عناوين
1-مروري بر عناوين بخش اول
2-مدلهاي مختلف تجارت الكترونيك
3-انواع سايتهاي تجاري و خدمات الكترونيكي
4-روشهاي انتقال و پرداخت پول در تجارت الكترونيك
5-معرفي انواع كارتهاي خريد و اعتباري
1. مروري بر عناوين بخش اول
تعريف تجارت الكترونيك از جنبهها و ديدگاههاي مختلف
قسمتهاي اصلي تجارت الكترونيك
تاريخچه
تجارت الكترونيك و فن آوري اطلاعات
سطوح تجارت الكترونيك
تأثير گذاري تجارت الكترونيك در ايران و جهان
دلايل عقب ماندگي تجارت الكترونيك در ايران
2. مدلهاي مختلف تجارت الكترونيك (E-Commerce Models)
تجارت الكترونيك را ميتوان از نظر طرفين تجارت در سه سطح درون سازماني ، بين سازماني و مشتري تقسيم نمود اما به طور كلي مدلهاي ديگري را نيز ميتوان در اين رابطه در نظر گرفت :
1.تجارت بين سازماني (Business to Business)
2.تجارت بين سازماني و مصرف كننده ( Business to Consumer)
3.تجارت مصرف كننده با مصرف كننده ( Consumer to Consumer)
4.تجارت مصرف كننده به كسب و كار ( Consumer to Business)
5.تجارت كسب و كار به كاركنان (Business to Employer)
6.تجارت سازمانها با ادارات دولتي (Business to Government)
علاوه بر اين موارد ميتوان به موارد خاص تري همچون تجارت مردم به مردم (P2P)،بورس به بورس(E2E)، و... را در نظر گرفت .
مقايسه روشهاي B2B و B2C :
عامل مقايسه B2C B2B
كلي : تعداد بالا ،قيمت پايين كلي : تعداد كم ، قيمت بالا
ميزان خريد موردي : تعداد كمتر ، قيمت موردي : تعداد بيشتر ، قيمت
بالاتر پايينتر
سرويسهاي تجاري ، مواد خام،
انگيزههاي خريد خدمات و كالاهاي توليدي آماده قطعات و تكنولوژي ، اطلاعات
تجاري ، محصول
نوح محصول خدمات و كالاهاي توليدي آماده سرويسهاي تجاري ، مواد
نمايش كامل اطلاعات درباره
محصولات و خدمات قابل ارائه
نمايش ليست كالاها، فروش ، . ليست موجودي كالا ،
پروسه ارسال كالا و... روشهاي ارسال كالا ، قابليت
پردازش معاملات تجاري با
حجم بالا بصورت Real Time
، انجام بسياري از عملياتهاي تجاري
بوسيله شركهاي تجاري ثالث
اعتماد و امنيت امنيت و كسب اعتماد امنيت و اعتماد و
در سطح نياز به پايين تر كسب اعتبار بالا
3. انواع سايتهاي تجاري و خدماتي الكترونيكي (e-business models & e-services)
مجموع سياستهاي كلي سايت ، در عملياتها ، تكنولوژي و ايدئولوژي مدلها مختلف سايتهاي تجاري را شكل ميدهند كه از جمله مهمترين آنها عبارتند از :
مدل Storefront : سايتي كه معرفي كالا ، عمليات فروش روي خط . سرويس دهي و امنيت را يكجا در خود دارد تا ارتباط مستقيم فروشنده و خريدار در آن ميسر گردد مثل تمام سايتهاي تجاري شركتهاي بزرگ : استفاده از تكنيك Shopping Cart
مدل e-marketplace : بازارچه الكترونيكي كه امكان جستجو و خريد انواع محصول را از فروشندگان مختلف براي خريدار فراهم ميآورد . مثل سايت http://www.amazon.com : استفاده از تكنيكهاي مختلف فروش مثل تكنيك Cross-Sell يا Up-Sell
مدل Auctions : سايتهاي جراحي با روشهاي و متدهاي مختلف ، مناسب براي نوع C2C مثل سايت http://www.ebay.com
مدل Portal : اين سايتها تقريباً تمام اطلاعاتي را كه بيننده سايت به آن نياز دارد در خود جاي داده است . اطلاعاتي همچون اخبار ، ورزش ، اطلاعات آب و هوا ، اطلاعات بازار بورس و قابليت جستجو در وب . مثل سايت http://www.yahoo.com
مدلDynamic - Pricing : كه خود انواع مختلف دارد :
مدل Name-Your-Price : مشتري قيمت خود را اعلام ميدارد و سايت با كمك ارتباطات خود سعي در پيدا كردن محصول مورد نظر با آن قيمت ميكند مثل سايت http://www.priceline.com
مدل Demand-Sensitive Price : سايت سعي ميكند كه خريدهاي مشابه را نگه داشته . در نهايت يكجا انجام دهد تا هزينههاي جانبي بين تمام خريداران سرشكن شود و قيمت نهايي كمتري براي مشتري حاصل گردد مثل سايت http://www.mercata.com
مدل Bartering : سايتهايي كه در آنها كالايي با كالاي ديگر مبادله ميشود مثل سايت http://www.ubarter.com
مدل e-services : سايتهاي خدمات دهنده تجاري كه معمولاً بعنوان شخص ثالث در مبادلات تجاري الكترونيكي وارد عمل ميشوند مثل سايت http://www.visa.com يا http://www.ups.com
در بحث خدمات الكترونيكي در تجارت الكترونيك نيز ميتوان به موارد زير اشاره كرد :
خدمات بانكي الكترونيك
بيمه الكترونيكي
خدمات انتقال وجوه الكترونيكي
گردشگري الكترونيكي
بازاريابي الكترونيكي
وام الكترونيكي
و...
