باغ بام...
باغ بام...
یک
بام سبز، بامی است که مقدار یا تمامی آن با پوشش گیاهی و خاک، یا با محیط کشت روینده، پوشانیده میشود. لفظ بام سبز همچنین میتواند برای بامهایی که مفاهیم سبز را مد نظر قرار میدهند، نظیر پانلهای خورشیدی و یا صفحات فتو ولتائیک بکار رود.سبز پوش کردن بام نیازمند گیاهانی است که به دقت انتخاب شدهاند تا در برابر محیط خشن و بیروح محیط پشت بام در شرایط کم آبی و بی آبی، عوامل اقلیمی، یخ زدگی، نسیم دریا و خشکی و غیره مقاومت کنند. نوع گیاهان انتخابی بسته به نوع آب و هوا و شرایط اقلیمی مختلف، متفاوت بوده و بام سبز، اوج تلفیق اجرا با محیط است.
تاریخچه کاربرد بام سبز
مشخص نیست که ایده اصلی چنین طرحی منسوب به چه کسی است و به کدامین دوره باز میگردد. شاید این ایده از توصیف باغهای معلق بابل نشات گرفته شده باشد یا باغهایی که در هوا معلق نبوده بلکه در واقع روی بامها و مهتابیهای چند ساختمان قرار داشتند. بامهای سبز مدرن که از سیستم لایههای پیش ساخته تشکیل میشوند، بالنسبه پدیدهای نو میباشند. این نوع بامها در دهه ۱۹۶۰ در آلمان توسعه و به بسیاری از کشورهای اروپایی و آمریکایی نیز گسترش یافتند. ریشه بامهای سبز مدرن در ایسلند و اسکاندیناوی میباشد. دلایل شکل گیری بامهای سبز (چمنی) در این مناطق که اقلیمی سرد دارند، محدودیت مصالح ساخت و ساز بوده است؛ به طوری که ساکنین را بر آن داشته برای ساخت وساز، تا حد امکان از مصالح بوم آورد آن مناطق که شامل کلوخ چمنی و سنگ بوده استفاده کنند. این بامها به طور معمول شامل ترکیبی از دو تا سه لایه کلوخ چمنی برروی لایهای از شاخهها و ترکههای کوتاه بودهاند که برای هدایت آب باران شیب دار گشتهاند. این بامها در عین اینکه بدوی بودهاند، ذخیره حرارتی و عایق ساختمانها را فراهم کرده و الهام بخش بامهای سبز امروز میباشند. در قرن بیستم تعدادی بام منفرد مطرح شدند که اثرگذارترین آنها فروشگاه Derry&Toms در لندن با پوشش بام شش هزار متر مربعی و Casino Pation در برن سوئیس است که در دهه ۱۹۳۰ کاشته شدند.
اهداف ایجاد بام سبز
- شرایط اکولوژیکی و حفظ زیباییهای طبیعی
- حفظ سلامت جسم و روح شهروندان
- ارزشهای اقتصادی و معنوی
مزایای بامهای سبز
- تامین فضایی سازگار و مطبوع برای کاربران ساختمان
- بهبود مناظر اطراف ساختمان با فراهم کردن یک فضای سبز زیبا
- ایجاد محیطی سبز، زیبا ونیمه عمومی (مشاعی) برای ساکنین ساختمان و بالا بردن کیفیت زندگی
- ایجاد منظر شهری سبز و کاهش آلودگی
- کاهش بار گرمایش (با افزودن توده و لایه عایق حرارتی) و سرمایش بنا (از طریق سرمایش تبخیری)
- کاهش اثرات گرمایش و تغییرات آب و هوایی شهری
- افزایش محدوده زندگی
- کاهش سیلاب
- تصفیه هوا و کاهش CO2 هوا
- کاهش و تعدیل شدت صداهایی که تا db18 وارد ساختمان میشود و به میزان db3 یا بیشتر خارج میشود.
