افلاتوكسين ها

[Eng.probe]

[h=2]مسمومیت آفلاتوکسین در جوجه ها (گالوس گالوس): یک نوع تاثیر سمی[/h]
چکیده
مرغداری معمولا محیط مناسبی برای رشد آفلاتوکسین ها است. و در میان گوشت مرغ تغییرپذیری گسترده ای از نظر حساسیت بخصوص در میان گونه ها به این میکوتوکسین ها وجود دارد. مطالعات مقایسه ای توکسیکولوژی در گونه های پرندگان نشان داده اند که جوجه اردک ها و جوجه های بوقلمون حساس ترین گونه ها نسبت به آفلاتوکسین هستند، بلدرچین ها حساسیت متوسطی را نشان می دهند. در صورتی که جوجه مرغ ها مقاوم ترین نوع به شمار می روند. تاثیر سمی (HERMID) یک پدیده پاسخ دوزی می باشد که به وسیله تحریک دوز کم و ممانعت دوز زیاد توصیف می شود. تحریک دوز کم مشخصا در فقط حدود 30 الی 60% بزرگتر از کنترل ها حداکثر می باشد. تاثیر سمی از نظر تغییرات در وزن بدن در مطالعات زیادی تذاکر داده شده است. از آنجمله آنهایی که برای برنامه مسمومیت شناسی ملی ایلات متحده و با بیش از 50 ماده شیمیایی انجام شده اند. مقاله اخیر بررسی می کند که چگونه سطوح کم مصرف آفلاتوکسین درتغذیه می تواند به طور موثری در سرعت رشد جوجه ها تاثیر بگذارد. به طور کلی تحقیقات گوناگون مستقلی نشان داده اند که مصرف آفلاتوکسین به یک روش دو مرحله ای مثل تاثیر سمی و با یک تحریک دوز کم و یکممانعت دوز زیاد روی رشد تاثیر می گذارد. سپس چنین مشاهداتی برای سایر مواد سمی دیگر و مدل های حیوانی عمومیت دادهشدند نشاندهنده آن است که دوزهای کم عوامل تشدید کننده پاسخ های تطبیقی را القا می کنند چون در سرعت های تشدید شده رشد منعکس شده اند. مفاهیم ضمنی چنین پاسخ های دوز تاثیر سمی مختصرا مورد بحث قرار می گیرند:
کلمات کلیدی مهم: آفلاتوکسین، اثر سمی ماده، بیماری تاثیر سمی آفلاتوکسین، جوجه، علم مرغداری

 

[Eng.probe]

مقدمه:

مقدمه:

مقدمه:
آفلاتوکسین ها یک گروه از متابولیت های متروسیکلیک ساخته شده از قارچ آسپرژیلوس فلاووس هستند. آفلاتوکسین ها برای اولین بار بعنوان ایجاد کننده شیوع بیماری × بوقلمون شناسایی گردیدند، یک بیماری که بیش از 000/100 جوجه بوقلمون را در سال 1960 در انگلستان کشت (آسپلین و کارناقان، 1961).
افلاتوکسین ها یک موضوع شکل مهمی هستند چون آنها هپاتوکارسینوژن ها هستند و برای ایفای یک نقش مهم در رویداد زیاد کارسینومای هپاتوسلولی انسان ودر زمینه های مناطق بخصوص دنیا در نظر گرفته می شوند (کاست، 2003).
در مرغداری، خوردن غذای آلوده با آفلاتوکسین ها ممکن است منجر به عملکرد ضعیف و کاهش وزن اندام ها، توقف مصونیت در برابر بیماری ها ، صدمه غیر قابل جبران کبد، و در نهایت مرگ می گردد (اوسترووسکی، 1984، لسون و همکاران 1995). بعلت این تاثیر پذیری؛ مرغداری معمولا آمادگی زیادی برای ابتلا به آفلاتوکسین ها دارد. اما حساسیت سویه های مرغ خانگی نسبت به این میکوتوکسین ها کمتر است. مطالعات مسمومیت شناسی مقایسه ای در گونه ها پرندگان نشان داده اند که جوجه اردک ها و جوجه بوقلمون ها حساس ترین گونه ها نسبت به افلاتوکسین ها هستند و بلدرچین ها حساسیت متوسطی را نشان می دهند در صورتی که جوجه ها مقاوم ترین گونه هستند (سن و همکاران 1995) وزن بدن و وزن نسبی کبد جوجه بوقلمون بطور زیادی تحت تاثیر دوزهای خورانده شده در PPM4/0 افلاتوکسین کم همانند B1 درجیره غذایی آنان قرار می گیرد، در صورتی که جوجه مرغ ها در این جیره غذایی و با این غلظت تحت تاثیر قرار نگرفتند. (اوسترووسکی 1984). به طور کلی بعضی از مطالعات یک افزایش نسبتا کم در وزن بدن جوجه های را گزارش کرده اند که در جیره غذایی خود در معرض افلاتوکسین ها قرار گرفته اند.
تاثیر سمی یک پدیده پاسخگویی دوز می باشد که به وسیله تحریک کم و ممنوعیت دوز زیاد توصیف می شود. تحریک دوز کم مشخصا فقط در حدود 30 تا 60% حداکثر می باشد (کالابرس، 2002). این نوع پاسخ در گذشته به صورت دو مرحله ای Uشکل، j شکل، معکوس و دوتایی، جبران زیاد، تحریک آمیز- ممنوعیت و غیره شرح داده شدهاست. هومسیس از نظر تغییراتدر وزن بدن در بسیاری از مطالعات تذکر داده شده است. از آنجمله آنهایی که در مورد برنامه مسمومیت شناسی ملی ایالات متحده و با بیش از 50 ماده شیمیایی انجام شده اند (جدول 1 را برای دیدن مواد شیمیایی آزمایش شده، نگاه کنید، کالابرس و بالدوین، a2003، کالابرس و بلین 2005). اکثریت پاسخ های دوز مرتبط با تغییرات در وزن بدن دارای حداکثر پاسخ های تحریکی مابین 110% و 150% کنترل بوده اند (جدول 2). باید تذکر داده شود که پایگاه داده های هورمسیس شامل مطالعاتی با افزایش های زیر 110% نمی باشند، مگر اینکه نتایج از لحاظ آماری مهم باشند (کالابرس و بلین 2005).
جدول 1- خلاصه اطلاعات شیمیایی و مدل در مطالعات مشاهده تاثیرات هوموسیس روی پارامترهای بدن هدف مقاله حاضر خلاصه کردن و آنالیز کردن مدرک علمی می باشد که نشان می دهد که اطلاعات وزن بدن در جوجه ها (گالوس گالوس) در معرض یک جیره غذایی آفلاتوکسین متناسب با نمونه پاسخ دوز هورمسیس وارزیابی مفاهیم احتمالی این پدیده می باشد.