4. روشهاي انتقال و پرداخت پول در تجارت الكترونيك ( Electronic Fund Transfer Ways )
مدل پول (Cash Model)
خريدار معادل پول نقد از بانك مربوط پول ديجيتالي خريداري ميكند و با كمك كيف پول الكترونيكي خود از سايتهايي كه از اين روش پشتيباني ميكند . براي توضيحات بيشترسايتهاي
Http://WWW.digicash.com,http://cybercash.com را ببينيد .
معايب :
1) يكپارچگي خاصي در زمينه روشها و بستههاي نرم افزاري در اين روش وجود ندارد .
2) نياز به ابزار و سيستمهاي اضافي براي پرداخت و دريافت پول دارد .
3) امكان پيگيري وجوه انتقال وجود ندارد .
مزايا :
1) وجوه در همان زمان انجام عمليات و بدون پردازشهاي اضافي و پشت صحنه انتقال مييابند .
2) هيچ گونه هزينه مازاد و اضافي ندارد .
3) خريدار ناشناس ميماند .
مدل چك (Check Model ) :
خريدار از يك نوع چك ديجيتالي رمز شده به همراه كيف پول الكترونيكي براي خريد خود استفاده ميكند براي توضيحات بيشتر سايت http://www.checkfree.com را ببينيد .
معايب :
1) بزرگترين عيب عدم انتقال بلافاصله وجوه است .
2) داراي پتانسيل كلاهبرداري است
مدل كارتهاي اعتباري (Credit Cards): مرسوم ترين روش
معايب :
1) داراي پتانسيل كلاهبرداري است
2) براي معاملات با مبلغ بالا مناسب نيست .
مزايا :
1) جامعيت بيشتري نسبت ب روشهاي ديگر دارد و اكثر آن را پشتيباني ميكنند .
2) نياز ب نرم افزار يا سخت افزار خاصي براي كاربران ندارد و با يك اشتراك اينترنت ميتوان به اين روش خريد كرد .
3) در صورت لزوم قابليت پيگيري تمام وجوه انتقالي به اين روش وجود دارد .
مدل نقطه به نقطه (Peer to Peer)
امكان انتقال پول را بين حساب يك مشتري و يك مشتري ديگر فراهم ميآورد . براي كسب توضيحات بيشتر سايت http://www.paypal.com را ببينيد .
مدل كارتهاي هوشمند ( Smart Card ) :
كارتهاي هوشمند با پردازنده و حافظه داخلي كه امكان ذخيره كردن اطلاعات ديگري همچون نام كاربر و رمز عبور را در خود دارد .
مزايا : 1) بالا رفتن امنيت و قدرت تشخيص هويت
2) امكان ذخيره كردن اطلاعات زياد مورد نياز در كارت
معايب : 1) قيمت بيشتر
5. معرفي انواع كارتهاي خريد و اعتباري
كارت حافظه (Memory Card) : يك كارت پلاستيكي است كه روي آن به اندازه مشخص براي مثال چند كيلو بايت حافظه الكترونيكي تعبيه شده و از طريق اتصال به دستگاه مخصوص قابل شناسايي است .
كارت تلفن نوعي كارت حافظه محسوب ميشود .
