كدام شرح حال، مديرمالي شركت شما را توصيف مي‌كند؟

onia$

دستیار مدیر تالار مدیریت
كدام شرح حال، مديرمالي شركت شما را توصيف مي‌كند؟

مترجم: ملالي حبيبي
منبع: Mckinsey
شرح حال امروز كارمندان ارشد مالي نشان مي‌دهد كه چگونه نقش و وظيفه آنها در حال تكامل بوده و سوالات مهمي را براي هيات مديره درباره گسترش استعداد و رهبري مطرح مي‌كند.



بيشتر مدیران به خوبي آگاه هستند كه نقش كارمند ارشد مالي در دهه گذشته به كلي گسترش يافته است. امروز جدا از مسووليت‌هاي اصلي مانند گزارش مالي، حسابرسي، رسيدگي و تاييد، برنامه‌ريزي منابع مالي و ساختار سرمايه، بيشتر كارمندان ارشد مالي نقش قوي‌تري در مديريت موجودي مشترك و اختصاص سرمايه بازي مي‌كنند.
آنها با تبديل شدن به صداي شركت به عنوان رهبراني در مديريت اجرا و صادركننده پرسنل با تجربه در امور مالي به ديگر بخش‌هاي سازمان، در روابط سرمايه‌گذار و در رابطه برقرار كردن با هيات مديره جايگاه خاصي پيدا كرده‌اند.
اما وظيفه اين كارمندان تا كجا بوده و حدود آن چيست؟ كاملا بي فايده است كه اين نقش را بيش از حد گسترش دهيم و خيلي غيرمنطقي است كه از يك كارمند ارشد مالي انتظار داشته باشيم كه در هر كاري خوب و مفيد باشد. چطور يك كارمند ارشد مالي و هيات مديره – از طريق كميته رسيدگي‌ قادر خواهند بود وضعيتي قابل مديريت را براي اين منصب ايجاد كنند؟
براي دست يافتن به تصويري با جزئيات بيشتر از اينكه چگونه اين نقش به تكامل خود ادامه دهد، ما تجربيات مرتبط، شرايط لازم و پس‌زمينه‌هاي كارمندان ارشد مالي 100 شركت جهاني را تجزيه و تحليل كرديم. بررسي ما، در حالي كه خيلي قطعي نيست، بيان مي‌كند كه شركت‌ها وظايف را طوري ايجاد مي‌كنند كه احتياجات متداول خود را برآورده کنند. در واقع، ‌ما چهار وضعيت متفاوت اين نقش‌ها را كه توسط تجربيات كارمندان ارشد مالي در امور مالي يا عملكرد و وظايف غير مالي تعريف شده است شناسايي كرده‌ايم؛ تمركز حرفه‌اي چنين كارمنداني، خواه تمركزي داخلي بر وظايف يا تمركزي خارجي بر استراتژي باشد؛ همچنین منبع تخصص كارمندان ارشد مالي، خواه برگرفته از سال‌هاي متمادي تجربه در خود شركت يا شركت‌هاي ديگر باشد يا بر گرفته از مدرك تحصيلي حسابداري يا چيز ديگري باشد.
اين چهار وضعيت شامل ويژگي‌هايي است كه ما از آن به عنوان متخصص مالي، (generalist) شخصي كه علاوه بر دانش عمومی گسترده در حوزه‌های متعدد مهارت دارد)، مدير اجرايي و قهرمان رشد و پيشرفت شناسايي مي‌كنيم.
این در حالي است كه تعريف خاصي براي يك كارمند ارشد مالي وجود ندارد كه قادر باشد با همه احتياجات يك شركت انطباق داشته باشد‌. هر شركت بايد كارمنداني را با توانايي‌هايي مورد هدف قرار دهد كه به بهترين نحو با استراتژي، تركيب ديگر گروهاي ارشد شركت و توانايي مالي‌ عملكردي آن انطباق داشته باشد‌. اين توضيحات نگاه آني دارد به اينكه چگونه چنين نقش‌هايي در حال تكامل است و شركت‌ها كجا به دنبال كارمندان ارشد مالي با استعداد و مبتكر مي‌گردند. همچنين سوالات مهمي را براي كميته‌هاي هيات رسيدگي كه در مورد توسعه كارمندان ارشد مالي يا وضعيت شخصي كه قصد استخدام آن را دارند و همچنين براي مديران اجرايي كه به دنبال شكل دادن به وظايف آنها يا ايجاد نقش‌هاي جديد هستند، مطرح
مي‌كند.
