حسابداری پیمانکاری

M o R i S

مدیر تالار حسابداری
مدیر تالار
کاربر ممتاز
تعريف حسابداري پيمانكاري:

يك سيستم اطلاعات مالي است كه اطلاعات مالي و فعاليت‌هاي مالي بين كارفرما و پيمانكار را جمع‌آوري و تجزيه و تحليل و نهايتاً گزارش مي‌دهد.

مشخصات يك پيمان:

معمولاً يك پيمان از مشخصات زير برخوردار است:
1ـ مشخصات و هويت طرفين (نام، نام‌خانوادگي، آدرس و ...)
2ـ موضوع پيمان (نوع طرح و مشخصات طرح را مشخص مي‌كند.)
3ـ مدت قرارداد (از تاريخ شروع تا پايان)
4ـ مبلغ پيمان‌كار (بابت ساخت ساختمان و ... قرار گرفته)
5ـ تعهدات طرفين (الف) پرداخت به موقع حق‌الزحمه پيمان‌كار بر اساس توافق صورت گرفته
6ـ پرداخت پيش پرداخت قبل از شروع طرح ( به‌منظور تقويت بنيه مالي پيمانكار و هم‌چنين در ايجاد كارگاه)
7ـ واگذاري زمين يا محل اجراي طرح به پيمانكار

تعهدات پيمانكار:

پيمانكار متعهد مي‌شود موضوع پيمان را در مدت زمان تعيين شده انجام و تحويل نمايد هم‌چنين در خصوص كاري نوع و ميزان ماشين آلات، مصالح، نيروي انساني و تجهيزات و همچنين بيمه‌هاي تكليفي و ماليات‌هاي مربوطه اقدامات لازم و به موقع را انجام دهد.

عناصر اصلي تشكيل دهنده‌ي يك پيمان:

1ـ كارفرما
2ـ پيمان‌كار
كارفرما:

كارفرما :

شخصي حقيقي و حقوقي است كه به‌عنوان تأمين‌كننده منابع مالي طرح شناخته شده اجراي پروژه يا طرح را به پيمانكار واگذار مي‌كند.

پيمان‌كار:

شخص حقيقي و حقوقي است كه در قبال حق‌الزحمه مشخص وظيفه اجراي طرح تا مرحله‌ي نهايي را بر عهده مي‌گيرد.

قرارداد با پيمان‌كار:

(بين پيمانكار و كارفرما است) پيمان تعهدي است كه بين كارفرما و پيمان‌كار كه با امضاء طرفين سنديت پيدا مي‌كند.پيمانكار بعد از امضاء قرارداد اقرار مي‌كند كه تمامي مشخصات طرح را مي‌داند و قيمت پيشنهاديش همراه با برآورد سود بوده و نمي‌تواند بعد از امضاء نسبت به بندي از قرارداد اظهار جهل ‌نمايد.

خسارات:

ميزان و تعداد خسارات بر اساس توافق بين كارفرما و پيمان‌كار در اين بند قيد مي‌شود مثلاً پيمان‌كار متعهد خواهد بود به ازاي هر روز ديركرد در تحويل طرح مبلغ 000/000/1 رال به كارفرما پرداخت نمايد.

تضمينات:

در اين بند نوع تضمين ميزان و مبلغ آن گنجانده مي‌شود. به عنوان مثال اخذ يك فقره چك به مبلغ 000/000/10 ريال بابت تضمين حسن انجام تعهدات معمولاً تضمينات در قراردادهاي بلند مدت بانكي است.

امضا طرفين
 
آخرین ویرایش:

M o R i S

مدیر تالار حسابداری
مدیر تالار
کاربر ممتاز
تعريف تضمين:

ضمانت نامه تعهدي است كه بانك به نمايندگي از پيمانكار به كارفرما مي‌دهد تا اگر پيمانكار به خوبي و بر اساس توافق صورت گرفته وظايف خود را انجام دهد كارفرما مي‌تواند ميزان خسارت را از بانك مطالبه كند و در قبال صدور ضمانت نامه بانك از پيمانكار مزد دريافت مي‌كند هم‌چنين از پيمانكار سپرده يا وثيقه مي‌گيرد.