كارت هوشمند (Smart Card) : شبيه كارت حافظه ، يك كارت پلاستيكي است كه يك قطعه فلزي شامل حافظه ، پردازنده و نرم افزار مربوط روي آن گنجانده شد و ضمن توان پردازش از امنيت بيشتري نسبت به كارت حافظه برخوردار است . سيم كارت تلفن همراه بك نوع كارت هوشمند است .
كارت مغناطيسي (Magnetic Card) : اطلاعات مختصر دارنده كارت در يك نوار مغناطيسي روي كارت پلاستيكي تعبيه ميشود . ملي كارت (سيبا) نوعي كارت مغناطيس است .
كارت پلاستيكي (Plastic Card) : همانگونه كه از نامش پيداست تنها يك كارت پلاستيكي است كه نوشتههاي روي آن ارزشمند است . كارت خدمات اينترنت يك كارت پلاستيك است كه نام كاربري و رمز عبور روي آن نوشته شده است .
كارت اعتباري (Credit Card) : دارنده اين كارت ميتواند به ميزان اعتباري كه حساب خود دارد از طريق اين كارت خريد كند و يا پول دريافت نمايد . ممكن است مبلغ اعتبار فرد پيش از مبلغ سپرده فرد باشد . كارتهاي اعتباري دو نوع هستند . الف – كارتهاي محدودي كه توسط برخي شركتها براي خريد از محصولات شركتهاي طرف قرار داد عرضه ميشود و همه جا قايل استفاده است .
كارت موجودي حساب (Debit Card) : كارتي كه با حساب شخصي در بانك ارتباط دارد وبه كمك آن ميتوان موجودي را مستقيماً از بانك ( دستگاه خودپرداز ) دريافت نمود و يا مبلغ مورد نظر را مستقيماً از آن پرداخت كرد . در اين روش بيش از سپرده نميتوان هزينه كرد . كارتهاي بانك هاي كشور از اين نوع هستند .
كارتهاي اعتباري و موجودي حساب ممكن است به صورت مستقيم در دستگاههاي پرداخت خودكار مورد استفاده قرار گرفته و يا در اينترنت به كار گرفته شوند .
همچنين كارتهاي اعتباري مهم بين الملي عبارتنداز :
و... Discover , Euro Card , American Express , Master Card , Visa Card
1-مروري بر عناوين بخش اول
2-مدلهاي مختلف تجارت الكترونيك
3-انواع سايتهاي تجاري و خدمات الكترونيكي
4-روشهاي انتقال و پرداخت پول در تجارت الكترونيك
5-معرفي انواع كارتهاي خريد و اعتباري
1. مروري بر عناوين بخش اول
تعريف تجارت الكترونيك از جنبهها و ديدگاههاي مختلف
قسمتهاي اصلي تجارت الكترونيك
تاريخچه
تجارت الكترونيك و فن آوري اطلاعات
سطوح تجارت الكترونيك
تأثير گذاري تجارت الكترونيك در ايران و جهان
دلايل عقب ماندگي تجارت الكترونيك در ايران
2. مدلهاي مختلف تجارت الكترونيك (E-Commerce Models)
تجارت الكترونيك را ميتوان از نظر طرفين تجارت در سه سطح درون سازماني ، بين سازماني و مشتري تقسيم نمود اما به طور كلي مدلهاي ديگري را نيز ميتوان در اين رابطه در نظر گرفت :
1.تجارت بين سازماني (Business to Business)
2.تجارت بين سازماني و مصرف كننده ( Business to Consumer)
3.تجارت مصرف كننده با مصرف كننده ( Consumer to Consumer)
4.تجارت مصرف كننده به كسب و كار ( Consumer to Business)
5.تجارت كسب و كار به كاركنان (Business to Employer)
6.تجارت سازمانها با ادارات دولتي (Business to Government)
علاوه بر اين موارد ميتوان به موارد خاص تري همچون تجارت مردم به مردم (P2P)،بورس به بورس(E2E)، و... را در نظر گرفت .
