جوجو نامه

[جوجو13]

بنـــــام خـــــــداوند نیکو نهـاد​

پدید آور خـــــالِـدآباد و بــــاد​

خداوند جــان و جـــــهان آفرین​

خدای به و چینــــدر و خازمین​

خـــــداوند پابُرچــــه و پا به دار​

خــــداوند کین خسرو و پاچنار​

خــدایی که بی دل نیامدبه دید​

و لیکــــن دل و دیده را آفــرید​

چینــــدر : چغندر​

خازمین : قارچ​

کین خسرو و پاچنار و پابُرچــــه و پا به دار : اسامی مکان​

...............................​

شنیدم که روزی غضنفر ز دشت​

روان جانب کلبـــه خویش گشت​

غضنفر بر "اِسّاره" بنشسته بود​

همان خرکه جانش بدو بسته بود​

غضبناک و بی حال و بی حوصله​

تنش خسته بود و لبش پر گِـــله​

به اسّاره می گفت با آه ســــرد​

از آنکس که بود و همی آنچه کرد​

از آن روزگــــــــاران که با اقتــدار​

همـی گندم و جو کشیدی به دار​

به بیلش همی کــَـند ده کیله را​

به زانو همی کـــــــرد خم لیله را​

نبودش هراس از دَد و دیو و غول​

به دندان کشید از ته چـــــاه، دول​

حـــریفش نه سرمای در چلّه بود​

که گـــــرمای مرداد از او ذلّــه بود​

، خر غضنفر essareh اِسّاره : ​

دار : داس​

کیله : واحد مساحت معادل 100 متر مربع​

لیله : لوله​

دول : دلو ، نوعی سطل برای کشیدن آب از چاه​

...............................​

غضنفـــر همی راند و از روزگار​

شکایت به اِسّــاره می کـرد زار​

که این پیـرفرتوتِ پشتت ســـوار​

زمـــانی حریفش نبودی هـــــزار​

زرنگ و زبل بود و پرشور و شــــر​

به هیبت چوشیروبه نیرو چو خــر​

زمـــانی ز بــاد و پمـی تا جَــــزن​

ز تو پهلـــوان تر نبودی غضــــــن !​

چـــو بگــذشته ســــال از برم 65​

نـــدارم به جز غصــــه و درد و رنج​

چه آســـان امان و توانـــــم برفت​

جـــوانی چو تیر از کمـــــانم برفت​

نبودش غضنفــر نیـــــــــازی به غیر​

جوانی کجـــــــایی که یادت به خیر​

​

​

​

پمـی : فمی ، روستایی در نزدیکی خالدآباد​

جزن : روستایی در نزدیکی نطنز​

 

[جوجو13]

...............................​

غضنفــــر همی غرق اندیشه بود​

شگفت از جهــان ستم پیشه بود​

بناگـه زیک گوشه بانگـــی درشت​

غضن را همی لـرزه انداخت پشت​

صدایی بم و طعنــه آمیز و مست​

همــی بنـد افــــکار او را گسست​

سلامت چه شد؟! پیرمـرد خرفت!​

ببــــــاید تو را حـــال، اینـک گرفت​

گمــــانم پـدر آن لبـت دوختـــــــه​

تو را تربیت مَـــر نیـــاموختـــــــــه​

فـــــرود آ کنون زان خــــر محترم​

به نزد من آی و بـکِش در بـَـــــَرم!​

مهــــارش رها کن تو بی گفتگو​

تو از جـان این خر چه خواهی بگو​

تو را مــــن ندانــــم که رَه داده ده​

تو ای اُســکُل آبــــــــرو بــــاد ده !​

چکار آیدت این همه روس و کرگ؟​

بز و چَپّش و گو چّه و میش و دَگ​

تو با این سرو شکل و این گیوه ها​

چــــه بهتر که جــایت بوَد موزه ها​

قسم می خورم این دَبیت و چُپُق​

تورا کرده این سان عبوس و عُنق​

نهـــــــــان کرده ای زلف زیر نمد؟​

گمــــــــانت دل دختران می برد؟​

بیا ای غضـن حرف من گوش کن​

تو این ماچـــه خر را فراموش کن​

بجای بز و گاو و این ماچــــه خر​

بــــرو یک سورِن یا هیوندا بخــــر​

محـــاسن چو بز می گذار و فَشِن​

که ننمـــایَدَت تُرشروی و خــشن​

به لب نِه تو جـــــای چُپُق پیپ را​

به روز آور این شکل و این تیپ را​

غضنفر که نامیـــست از عهد بوق​

هم اینک عوض کن به یک نام نوق​

 