چهار گروه كارمندان ارشد مالي امروزه
مديريت وظايف، بسته به تاريخ شركت‌، مشخصه صنعت آن و تقاضاي سرمايه‌گذاران، از شركتي تا شركت ديگر متفاوت است و هرچند قرار دادن كارمندان ارشد مالي در گونه‌اي روشن و مشخص به نظر مصنوعي مي‌آيد‌، به منظور دست يافتن به تصويري روشن‌تر از تغييرات يك شركت، اين عمل را براي دانستن اينكه چطور شركت‌ها نقش‌ها و وظايف را پر مي‌كنند، مفيد يافته‌ايم. بر اساس تحقيقاتمان، ما كارمندان ارشد مالي را به چهار حالت كلي تقسيم مي‌كنيم.
1. متخصص مالي: معمولا استخدام درون سازماني هستند، كارمندان ارشد مالي تجربه سال‌ها گردش بين وظايف و سمت‌هاي مالي‌ كنترل، خزانه داري، حسابرسي و مميزي، طرح‌ريزي و تحليل مالي يا واحدهاي مالي تجاري‌ ‌را دارند. محتملا دانش كاري پيچيده‌اي از شركت داشته و معمولا متخصصيني در مسائل مالي و حسابداري مرتبط، مانند قواعد مالي، حسابداري بين‌الملل، ‌يا ساختار سرمايه هستند. بيشتر آنها مدارك تحصيلي حسابداري يا تجربه كاري بالايي دارند.
2. Generalist (کلی‌گرا): شركت‌هاي فعال در زمينه‌ صنايع متمركز بر سرمايه، مثل مواد اوليه،‌ نفت و گاز و ارتباطات، حق بيمه بالايي به توانايي‌هاي عملي و آماده بهره‌برداري اختصاص مي‌دهند. بنابراين طبيعتا اين شركت‌ها به دنبال مديران اجرايي با تجربه بالا‌ مانند كارمندان ارشد مالي هستند كه زماني را خارج از سازمان مالي در زمينه‌هاي عملكردي، استراتژيك، بازاريابي يا مديريت صرف كرده‌اند.
كارمندان ارشدي كه با اين تعاريف منطبق هستند بيشتر مستعد درگير شدن در وظايف و استراتژي‌هاي تجاري بوده و غالبا بصيرت و آگهي‌هاي قوي صنعتي و رقابتي را ارائه مي‌دهند. اين كارمندان معمولا در بخش‌هاي كمال يافته و جا افتاده شركت‌ها مثل تاسيسات مالي، جايي كه تشابهات عملياتي در واحدهاي تجاري سكوي خوبي براي گردش مديران در بين انواع كسب‌وكارها و نهايتا در ميان نقش‌هاي مديريتي عملي را فراهم مي‌كنند يافت مي‌شوند. بيشتر چنين كارمنداني به صورت درون سازماني استخدام شده و هم‌اكنون سمت اجرايي دارند.
3. مدير اجرايي: كارمندان ارشد مالي كه تجربه‌اي قوي در امر دگرگوني و تغيير شكل هم در امور مالي و هم در ديگر بخش‌هاي سازمان دارند همان افرادی هستند كه ما به عنوان مدير اجرايي مي‌ناميم. آنها غالبا استخدام برون سازماني هستند و بيشترشان تجربياتي را به عنوان كارمند ارشد مالي داشته‌اند. بيشتر آنها سابقه كار بين‌المللي را دارند،‌ در بين 51 كارمند ارشد مالي كه در نمونه ما بوده‌اند و در 3 سال اخير استخدام شده‌اند، 30 مورد تجربه‌هاي ارزنده‌اي در كشورهاي متفاوت داشته‌اند. يا شركت‌هايي كه چنين كارمنداني را استخدام مي‌كنند معمولا شركت‌هاي متنوعي بوده كه خواهان تحليل بسيار دقيق و موشكافانه هستند. شركت‌هايي با رشد و اهداف هزينه‌اي پرريسك كه بايد در آينده‌اي نزديك به آن برسند يا شركت‌هايي با منابع كمياب كه بايد به دقت منابع خود را مصرف نمايند.