 

[Eng.probe]

افلاتوکسین ها و هورمسیس در جوجه ها

افلاتوکسین ها و هورمسیس در جوجه ها

افلاتوکسین ها و هورمسیس در جوجه ها
یک منحنی پاسخ گویی دو مرحله ای تحریک دوز کم و ممنوعیت دوز زیاد برای وزن بدن در جوجه های دریافت کننده سطوح درجه بدی جیره غذایی با افلاتوکسین به طور گسترده ای در نوشتجات گزارش گردیده است. جدول 3 نتایج چندین مطالعه ای که با جیره غذایی افلاتوکسین هایی در جوجه ها انجام گرفته اند را به طور خلاصه نشان می دهد که یکتحریک کم و در سطح دوز کم آزمایش شده ای مشاهده می گردد. در یک مطالعه انجام شده در جوجه های گوشتی ( هوف 1980)، مرغ های دریافت کننده جیره غذایی با مجموع سطح آفلاتوکسین 625 و µg/kg1250 یک میانگین وزن بدن 24±528گرم و 24±515 گرم داشتند. میانگین وزن بدن جوجه های کنترل 23±511 گرم بود تحریک وزن بدن در این آزمایش تجربی با یک افزایش 3/3% در µg/kg625 افلاتوکسین و حدود 1% برای µg/kg1250 کم بود هوف وهمکاران (1986) دریافتند که جوجه های گوشتی دریافت کننده جیره غذایی حاوی µg/kg1250 آفلاتوکسین برای 21 روز میانگین وزن بدن 28±557 گرم در مقایسه با میانگین وزن جوجه های تحت کنترل( 20±520 گرم ) را داشتند. این تحریک در وزن بدن یک افزایش 1/7% روی گروه کنترل را نشان داد. سطوح بالاتر افلاتوکسین در جیره غذایی منجر به کاهش زیادی در وزن بدن گردید (2500 µg/kg5000) (2/89 و 1/77% کنترل به ترتیب). شکل 1 طرح هایی از اطلاعات منتشر شده در مقاله های ذکر شده بالا را نشان می دهد (هوف، 1980، هوف وهمکاران 1986) که آنجا پاسخ دو مرحله ای هورمسیس مشخص با تحریک دوز پایین و ممنوعیت دوز بالا مشاهده می شود. در یک مطالعه اجرا شده ای توسط (یاز و سوگاما را 1995) جوجه های گوشتی در حال رشد µg/kg3000 افلاتوکسین B1 خالص شده ای از دوز 4 تا 11 را تغذیه کردند و دارای میانگین وزن بدن 2/5±1/89 گرم در مقایسه با 6/3±3/85 گرم برای کنترل های مربوطه را داشتند. جوجه های سفید لگهورن مذکر روز قبل مجموعا µg/kg1000 جیره افلاتوکسین را برای سه هفته خوردند و یک وزن بدن نهایی 7/219 گرم در مقایسه با 3/210 گرم برای گروه کنترل را داشتند.
اگر چه تحریک دوز پایین افلاتوکسین ها روی وزن بدن دراین مطالعات همیشه زیر 10% بود. ولیکن یک تطابقی برای نشان دادن یک تاثیر واقعی وجود داشت تحریک هورمسیس معمولا کم است (معمولا بیش از 30% تا 6% نیست، کالابرس و بلین 2005). بنابراین موجب آن غالبا چشم پوشی می گردد. ولیکن برای یک تولید کننده جوجه کبابی، هر افزایشی در وزن بدن یک افزایش زیاد در درآمد را نشان می دهد.
مطالعات مذکور فوق مدرکی را برای پاسخگویی تحریک دوز پایین و ممنوعیت دوز بالا در افلاتوکسین های در جوجه ها را فراهم می کنند. ولیکن بهترین مدرک برای پاسخ هورمسیس آفلاتوکسین های جیره غذایی در وزن بدن جوجه ها از مطالعه ریچارد سون وهمکاران 1987 بدست می آید که در طول 15 روز هر افزایش وزنی را هر چند خیلی کم مورد آزمایش قرار دادند. در این مطالعه یک منحنی معکوس دوز j شکل هورمسیس برای وزن بدن در مقابل سطح آفلاتوکسین جیره بدست آمد. بعلاوه یک مدل چهارتایی رسمی در منحنی مناسب بود. (شکل2)
پاسخ هورمسیس آفلاتوکسین ها به وزن بدن در جوجه های سایر گونه های تجارتی نظیر اردک ها و بوقلمون ها مشاهده نشده است. برای مثال جوجه بوقلمون های دریافت کننده جیره غذایی حاوی µg/kg 500، 250، 125 برای مدت 21 روز به ترتیب وزن های بدن 4/65% و 2/81% و 89% از خود نشان دادند.(هامیلتون و همکاران، 1972) البته اردک ها حساسیت بیشتری نسبت به تاثیرات جیره غذایی با آفلاتوکسین ها را دارا هستند. برای مثال اردک های آلابیو در مدت 2 هفته از جیره غذایی با مقدار 50، 100، /kg200 گرم آفلاتوکسین برای 14 روز تغذیه کردند و به ترتیب وزن های بدنی مربوط به 1/78، 3/54 و 3/40% نسبت به گروه کنترل داشتند. (اوسترووسکی و میز، 1983).

