onia$
دستیار مدیر تالار مدیریت
[h=1]آشنايي با ابزاري براي رسيدن به هوشياری فکری[/h]
سيد محمد اعظمی‌نژاد*
منبع: Mindtools
يکی از مسائل روزمره افراد، درگيری با افکار ذهنی منفی است که موجب کاهش شديد اعتماد به نفس و اغلب نيز منجر به استرس در کار و زندگی می‌شود. برای اينکه فردی تحت تنش(استرس) قرار گيرد، بايد دو قضاوت انجام دهد:
اول اينکه نسبت به وضعيتی که در آن است احساس تهديد کند. دوم اينکه منابع و توانايي‌های خود را برای مقابله با تهديدها کافی نبيند.
البته ميزان تنش وارد شده به فرد، با چگونگی قضاوت‌هايي که ذکر شد، ارتباط مستقيم دارد.
بعضی از موقعيت‌های پيش‌روی ما از نظر اجتماعی، جسمی يا شغلی ممکن است واقعا تهديدی واقعی برای ما باشند.اما در برخی موارد، تفکر منفی موجب بروز تنش و ناخشنودی بی دليل ما می‌شود و می‌تواند به شدت اعتماد به نفس ما را تضعيف کند.
استفاده از ابزار
گام اول- هوشياری فکری
هنگامی که از آينده واهمه داريد، به توانايي‌های خود شک داريد يا در انتظار شکست هستيد، بدون شک در حال تفکر منفی هستيد؛ متاسفانه اين نوع تفکر، به اعتماد به نفس شما به شدت صدمه می‌زند، به نحوه عملکردتان آسيب می‌رساند و مهارت‌های ذهنی شما را تقريبا فلج می‌کند.
هوشياری فکری فرآيندی است که توسط آن می‌توانيد از آنچه در ذهن شما می‌گذرد آگاه باشيد. يک راه موثر برای آگاهی از اين موضوع، مشاهده دقيق جريان افکاری است که در وضعيت‌های تنش زا در ذهن خود می‌گذرانيد. در وضعيت‌های بروز تنش، هيچ فکری را سرکوب نکنيد، تنها سعی کنيد هر فکر منفی يا تنش زا به ذهن‌تان خطور می‌کند را در جايي يادداشت کنيد.
با ثبت افکار منفی خود در يک بازه زمانی معقول(برای مثال دو هفته)، به سرعت می‌توانيد الگوهای تفکر منفی خود را شناسايي کنيد. با تجزيه و تحليل و شناسايي شايع‌‌ترين و مخرب‌ترين افکار منفی، مقابله با آن را به عنوان يک اولويت مهم برای خود قرار دهيد.
هوشياری فکری اولين گام برای مديريت افکار منفی است، چرا که شما فقط افکاری را می‌توانيد مديريت کنيد که نسبت به آن آگاهی کامل داشته باشيد.
گام دوم-تفکر منطقی
گام بعدی در مواجهه با افکار منفی و به چالش کشيدن آنها مواردی است که با روش هوشياری فکری شناسايي شده اند. به هر فکر منفی که ثبت کرده ايد به خوبی نگاه کنيد و بصورت عقلانی و منطقی آن را به چالش بکشيد. از خود بپرسيد که آيا اين فکر معقول است يا به اندازه‌ای که لازم است ارزش تنش و نگرانی دارد.
گام سوم- تفکر مثبت و شکار فرصت‌ها: هنگامي که از روش تفکر منطقی برای به چالش کشيدن افکار منفی استفاده می‌کنيد، جايگزينی افکار منطقی مثبت می‌تواند بسيار مفيد واقع شود. با ارزيابی منطقی از افکار منفی شناسايي شده و جايگزينی افکار مثبت، می‌توانيد آسيب‌های ناشی از تفکرات منفی را به حداقل برسانيد.
برای مثال، ممکن است با تجزيه و تحليل تنش‌های روزانه خود، افکار منفی تکراری زير را شناسايي کرده باشيد.
افکار منفی چالش‌های منطقی افکار مثبت منطقی
احساس بی‌کفايتی آیاآموزش، تحصيلات، تجربه، منابع مورد نیاز و برنامه‌ریزی شما متناسب با مسووليتی که در شغل شما در نظر گرفته شده است، بوده است ؟
اگر شما همه موارد فوق را به خوبی در اختيار داشته باشيد، می‌توان نتيجه‌گيری کرد برای انجام کار مشکلی نداشته باشيد. اگر هنوز نگران هستيد، آیا استانداردهای دست نيافتنی برای انجام کار خود را در نظر گرفته‌ايد؟ من به خوبی برای اين کار آموزش ديده‌ام.
من تمام احتمالات ممکن در اين کار را در برنامه خود لحاظ کرده‌ام.