انواع قراردادهاي پيمان‌كاري:

1ـ قراردادهاي مقطوع:

قراردادي است كه پيمانكار براي انجام موضوع پيمان يك مبلغ را پيشنهاد مي‌دهد و پس از تكميل نهايي طرح مبلغ موردنظر دريافت مي‌گردد.

2ـ قرارداد بر اساس واحد بها:

بر اساس متراژ يا درصد پيشرفت كار حق‌الزحمه دريافت خواهد شد.

3ـ قرارداد اماني:

اگر برآورد مخارج و درآمد يك پيمان غيرممكن باشد معمولاً كارفرما تا ميزاني كه پيمانكار هزينه‌اي را متحمل شده است پرداخت مي‌كند و بر اساس توافق براي پيمان‌كار يا يك حقوق ثابت در نظر مي‌گيرد و يا درصدي از مخارج صورت گرفته را به عنوان حق‌الزحمه به پيمان‌كار پرداخت مي‌كند.

4ـ قرارداد مديريت اجراء:

بر اساس اين نوع قرارداد تأمين نيروي انساني مصالح، ماشين آلات و تجهيزات و ... توسط كارفرما صورت مي‌گيرد و پيمان كار بر اساس مديريتي كه بر اجراي طرح مي‌نمايد حق‌الزحمه دريافت مي‌كند.
 

M o R i S

مدیر تالار حسابداری
مدیر تالار
کاربر ممتاز
مراحل شكل‌گيري طرح يا پيمان يا پروژه:

هر طرحي از سه مرحله كلي زير شكل مي‌گيرد:
1ـ مطالعات مقدماتي طرح (در حضور كارفرماست)
2ـ مطالعات تفضيلي طرح (در حضور كار فرماست)
3ـ اجراي طرح

مقدمات اوليه و دريافت اطلاعات اوليه

امكان سنجي پذيرش طرح (حجم سرمايه، سودآوري، توجيه اقتصادي، توجيه اجتماعي، توجيه فرهنگي، منطقي بودن، قابليت اجراء.

توضيح :

از زمان تصويب طرح اوليه و يا پذيرش اجراي طرح توسط كارفرما شروع مي‌شود و در اين مرحله كارفرما يا مهندسين مشاور كارفرما يك نقشه كلي از طرح تهيه مي‌كنند كه بر اساس اين نقشه مشخصات طرح مصالح به‌كار گرفته شده در طرح نوع پيمانكار و ... مشخص مي‌شود.

تهيه نقش طرح:

نوع مصالح، مشخصات فني طرح، تعيين زمان اجراي طرح، برآورد مخارج اجراي طرح.

تهيه اسناد مناقصه:

شناسنامه‌اي از طرح است كه در آن نوع طرح، مدت زمان اجراي آن، مخارج برآوردي آن، مشخصات فني طرح قيد مي‌شود ـ نام كارفرما، نام دستگاه نظارت كننده هم قيد مي‌شود.اجراي طرح با شناسايي پيمانكار و ارجاع كار به پيمانكار شروع مي‌شود.

مشخصات يك پيمان:

هويت طرفين ـ موضوع پيمان ـ مدت پيمان ـ مبلغ ـ تعهدات ـ خسارات ـ امضاء ـ تضمين

تفاوت قرارداد اماني يا قرارداد مقطوع چيست؟

تفاوت در برآورد مخارج و درآمد است.


مطالعه تفضيلي از چه زماني شروع مي‌شود؟


از زمان تصويب طرح اوليه.

مطالعه تفضيلي از چه نقطه‌اي شروع و نقطه پايان مي‌يابد؟

اجراي طرح:

1ـ اجراي كار به پيمانكار را از طريق برگزاري مناقصه
2ـ انعقاد قرارداد
3ـ عمليات اجراي طرح
4ـ تهيه و تنظيم صورت و ضعيف
5ـ تحويل موقت
6ـ تحويل نهايي
 

M o R i S

مدیر تالار حسابداری
مدیر تالار
کاربر ممتاز
دوره تضمين:

1ـ چند نوع مناقصه داريم:

عمومي (از طريق روزنامه‌هاي كثيرانتشار) ـ محدود

مناقصه محدود:

مناقصه‌اي است كه در آن پيمانكاران خاصي كه كارفرما از قبل با آن شناخت دارد دعوت به همكاري مي‌شود.