 

[Eng.probe]

بحث

بحث

بحث
چندین مطالعه به ارزیابی تاثیر آفلاتوکسین ها در جوجه ها با خصوصیات الگویی تحریک دوز کم و ممانعت دوز زیاد و پاسخ دوز هورمسیس پرداخته اند. یک مطالعه اجرا شده با مقادیری از دوزها و در فواصل زمانی کم، منحنی معکوس j شکل را در مطالعات نشان داده است که در آن نقطه پایان به طور معکوسی در معرض اکسنوبیوتیک ( xenobiotic ) قرار گرفت (شکل2). به طور قطع قابل برسی است که چرا جوجه ها به این روش در جیره غذایی های حاوی آفلاتوکسین پاسخ می دهند. هورمسیس یک استراتژی (خط مشی) برای حیوانات و بهینه سازی اختصاصی منابع را نشان می دهد و ممکن است از طریق دو مکانیزم عمل مختلف اتفاق بیفتد: تحریک مستقیم و تحریک غیر مستقیم ناشی از جبران بیش از حد توزیع اولیه و در تلاش برای تضمین اینکه هومئواستاتیس نگهداری می شود (کالابرس، 2002).
بهرحال نتیجه یکسان است: پاسخ دو مرحله ای توصیف شده توسط تحریک نسبتا کم در مقایسه با موارد تحت کنترل؛ احتمال دارد که آفلاتوکسین ها به میزان زیادی برای کبد سمی باشند. در مجموع مکانیزم عمل آفلاتوکسین ها در پاسخ هورمسیس در جوجه ها نیاز دارد مورد تحقیق قرار بگیرد.
جدول 3:خلاصه آزمایشات اجرا شده ای با جیره غذایی حاوی افلاتوکسین ها و نشاندهنده تاثیر تحریک مشاهده شده در دوزهای آزمایش شده کم

یک آنالیز از داده های هورمسیس مربوط به پارامترهای وزن نشان می دهد که عوامل بیشماری (جدول1) پاسخگویی دوز دو مرحله ای هورمسیس را از نظر بدست آوردن وزن بدن القا میکنند. پارامترهای پاسخگویی دوزها آنهایی هستند که مشخصا درهورمسیس با حداکثر پاسخگویی و مابین 110% و 150% از موارد تحت کنترل (جدول2). این یافته ها معمولا تایید کننده نمونه های نشان داده شده ای در حدود آفلاتوکسین در جوجه ها می باشند و در مورد وجود پاسخگویی دوزهای پایین جیره غذایی حاوی آفلاتوکسین ها و وجود پاسخگویی یک طبیعت معمولی تر بحث می کنند.

 

[Eng.probe]

نتیجه

نتیجه

نتیجه
واقعیت این است که جیره غذایی حاوی مقدار کمی آفلاتوکسین و سایر مواد بیشمار سمی دیگر می توانند رشد راتحریک کنند در نتیجه دوزهای پایین دارای مفاهیم ضمنی برای صنعت مرغداری می باشند. برای مثال استفاده از مواد افزودنی غذایی به قصد کاهش جذب ماده سمی در مجرای گوارشی می تواند مجددا در زمینه های سودو ضرر ارزیابی شوند. از نظر مفاهیم اقتصادی و بهداشت عمومی پاسخ گویی هورمسیس، تحقیق درباره وقوع بالقوه پاسخگویی های هورمسیس برای تولید تجاری حیوانات به طور کلی ضروری می باشد.