- بالا بردن طول عمر غشای بام (دو یا سه بار بیشتر) با محافظت از آنان در برابر اشعات UV مضر و صدمات آب و هوایی
- بهبود مناظر اطراف ساختمان با فراهم كردن يك فضاي سبز زيبا.
- بالا بردن طول عمر غشاي بام (دو يا سه بار بیشتر) با محافظت از آن در برابر اشعات UV مضر و صدمات آب و هوايي.
- افزایش ارزش ملك
- کاهش هزینه نگهداری از سقف – کشت روی بام به شکل گسترده ، نوعی پوشش محافظ را تداعی میکند ، سطح کاشته شده خود محافظت و نگهداری می شود و به عبارت دیگر، نگهداری از بام به حداقل می رسد.
انواع بام سبز
باغ بامها را بر اساس سیستم اجرایی به سه دسته اصلی تقسیسم میکنند:
- سیستم گسترده (extensive)
- سیستم متمرکز (intensive)
- سیستم مدولار یا جعبه گیاه (planter box)[SUP][۳][/SUP]
- سیستم ترکیبی (synthesic)
الف _ سیستم گسترده
برای سیستم گسترده از واژه Green Roof یا بام سبز استفاده میشود. این سیستم به نام مقطع کم ارتفاع یا اجرا با ضخامت کم نیز شناخته میشود. این نوع بام فقط شامل یک یا دو نوع گیاه و محیط کاشت کم عمق میباشد. معمولاً این سیستم برای زمانیکه حداقل بار وزن مدنظر باشد به کار گرفته میشود. به طور اخص، فقط پرسنل نگهداری و تعمیر به این نوع بام دسترسی دارند. این نوع بام مثل چمنهای نروژی، بر روی بامهای مسطح و شیبدار احداث میشود. در این سیستم معمولاً گیاهان به عمق ۴۰ تا ۱۰۰ میلیمتر استفاده میشوند. حدود بار نهایی بام تقریباً بین ۵۰ تا ۱۰۰ کیلوگرم بر مترمربع در حالت اشباع میباشند. در مورد بامهای شیبدار در اغلب مکانها ۱۰ تا ۲۰ درصد شیب توصیه میشود. در شیب حداکثر ۳۰ درصد نیاز به استفاده از زه وار و ابزارهای ضد فرسایش وجود دارد.
جزییات اجرایی سیستم گسترده
ب_ سیستم متمرکز
برای سیستم متمرکز از واژه Roof Garden یا باغ بام استفاده میشود. این سیستم به نام مقطع عمیق یا باغ بام نیز شناخته میشود. این نوع بام سبز شامل انواع مختلفی از گیاهان میباشد و مشابه یک پارک طراحی میشود. برخی از بامهای سبز دارای درختان بزرگ و آبنماهایی میباشند که این موضوع خود احتیاج به تقویت اساسی سازه دارد. این سیستم اغلب نیازهای سازهای جدیدی را برای بام الزامی میکند، به ویژه برای بامهایی که دسترسی عمومی نیز داشته باشد. برای سیستم متمرکز واژه roof garden یا باغ بام استفاده میشود.
جزییات اجرایی سیستم متمرکز
ج_سیستم مدولار یا جعبه گیاه
در این سیستم گیاه و محیط کاشت آن در جعبههای مخصوصی که تمام یا بیشتر بام سبز را میپوشاند، نگهداری میشود. در سیستم غیر مدولار محیط کاشت یک لایه پیوسته بر روی بام سبز میباشد. در سیستم مدولار این محیط ناپیوسته هست.
جزییات اجرایی سیستم مدولار یا جعبه گیاه
سیستم ترکیبی
این نوع بام ترکیبی از دو سیستم گسترده و متمرکز است و دارای فواید دو بام ذکر شده است، اما دارای ظرفیت بار بیشتری است. در عین حال سبز شدن در داخل پانلهای گسترده سبک وزنی صورت میگیرد.
