این بنا که از قدیمیترین آثار دوران غزنویان است به همت ارسلان جاذب والی و سپهسالار توس در زمان سلطان محمود غزنوی ساخته شده است. وی پس از مرگ در این بنای ساده زیبا و باعظمت دفن شد.
مناره ایاز دارای 40 متر بلندی و حدود 100 پله برای صعود و قطر آن در پایین حدود 5/5 متر و در بالا 5/2 متر میباشد.
شواهد نشان میدهد که مناره همتایی نیز داشته که در دو طرف ورودی رباط قد برافراشته بودند اما امروز فقط یکی از آنها برجای مانده است. این دو مناره علاوه بر جنبه زیبایی و راهنمایی مسافران وظیفه جایگاه دیدهبانی را نیز انجام میدادهاند.
گرداگرد فراز مناره نوشتهای از آجر با خط کوفی دیده میشود. در داخل گنبد هم با همان خط کلمه «محمود» مکرر شده است. تاریخ ساخت مناره به احتمال زیاد همزمان با رباط ارسلان جاذب یعنی دوره غزنویان میباشد.
مقبره ارسلان جاذب آجری و دارای نقشهایی با آجر و رنگ روشن و کتیبهای بر گرداگرد سقف داخلی
گنبد میباشد. بالای دیوار آن نیز کتیبهای به خط کوفی و با رنگ آبی در زمینه کدار وجود دارد.
در کناره آجری نیز کتیبهای با خط کوفی و با آجر اجرا شده و دارای تزئیناتی می باشد . بنا دارای گنبد کوتاه روی سافهای 8 وجهی است. این ساقه بر مکعبی با ارتفاع 10 متر استوار شده است.
این بنا در میان رباط سنگ بست واقع شده که اکنون ویرانه است اما در نزدیکی آن رباط دیگری توسط امیر علیشیر نوایی ساخته شده که هنوز وجود دارد.
میل خسروگرد در سال ۵۰۵ قمری به دستور تاج الدوله ابوالقاسم بن سعید با پلان ساخته شد. آجرکاریهای متنوع و دو ردیف کتیبه، از ویژگیهای آن است.
میل خسروگرد در منطقه نیمه بارانی مشرف به دشت کویر روی رسوبات رسی و شنی مربوط به دوران سوم زمینشناسی قرار گرفته است.
میل خسروگرد براساس نوشته های سیاحان در طی قرون گذشته مرمت گردیده از آن جمله سال ۱۱۳۵ ه ق به دستور نادرشاه و سال ۱۳۰۰ هجری قمری به دستور ناصر الدین شاه همچنین در دوره پهلوی دوم و جمهوری اسلامی ایران به سال ۱۳۷۵ عایق بندی بام سکّو و پایه میل مرمت گردیده است.
میل خسروگرد براساس ظاهر موجود از مصالحی چون آجر، چوب و گچ ساخته شده است.