من می‌توانم اين کار را واقعا خوب به پايان برسانم.
نگرانی درباره عملکرد آيا با نگاه يک فرد منطقی، آموزش مورد نياز برای انجام صحيح شغل خود را ديده‌ايد؟
آيا برنامه‌ريزی مناسبی انجام داده‌ايد؟ و به طور کامل آماده هستيد؟
اگر آماده نيستيد، بايد به سرعت موارد فوق را انجام دهيد. و اگر آماده‌ايد، بنابراين می‌توان انتظار عملکردی خوب از شما داشت. من به خوبی تحقيق و برنامه ريزی و مشکل را کاملا درک کرده‌ام.
من زمان، منابع و کمک مورد نياز خود را در اختيار دارم.
من به خوبی برای انجام يک کار عالی آماده هستم.
مسائل خارج از دايره نفوذ و کنترل آيا شما برنامه‌ريزی اقتضايي مناسبی تهيه کرده ايد؟ آيا به مخاطرات احتمالی به‌طور مناسب فکر کرده ايد؟ اگر اين‌چنين باشد، بايد بتوانيد‌آمادگی مقابله با مسائل را داشته باشيد. من به تمام اتفاقات احتمالی فکر کرده‌ام و برای مقابله با آن برنامه‌ريزی کرده‌ام.
من آماده واکنش سريع و اثربخش برای اتقافات غيرمعمول هستم.
نگرانی از واکنش ديگران تمام آن چيزی که به آن نياز داريد، آمادگی مناسب برای انجام کارها و تلاش برای بهترين کاری که می‌توانيد انجام دهيد، است. اگر به طور معقولانه و با تمرکز بر نياز ذی نفعان به انجام کارها بپردازيد، افراد به طور منصفانه پاسخ خوبی به شما می‌دهند. اما اگر اينگونه نيست، می‌توان نتيجه گرفت چيزی از کنترل شما خارج است. من بسيار آماده هستم و بهترين کاری که می‌توانم، ارائه می‌دهم.
با انتقادات به صورت حرفه‌ای مواجه می‌شوم.
شما برای نگهداری افکار منفی و مواجهه با آثار ذهنی ناشی از آن يا انتخاب جايگزينی افکار منطقی مثبت حق انتخاب داريد؛ برای يک زندگی بهتر کدام يک را انتخاب می‌کنيد؟!
*عضو هيات ریيسه کميته تخصصی توسعه-انجمن مديريت منابع انسانی ايران
سيد محمد اعظمی‌نژاد*
منبع: Mindtools
يکی از مسائل روزمره افراد، درگيری با افکار ذهنی منفی است که موجب کاهش شديد اعتماد به نفس و اغلب نيز منجر به استرس در کار و زندگی می‌شود. برای اينکه فردی تحت تنش(استرس) قرار گيرد، بايد دو قضاوت انجام دهد:
اول اينکه نسبت به وضعيتی که در آن است احساس تهديد کند. دوم اينکه منابع و توانايي‌های خود را برای مقابله با تهديدها کافی نبيند.
البته ميزان تنش وارد شده به فرد، با چگونگی قضاوت‌هايي که ذکر شد، ارتباط مستقيم دارد.
بعضی از موقعيت‌های پيش‌روی ما از نظر اجتماعی، جسمی يا شغلی ممکن است واقعا تهديدی واقعی برای ما باشند.اما در برخی موارد، تفکر منفی موجب بروز تنش و ناخشنودی بی دليل ما می‌شود و می‌تواند به شدت اعتماد به نفس ما را تضعيف کند.
استفاده از ابزار
گام اول- هوشياری فکری
هنگامی که از آينده واهمه داريد، به توانايي‌های خود شک داريد يا در انتظار شکست هستيد، بدون شک در حال تفکر منفی هستيد؛ متاسفانه اين نوع تفکر، به اعتماد به نفس شما به شدت صدمه می‌زند، به نحوه عملکردتان آسيب می‌رساند و مهارت‌های ذهنی شما را تقريبا فلج می‌کند.
هوشياری فکری فرآيندی است که توسط آن می‌توانيد از آنچه در ذهن شما می‌گذرد آگاه باشيد. يک راه موثر برای آگاهی از اين موضوع، مشاهده دقيق جريان افکاری است که در وضعيت‌های تنش زا در ذهن خود می‌گذرانيد. در وضعيت‌های بروز تنش، هيچ فکری را سرکوب نکنيد، تنها سعی کنيد هر فکر منفی يا تنش زا به ذهن‌تان خطور می‌کند را در جايي يادداشت کنيد.