طبقهبندی دیگر
یک شیوه دیگر طبقهبندی، تفکیک بامها به مسطح و شیب دار است. بامهای سبز شیبدار مشخصه برجسته بسیاری از ساختمانهای اسکاندیناویایی هستند که نیازمند طراحی سادهتری در مقایسه با بامهای تخت میباشند. زیرا شیب بام خطر نفوذ آب را از طریق سازه بام با استفاده از لایههای آب بندی و زه کشی کم تری نسبت به بام تخت، کاهش میدهد.
باغ بامها از سه قسمت تشکیل میشوند:
- سقف ساختمان: که البته نیاز به تقویت سازه بامهای موجود برای استقرار بام سبزدارد.
- باغ بامها: که یک لایه محافظت کننده هستند و سقف و عایق رطوبتی را از لایه خاک و گیاهان جدا میکنند.
- خاک و کود و سیستم آبیاری باغ: باغ که هر کدام بایستی طراحی و در محل مناسب قرار گیرند.
اجزا بام سبز را میتوان به ۵ دسته کلی تقسیم کرد
- لایه پوشش گیاهی Plant Layer:از آنجایی که بامهای سبز تا حد امکان سبک طراحی میشوند، اغلب شامل گیاهانی هستند که بتوانند در خاک کم عمق و با مراقبت و نگهداری کم رشد کنند.
- محیط کشت Growing Medium::فضایی که گیاهان در آن شروع به رشد و نمو میکنند. محیط کشت به واسطه الزامات خاص سازهای باید وزن کمی داشته باشد به همین دلیل نسبت به خاک معمولی تفاوتهایی دارد. در این حالت باید از محیطی برای کشت استفاده کرد که حتی الامکان سبک بوده و وزنش حدود ۹۰۰ کیلوگرم در هر متر مکعب در حالت مرطوب باشد. یک مخلوط معمولی مرکب از یک سوم ماسه، یک سوم سنگهای متخلخل و یک سوم گیاخاک مصنوعی (ترکیبی از چوب پوسیده و کود نباتی) محیطی مناسب را تشکیل میدهد.
- لایه زهکش:لایه زهکش خود میتواند مجموعه پیچیدهای از لایههای دیگر به شرح زیر باشد:
- لایه صافی Filter Layer: در بین محیط کشت و لایه زهکش فیلتری قرار دارد که رطوبت را از محیط ریشهها دور میکند و مانع از گندیدگی ریشهها میشود. این فیلتر میتواند شامل یک بافت پارچهای باشد. این فیلتر حتی میتواند لایهای از شن و ماسه باشد..
- لایه مانع ریشهها Root Barrier: لایهای است که به خوبی از نفوذ ریشهها و آسیب زدن آنها به عایق کاری و غشاء سقف جلوگیری میکند.
- صفحه زهکش Drain Board: یک صفحه سه لایه است که لایه بالایی عمل فیلتر را انجام میدهد و آب اضافی را از قسمت ریشهها دور میکند. این لایه همچنین به عنوان لایه محافظ ریشهها عمل میکند. لایه وسطی که به شکل کاسههای مخروطی شکل است آب اضافی را از ریشهها دریافت کرده و در خود نگه میدارد. لایه پایینی یک فیلتر پارچهای است که مانع از آسیب دیدن غشاء و عایق میشود.
۴. لایه محافظ: این لایه شامل پوششهایی است که بام و سیستم عایق کاری را از نشت کردن و نفوذ آب حفاظت میکنند. این صفحه میتواند باریکهای از بتن سبک، صفحهای از عایق محکم، ورقه ضخیم پلاستیکی، ورق مسی، یا ترکیبی از اینها، بر حسب ویژگیهای طراحی و کاربرد بام سبز باشد.
۵. ساختار سقف، غشاء بام یا لایه عایق کاری رطوبتیWater Proofing: بام را از نشت کردن و چکه کردن محافظت میکنند.