[جوجو13]

غضنفر بدو گفت : ای بی ادب !​

بکِش از سر راهــــم اینک عقب​

به جای تفــــاخر به آن پیپ خود ​

به بالا بکش اینک آن زیپ خود​

غضنفربه معنا تودانی که چیست؟​

مرا نام شیر است عقبتر بایست !​

و لیکــــن تو را نــام باشد "سیا"​

که قلبت سیه باشد ای بی حیا​

چه گویم تو را ؟ مست و لایعقلی​

در اندیشه ی بنگی و منقلـی !​

گمـــــانم نباشد تو را کــار و کسب​

که ریشت به بز ماند و مو به اسب !​

جَدل جـــــــــای دیگر برو ســاز کن​

دهــــــانت ببنــــد و رَهَـــم باز کن​

​

...............................​

سیامک بگفتا : تو شیری ، ولی​

نداری دل اندازه ی ای مَلی !​

تو با یک پخ از جای در می روی​

نه با پا که با جان و سـر میدوی​

اگر سـام و گر رستـــم و نِـیرَمی​

بمیـــری دماغت اگـــــر گیرمی !​

بگفتا: غضنفــــــر تو ای رو سیگا ​

مُل ِ نره خـــر داری و مِلِّــــه گا !​

​

مَناز ای پسر بیش بر ظلم خویش​

همان به که بالاکشی چُلم خویش​

ای مَلی : یک گربه​

نیرم : نریمان ، جد رستم​

رو سیگا : رو سیاه​

مُل : گردن​

مله گا : گاو نر​

چُلم : محتویات بینی!
​

 

[جوجو13]

سیامک از این گفتـــــه رنجور شد​

تو گویی غــــــرور از برش دور شد​

به او گفت با غیظ و از روی خشم​

تو را برکَــــنَم اینک از بیخ ، پشم !​

من آن پهلــوانـــم در این سر زمین​

به سر پنجه ســازم یلان را غمین​

به اندام و بازو منم چون شِــــرِِک!​

​

به هوش و ذکـــــاوت بباشم دِرک!

بدان ! شیر و گرگ و نهنگ و پلنگ​

تمـــامی نمایم به یک ضربه لنگ !​

دِرک : کارآگاه درک​

...............................​

غضنفر بخندید و گفتا که هِــی !​

تظاهر کنی این چنین تا به کی؟​

چه نیکو شناسم تو را ای جوان​

تو آنی که رستم بود پهلـــوان !​

تو آن پهلــــــوان ستــم دیده ای​

که از گ....ز بزغاله ترسیده ای!​

حریفــــی تو صد لشگر پشّه را !​

به زیـر آوری تــوره ی نشّــه را !​

​

به یک ضرب کارا مگس می کُشی​

تو بی یار و یاور نفس می کشی​

کنون با دل و جان شنو این سخن​

از این پهلـــوان ، شیر مرد کهـــن​

نخواهـــــی رَوی گر هم اینک ز رو ​

چپُق را نمـــــــایم به کو...َت فــرو​

----------------------------------------------------------​

توره : شغال​

نشّه : همان نشئه، شنگول و سرخوش !​

...............................​

سیامک از این گفته بر خود ژکیـد​

یکی قطره خون از سبیلش چکید​

بغرید و فریـــاد زد : ای غَضـــــن !​

دم از مــــــــردی و زور بازو مــــزن​

مرا بین و این هیــکل و این بَــــرَم​

به تن همچو آرنولد خوش هیکلــم​

بپرهیـــــز از این دشنه و تیغ مـن​

از این هیکل و نعـــــره و جیــغ من​

​

ز فریاد شیران در آن چاشتگاه​

دو صد تن بیـــامد به آوَردگـاه​

گروهی بسان غضن خر سوار​

گروهــی به در رفته از تن زَوار​

یکی تیفره ای بر تن آویختــــه​

یکــی از زراعت عرق ریختـــه​

یکی ایستــاده به پشت خرش​

ز حرف سیــامک بریده کـَفَـش​

یکــی گـوید از زور و بازوی اوی​

یکی درشگفت ازهیاهوی اوی​

یکی لب گشوده به مدح غضن​

از آن سو یکی گویدش: زر نزن!​

-------------------------------------------------------​

تیفره : تو برِه