نوشته ی روی صندلی: لطفا بعد از خوردن صندلی دهان خود را خالی کنید !
برای دیدن تصویر در اندازه ی اصلی بر روی آن کلیک کنید
و ندالسیم ، آسیبی که به تخریب می انجامد
امروزه کمتر کسی است که با نگاهی به اطراف خود آثار به جا مانده از تخریب اموال عمومی را مشاهده نکرده باشد . تخریب صندلی های اتوبوس خط واحد ، صدمه به کیوسک های تلفن ، دیوار نویسی ها ، شکستن درختان و نهال ها و بسیاری از موارد دیگر را که مطمئنا ً شماها نیز مشاهده نموده اید، نمونه ای از تخریب اموال عمومی می باشند.
وندالیسم یا همان تخریب اموال عمومی ، پدیده ای است اجتماعی که وندال(خرابکار) به صورت ارادی به تخریب اموال عمومی می پردازد و در این میان آثار و تبعات منفی از خود بر جای می گذارد . البته واژه ی خرابکاری زمانی به کار برده می شود که تخریب ها ، اجتماعی و متعلق به عموم جامعه باشد بدین معنا در مواردی که فرد به خود تخریبی می پردازد و یا صدمات فردی به زندگی خود وارد می کند کلمه ی وندالیسم به کار برده نمی شود.
از آنجا که پدیده های اجتماعی و به خصوص وندالیسم که ممکن است ریشه های روانی نیز داشته باشند ، تحت تاثیر متغیرهای فراوانی قرار دارند و تابع یک علت نیستند ریشه یابی و پی بردن به مولفه های شکل گیری این آسیب بسیار مشکل و تحقیقات فراوانی را می طلبد .
یکی از دلایل وندالیسم که از جانب روانشناسان نیز بیان می شود به عدم تخلیه ی هیجانی اشاره دارد.
در این میان فرد باید بتواند به طریقی به تخلیه ی هیجانات خود بپردازد . طبق این نظریه کاهش تخریب اموال عمومی می تواند با آموزش شیوههای صحیح تخلیه ی هیجانات همراه باشد . همچنانکه شاید بارها شیوه های تخلیه ی هیجانات را بوسیله رسانه ها در کشورهای مختلف دیده یا شنیده باشید مانند جشن گوجه فرنگی در اسپانیا، جشن آب بازی در تایلند و مواردی دیگر .
درکشورهای ما نیز می توانیم با برپایی جشن هایی همچون چهارشنبه سوری ، برگزاری جشن ها در اعیاد مختلف و نظایر آن با کنترل رسمی و غیر رسمی به تخلیه ی هیجانی بپردازیم .
هر چند خانواده ها هم می توانند با برگزاری مهمانی ها ، بردن کودکان به فضاهای باز ، رفتن به شهربازی ها ، انعطاف در نحوه ی برخود با کودکان به تخلیه ی هیجانی آنها کمک کنند.
دومین دلیلی که در اینجا برای وندالیسم مطرح می شود ناکامی است که در این مورد فرد نسبت به شیء ناکام کننده به پرخاشگری پرداخته و موجب تخریب و آسیب رسانی به آن می شود این شیء ناکام کننده می تواند یک کیوسک تلفن به دلیل بلعیدن سکه و یا اتوبوس خط واحد به دلیل تاخیر آن باشد .
از جمله دلایل دیگر وندالیسم می توان به تعارض و تضاد بین فرد باسیستم اشاره کرد .
از این دید جامعه شناسان فاصله و شکاف بین مردم و دولت را یکی از دلایل عمده ی اعمال و ندالیسمی می دانند به بیان دیگر فرد به انتقام جویی در برابر کمبود های رفاهی و اقتصادی می پردازد هر چند که این دلیل را از نگاهی دیگر می توان بعنوان یک نوع از ناکامی نیز به شمار آورد .
وقتی که فرد نمی تواند به آنچه که از دولت و یا جامعه مطالبه می کند برسد به پرخاشگری پرداخته و دراین بین از دید روانکاوان به مکانیسم جابه جایی متوسل می شود و خشم خود را نسبت به اشیا و اموالی ابراز می کند (جابه جا ) که از دید وی متعلق به دولت می باشد .
فراهم نمودن امکانات رفاهی و اقتصادی ، کاهش شکاف بین دولت و مردم جلب اعتماد مردم نسبت به دولت و بالا بردن روحیه ی مشارکت بین دولت و مردم ممکن است در این زمینه به کاهش پدیده ی وندالیسم بینجامد . همچنانکه در کشور سوئد به منظور بوجود آوردن زمینه ی مشارکت دانش آموزان و آموزش آن ، آنها را طی برنامه هایی به نظافت وسایل و اماکن عمومی وا داشته و در مقابل آن نیز دستمزد به آنها داده می شود .
از دلایل دیگری که می تواند به اعمال وندالیسمی بینجامد می توان به محیط خانوادگی نامناسب ، تربیت خانوادگی ناکافی ، فشارهای گروهی ، فردگرایی افراطی و به هم ریختن روابط و مناسبات اجتماعی اشاره کرد .
به عنوان مثال ، این احتمال وجود دارد افرادی که در کودکی در معرض خشونت قرار گرفته و دارای بهداشت روانی نامناسب هستند در بزرگسالی به اعمال تخریبگری بپردازند .
در این زمینه در تحقیقی که توسط مرکز مطالعات و تحقیقات اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران توسط دکتر محسنی تبریزی در بین سال های 74-72 در تهران به انجام رسیده است نشان می دهد که قریب به 60% از مرد جویان وندال مورد مطالعه تجربی ، تنبیه بدنی در مدرسه و بیش از نیمی از آنها فرار از مدرسه را داشته اند . همچنین قریب به نیمی از مدد جویان وندال (4/44% )والدین خود را بی بندو بار بار و سهل انگار پنداشته اند و نیمی از آنها( 9/48% )احساس ستیز ،با والدین را داشته اند .
در پایان به این نکته ی مهم اشاره می کنم که در باب وندالیسم درایران تحقیقات جامع اندکی صورت گرفته است که تعداد آنها از انگشتان دست کمتر و آن هم به دلیل مولفه های متعدد بوجود آورنده ی وندالیسم می باشد که هر کدام جداگانه باید مورد مطالعه و بررسی و پژوهش قرار گیرند هر چند که در مورد دلایل مطرح شده در این مقاله نیز شبهات بسیاری به ذهن خطور می کند که در اینجا به تعدادی از آنها اشاره کرده تا شاید راهنمایی جهت پژوهش های آتی باشد .
1- اگر پرخاشکری می تواند سبب اعمال وندالیمی شود چرا همه افراد در هنگام پرخاشگری به اعمال تخریبگری نمی پردازند؟
2- اگر این مطلب را بپذیریم که پرخاشگری که از ناکامی بر می خیزد سبب وندالیسم است پس گاهی وندالیسم می تواند مفید باشد. مثلا ً هنگامی که دانش آموز در مدرسه توسط عامل ناکام کننده ، ناکام می شود امکان دارد که پرخاشگری خود را نسبت به همکلاسی خود بروز دهد و سبب آسیب رسانی به وی شود در صورتی که آن را در قالب صدمه زدن به نیمکت ها و یا ....... جلوه می دهد.
فواد کلوندی، کارشناس رشته مشاوره و راهنمایی
برگرفته از وبلاگ روان پویا