اکولوژی نقش موثر و مفیدی را در طراحی پارک ایفا میکند. در حقیقت Diagonal mar park نتیجه اولین توافق پایدار بخش خصوصی و دولتی در اسپانیا بین Hines و شهرداری بارسلونا است. Hines گروهی را مامور به تهیه گزارشی از پایداری محیط در انگلستان و کاتالان در اسپانیا کرد. این گزارش اهداف توسعه پایدار مانند تعادل انسانی و منابع طبیعی، احترام به سیستمهای طبیعی مستقل، احترام به تنوع فرهنگی و زیستی، بالا بردن تساوی حقوق اجتماعی و توسعهٔ اقتصادی، تعادل بین نیازهای بلند مدت و کوتاه مدت و نگهداری از منابع طبیعی به منظور استفاده در طراحی پارک را بیان میکند. در حالی که کیفیتهای معماری و زیبایی شناسانه Diagonal mar park مورد منازعه قرار گرفته و با وجود کمی شک و تردید در استفاده از طبیعت و به جریان انداختن منابع طبیعی در این پارک، ازدواج بین مصالح و تکنولوژی مدرن را میبینیم که پارک را به عنوان یک نمونه عالی از توسعه پایدار معرفی میکند.
در سالهای اخیر بیانیهها و مقالات متعددی در زمینه اصول معماری سبز توسط محققان مختلف در سراسر دنیا به رشته تحریر درآمده است. اغلب این بیانیهها با اختلاف اندک موضوعاتی را در زمینه تشویق طراحان به حفاظت از انرژی ونیز در نظر گیری ویژگیهای محلی مکان و کار با کاربران ساختمان و جوامع اطراف آن تثبیت نمودهاند. معماران انگلیسی، برندا و روبرت ویل در کتاب خویش با عنوان «معماری سبز: طراحی برای آیندهای آگاه از انرژی» یکی از ساده ترین و صریح ترین چارچوبها را برای معماری سبز مطرح نمودهاند. آنها این اصول را با استفاده از مثالهای مختلف از طراحی ساختمان در اروپا انگلستان و امریکا نشان دادهاند. ایشان بر فراگیری از معماری بومی تأکید زیادی داشتند، معماری که در تجربه نسلهای متمادی ساکن یک منطقه و اقلیم ویژه در آن نهفته است.
ضرورت معماری پایدار
نقش بامها و دیوارهای سبز در رسیدن به طراحی پایدار بامهای سبز پایدار و سالم و ایجاد کننده منظر بام هستند که یکی از عناصر طراحی پایدار در طراحی اکولوژی امروز میباشند. دیوارهای سبز (باغهای عمودی) نیز یکی از سیستم پوششی جاندار با فوایدی نظیر بامهای سبز میباشند که در آن گونههای گیاهی مختلف روی سطح نمای ساختمان رشد میکنند. این دیوارها از پخش شدن گرد و خاک در هوا جلو گیری مینمایند و و از ساختمان در برابر اشعههای فرا بنفش باران و فشار باد محافظت میکنند. بنا بر این با بهرهگیری از راهکارهایی چون بامها و دیوارهای سبز میتوان با طراحی در کنار طبیعت به جای مقابله با آن به پایداری هر چه بیشتر معماری و شهر سازی معاصر و رشد و توسعه با اطمینان در حفاظت از محیط زیست آسیب نمیرساند بلکه با گونه مثبتی در اکوسیستم مشارکت مینماید و حتی ممکن است با درمان اثرات ناشی از منظرهای آسیب رسان کمک نماید. احداث بامها و دیوارهای سبز اکنون درر برنامه ریزی شهری بیشتر کشورهای جهان به صورت یک دستورالعمل اجرایی در ساختمان سازی درآمده است.