 

[hani20]

افلاتوكسين ها

مقدمه : افلاتوكسين ها سمومي هستند كه بوسيله تعدادي از قارچ ها كه برروي خوراك دام ومواد غذائي رشد مي كنند،توليد شده ومي توانند بيماري افلاتوكسيكوزيس را درحيوانات اهلي وانسان ايجاد كنند .در مورد اين سموم وبيماري هاي حاصله در سراسر جهان تحقيقات زيادي صورت گرفته است . عوامل محيطي مختلفي برروي توليد افلاتوكسين دخالت دارند از اين رو شدت آلودگي بستگي به موقعيت جغرافيائي ، شيوه كشاورزي ،حساسيت محصولات كشاورزي قبل از درو،پروسه تهيه مواد غذائي ووضعيت انبار محصولات دارد. افلاتوكسين ها نسبت به ساير سموم قارچي به علت اثرات سرطان زائي وايجاد مسموميت حاد از اهميت بيشتري برخوردارهستند.بسياري از كشورهابا توجه به داشتن آلودگيهاي قارچي در مواد غذائي ومحصولات كشاورزي با تصويب قوانين ومقررات ويژه اي توانسته اند بهداشت وسلامتي مواد غذائي توليدي خود را تامين نمايند.(7) تاريخچه : در سال 1960 بيش از صد هزار بوقلمون جوان در كشور انگليس در اثر يك بيماري جديد تحت عنوان بيماري TURKEY X در عرض چند ماه ا زبين رفتند.محققين پس ار مطالعات وبررسيهاي دقيق دريافتند كه بيماري تنها محدود به بوقلمون نشده ودر جوجه اردكها وبلدرچين هاي جوان منجر به تلفات سنگيني شده است ،همچنين به اين نتيجه رسيدندكه عامل بيماري از طريق تغذيه با بادام زميني [SUP](1)[/SUP]برزيلي به طيور مزبور منتقل وباعث مرگ ومير آنها شده است .سرانجام بعد از آزمايشات متعددمشخص گرديد كه خوراك مورد نظر بر اثر آلودگي با نوعي سم كه منشا قارچي دارد باعث تلفات طيور گرديده لذا در سال 1961 قارچ توليدكننده بيماري را ASPERGILUS .FLAYUS وسم حاصله را AFLATOXIN نامگذاري كردند .كشف اين سموم موجب شد كه مسئولين امر به زيانهاي حاصله از سموم قارچي به عنوان عامل آلوده كننده مواد غذائي وايجاد بيماري وحتي مرگ در انسان وحيوانات توجه بيشتري بنمايند.(7) در پائيز 1974 بيماري افلاتوكسيكوزيس در دو ايالت شمالي و150 روستاي كشور هند اتفاق افتاد كه در اين همه گيري 397 نفر بيمار شدند كه از اين تعداد 108 نفر جان باختند . در سال 1982 بيماري مزبور در كشور كنيا مشاهده گرديد . 1-BRAZILIAN PEANUT در سال 1983 AUTRUP وهمكاران براي اندازه گيري افلاتوكسين در ادرار از روش SYNCHRONOUS FLURECENCE SPECTROSCOPY استفاده كردند. در سال 1986 WILD وهمكاران روشهاي ارزيابي سيستم ايمني راكه داراي حساسيت قابل توجهي است ،براي تعيين ميزان افلاتوكسين در مايعات بدن انسان بكار بردند . درسال 1988 IARC[SUP](1)[/SUP] افلاتوكسين B1 را در ليست مواد سرطانزاي انساني قرار داد .( 11و1) براساس گزارشات سازمان غذا وكشاورزي سازمان ملل متحد (FAO) هرساله ميليونها تن مواد غذائي در اثر آلودگي با مايكوتوكسين ها ازبين مي رود لذا در سال 1988 برنامه ريزيها ي زيادي همراه با كارگاههاي آموزشي براي كنترل بهداشتي مواد غذائي در سرتاسر دنيا صورت گرفت (4). درسال 1990 بنابه گزارش مركز كنترل بيماريها[SUP](2)[/SUP] در كشور آمريكا عامل ايجاد بسياري از موارد مسموميت هاي غذائي ،ميكربها وقارچهاي بيماريزا بوده اند. از سال 1990 روش TLC به عنوان يكي از روشهاي متداول جداسازي افلاتوكسين مورد توجه بوده وبه منظور تشخيص وتعيين مقادير كمي افلاتوكسين به كاررفته است .در اين روش ميزان سم بر حسب NG/G گزارش مي شود.(7) افلاتوكسين ها: افلاتوكسين ها ، مايكوتوكسين ها ئي هستند كه توسط دونوع كپك به نامهاي ASPERGILUS.FLAVOUS و ASPERGILUS.PARASITICUS ايجاد مي شوند .در كلمه AFLATOXIN حروف A و F به ترتيب نماينده جنس قارچ يا ASPERGILUSوگونه آن يا FLAVOUS مي باشند كه با لغت TOXIN تركيب شده است .(9و8). مطالعات زيادي در مورد گونه هاي اين قارچ شامل ASPERGILUS.PARASITICUS و ASPERGILUS.FLAVOUS و ASPERGILUS.NOMIUS و ASPERGILUS.NIGER در دانشگاههاومراكز تحقيقاتي جهان صورت پذيرفته است .براساس اين مطالعات در طبيعت چهار نوع افلاتوكسين اصلي شامل B1و B2و G1و G2 ودونوع محصولات متابوليكي به نامهاي M1و M2 وجود دارند كه مي توانند خوراكهاي دام وانسان همانند ذرت ،سورگوم ،گندم ،سويا ،كنجاله پنبه دانه ، بادام زميني ، آجيل ها، خشكباررا آلوده سازند .( 14و9و7و2) 1-INTERNATIONAL AGENCY RESEARCH CANCER 2-CENTER CONTROL DISEASE آفلاتوكسين هاي M1و M2 براي اولين بار از شير دامهائي كه با خوراك آلوده تغذيه شده بودند ، جدا شدند .(7و2) اين سموم داراي ساختمان ملكولي مشابهي بوده ويك گروه از تركيبات اكسيژن دار هتروسيكليك را تشكيل مي دهند.(7) افلاتوكسين هاي G2,B2 مشتقاتي از G1,B1 بوده وافلاتوكسين هاي M2,M1 به ترتيب از افلاتوكسين هاي B2,B1 حاصل مي گردند وفرمول ملكولي آنها به شرح زير است B1=C[SUB]17[/SUB]H[SUB]12[/SUB]O[SUB]6 [/SUB]G1=C[SUB]17[/SUB]H[SUB]12[/SUB]O[SUB]7[/SUB] B2=C[SUB]17[/SUB]H[SUB]14[/SUB]O[SUB]6 [/SUB]G2=C[SUB]17[/SUB]H[SUB]14[/SUB]O[SUB]7[/SUB]

