چربي ها و پروتئين ميشود و با برهم زدن ذخيره کلسيم در استخوان ها باعث دفع آن از راه مدفوع و ادار مي گردد .
همچنين تصور شده که روي و کلسيم خون اثر متقابلي بر يکديگر دارند به گونه اي که روي سبب افت کلسيم و رسيدن آن به سطح بحراني مي شود که اين امر براي توليد و ازاد شدن گنادوتروپين ها ضروري است در اين صورت به احتمال خيلي زياد اين عنصر در حد دومين پيغام رسان بين سلولي فراتر ازگيرنده هاي درتخمدان مطرح مي باشد . فرضيه اي که وجود دارد اين است که وقتي از روي به منظور تولک بري استفاده مي گردد روي موجب وقفه اي در عمل تخمدان شده در نتيجه سطح پلاسمايي گنادوتروپين ها در حد بالا باقي مي ماند وقتي که جيره حاوي روي حذف مي گردد اين وقفه از بين ميرود و به همين خاطر است که در تولک بري ناشي از تجويز روي توليد زودتر از تولک بري حاصل از حذف دان شروع مي شود .مطالعات بعدي نشان داده است که روي تشکيل پيام آور درون سلولي را که دورتر ازگيرنده LH قرار دارد تحت تاثير قرار داده از توليد پروژسترون جلوگيري مي نمايد شواهد نشان داده که روي توليد را از طريق FSH که براي فعاليت آنزيم شکننده زنجير کناري سيتوکرم لازم است سرکوب مي کند و از وارد شدن تخمک هاي بيشتر در فعاليت دوره اي فوليکول در تخمدان تا زمان حذف روي جلوگيري مي نمايد .
تولک بردن به وسیله ی استفاده از ید بالا در جیره
اضافه کردن يد به مقدار بالا به شکل يدورپتاسيم ، منجر به قطع توليد تخم مرغ درمدت 5 تا 7 روز مي شود و 2 تا 3 روز پس از حذف يد اضافي از جيره توليد تخم مرغ آغاز مي گردد سطح پايين يد به مقدار Pm 2500 يا کمتر در قطع توليد تخم مرغ کاملا موثر نمي باشد .

تولک بردن به وسیله ی استفاده از جيره های بدون نمک
گزارش هايي با نتايج مختلف در خصوص عملکرد مرغ هاي تخمگذار در برابر جيره بدون نمک به عنوان روش مورد استفاده براي تولک بري منتشر شده است بعضي از همکاران دريافته اند که مقدار کم نمک در جيره تقريبا همانند حذف دان عمل ميکند در صورتي که در ساير گزارش ها موجب قطع کامل توليد نشده است اين نتايج متفاوت ممکن است به علت اختلاف سديم آب مصرفي در مدت زمان کاهش نمک جيره باشد يک کاهش 10 تا 14 درصدي در دريافت دان در پايان هفته اول ديده شده و اين کاهش در هفته هاي 2، 3و 4 به ترتيب به 22 و 30 و 45% رسيده است جيره اي با سديم کم ، اثر مخربي روي کليه ها و بافت غدد فوق کليوي داشته موجب از دست دادن آب بدن مي گردد . گله هاي مادرگوشتي در مقايسه با تخمگذاران تجارتي مقاومت بيشتري در مقابل جيره هاي کم نمک نشان مي دهند واين امر احتمالا به خاطر تغذيه روزانه بيشتر آنهاست بنابراين حذف نمک از جيره ظاهراً روش موثري براي تولک بري گله هاي مادر گوشتي که روي بستر پرورش مي يابند نيست