استفاده از پوشش گیاهی سبز در پشت بام یک اختراع جدید نیست. بامهای چمنی یک تکنیک ساختمان سازی چمنی متعارف و سنتی در بسیاری از نقاط جهان است. تفاوت بین یک بام سبز جدید و یک با سبز سنتی مربوط به تفاوت اهداف و مواد به کار رفته در این دو نوع بام میباشد. هدف اصلی در گذشته استفاده از چمن به منظور عایق بندی و حذف لایه آب بندی بوده است که اغلب باا پوست درختان غان صورت گرفته است. ما امروزه{ بام سبز} با هدف سلامتی زیست محیطی اقتصادی و در رابطه با بهبود مدیریت اصلاح فاضلاب سطحی در شهر و توجه به مسائل زیبایی شناسی است. گرایشهای اخیر به معماری سبز همچنین شامل تنوعی از (دیوارهای سبز دیوارهای اکسیژن ساز نماهای سبز) و نماهای دیگر در صنعت میباشند. امروز جنبش بام سبز دیوارهای سبز را نیز در بر گرفته است. اکنون معماران و طراحان امکان پوشاندن یک ساختمان را با گونههای مختلف گیاهان برای اهدافی چون زیبائی عملکرد و… دارند.
طراحی بام و دیوار سبز
وجه به شرایط فیزیکی ساختمان و سایت هنگام احداث بام و دیوار سبز و طراحی آن از اهمیت زیادی برخوردار است. مشخصات فیزیکی بام و دیوار که در هنگام طراحی باید بدان توجه شود:
- شیب بام:شیب ۱ تا ۳۰ درجه برای جلو گیری از فرسایش و رانش خاک مناسب است و موجب تثبیت خاک خواهد شد.
- جهت :جبهه شمالی و جنوبی بام و دیوار شرایط نور و گرمایی متفاوتی دارند همچنین اگر بخشی از بام یا دیوار در سایه درختان یا ساختمانهای دیگر باشند. پوشش گیاهی به شکل متفاوتی رشد خواهد کرد.
- باد:بام و دیوارهای سبز نسبت به بامها و دیوارهای ساخته شده با مواد دیگر در معرض خطر کمتری نسبت به طوفان است. تجارب نشان داده که بعد از یک طوفان سخت در سوئد بام سبز تازه احداث خسارت کمتری نسبت به سایر بامها داشته است.
- وزن:قبل از نصب بام و دیوار سبز باید در مورد میزان بار اضافی که سازه میتواند تحمل کند اطلاع یابید. یک لایه نازک بام سبز وزنی معادل ۵۰ کیلو گرم بر متر مربع زمانی که اشباع شده باشد دارد.
تأسیسات سبز
- از چراغهای روشنائی و وسایل با کارآیی بالا استفاده کنید. لامپ فلورسنت از نظر زیبایی شناختی پیشرفته است و ارزانتر از نور سفید. در صورت استفاده از انرژی معمول خورشیدی از دیگهای سایز کوچک استفاده کنید.
- از تأسیسات آب کفا استفاده کنید. دستشوییهای آب نگهدار، دوشهای حمام و هوادهندههای شیر آب نه تنها مصرف آب را کاهش میدهند بلکه بار سیستم سپتیک یا عملکرد دستگاه فاضلاب را نیز کم میکنند. استقرار تجهیزات به طور متمرکز هزینه آب گرم را کاهش میدهد.