چنانچه گاو شيري از خوراك دام آلوده به افلاتوكسين B تغذيه نمايد آنزيمهاي موجود در كبد آن را به افلاتوكسين M تبديل كرده كه در شير وادرار را دفع مي شود.(6و4) اين سموم در شير ، پنير ،بادام زميني ،تخم پنبه ،مغز بادام ،چاشني ها، انجير ودر انواع مختلف خوراكهاي انساني ودامي يافت شده وقابل اندازه گيري است گاهي تخم مرغ ومحصولات گوشتي به علت استفاده از خوراك آلوده ،آلودگي به افلاتوكسين را نشان مي دهند . افلاتوكسين ها از مسائل مهم بهداشت عمومي به شمار مي روند و مي توانند در كليه مراحل توليد، فرآوري ،حمل ونقل وذخيره به مواد غذائي آسيب برسانند .(7) فاكتور هائي كه مي توانند زمينه هاي لازم جهت رشد قارج وتوليد افلاتوكسين را ايجاد نمايند شامل آلودگي محصولات كشاورزي قبل از درو،به تعويق افتادن زمان خشك كردن محصولات وبالابودن درصد رطوبت آن ،آفات نباتي وانباري ،شرايط نگهداري مواد غذائي در انبار(از نظر ميزان در جه حرارت ورطوبت )مي شوند.همچنين عواملي نظير استرس ناشي از كمبود آب وخشكسالي ، باروري ضعيف گياهان وتراكم زياد آنهادر مزرعه ،وجود علفهاي هرز ، افزايش درجه حرارت محيط در ازدياد كپكها وتوليد سم نقش دارند .(7و4و2) حساسيت فردي حيوانات به سم افلاتوكسين به طور قابل توجهي متفاوت بوده وبه گونه ،سن ،جنس ،وتغذيه حيوان بستگي داشته به طوريكه حيوانات جوانتر داراي بيشترين حساسيت به اين سم مي باشند. عواملي نظير وضعيت تغذيه ،وجود عوامل بيماريزامانند ويروس هپاتيت ويا آلودگي هاي انگلي در ايجاد بيماري در انسان نقش داشته ومواردي مانند محدوديت دسترسي به مواد غذائي ،فراهم بودن وضعيت محيطي مناسب جهت رشد قارچها ،نبود سيستم كنترلي ومراقبت بخصوص هنگامي كه انسان براي مدت طولاني در معرض دزهاي كم سم قراردارد،مي تواند موارد بروز بيماري را افزايش دهند.(7) اثرات سم آفلاتوكسين در بهداشت وسلامتي انسان وحيوان : انسان بوسيله مصرف غذاهاي آلوده در اثر رشد قارچها درمعرض خطرات ناشي ازسم قرار گرفته وچون جلوگيري از رشد قارچها در مواد غذائي آسان نيست بنابراين پيشگيري از بيماريهاي قارچي در انسان وحيوان مشكل مي باشد. در بعضي از كشورهاي جهان مانند تايوان ،اوگانداوهندوستان مواردي از بروز افلاتوكسيكوزيس انساني در اثر مصرف غذاهاي آلوده ،گزارش شده است امادر كشورهاي توسعه يافته به دليل وجود سيستم هاي كنترلي دقيق ،فروش مواد غذائي آلوده ممنوع بوده وبيماري به ندرت مشاهده مي شود. (7) علائم باليني مشاهده شده در انسان شامل استفراغ ، دردناحيه شكم ،ضايعات حاد كبدمثل FATTY CHANGE، ادم ريوي ،لرزش عضلاني ،كوما،تشنج ومرگ همراه با ادم مغز ودرگيري اندامهائي نظير كبد ،كليه هاوقلب مي باشد.(7و4و2)افلاتوكسين B1 از عوامل تراتوژنيك موتاژنيك وسرطانزاي انساني است (19و14و4و3) اگر انسان روزانه براي مدت طولاني كمتر از 10 ميكروگرم به ازراي هر كيلوگرم وزن بدن افلاتوكسين B1 دريافت نمايد به عوارض زود گذر وموقتي مبتلا مي شوداما چنانچه اين ميزان به 50 ميكروگرم برسد اثرات باليني مهمي رخ خواهد داد وتظاهرات اپيدميولوژيكي اتفاق مي افتد.(2) . مطالعات انجام شده در آسياوآفريقا نشان مي دهد كه جيره هاي غذائي حاوي افلاتوكسين از عوامل ايجاد سرطان كبددر انسان هستند بنابراين محققين بيمارستانهاومراكز درماني سراسر جهان در جستجووتلاش براي مشخص نمودن علل سرطان كبد مي باشند.