با ثبت افکار منفی خود در يک بازه زمانی معقول(برای مثال دو هفته)، به سرعت می‌توانيد الگوهای تفکر منفی خود را شناسايي کنيد. با تجزيه و تحليل و شناسايي شايع‌‌ترين و مخرب‌ترين افکار منفی، مقابله با آن را به عنوان يک اولويت مهم برای خود قرار دهيد.
هوشياری فکری اولين گام برای مديريت افکار منفی است، چرا که شما فقط افکاری را می‌توانيد مديريت کنيد که نسبت به آن آگاهی کامل داشته باشيد.
گام دوم-تفکر منطقی
گام بعدی در مواجهه با افکار منفی و به چالش کشيدن آنها مواردی است که با روش هوشياری فکری شناسايي شده اند. به هر فکر منفی که ثبت کرده ايد به خوبی نگاه کنيد و بصورت عقلانی و منطقی آن را به چالش بکشيد. از خود بپرسيد که آيا اين فکر معقول است يا به اندازه‌ای که لازم است ارزش تنش و نگرانی دارد.
گام سوم- تفکر مثبت و شکار فرصت‌ها: هنگامي که از روش تفکر منطقی برای به چالش کشيدن افکار منفی استفاده می‌کنيد، جايگزينی افکار منطقی مثبت می‌تواند بسيار مفيد واقع شود. با ارزيابی منطقی از افکار منفی شناسايي شده و جايگزينی افکار مثبت، می‌توانيد آسيب‌های ناشی از تفکرات منفی را به حداقل برسانيد.
برای مثال، ممکن است با تجزيه و تحليل تنش‌های روزانه خود، افکار منفی تکراری زير را شناسايي کرده باشيد.
افکار منفی چالش‌های منطقی افکار مثبت منطقی
احساس بی‌کفايتی آیاآموزش، تحصيلات، تجربه، منابع مورد نیاز و برنامه‌ریزی شما متناسب با مسووليتی که در شغل شما در نظر گرفته شده است، بوده است ؟
اگر شما همه موارد فوق را به خوبی در اختيار داشته باشيد، می‌توان نتيجه‌گيری کرد برای انجام کار مشکلی نداشته باشيد. اگر هنوز نگران هستيد، آیا استانداردهای دست نيافتنی برای انجام کار خود را در نظر گرفته‌ايد؟ من به خوبی برای اين کار آموزش ديده‌ام.
من تمام احتمالات ممکن در اين کار را در برنامه خود لحاظ کرده‌ام.
من می‌توانم اين کار را واقعا خوب به پايان برسانم.
نگرانی درباره عملکرد آيا با نگاه يک فرد منطقی، آموزش مورد نياز برای انجام صحيح شغل خود را ديده‌ايد؟
آيا برنامه‌ريزی مناسبی انجام داده‌ايد؟ و به طور کامل آماده هستيد؟
اگر آماده نيستيد، بايد به سرعت موارد فوق را انجام دهيد. و اگر آماده‌ايد، بنابراين می‌توان انتظار عملکردی خوب از شما داشت. من به خوبی تحقيق و برنامه ريزی و مشکل را کاملا درک کرده‌ام.
من زمان، منابع و کمک مورد نياز خود را در اختيار دارم.
من به خوبی برای انجام يک کار عالی آماده هستم.
مسائل خارج از دايره نفوذ و کنترل آيا شما برنامه‌ريزی اقتضايي مناسبی تهيه کرده ايد؟ آيا به مخاطرات احتمالی به‌طور مناسب فکر کرده ايد؟ اگر اين‌چنين باشد، بايد بتوانيد‌آمادگی مقابله با مسائل را داشته باشيد. من به تمام اتفاقات احتمالی فکر کرده‌ام و برای مقابله با آن برنامه‌ريزی کرده‌ام.
من آماده واکنش سريع و اثربخش برای اتقافات غيرمعمول هستم.
نگرانی از واکنش ديگران تمام آن چيزی که به آن نياز داريد، آمادگی مناسب برای انجام کارها و تلاش برای بهترين کاری که می‌توانيد انجام دهيد، است. اگر به طور معقولانه و با تمرکز بر نياز ذی نفعان به انجام کارها بپردازيد، افراد به طور منصفانه پاسخ خوبی به شما می‌دهند. اما اگر اينگونه نيست، می‌توان نتيجه گرفت چيزی از کنترل شما خارج است. من بسيار آماده هستم و بهترين کاری که می‌توانم، ارائه می‌دهم.
با انتقادات به صورت حرفه‌ای مواجه می‌شوم.
شما برای نگهداری افکار منفی و مواجهه با آثار ذهنی ناشی از آن يا انتخاب جايگزينی افکار منطقی مثبت حق انتخاب داريد؛ برای يک زندگی بهتر کدام يک را انتخاب می‌کنيد؟!
*عضو هيات ریيسه کميته تخصصی توسعه-انجمن مديريت منابع انسانی ايران