معماری سبز را بیشتر با اصطلاح «معماری پایدار» میشناسیم؛ اصطلاحی کلان که به شرح تکنیکهایی در طراحی معماری میپردازد که همسو با نگرشهای زیست محیطی بوده و با ایده احترام به طبیعت شکل گرفته است. امروزه در پی پیامدهای منفی جهان صنعتی، نظیر آلودگی روزافزون هوا و محیط زیست، کاهش منابع طبیعی و بحران انرژی، حفظ و پاسداری از منابع طبیعی جهان به یکی از مهم ترین دغدغههای انسان عصر حاضر تبدیل شده است. اما معماری سبز با جستجوی راهی برای به حداقل رساندن اثرات منفی ساختمانها بر محیط زیست در حقیقت تلاشی است برای هم آوایی و همسویی با طبیعت از طریق افزایش کارایی و بهینهسازی در مصرف مصالح، انرژی و گسترش فضا با مهار انرژی خورشید و به کارگیری عناصر ساختمانی مقاوم در برابر حرارت همچون سایبان اضافی و سرمایش کف، این پروژه عظیم با احتیاط به قلمرو بیابان پا خواهد گذاشت. در زمینهای پیرامون شهر که ۲۰ مایل با مرکز ابوظبی فاصله دارد، نیروگاههای فتوولتاییک و بادی، مراکز تحقیقی و مزارعی قرار میگیرند که سوخت کارخانههای شهر را فراهم میکنند. این مزارع به کاهش ضایعات هم کمک میکنند زیرا با جذب کربن، گازهای حاصل از کارخانجات را متعادل کرده و با پساب تصفیه خانههای آب شهر آبیاری خواهند شد.
ویژگیهای بام سبز شهری
توسعه فضای سبز بامها باید بر اساس نگرش صحیح به نیازهای زیست محیطی و اجتماعی شهر و نیز امکانات و قابلیتهای شهری صورت بگیرد و هر چند این فضاها جزئی فضاهای خصوصی و نیمه خصوصی به حساب میآیند ولی در بازدهی اکولوژیکی فضای سبز نقش موثری دارند. آنچه در اینجا مورد نظرر است شناخت گونههای گیاهان بومی سازگار با شرایط اقلیمی میزان آب و خاک مورد نیاز و چگونگی ایجاد بستری مناسب برای رویش گیاهان در پشت بام خانه هاست. در این تکنیک گیاهان شناسایی شده و مناسب در بستر ویژه با ترکیبی از مواد معدنی و آلی کاشته میشود؛ و مهمترین بخش بام سبز، نگهداری آن است که گیاهان کاشته شدهای که متناسب با شرایط محیطی کاشته شده است بموقع رسیدگی شود، آبیاری اتوماتیک و به اندازه لزوم هر گیاه با دبی مشخص انجام شود و نیز کود دهی و غیره … و جهت زیبایی و داشتن محیطی آرام بخش، با طراحی و اجرای تخصصی افراد حرفهای و نیز اجرای سیستمهای نورپردازی به زیبایی و قابل استفاده بودن آن بیفزاییم
فواید بام سبز
بامهای سبز میتوانند پاسخ گوی بخشی ز نیاز همیشگی انسان به صورت نوین باشند. این فضاهای باز مسکونی به نوعی تبلور ماهیت زندگی جمعی هستند. این فضاها ضمن فراهم آوردن موقعیتهائی برای رشد خلاقیت زمینه معاشرت تعامل و تقابل اجتماعی و کاربردهائی همچون ایجاد آرامش ارتباط سرگرمی در کاهش آلودگی و بهبود محیط زندگی بسیار موثرند. در نهایت میتوان گفت که ایجاد و گسترش فضاهای سبز بر روی پشت بام خانهها در شهرها دارای مزایای زیر میباشد:
- آرام بخشی گیاهان به انسان و بالتبع آن کاهش تنشهای روانی جامعه_تحقیقات روان شناسان در مورد تاثیر گل و گیاه بر رفتار انسان نشان میدهد که ارتباط از طبیعت و لذت بردن از مناظر زیبای آن راهی ساده اما مهم جهت کسب آرامش و تلطیف روح و روان انسان است و توسعه فراوان آن در مجتمعهای زیستی جمعی میتواند در کاهش بروز خشونت، افسردگی، خودکشی و… مفید باشد.
- ایجاد فضاهایی جهت استراحت و رفع خستگی انسانها خصوصاً افراد مسن.