آنها پس از بررسهاي زيادي پي برده اند كه افرادي كه در معرض فاكتورهاي خطر مانند هپاتيت ،سيروز كبدي ،افلاتوكسين ها،پيري وعوامل ارثي قرار دارند احتمال ابتلا به سرطان كبد درآنها بيشتر است. فاكتورهاي خطر عواملي هستند كه شانس ابتلا انسان را به يك بيماري افزايش مي دهند.(18) .علائم باليني مشاهده شده در حيوانات شامل اختلال در دستگاه گوارش ،جلوگيري از فعاليت سيستم ايمني ،كاهش توليد مثل ، افزايش ضريب تبديل غذا ،كاهش شير وتخم مرغ ،كم خوني ،يرقان وكاهش رشد مي باشد.ايجاد سرطان توسط افلاتوكسين به طور گسترده مورد مطالعه قرار گرفته است وكبد اندام اصلي است كه در بيشتر گونه ها آسيب مي بيند . نتايج حاصله از اين مطالعات حاكي از آن است كه افلاتوكسين هاي B1 ،M1،G1 باعث ايجاد انواع سرطان در گونه هاي مختلف حيوانات مي شوند. در حيواناتي كه تحت تاثير افلاتوكسين قرار گرفته اند،اشتها كم شده تلفات ناشي از اين سموم قابل مشاهده است (7و4) چنانچه ميزان دريافتي افلاتوكسين در خوراك خوك بين 100-400PPB باشد ،ميزان رشد كاهش مي يابد .امااگرميزان دريافتي بيش از 400PPB گرددضايعات كبدي ،خونريزي در اندامهاي داخلي وحتي مرگ مشاهده خواهد شددر حليكه علائم باليني در گوساله وگاوهاوقتي ظاهر مي شودكه به ترتيب ميزان 150PPBو 600PPB افلاتوكسين را دريافت كرده باشند.. در شكل مزمن علاوه بر ضايعات كبدي ،كاهش رشد ،كاهش راندمان تغذيه ،ضايعات كليوي ،اختلال در متابوليسم پروتئين هاوچربي ها ديده شده ودر شكل حاد بيماري علائمي نظير بي حالي ،درد ناحيه شكم ،اسهال ، RECTAL PROLAPSE وسرانجام مرگ مشاهده ميشود.(17و5) افلاتوكسين ها مي توانند نكروز حاد ،سيروز وتومورهاي كبدي ، را در گونه هاي مختلف حيواني ايجاد كنند به عنوان مثال افلاتوكسين B1 در بسياري از گونه ها شامل پستانداران ،پرندگان ، ماهيها جوندگان سرطانزا مي باشد.براساس تحقيقات بعمل آمده LD50 سم براي اكثر گونه ها ./5-10MG/KGگزارش شده است .(1) افلاتوكسين ها در كبد حيوانات متابوليزشده وغلظت زياد آن مي تواند باعث بيماريهاي كبدوسرانجام مرگ حيوان شود.امادر غلظتهاي كم مي تواند عوارض گوناگوني مانند ايجاد نواقص مادرزادي ،خونريزي در عضلات وكاهش فعاليتهاي سيستم ايمني را در بر داشته باشد.(19) شرايط نمونه برداري : نمونه گيري وآماده كردن نمونه ها جهت آزمايش از اهميت ويژه اي برخوردار بوده در غير اينصورت ممكن است در تشخيص افلاتوكسين اشتباهاتي رخ دهد .باتوجه به اين موضوع طرحهاي اختصاصي وگسترده اي جهت حذف اين سموم وبعضي از مواد غذائي نظير ذرت ،بادام زميني وآجيل ها تدوين شده است . در نمونه گيري بايد ابتدانمونه هاي اوليه از محموله هاي مورد نظر برداشت شده وپس از اينكه به طور كامل مخلوط شد،نمونه نهائي اخذ گردد.. تمام روشهاي آزمايش شامل سه مرحله است : 1- استخراج 2- خالص سازي 3- تعيين ميزان سم اخيرادر مرحله دوم ،توسط روش استخراج فاز جامد[SUP](1)[/SUP] ،مواد اضافي به منظورخالص سازي جداشده ودر مرحله آخر برروي عصاره حاصله آزمايشا ت لازم انجام وميزان سم مشخص مي گردد. آزمايشات[SUP]_(2و3)[/SUP] TLC,LC از رايج ترين روشهاي آزمايشگاهي براي تشخيص افلاتوكسين در مواد غذائي است .اما با توجه به اينكه اين روشها پرزحمت ووقت گير بوده واحتياج به دانش وتجربه زيادي دارد وهمچنين ممكن است وجود ناخالصيهاي حاصله در نتيجه آزمايش تاثير بگذارد لذا امروزه روشهاي آزمايشگاهي جديدي كه براساس آنتي بادي هاي اختصاصي طراحي شده ،مورد استفاده قرار مي گيرد. .اين آزمايشات شامل ELISA ,ICA,IMMUNE ASSAY،[SUP](4)[/SUP] ICAمي باشند وبراساس تركيب آنتي بادي ها وافلاتوكسين پي ريزي شده اند.