ترك مناقصه:

هرگاه بنا به شرايي نتوان تشريفات مناقصه را انجام داد پيمانكار مستقيم و بدون وجود رقيب از طرف كارفرما انتخاب مي‌شود (كميسيون ترك مناقصه).

نحوه شركت پيمانكار در مناقصه:

1ـ خريد اسناد مناقصه
2ـ اخذ ضمانت نامه‌ي شركت در مناقصه (ضمانت‌نامه بانكي، 50% مبلغ پيمان، 50% مبلغ ضمانت:
1ـ اخذ كارمزد بانكي
2ـ وثيقه: چك، سند، اوراق قرضه، سپرده نقدي
سپرده، وجه نقدي واريز مي‌كنند به حساب كارفرما تحت عنوان ضمانت.
معمولاً بانك‌ها علاوه بر دريافت وثيقه و كارمزد بانكي به ميزان 10% مبلغ ضمانت نامه را از پيمان‌كار سپرده مي‌گيرد.

انعقاد قرارداد:

1ـ ضمانت‌نامه حسن انجام تعهدات
2ـ آزادسازي ضمانت‌نامه شركت در مناقصه

انعقاد قرارداد شامل چه مراحلي است؟

عمليات اجراي طرح:

1ـ ايجاد كارگاه: با هزينه پيمانكار ايجاد مي‌شود.رئيس كارگاه (مديريت مستقيم بر اجراي طرح در محل اجراي طرح)كارفرماـ مهندس مقيم ـ نظارت بر اجراي صحيح و به موقع طرح در محل اجراي طرح
2ـ پرداخت تنخواه به رئيس كارگاه، دفتر مركزي پيمانكار از كارفرما پول مي‌گيرد و به رئيس كارگاه پول مي‌دهد.

3ـ مخارج يك پيمان:ا
لف) مخارجي كه كارگاه مجاز به انجام آن است.
ب) مخارجي كه كارگاه مجاز به انجام آن نيست.

تهيه صورت وضعيت:

گزارشي است كه ميزان پيشرفت طرح را براي كارفرما مشخص مي‌كند و كارفرما موظف است پس از تأييد آن مبلغ صورت وضعيت را پس از كسورات قانوني به پيمانكار پرداخت نمايد.

نكته:

صورت وضعيت به شكل تجمعي يا انباشته تهيه مي‌شود يعني هر صورت وضعيت گزارش طرح را از زمان شروع طرح تا زمان تهيه صورت وضعيت مشخص مي‌كند.
 
آخرین ویرایش:

M o R i S

مدیر تالار حسابداری
مدیر تالار
کاربر ممتاز

تحويل موقت:

از زمان تكميل طرح شروع مي‌شود و يا اگر قسمت اعظم طرح شكل گرفته باشد به نحوي كه الباقي‌كار غير اساسي و كم اهميت باشد و لطمه‌اي به بهره‌برداري طرح وارد نكند ميزان تقاضاي تشكيل كميسيون تحويل موقت نمود.1ـ مشخص نمودن دوره تضمين:در اين دوره پيمانكار موظف است نواقص و معايبي كه از طرف كارفرما به او اعلام شده است را حل و فصل و مرتفع نموده و نيز الباقي كار را نيز بايد انجام دهد.2ـ آزادسازي ضمانت‌نامه، حسن انجام تعهدات3ـ آزادسازي ضمانت‌نامه حسن پيش پرداخت4ـ پس دادن نصف سپرده‌ها حسن انجام كار

انواع ضمانت‌نامه در سند پيمانكار را نام برده و توضيح دهيد.