مقايسه روشهاي B2B و B2C :
عامل مقايسه B2C B2B
كلي : تعداد بالا ،قيمت پايين كلي : تعداد كم ، قيمت بالا
ميزان خريد موردي : تعداد كمتر ، قيمت موردي : تعداد بيشتر ، قيمت
بالاتر پايينتر
سرويسهاي تجاري ، مواد خام،
انگيزههاي خريد خدمات و كالاهاي توليدي آماده قطعات و تكنولوژي ، اطلاعات
تجاري ، محصول
نوح محصول خدمات و كالاهاي توليدي آماده سرويسهاي تجاري ، مواد
نمايش كامل اطلاعات درباره
محصولات و خدمات قابل ارائه
نمايش ليست كالاها، فروش ، . ليست موجودي كالا ،
پروسه ارسال كالا و... روشهاي ارسال كالا ، قابليت
پردازش معاملات تجاري با
حجم بالا بصورت Real Time
، انجام بسياري از عملياتهاي تجاري
بوسيله شركهاي تجاري ثالث
اعتماد و امنيت امنيت و كسب اعتماد امنيت و اعتماد و
در سطح نياز به پايين تر كسب اعتبار بالا
3. انواع سايتهاي تجاري و خدماتي الكترونيكي (e-business models & e-services)
مجموع سياستهاي كلي سايت ، در عملياتها ، تكنولوژي و ايدئولوژي مدلها مختلف سايتهاي تجاري را شكل ميدهند كه از جمله مهمترين آنها عبارتند از :
مدل Storefront : سايتي كه معرفي كالا ، عمليات فروش روي خط . سرويس دهي و امنيت را يكجا در خود دارد تا ارتباط مستقيم فروشنده و خريدار در آن ميسر گردد مثل تمام سايتهاي تجاري شركتهاي بزرگ : استفاده از تكنيك Shopping Cart
مدل e-marketplace : بازارچه الكترونيكي كه امكان جستجو و خريد انواع محصول را از فروشندگان مختلف براي خريدار فراهم ميآورد . مثل سايت http://www.amazon.com : استفاده از تكنيكهاي مختلف فروش مثل تكنيك Cross-Sell يا Up-Sell
مدل Auctions : سايتهاي جراحي با روشهاي و متدهاي مختلف ، مناسب براي نوع C2C مثل سايت http://www.ebay.com
مدل Portal : اين سايتها تقريباً تمام اطلاعاتي را كه بيننده سايت به آن نياز دارد در خود جاي داده است . اطلاعاتي همچون اخبار ، ورزش ، اطلاعات آب و هوا ، اطلاعات بازار بورس و قابليت جستجو در وب . مثل سايت http://www.yahoo.com
مدلDynamic - Pricing : كه خود انواع مختلف دارد :
مدل Name-Your-Price : مشتري قيمت خود را اعلام ميدارد و سايت با كمك ارتباطات خود سعي در پيدا كردن محصول مورد نظر با آن قيمت ميكند مثل سايت http://www.priceline.com
مدل Demand-Sensitive Price : سايت سعي ميكند كه خريدهاي مشابه را نگه داشته . در نهايت يكجا انجام دهد تا هزينههاي جانبي بين تمام خريداران سرشكن شود و قيمت نهايي كمتري براي مشتري حاصل گردد مثل سايت http://www.mercata.com
مدل Bartering : سايتهايي كه در آنها كالايي با كالاي ديگر مبادله ميشود مثل سايت http://www.ubarter.com
مدل e-services : سايتهاي خدمات دهنده تجاري كه معمولاً بعنوان شخص ثالث در مبادلات تجاري الكترونيكي وارد عمل ميشوند مثل سايت http://www.visa.com يا http://www.ups.com
در بحث خدمات الكترونيكي در تجارت الكترونيك نيز ميتوان به موارد زير اشاره كرد :
خدمات بانكي الكترونيك
بيمه الكترونيكي
خدمات انتقال وجوه الكترونيكي
گردشگري الكترونيكي
بازاريابي الكترونيكي
وام الكترونيكي
و...
4. روشهاي انتقال و پرداخت پول در تجارت الكترونيك ( Electronic Fund Transfer Ways )
مدل پول (Cash Model)
خريدار معادل پول نقد از بانك مربوط پول ديجيتالي خريداري ميكند و با كمك كيف پول الكترونيكي خود از سايتهايي كه از اين روش پشتيباني ميكند . براي توضيحات بيشترسايتهاي
Http://WWW.digicash.com,http://cybercash.com را ببينيد .
معايب :
1) يكپارچگي خاصي در زمينه روشها و بستههاي نرم افزاري در اين روش وجود ندارد .
2) نياز به ابزار و سيستمهاي اضافي براي پرداخت و دريافت پول دارد .
3) امكان پيگيري وجوه انتقال وجود ندارد .
مزايا :
1) وجوه در همان زمان انجام عمليات و بدون پردازشهاي اضافي و پشت صحنه انتقال مييابند .
2) هيچ گونه هزينه مازاد و اضافي ندارد .