تولک بردن به وسیله ی استفاده جيره هايي با کلسيم پايين
طيوري که به مدت چهار روز بدون دان مانده بودند تنها با تغذيه بي کربنات کلسيم در اين چهار روز به توليد تخم مرغ ادامه دادند بنابراين چنين تصور مي شود که طيوري که با محدوديت غذايي تولک برده مي شوند کلسيم اولين ماده غذايي است که موجب محدوديت تخمک گذاري در زمان تولک مي گردد د رمقابل نياز 75/2 درصدي مرغ هاي تخمگذار به کلسيم ، در اختيار گذاشتن 3/0 تا 56/0 % درصد کلسيم در جيره موجب کاهش موثر توليد و يا قطع کامل آن خواهد شد و پس از برگشتن به جيره اي با کلسيم عادي بعد از 21 روز توليد تخم مرغ آغاز خواهد شد روش تعيين سطح کلسيم در آب اشاميدني ممکن است د رمتفاوت بودن نتايج مطالعات اثر داشته باشد مشخص شده که جيره هايي با کلسيم کم به واسطه تحت تاثير قرار دادن هورمون گنادوتروپين از اوولاسيون جلوگيري به عمل مي آورد گذشته از اين پروژسترون توليد شده در نتيجه تحريک LH از سلول هاي گرانولوزا ، منوط به دسترسي به کلسيم مي باشد با وجود اين تداوم توليد در مرغ هايي که با روش حذف دان تولک برده مي شوند بهتر از آنهايي است که با جيره حاوي کلسيم پايين تولک برده شده اند .

ترکيب روش هاي مختلف
ثابت شده است ترکيب 2 يا چند روش بالا مثل جيره حاوي کلسيم پايين و روي بالا يا جيره بدون نمک با روي به مقدار ppm7500 در مرغ هاي تخمگذار موثر مي باشد .
تولک بردن به وسیله ی استفاده از هورمون های تولید مثلی
با مصرف 20 ميلي گرم پروژسترون چه به صورت تزريق و چه بصورت مخلوط در دان ظرف 2 تا 4 رو زتوليد تخم مرغ قطع مي گردد و در عرض 7 تا 12 روز تولک رفتن مرغ ها شروع مي شود و پس از 3 تا 4 هفته از حذف آن توليد تخم مرغ از نو آغاز مي گردد ساير هورمون هاي جنسي مثل تستوسترون ، FSH ، PMS ، LH و پرولاکتين را مي توان به عنوان عامل موثري در تولک بري طيور تخمگذار تجارتي مورد استفاده قرار داد .

استفاده از محصولات دارویی
ترکيباتي مثل ان هپتين يا متاليبور ، تاموکسيفن ، نيکاربازين در تولک بري مورد استفاده قرار گرفته اند ان هپتين به مقدار 1/0 تا 15/0 % به مدت 7 تا 10 روز موجب قطع توليد تخم مرغ شده و توليد سه تا چهار هفته پس از حذف آن از جيره از نو اغاز شده است نيکاربازين به مقدار 4/0 % در دان موجب کاهش مصرف دان شده در نتيجه پس از 4 تا 10 رو زتوليد تخم مرغ قطع مي گردد متاليبور به مقدار ppm 150 در جيره به مدت دو هفته موجب قطع توليد در سه روز مي گردد که 48 روز پس از حذف ان توليد به 50% مي رسد تا موکسيفن وقتي به مقدار 20 تا 80 ميلي گرم به شکل تزريق عضلاني مصرف گردد موجب قطع توليد تخم مرغ در مدت چهار روز مي شود و مصرف دان نيز 30 تا 50% کاهش مي يابد .

نتيجه گیری
به دليل مخالفت ورزيدن با روش قبلي يعني تولک بري از راه حذف دان از نظر آسايش حيوانات ، روش هايي مثل روش هاي شيميايي و هورموني توجه زيادي را به خود جلب کرده است تغذيه با جيره حاوي روي بالا يد بالا به مقدار 5000 تا ppm 7500 و حتي جيره هاي بدون نمک و يا کم نمک يا کلسيم به مقدار کمتر از 3/0 درصد درجيره حاکي از اين است که در عمل مثل روش هاي مرسوم يعني حذف دان در تولک بري موثر مي باشند به علاوه متاليبور ، تستوسترون ، FSH ، PMS ، LH و پرولاکتين نيز به نظر مي رسد که در امر تولک بري طيور تخمگذار ميان سال چه به صورت تجويز سيستميک و چه بصورت مخلوط در دان بسيار موثر مي باشند.

منبع:http://novin-damparvaran.blogfa.com