سیری در مبانی نظری معماری
سیری در مبانی نظری معماری
نام کتاب:
سیری در مبانی نظری معماری
تألیف:
غلامحسین معماریان
ناشر:
سروش دانش
تعداد صفحه:
550
توضیح کوتاهی در مورد کتاب :
هدف اصلی کتاب حاضر که به گفته دکتر معماریان، حاصل 26 سال کار تدریجی وی و آشنایی او با چند محیط معماری در ایتالیا، ایران و انگلستان میباشد، ارائه تصویری است درباره بخشی از آنچه در حیطه نظر، در معماری معاصر ایران روی داده است. دکتر معماریان آغاز معماری معاصر ایران را از هنگامی میداند که با ورود معماری از کشورهای دیگر، گسستگی در معماری گذشته ایران بوجود آمد، بحرانی که از حداقل صد سال گذشته تا به امروز ادامه یافته است.
به اعتقاد نویسنده کتاب، تحلیل مناسب وضع موجود معماری کنونی ما که به دلایل متعدد از درد سردرگمی و بیشخصیتی به شدت رنج میبرد، برای رسیدن به مقاصدی که در آینده مورد نظر است، کمک بسزایی میکند. در همین راستا، او سعی کرده است با شناخت نگرشهای موجود در محیط آموزشی، پژوهشی و ادبیات معماری ایران معاصر، گامی در راه ریشهیابی مشکلات کنونی معماری ایران بر دارد.
نویسنده در بخشهای ششگانه کتاب که بر اساس نگرشهای مختلف تقسیمبندی شده است، در پی نگاه به معماری بوسیله چارچوبی است که یک نگرش آن را تعریف میکند. او در تبیین این نوع نگاه، به این نکته اشاره میکند که معماران معاصر در مکانها و زمانهای مختلف، با بهرهگیری از علوم مختلف مانند زیستشناسی، آبوهوا شناسی، تکنولوژی ساختمان، مهندسی، روانشناسی، فلسفه و ...، ابزارهایی را شکل دادهاند که با آن بتوانند دنیای معماری را ببینند، تحلیل کنند و برای آن برنامهریزی نمایند؛ بررسی نگرشهای حاصل از پیوند معماری با دیگر علوم، ساختار اصلی این کتاب را تشکیل میدهد. همچنین در مقایسه نگرشها، به مرزبندیهایی که آنها از دو معماری تعریف میکنند، نیز پرداخته شده است.
دکتر معماریان در اینباره مینویسد:
«نگرش اقلیمی، شکلی، فضایی و ... هر کدام با تعریف خاص خود مرزی را با دیگری معین و مشخص مینمایند. به سخنی دیگر آنچه که مرزی را از مرز دیگر جدا مینماید، میتواند متغیر باشد و نگرش کاربر در این مرزبندی نقش اساسی را دارد.»
دکتر معماریان با اشاره به این واقعیت تلخ که محققین ایرانی مبانی نظری، به جز در مواردی محدود و آن هم به صورت مقطعی، هیچ دستاورد نظری، حتی برای کشور خود، عرضه ننمودهاند، معتقد است برای طراحی چارچوبهای نظری در معماری کشور، باید دو کار اساسی صورت گیرد: شناخت معماری گذشته ایران و شناخت و تحلیل مناسب از وضع موجود معماری جهان. او در پایان کتاب به نکته ظریفی اشاره کرده که به نوعی آرمان تمامی معماران ایرانی است: «بدون شک کشوری با سابقه ایران در معماری، به مبانی نظری و عملی معماری دست خواهد یافت. امید است با کنار گذاشتن «منها» که مشکل اساسی شرایط هنری کنونی ماست، به یک «مای» معماری دست یابیم، مایی برگرفته از فرهنگ غنی این سرزمین بزرگ.»
کتاب «سیری در مبانی نظری معماری» در 6 بخش به ترتیب زیر تدوین شده است:
o بخش اول: نگرش اقلیمی
o بخش دوم: نگرش شکلی
o بخش سوم: نگرش تاریخی ـ تکاملی
o بخش چهارم: نگرش فضاگرا
o بخش پنجم: نگرش فرهنگی ـ اجتماعی
o بخش ششم: نگرش معناگرا
این مطالب تنها خلاصه ای از بخش های این کتاب می باشد :
بخش نخست
نگرش اقلیمی:بنا به مثابه آسایشگاه اقلیمی
[FONT=verdana, tahoma, arial, helvetica, sans-serif]- یک اقلیم گرای مطلق بین، که همه چیز معماری را در اقلیم میبیند، با اصولی که از بخش دانش شناخت موضوع محیط انسانی انتخاب مینماید.در واقع عینکی بر چشمان خود قرار میدهد که بر اساس خواسته های دانش اقلیمی محیط مصنوع را میبیند.[/FONT]
[FONT=verdana, tahoma, arial, helvetica, sans-serif]- اندیشه فرد اقلیم گراست که با ابزار گوناگونی که در اختیار دارد به شخص، چگونه دیدن را القا می کند.[/FONT]
[FONT=verdana, tahoma, arial, helvetica, sans-serif]- مطلق بینی اقلیمی به معنای این است که آب و هوا را عامل نخست در شکل گیری فضای معماری و دیگر اجزای آن بدانیم.
[/FONT]
[FONT=verdana, tahoma, arial, helvetica, sans-serif]اقلیم گرائی و دنیای علوم تجربی
[/FONT]
[FONT=verdana, tahoma, arial, helvetica, sans-serif]- نگرش اقلیمی مانن هر نگرش دیگر معماری با کاربرد خود از چگونه دیدن معماری می گوید. به او میگوید که بنا یک "آسایشگاه" اقلیمی است و آنرا باید با شرایط محیطی اش سنجید. برای دست یابی به مقصد، یک اقلیم گرا، باید از ابزار خاصی بهره گیرد. این ابزار را علوم تجربی گوناگون در اختیار او قرار می دهد.[/FONT]
[FONT=verdana, tahoma, arial, helvetica, sans-serif]- سه جزء اصلی نگرش اقلیمی انسان، سرپناه و محیط طبیعی میباشند.
[/FONT]
[FONT=verdana, tahoma, arial, helvetica, sans-serif]سابقه موضوع: بحرن اقتصادی
[/FONT]
[FONT=verdana, tahoma, arial, helvetica, sans-serif]- در اوایل دهه 1960 میلادی، کتاب طراحی اقلیمی الگی به جامعه معماری آمریکا و سپس به جهان عرضه شد. این کتاب و سایر تحقیقات مشابه در جهت پاسخگویی به بحران اقتصادی احتمالی حاصل از کمبود نفت و فراورده های آن بود.[/FONT]
[FONT=verdana, tahoma, arial, helvetica, sans-serif]- در دهه 1350 خورشیدی چند اثر درباره اقلیم و معماری در ایران انتشار یافت.مانند الگی،نویسندگان این آثار به دنبال منطق شکل و فضای معماری و بافت های شهری در اقلیم های مختلف در برابر مسایل آب و هوایی بودند. نخستین فردی که در معماری به این مهم پرداخت مهندس محمود توسلی بود که کتاب معماری اقلیم و گرم و خشک او در سال 1353 به چاپ رسید.[/FONT]
[FONT=verdana, tahoma, arial, helvetica, sans-serif]- در دهه 1360 و 1370 خورشیدی کتب دیگری درباره موضوع نوشته شد و شخص ترین آن کتاب اقلیم و معماری دکتر کسمایی می باشد[/FONT]
برگرفته از چندین سایت