4. قهرمان رشد: افراد حرفه‌اي كه به صورت برون سازماني استخدام شده و كمترين جايگاه را در بين كارمندان ارشد مالي دارند،‌ اما تعداد آنها بالا رفته و نزديك به 25 درصد استخدام كارمندان ارشد مالي جديد را به خود اختصاص دادند. چنين كارمنداني معمولا بيشتر در صنايعي با بي نظمي و فروپاشي دائم كه مستلزم تغييرات فوق سريع در اختصاص منابع هستند يا در شركت‌هايي كه هدف رشد سريع يا تغيير شكل نوع كار خود را دارند،‌ مشغول
هستند.
چنين حركاتي استخدام درون سازماني را به ويژه به خاطر تجربه عالي آنها در M&A و همچنين شبكه‌هاي خارجي آنها، قدرت تفكر مستقل ‌و بصيرت استراتژيك كه معمولا از طريق كار به عنوان كارمند ارشد مالي يا خدمات‌رساني براي سال‌هاي متمادي در كارخانه‌هاي خدمات حرفه‌اي جمع‌آوري شده است، باارزش كرده است. بيشتر قهرمانان رشد در ميان يك سوم از كارمندان ارشد مالي جديد كه سهم كلاني از شغل خود را در سرمايه‌گذاري در بانك‌ها، مشاوره‌دهي يا عدالت خصوصي صرف كرده‌اند هستند.
هماهنگي و چيدمان وظايف و نقش‌ها با شركت
مسلما اين توضيحات جنبه تجويزي ندارد؛ پيشنهاد قوانين ثابت و قطعي كه حالت خاصي از كارمند ارشد مالي را براي مدل‌هاي كلي شركت‌ها تجويز مي‌كند خيلي ساده انگارانه خواهد بود. با اين وجود، با مشخصه‌هاي توضيحي گفته شده، شركت‌ها همانطور كه به استراتژي خود براي آينده شكل مي‌دهند،‌ آن را موشكافي كرده و تكميل مي‌كنند‌، همچنين آنها قادر خواهند بود كه خيلي صريح‌تر مهارت‌ها و توانايي‌هايي را كه انتظار دارند كارمندان ارشد مالي داشته باشند بسنجند. ما چهار سوال را (به ترتيب اهميت) مطرح مي‌كنيم كه كارمندان ارشد مالي بايد هنگام طرح‌ريزي كار خود – طرح‌هاي توسعه‌ يا كارمندان ارشد مالي و هيات مديران هنگام جست‌وجو براي استخدام كارمندان ارشد مالي جديد به آنها جواب دهند.
1‌- استراتژي و اهداف شما، به ويژه با در نظر گرفتن طبيعت صنعت مورد نظرتان چيست؟
در حالي كه معمولا الگوهاي مشخصي در استخدام كارمندان مالي ارشد جديد وجود دارد،‌ شرح حال اين كارمندان بازتابنده ساختار، رفتار و عملكرد يك شركت است. بخش‌هاي ثابت و با سابقه كلان بين‌المللي و زنجيره ذخيره عظيم‌ مانند نفت و گاز و كالاهاي مصرفي‌ در انتخاب كارمندان ارشد مالي خود خيلي محدود‌تر عمل مي‌كنند.
تنها 4 تا از 28 كارمند ارشد مالي در نمونه ما در اين صنايع به صورت بيرون سازمان استخدام شدند و فقط 2 مورد تجربه خوبي در خارج از آن بخش داشتند. هرچند تجربه بين‌المللي خيلي مهم است، 9 تا از 13 كارمند ارشد مالي در زمينه نفت و گاز و 10 تا از 15 كارمند در زمينه كالاهاي مصرفي سابقه كار در كشورهاي متعدد را داشتند. در سمت ديگر اين گستره، صنايعي با تكنولوژي‌اي كه با سرعت در حال تغيير است قرار دارد مانند توليدات دارويي و پزشكي.
شركت‌هاي فعال در اين صنايع تمايل به داشتن كارمندان ارشد مالي با تجربه بيشتر در استراتژي و معامله دارند و احتمال بيشتري مي‌رود كه كارمنداني از خارج از شركت يا بخش استخدام نمايند. در كنار شرايط و اوضاع صنعت، شركت‌ها بايد اينكه چگونه شخصيت خاص كارمندان ارشد مالي ممكن است به بهترين نحو طرح‌هاي استراتژيك آنها را حمايت كند، مد نظر قرار دهند. تيم‌هاي رهبري شركت‌هايي كه به دنبال استراتژي‌هاي رشد غير متشكل هستند نيازمند ميزان بالاتري از بصيرت بازاريابي و جهت گيري استراتژيك هستند. مديران ارشد اجرايي شركت‌ها به دنبال استراتژي رشد سازمان يافته هستند و در عين حال توانايي و مهارت بالايي را در افراد و رهبري سازماني به نمايش مي‌گذارند.