(7) در سالهاي اخير WILD و همكاران براي تعيين ميزان افلاتوكسين B1 ازروش ELISA استفاده نموده وتوسط اين روش وجود افلاتوكسين B1 را درنمونه هاي ادرار اخذ شده از انسان تائيد كرده اند. آنها پس از آزمايشا ت متعدد نتيجه گرفتند كه وجود تركيب DNA وافلاتوكسين در ادرار باوجود اين ماده در غذا هماهنگي داشته واندازه گيري آن در ادرار مناسب ترين روش براي اندازه گيري سموم مذكور در غذا وجيره مي باشد.(7) افلاتوكسين ها به طور غير قابل اجتنابي خوراك دام وانسان را آلوده مي سازند. سازمان غذا وداروي آمريكا ( FDA) در خصوص ميزان مجاز افلاتوكسين ها در غذاي انسان ودام به منظور حذف اجناس تقلبي وآلوده، دستورالعمل هائي را تدوين كرده است .اين سازمان حداكثر ميزان مجاز افلاتوكسين ها را در خوراك انسان ودام 20PPB ودر شيرخام ./5PPB اعلام نموده است .(17و9و7) چنانچه ميزان افلاتوكسين شير خام كمتر از ./3PPB باشد در حد ايده آل مي باشد.(12و11و5) 1-SOLID PHASE EXTRACTION 2-THIN LAYER CHROMATOGRAPHY 3-LIQUID CHROMATOGRAPHY 4-IMMUNOAFFINITY COLUMN ASSAY حدكثر ميزان مجاز افلاتوكسين در خوراك دام وياشير كه مخاطره اي براي انسان ايجاد نمي كند را ACTION LEVEL مي نامند چنانچه به منظور كاهش ميزان سم ،غذاي آلوده به افلاتوكسين با غذاي ديگري مخلوط شود به طوريكه ميزان ALآن كمتر از 20PPB گردد،به دليل تهديد سلامتي جامعه قابل استفاده براي گاو شيري نيست .همچنين اگر AL شير بيشتر از ./5PPB باشد قابل مصرف نبوده وبايد معدوم گردد.(6). روشهاي خنثي سازي افلاتوكسين : براي خنثي كردن ويا كاهش ميزان سم افلاتوكسين روشهايي زير پيشنهاد گزديده است. 1- جداسازي فيزيكي 2- غير فعال كردن توسط حرارت 3- پرتونگاري 4- استخراج توسط حلال 5- جذب از محلول 6- غير فعال كردن توسط ميكربها 7- تخمير .ازبين روشهاي ياد شده ،روشهاي شيميائي به عنوان استراتژي اصلي جهت خنثي سازي به كار مي رود. مواد مختلف شيميائي جهت غير فعال كردن افلاتوكسين مورد آزمايش قرار گرفته اند.محققين پس از بررسي ومطالعه به اين نتيجه رسيده اند كه بيشتراين مواد به دليل ايجاد باقيمانده در مواد غذائي ،ايمنيت لازم راندارند.دربين اين مواد آمونياك وبي سولفيت سديم اشكالات فوق را نداشته لذا جهت خنثي سازي ويا كاهش سم قابل استفاده مي باشند. تحقيقات اخير نشان مي دهد كه مواد مغذي موجود در جيره شامل پروتئين ها،چربي ها ،ويتامين ها ،عناصر كمياب ،مواد افزودني نظير آنتي بيوتيكهاومواد نگهدارنده باعث كاهش اثرات سمي افلاتوكسين مي گردد.لذا جهت خنثي كردن اثرات افلاتوكسين روشهاي جديدي مورد مطالعه قرار گرفته است كه در اين روشها مواد جاذب غير آلي كه به جاذبهاي شيميائي معروف هستند به جيره غذائي حيوانات اضافه مي شوند.يكي از اين مواد[SUP](1)[/SUP] HSCAS مي باشد كه ضمن اتصال به ملكولهاي افلاتوكسين ،آن را بي حركت كرده واز جذب آنها توسط بدن جلوگيري مي كند.(11و7و5) 1-HYDRATED SODIUM CALCIUM ALUMINOSILICATE بر اساس بررسيهاي صورت گرفته موادي مانندSODIUM ALUMINIUM SILICATES و BENTONITES مي توانند با بعضي از افلاتوكسين ها متصل شده واز جذب آنها جلوگيري كنند. موادي مانندMOS) MANNAN OLIGO SACHARIDES ) كه از سلولهاي مخمر توليد مشوند ممكن است در كاهش اثرات سم تاثير داشته باشند .به هرحال موادفوق به عنوان مواد افزودني ضد افلاتوكسين در كشور آمريكا شناخته شده اند.