3) خريدار ناشناس ميماند .
مدل چك (Check Model ) :
خريدار از يك نوع چك ديجيتالي رمز شده به همراه كيف پول الكترونيكي براي خريد خود استفاده ميكند براي توضيحات بيشتر سايت http://www.checkfree.com را ببينيد .
معايب :
1) بزرگترين عيب عدم انتقال بلافاصله وجوه است .
2) داراي پتانسيل كلاهبرداري است
مدل كارتهاي اعتباري (Credit Cards): مرسوم ترين روش
معايب :
1) داراي پتانسيل كلاهبرداري است
2) براي معاملات با مبلغ بالا مناسب نيست .
مزايا :
1) جامعيت بيشتري نسبت ب روشهاي ديگر دارد و اكثر آن را پشتيباني ميكنند .
2) نياز ب نرم افزار يا سخت افزار خاصي براي كاربران ندارد و با يك اشتراك اينترنت ميتوان به اين روش خريد كرد .
3) در صورت لزوم قابليت پيگيري تمام وجوه انتقالي به اين روش وجود دارد .
مدل نقطه به نقطه (Peer to Peer)
امكان انتقال پول را بين حساب يك مشتري و يك مشتري ديگر فراهم ميآورد . براي كسب توضيحات بيشتر سايت http://www.paypal.com را ببينيد .
مدل كارتهاي هوشمند ( Smart Card ) :
كارتهاي هوشمند با پردازنده و حافظه داخلي كه امكان ذخيره كردن اطلاعات ديگري همچون نام كاربر و رمز عبور را در خود دارد .
مزايا : 1) بالا رفتن امنيت و قدرت تشخيص هويت
2) امكان ذخيره كردن اطلاعات زياد مورد نياز در كارت
معايب : 1) قيمت بيشتر
5. معرفي انواع كارتهاي خريد و اعتباري
كارت حافظه (Memory Card) : يك كارت پلاستيكي است كه روي آن به اندازه مشخص براي مثال چند كيلو بايت حافظه الكترونيكي تعبيه شده و از طريق اتصال به دستگاه مخصوص قابل شناسايي است .
كارت تلفن نوعي كارت حافظه محسوب ميشود .
كارت هوشمند (Smart Card) : شبيه كارت حافظه ، يك كارت پلاستيكي است كه يك قطعه فلزي شامل حافظه ، پردازنده و نرم افزار مربوط روي آن گنجانده شد و ضمن توان پردازش از امنيت بيشتري نسبت به كارت حافظه برخوردار است . سيم كارت تلفن همراه بك نوع كارت هوشمند است .
كارت مغناطيسي (Magnetic Card) : اطلاعات مختصر دارنده كارت در يك نوار مغناطيسي روي كارت پلاستيكي تعبيه ميشود . ملي كارت (سيبا) نوعي كارت مغناطيس است .
كارت پلاستيكي (Plastic Card) : همانگونه كه از نامش پيداست تنها يك كارت پلاستيكي است كه نوشتههاي روي آن ارزشمند است . كارت خدمات اينترنت يك كارت پلاستيك است كه نام كاربري و رمز عبور روي آن نوشته شده است .
كارت اعتباري (Credit Card) : دارنده اين كارت ميتواند به ميزان اعتباري كه حساب خود دارد از طريق اين كارت خريد كند و يا پول دريافت نمايد . ممكن است مبلغ اعتبار فرد پيش از مبلغ سپرده فرد باشد . كارتهاي اعتباري دو نوع هستند . الف – كارتهاي محدودي كه توسط برخي شركتها براي خريد از محصولات شركتهاي طرف قرار داد عرضه ميشود و همه جا قايل استفاده است .
كارت موجودي حساب (Debit Card) : كارتي كه با حساب شخصي در بانك ارتباط دارد وبه كمك آن ميتوان موجودي را مستقيماً از بانك ( دستگاه خودپرداز ) دريافت نمود و يا مبلغ مورد نظر را مستقيماً از آن پرداخت كرد . در اين روش بيش از سپرده نميتوان هزينه كرد . كارتهاي بانك هاي كشور از اين نوع هستند .
كارتهاي اعتباري و موجودي حساب ممكن است به صورت مستقيم در دستگاههاي پرداخت خودكار مورد استفاده قرار گرفته و يا در اينترنت به كار گرفته شوند .
همچنين كارتهاي اعتباري مهم بين الملي عبارتنداز :
و... Discover , Euro Card , American Express , Master Card , Visa Card