2‌- تركيب تيم اصلي مديريت شما چگونه است؟
انتخاب كارمند ارشد مالي نمي‌تواند در انزوا انجام گيرد؛ شركت‌ها بايد نقاط قوت ديگر اعضاي تيم اصلي را در نظر گرفته و توجه خاصي به نقاط كور آن و عدم وجود برخي توانايي‌ها مبذول دارند. تحقيقات اخير نشان داده است كه تيم‌هاي اصلي شركت‌هايي با قدرت اجرايي بالا در تمام اقدامات مرتبط با مديريت – شامل مديريت فكري،‌ مديريت افراد و مديريت سازماني و مديريت كسب و كار‌ نسبت به شركت‌هايي با قدرت اجرايي پايين امتياز بيشتري دريافت كرده‌اند. واضح است كه يافتن تيم درستي از مديران مشخصه مهمي براي ايجاد همكاري است.
اين به اين معني است كه براي ايجاد يك تيم قوي و پابرجا، شايد نياز باشد كه وضعيت خاص كارمند ارشد مالي شما متفاوت از وضعيت كارمندان ديگر شركت‌ها باشد‌ حتي شركت‌هايي فعال در صنايع مشابه يا شركت‌هايي با اهداف استراتژيك مشابه. بازخورد منفي اشتباه در انتخاب تيم اصلي‌ و به ويژه كارمند ارشد مالي، نقش خيلي مهمي دارد. تيم‌هاي اصلي كه آينده نزديك را مي‌بينند دستاوردهاي پر خطر و هزينه بري را به ارمغان مي‌آوردند، از ابتكار عمل در بازار به دور مانده، يا از حفظ استعدادهاي كليدي باز مي‌مانند. كارمندان ارشد مالي كه قدرت اجرايي بالايي دارند بايد توانايي در به چالش كشيدن ديگر كارمندان و اعضاي ديگر تيم اصلي در موارد مربوط به استراتژي‌هاي كليدي و تصميمات مالي داشته و بنابراين شركت را به سوي خط سير اجرايي بالاتري هدايت كنند.
3‌- سطح توانايي شما در عملكرد مالي چيست؟
تا جايي كه وضعيت و سابقه يك كارمند ارشد مالي در راستاي استراتژي يك شركت بوده و تكميل كننده تيم اصلي باشد، ملاحظات بعدي خيلي حساب شده‌تر خواهد بود. سطح عملكرد مالي مهمترين گزينه است؛ زيرا وظيفه اساسي كارمندان ارشد مالي اطمينان از اجراي وظايف اصلي گروه مالي به ويژه پذيرش و كنترل قوي، داده‌هاي واقعي و ادغام سيستم است.
4‌- ساختار سازماني و گزارشي شركت شما چگونه است؟ كدام بخش‌ها به كارمندان ارشد مالي گزارش كاري مي‌دهند؟
در نظر گرفتن ساختار گزارش‌دهي شركت‌ به اين معني كه آيا ساختار بي قيد و شرط و مستمر گزارش‌دهي به كارمندان ارشد مالي حاكم است‌ و ميزان مسووليت‌هاي رسمي كارمندان ارشد مالي هم به نوبه خود داراي اهميت است. براي مثال در يك شركت جهاني با ساختار ماتريسي و گزارش‌دهي بي قيد و شرط براي موفقيت بايد يك كارمند ارشد مالي قادر باشد كه ميزان قابل توجهي از نفوذ شخصي را اعمال كند.
اين شرايط شايد بتواند به استخدام يك كارمند ارشد مالي كه داراي شبكه و دانش تاسيساتي لازم براي ايجاد تغيير است به صورت درون سازماني كمك كند. تعريف حدود مسووليتي كه در ماوراي حوضه‌هاي سنتي مالي قرار دارد، مثل IT، تداركات ‌و دگرگوني، كه مستلزم مديريت مستقيم و عملي روزانه است، اهميت دارد.
 
بالا