- تعدیل تغییرات آب و هوائی فضای سبز شرایط زیست بوم را تغییر داده و تغئیرات آب و هوایی را تعدیل میکند.
- کاهش هزینه نگه داری از سقف کشت روی بام و شکل گسترده نوعی پوشش محافظ را تداعی میکند سطح کاشته شده خود محافظت و نگهداری میشود و به عبارت دیگر نگه داری از بام به حداقل میرسد.
- فراهم آوردن زیستگاهی برای حیات وحش
- کمک به زیبایی منظره شهر و محیط اطراف واحد مسکونی و فراهم آوردن فضاهای تفریحی شاد و سالم بازی بچهها و ورزش کردن بزرگسالان.
- افزایش طول عمر بام از طریق حفاظت ساختمان در برابر عوامل مخرب طبیعی یا مصنوعی_به عنوان مثال از تشعشعات ما ورای بنفش تغئیرات شدید درجه حرارت و آتشسوزی در اثر لایههای عایق بندی چمن و خاک جلو گیری شود.
- کاهش اثر جزایر حرارتی شهری _تبدیل بام خانهها به فضای سبز تبادل هوا بین مناطق با تراکم ساختمانی زیاد و فضاهای آزاد بین حومه آنان را بهبود بخشیده و با تنظیم دمای هوای مرکز شهر میشود. تراکم باعث بالا رفتن درجه هوا و گرم شدن هوا در مرکز شهر هاست. درجه حرارت هوا در مرکز شهر ۲تا ۳درجه گرمتر از حومه شهرها میباشد.
- بهبود سیستم زه کشی شهر و تعادل آب در خارج از شهر
- عایق بندی در مقابل صدا و پتانسیل ذخیره گرما و بالتبع آن کاهش مصرف انرژی.
مزایای محیطی
تامین فضایی سازگار و مطبوع برای کاربران ساختمان – به دلیل قراردادن حیاط و پاسیو امکان پرورش میوه جات، سبزیجات و گلها کاهش بار گرمایش (با افزودن توده و لایه عایق حرارتی) و سرمایش بنا (از طریق سرمایش تبخیری) – بویژه اگر بصورت شیشهای بوده و بعنوان گلخانه و یا سیستم گرمایش غیرفعال خورشیدی عمل نماید. بر اساس پژوهشی که در سال ۲۰۰۵ توسط Brad Bass از دانشگاه تورنتو انجام یافت، نشان داده شد که بامهای سبز میتوانند اتلاف گرمایش و مصرف انرژی را در زمستان به مقدار قابل توجهی کاهش دهند. کاهش اثرات گرمایش و تغییرات آب و هوایی شهری افزایش محدوده زندگی (بامهای سبز میتوانند بعنوان فضای تفریح، استراحت مورد استفاده قرارگیرند) کاهش سیلاب تصفیه هوا و کاهش دیاکسیدکربن هوا کاهش و تعدیل شدت صداهایی که تا dB 18 وارد ساختمان میشود و از آن خارج میشود به میزان dB3 یا بیشتر افزایش زیستگاه جانداران در مناطق مسکونی بهبود مناظر اطراف ساختمان با فراهم کردن یک فضای سبز زیبا بالا بردن طول عمر غشای بام (دو یا سه بار بیشتر) با محافظت از آن در برابر اشعات UV مضر و صدمات آب و هوایی افزایش ارزش ملک
- اصلاح کیفیت هوا و در نتیجه کاهش آلودگیهای کربنی
- حفاظت از فاضلاب
- عایق صوتی
- کاهش اثرات جزایر گرمایی شهرها
- جلوگیری از حرکت ذرات گرد و غبار در هوا و تصفیه هوا
- فواید اقتصادی
- حفاظت از پوسته ساختمان و افزایش طول عمر آن
- کاهش مصرف انرژی و ذخیره بیشتر آن
- ترکیب با انرژی خورشیدی
- تولید غذا
- فواید زیبائی شناسانه
- آرامش بصری
- ترکیب با محیط طبیعی اطراف
- تنوع در طراحی
- کاهش گرما
- کاهش سربار خنک کردن ساختمان بین ۵۰ تا ۹۰ درصد
- فیلتر کردن آلودگیهای هوا و کربن دی اکسید که به کاهش بیماریهای تنفسی مانند آسم کمک میکند.
