سرعت واکنش های شیمیایی با افزایش دما افزایش می یابد . این اثر هم در واکنش های گرماگیر و هم در واکنش های گرماده دیده می شود . زیرابر اثر زیاد شدن دما حرکت های مولکولی سریع تر شده و تعداد برخورد هایمولکولی در واحد زمان بیشتر می شود . ولی وقتی که دما از 25 درجه به 35درجه سانتی گراد می رسد سرعت متوسط مولکولها فقط 2%زیاد می شود در حالی که همان افزایش دما موجب می شود سرعت واکنش تقزیبا 200 تا 300 درصد افزایش یابد .
علت این است که افزایش دما عده کل برخوردها یا فرکانس برخورد ها را افزایش می دهد ولی به طور عمده تری تعدا د برخورد هایموثر یا کارا را زیاد میکندمنحنی زیر که همان منحنی توزیع انرژی مولکولی ماکسول وبولتسمان است این موضوع را به روشنی نشان می دهد . در این شکل منحنیتوزیع انرژی مولکولی در دمای پائئن T[SUB]1[/SUB] و دمای بالای T[SUB]2[/SUB] رسم شده است . حداقل انرژی لازم برای انجام واکنش در شکل مشخص شده است و سطح زیر منحنی نشانگر کسری از مولکولهاست که این انرژی را دارند همانطور که روشن است در دمای T[SUB]2[/SUB] کسر بزرگتری از مولکولها دارای این حداقل انرژی می باشنددر دمای T[SUB]1[/SUB] عده مولکولهایی که انرژیی برابر یا بیشتر از این مقدار دارندمتناسب با سطح a زیر منحنی T[SUB]1[/SUB] است .
ولی در دمای T2 عدهمولکولهایی که انرژی کافی برای برخوردهای موثر دارند به مقدار زیادافزایش یافته است و متناسب با سطح a+ b است . بنابراین افزایش دما اساسا به این جهت موجب افزایش سرعت واکنش می شود کهنسبت برخوردهای موثر افزایش می یابد و زیاد شدن عده کل برخورد ها در واحد زمان عاملی است که اهمیت کمتری دارد
علت این است که افزایش دما عده کل برخوردها یا فرکانس برخورد ها را افزایش می دهد ولی به طور عمده تری تعدا د برخورد هایموثر یا کارا را زیاد میکندمنحنی زیر که همان منحنی توزیع انرژی مولکولی ماکسول وبولتسمان است این موضوع را به روشنی نشان می دهد . در این شکل منحنیتوزیع انرژی مولکولی در دمای پائئن T[SUB]1[/SUB] و دمای بالای T[SUB]2[/SUB] رسم شده است . حداقل انرژی لازم برای انجام واکنش در شکل مشخص شده است و سطح زیر منحنی نشانگر کسری از مولکولهاست که این انرژی را دارند همانطور که روشن است در دمای T[SUB]2[/SUB] کسر بزرگتری از مولکولها دارای این حداقل انرژی می باشنددر دمای T[SUB]1[/SUB] عده مولکولهایی که انرژیی برابر یا بیشتر از این مقدار دارندمتناسب با سطح a زیر منحنی T[SUB]1[/SUB] است .
ولی در دمای T2 عدهمولکولهایی که انرژی کافی برای برخوردهای موثر دارند به مقدار زیادافزایش یافته است و متناسب با سطح a+ b است . بنابراین افزایش دما اساسا به این جهت موجب افزایش سرعت واکنش می شود کهنسبت برخوردهای موثر افزایش می یابد و زیاد شدن عده کل برخورد ها در واحد زمان عاملی است که اهمیت کمتری دارد
از نظر ریاضی نیز می توان تاثیر دما را بر سرعت یک واکنش توجیه کرد:ثابت سرعت یک واکنش برابراست با :
به این معادله A مقدار ثابتی ایت که خاص واکنش مورد مطالعه استو e مبنای لگاریتم طبیعی است و Ea انرژی فعالسازی واکنش است و R ثابت عمومی گازهاست که درصورتی که انرژی فعالسازی برحسب کالری بیان شود R برابر 98/1 cal / mol . k میباشد و T نیز دمای گاز برحسب درجه کلوین می باشد .ضریب e [SUP] Ea / RT [/SUP]کسری از مولکولها را نشان میدهدکه انرژی هاییبرابر یا بزرگتر ازانرژی فعالسازی Ea دارند واز قانون توزیع ماکسول و بولتزمن بدست می آیند بنابراین هر عاملی که این ضریب را بزرگ کند به طور حتمسبب افزایش سرعت واکنش میشود .
چون دما در مخرج کسر قرار داردبا بزرگ شدن دما توان eافزایش می یابد و موجب بیشتر شدن سرعتواکنش می شود .
در واقع چون رابطه K و T نمایی است تغییر کوچکی در T موجب تغییر بزرگی در K می شودنکته 1 : تاثیر دما در واکنش هایی که انرژی فعالسازی بزرگی دارند بیشتر استنکته 2 : تاثیر دما بر سرعت در دماهای پایین بیشتر است
چون دما در مخرج کسر قرار داردبا بزرگ شدن دما توان eافزایش می یابد و موجب بیشتر شدن سرعتواکنش می شود .
در واقع چون رابطه K و T نمایی است تغییر کوچکی در T موجب تغییر بزرگی در K می شودنکته 1 : تاثیر دما در واکنش هایی که انرژی فعالسازی بزرگی دارند بیشتر استنکته 2 : تاثیر دما بر سرعت در دماهای پایین بیشتر است