(12و1) زيانهاي اقتصادي ناشي از افلاتوكسين : زيانهاي اقتصادي ناشي از آلوده شدن مواد غذائي وخوراك دام وطيور به افلاتوكسين ها شامل حسارات اقتصادي وارده به صنعت دامپرو.ري ،تلفات دام وطيور ،زيانهاي وارده به محصولات كشاورزي ،شيوع بيماريهاي دامي در دامداريها ومرغداريها ،ضعيف شدن سيستم ايمني دامها ،كاهش رشد وتوليد ،افزايش ضريب تبديل مواد غذائي ،هزينه هاي برنامه ريزي جهت كاهش خطرات مي گردد. براساس گزارشات سازمان FAO ساليانه 20% از محصولات غذائي توليد شده در دنيا توسط سموم قارچي آلوده مي شوند كه در اين آلودگي افلاتوكسين ها سهم بيشتري نسبت به ساير سموم دارند .همچنين ميزان زيانهاي ناشي از حذف مواد غذائي آلوده وخسارات وارده به محصولات كشاورزي آمريكا در هر سال 100ميليون دلار اعلام شده است (7و4و3) بر طبق بررسيهاي بعمل آمده توسط CDC ( CENTER DISEASE CONTROL ) و FDA 14-3 درصد از جمعيت آمريكاساليانه به مسموميت غذائي مبتلا مي شوند كه از اين تعداد تقريبا 9000نفر در سال در اثر مايكوتوكسين ها وباقيمانده هاي داروئي ،مواد شيميائي كشاورزي وهورمونهاي از بين مي روند. بنابر آنچه ذكر گرديد در حال حاضر پيشگيري وخنثي كردن اين سموم در خوراك دام وانسان از مسائل مهمي است كه صنايع غذائي دنيا باآن روبرو است وبايستي جهت حفظ بهداشت وسلامتي افراد جامعه با برنامه ريزيهاي دقيق نسبت به حذف آنها از مواد غذائي اقدام نمود. تهيه و تنظيم: دكتر عمادالدين ادريسي كارشناس اداره كل دامپزشكي فارس اسفند 83 REFERENCE: 1- AFLATOXINS.US FOOD AND DRUG ADMINSTRATION FOOD BORN PATHOGENIC MICROORGANISM AND 2- AFLATOXICOSIS.AFLATOXINS ESSENTIAL DATA.1999 3-AFLATOXIN .PROPERTIES OF AFLATOXIN AND IT PRODUCTING FUNGI .REDDY .S.V AND FARID WALIYAR 2000 4-A FOCUS ON AFLATOXIN CONTAMINATION. ANDREW.M.HAMBLIN.UNIVERSITY OF ILLINOIS.1997-2001 5-AFLATOXIN IN MILK .SIMON KENYON. DECEMBER 2002 6-AFLATOXIN M1 IN MILK BY MICHAEL.P.CARLSON , RICHARD.J.GRANT .NEB FACTS,2002 7-AFLATOINS.OCCURENCE AND HEALTH RISK . ANIMAL SCIENCE AT CORNELL UNIVERSITY 2004 8- AFLATOXIN.PERSKY FARMS 1999-2004 9- AFLATOXIN :GIPSA BACK GROUNDER-USDA GRAIN INSPECTION PACKERS AND STOCKYARDS-ADMINSTRATION.WASHINGTON D.C 10-BETTER HEALTH WEEKLY MEDICINE NET NEWS DIGEST .MEDICINE NET .INC 1996-2004 11-DAIRY PRODUCERS GUIDE TO FOOD SAFETY IN MILK PRODUCTION .P.T.TYBOR .BULLTIN 1084/AUGUST 1992 12-DROUGHT BRINGS CONCERN OF AFLATOXIN CONTAMINATION OF LIVESTOCK FOODS TO OKLAHOMA DAIRY AND BEEF PRODUCERS.DAN.N. WALDNEER, PH.D .DAVIDEL.LALMAN.PH.D OKLAHOMA STATE UNIVERSITY 1998] 13-DIATARY CLAY IN THE CHEMOPREVENTION OF AFLATOXIN INDUCED DISEASE .PHILLIP. STD TOXICAL SCIENCE 1999 14-EC STEPS UP AFLATOXIN CONTROLS 2003 15-FRACTIONATION OF RADIOACTIVITY IN THE MILK OF GOATS ADMINSTERED UC. AFLATOXIN B1 GO TO .T.HSIEH. D.P. UNIVER OF CALIFORNIA 2001 16-INTERNATIONAL LEGISLATION ON MYCOTOXINS BRAZIL FOODS FOR HUMAN CONSUMPTION.WWW,MICOTOXINS. COM.BR 17-QUALITY MANAGEMENT FOR FEED RELATED DISEASE PREVENTION .DR. TIMOTHY .J.HERRMAN. KANSAS STSTE UNIVERSITY.MANHATTAN 1999 18-WHAT YOU NEED TO KNOW ABOUT NATIONAL CANCER INSTITUTE.WWW.CANCER. GOV.2002 19-WHAT IS AFLATOXIN. SINGAPORE SCIENCE CENTER 2002