زندگی ماشینی باعث شده تا زوج‌ها به داشتن تنها یك فرزند در زندگی خود بسنده كنند.این در حالی است كه والدین تك فرزند همواره احساس گناه می‌كنند چون بر این باورند كه تنها فرزند آنها در طول زندگی خود احساس تنهایی خواهد كرد و به اصطلاح لوس خواهد شد.
به گزارش گروه خواندنی های مشرق،درباره تک فرزندی دو باور وجود دارد. باور نخست اینکه چند فرزندی بسیار دشوارتر از تک فرزندی است. حال آنکه تک فرزندی مشکل‌تر است چون والدین فقط یک فرصت تکرار نشدنی برای تربیت فرزند خود دارند و باور دوم اینکه تک فرزندی بسیار ساده تر از چندفرزندی است. به دلیل کمتر بودن هزینه‌ها، نبود اختلاف بین خواهر و برادرها و... حال آن که تک فرزندی مشکلات روانی خاص خود را پدید می‌آورد. به هر حال تک فرزندی شمشیری دو لبه است که نقاط ضعف و قوت گوناگون دارد.این مورد مزایا و معایبی برای والدین بچه دارد:
مزايا
هزينه كمتر براي خانواده، كنترل راحت تر تك فرزند، صميميت عميق والدين با تك فرزند، آرامش خانه (فرزند ديگري نيست تا با ناسازگاري آنان آرامش خانه از بين برود)، احساس امنيت و اعتماد به نفس بيشتر با تك فرزند به جهت رسيدگي بيشتر به او.
معايب
وابستگي شديد والدين به تك فرزند (اين وابستگي سبب اضطراب تك فرزند مي‌شود وهميشه نگران است كه اگر صدمه‌اي به او برسد، والدين دچار لطمة روحي شديد خواهند شد)، حساسيت فراون والدين دربارة رفتار وگفتار تك فرزند كه او را به رفتار و گفتاري نامطلوب مي‌كشد و لوس مي‌شود، مراقبت بيش از حد والدين كه استقلال تك فرزند را به خطر مي‌اندازد، وابستگي شديد تك فرزند به والدين كه مانع دوست يابي او در ارتباط با همسالان مي‌شود، تأثير منفي بر رشد تك فرزند به جهت نبودن رقابت بازي يا درگيري با برادر يا خواهر، تسليم‌پذيري والدين و عدم مخالفت با تك فرزند كه سبب شكنندگي و آسيب پذيري در آينده مي‌شود و نمي‌تواند نااميدي‌ها و فشارهاي روحي را تحمل كند، برخورد بزرگانه با كودك (اين كار سبب مي‌شود جلوي بچگي كردن او گرفته شود)، ارتباط كمتر با همسالان، به جهت نبودن برادر و خواهري در منزل از ايجاد ارتباط با همسالان خجالت مي‌كشد.
و همینطور معایب و مزایایی برای کودک:
تنهایی
تنهایی برای یك كودك هم خوب است و هم بد. خوب از این جهت كه والدین مجبور نیستند محبت و توجه خود را میان فرزندانشان تقسیم كنند و بد به این دلیل كه كودك در برقراری ارتباط با دیگران دچار مشكل می‌شود و ممكن است حسود شود. اما برخی دیگر از این کودکان از آنجایی که کسی را ندارند تا با او رقابت یا بازی و دعوا کنند و یا دوست و همدمی در منزل ندارند بنابراین برخی از احساسات را تجربه نمی کنند و فرصتی برای کنترل و مدیریت احساساتشان نخواهند داشت.
چه باید كرد؟
فرستادن بچه به مهدكودك: مهدکودک و آمادگی مکانی است که در آن کودک می تواند احساسات نابهنجار را در بازی با کودکان هم سن و سال خود تجربه کند. کودکان در سنین مهدکودک دوست دارند بیشتر اوقات را با والدین خود سپری کنند به همین دلیل گاه مهدکودک برای آنان ناراحت کننده است اما آنها نیاز دارند در برخورد و صمیمیت با کودکان هم سن و سال خود تجربه کسب و احساسات خود را عاقلانه کنند.
داشتن یک همبازی: هنگامی که کودکان مشغول بازی با دوستان هم سن خود هستند ممکن است به رفتارهایی چون مشارکت و ناتوانی در صحبت یا بحث کردن با دیگران برای دفاع از حقوق خود و. . . تمایل داشته باشند، پس والدین باید در این باره با تک فرزند خود صحبت کنند.
همچنین پس از اینكه فرزند شما وارد مدرسه شد ارتباط او با همسن و سالهایش را همواره حفظ كنید.
مثلا با بچه‌های همسایه ارتباط داشته باشد و یا او را در كلاسهای مختلف ثبت‌نام كنید. سعی كنید با بستگان و خانواده‌هایی رفت و آمد داشته باشید كه فرزند همسن فرزند شما دارند.
رشد سریع
تک فرزند بودن، تاثیری بس فراوان بر مراحل رشد کودک دارد. برخی از کودکان تك فرزند، به دلیل زندگی در یك محیط بزرگسال از لحاظ روحی و روانی بسیار سریعتر رشد می‌كنند و دنیا را از دید بزرگسالان می‌بینند.
چه باید کرد؟
توصیه می شود، شما و همسرتان باید كمتر به فرزندتان به عنوان تنها همدم خود وابستگی داشته باشید. والدین باید همیشه والدین فرزندشان بمانند نه همدم او.
توقعات بالا
علت تك فرزندی بسیاری از خانواده‌ها تجمیع تمام امكانات رفاهی برای تنها فرزند خانواده است. با وجود اینكه تجمیع امكانات برای یك بچه احتمال موفقیت وی را بسیار بالا می‌برد اما به موازات آن ممكن است توقعات والدین از فرزند خود را نیز افزایش بدهد.
همین موضوع باعث خواهد شد تا فرزند برای موفق شدن و انجام كارهای بزرگ زیر فشارهای روحی و روانی له شود.
چه باید كرد؟
كوچكترین كارهای فرزند خود را زیر ذره بین قرار ندهید. اجازه بدهید كه وی حریم خصوصی و هویت مستقل برای خود داشته باشد. او باید احساس كند كه شما به خاطر همان چیزی كه هست دوستش دارید و توقعات غیر معمول از وی ندارید.
در فواصل زمانی مشخص با معلمان وی مشورت كنید. آنها می‌دانند كه توانایی‌های فرزند شما تا چه حدی است. در صورت آگاهی از این توانایی‌ها دیگر انتظارات غیر معقول از آنها نخواهید داشت.
سرخوردگی
با توجه به اینكه تك فرزند، كانون تمام توجهات و محبت‌های والدین در طول زندگی است به همین دلیل تا زمان ورود به دنیای خارج از خانه همه چیز را بر وفق مراد می‌بیند. اما به محض ورود به این دنیای جدید دچار سرخوردگی می‌شود چون همه چیز دیگر بر وفق مراد او نخواهد بود.
چه باید كرد؟
به فرزند خود بیاموزید كه ممكن است در زندگی با ناكامی و مسائل زیادی مواجه شود كه بر وفق مرادش نیستند. اما از همه مهمتر درخواست‌های فرزند خود را به سرعت اجرا نكنید. به او یاد بدهید كه باید برای رسیدن به هدفش تحمل داشته باشد و صبر كند چون دنیای خارج از خانه هم اینگونه است.
یکی دیگراز مسوولیت های والدین ، این است که دنیای پیرامون را برای فرزند خود شرح دهند.