- فیلتر کردن آلودگیها و فلزهای سنگین از آب باران
- کمک کردن به عایق کردن ساختمان در برابر آلودگی صوتی
- ایجاد زیستگاه طبیعی
- کاهش اثر پدیده گرمای شهری جزیره
- کاهش متوسط دمای محیطهای شهری در فصل گرما
- جدا از خواص بسیار خوب گیاهان میتوان به تزئین بامها و زیبا نمودن محیط با پوشش گیاهی اشاره نمود.
معایب بامهای سبز
برخی پیامدهای منفی استفاده از بامهای سبز به شرح زیر است: نیاز به تقویت سازه بامهای موجود برای استقرار بام سبز و وجود این حقیقت که اغلب این بامها برای حضور انسان طراحی نمیشوند. اما با طراحی و اجرای سیستمهای جایگزین این عیب نیز قابل رفع میباشد گروه فنی مهندسی مارون این عیب را برطرف کرده است و برای حتی سقفهای شیروانی نیز، با روشی نوین بام سبز اجرا کرده است. در برخی موارد، تطبیق طراحی این بامها با شرایط اقلیمی منطقه کاری دشوار است. بامهای سبز همچنین نیازمند معیارهای سازهای قابل قبول میباشند. بسیاری از بامهای موجود، بدلیل بار وزن ملزومات خاک و گیاهان برای دارابودن بام سبز مناسب نیستند. (در این بین یک دال بتنی در تبدیل به بام سبز بسیار کاراتر از دالهای چوبی یا فلزی است)
سودهای مالی
- افزایش چشمگیر طول عمر بام
- افزایش ارزش ملکی
- فرد میتواند با پرورش انواع گیاهان خوراکی (مانند بوتههای گوجه فرنگی) منبع درآمدی را از حاصل برداشت آن کسب نماید.
نتیجهگیری
در خصوص آنچه که از راهبردهای معماری پایدار ذکر شد. راهکارهائی متفاوت برای هر کدام از راهبردهای به کار برده شده و میشود که این راهکارها در طراحی پایدار بنا بر دانش و فن معماران و طراحان روشهای مختلفی را در اجرای بنا عرضه میکنند. اما آنچه مسلم است آن است که همه این روشها جهت برقراری چندین اصل از جمله حفظ انرژی هماهنگی با محیط و اقلیم کاهش استفاده از منابع و نیز برآوردن نیازهای ساکنین میباشد. از آنجائی که چرخه حیات به هم پیوسته و زنجیروار است لذا برای رسیدن به این اهداف باید معماری کل گرا را مورد نظر قرار داد که در آن تمام اصول معماری پایدار در یک پروسه کامل (که منجر به ساخته شدن محیط زیست سالم میشود) تجسم یابد؛ و این همان است که در معماری سنتی ایران روی داده است. معماری ایران در مکانهای متفاوت با توجه کامل به تمام عوامل اقلیمی فرهنگی و اجتماعی شکل گرفته و به دلیل استفاده از سوختهای غیر فسیلی و انرژیهای پاک و تجدید پذیر و نیز رشد ارگانیک و اهمیت به سایت در راستای احترام به محیط زیست طراحی شده است کهخ امروزه میتوان به عنوان الگویی مناسب برای معماران مطرح گردد.
منابع :
- www.naturaiarchitecture.blogspot.com
- www.report.aruna.ir/archives/2006/Aug/22/842.php
- www.greenroof.ir/index.php?option=com_content&task=view&id=26&Itemid
- www.Modern Architecture.com