ضمانت‌نامه حسن انجام كار تعهدات ـ ضمانت نامه پيش پرداخت ـ ضمانت‌نامه شركت در مناقصه قبل از پرداخت صورت وضعيت توسط پيمانكار بايد به عنوان زير از آن كسر و الباقي را به پيمانكار پرداخت مي‌كند.1ـ مبلغ صورت وضعيت قبلي2ـ ماليات‌ها 3%3ـ بيمه 6% : الف: 5/4 سهم كارفرما ب: 5/1 سهم پيمانكار4ـ كسر اقساط پيش پرداخت ï 20 درصد5ـ سپرده حسن انجام تعهدات ï10% مبلغ صورت وضعيتشركت پيمانكاري الف صورت وضعيت 1 را به مبلغ 000/000/1 ريال براي كارفرما ارسال مي‌كند مطلوب است: محاسبه كسورات و مبلغ نهايي پرداختي به پيمانكار؟


ماليات 000/30 = %3 × 000/000/1
بيمه پيمانكار 000/15 = %5/1 × 000/000/1
پيش‌پرداخت 000/200 = %20 × 000/000/1
سپرده حسن انجام كار 000/100 = %10 × 000/000/1
000/345
ب) ارسال صورت وضعيت شماره 2 به مبلغ 000/000/3 ريال
000/000/2 = 000/000/1 – 000/000/3
000/60 = %3 × 000/000/2
000/30 = %5/1 × 000/000/1
000/400 = %20 × 000/000/2
000/20 = %10 × 000/000/2
000/69
000/310/1 = 000/69 – 000/000/2
 
آخرین ویرایش:

M o R i S

مدیر تالار حسابداری
مدیر تالار
کاربر ممتاز
نحوه ثبت‌نام رويدادهاي مالي در دفاتر مالي كارفرما و پيمانكار:

مبناي حسابداري: شاخصي است براي تشخيص شناسايي و اندازه‌گيري درآمد و هزينه مي‌باشد.

2 تا مبنا داريم:

1ـ مبناي نقدي: درآمد و هزينه را به تاريخ كاري ندارد و فقط به وجه نقد كار دارد.
2ـ مبناي تعهدي: تاريخ درآمد و هزينه مهم است ـ وجه نقد برايش مهم است.

درآمد آ وجه نقد واريز
هزينه آ وجه نقد خارج

1ـ مربوط به سال جاري
2ـ محقق شده باشد (قطعي باشد)(در حسابداري پيمانكاري مبنا بر اساس تعهدي صورت مي‌گيرد.)

به عنوان مثال:

صورت وضعيتي كه پيمانكار براي كارفرما ارسال مي‌كند در صورت تاييد كارفرما به عنوان سود يا درآمد پيمان در سال مورد نظر شناسايي مي‌شود حتي اگر وجه مربوط به آن در سال‌هاي بعد دريافت كنيم.

نكته: تا قبل از انعقاد قرارداد هرگونه هزينه‌اي كه پيمانكار و كارفرما متحمل شوند تحت عنوان همان هزينه در دفاتر ثبت مي‌شوند.

به‌عنوان مثال: دارايي در جريان ساخت : كارفرما

هزينه مشاوره 000/000/1
بانك 000/000/1

پيمانكار آ پيمان در دست اجرا
ه
هزينه خريد اسناد منافقه 000/500

بانك 000/500


اما بعد از انعقاد قرارداد در دفاتر كارفرما حسابي تحت عنوان دارايي در جريان ساخت (تكميل) ايجاد و تمامي هزينه‌هاي صورت گرفته به اين حساب منتقل مي‌شود هم‌چنين در دفاتر پيمانكاري تحت عنوان پيمان در دست اجراء (تكميل) ايجاد و تمامي هزينه‌هاي متحمل شده را به اين حساب منتقل مي‌كنيم.

سؤال: مطلوب است انتقال هزينه‌هاي فوق به حساب‌هاي ايجاد شده

كارفرما: دارايي در جريان ساخت 000/000/1

هزينه مشاوره 000/000/1

پيمان كار : پيمان در دست اجراء 000/500


هزينه اسناد مناقصه 000/500


نحوه ثبت‌نام ضمانت‌نامه شركت در مناقصه در دفاتر مالي
 
آخرین ویرایش:

M o R i S

مدیر تالار حسابداری
مدیر تالار
کاربر ممتاز
محاسبه ضمانتنامه شركت در مناقصه


ضمانتنامه 5/0 مبلغ پيمان

كارمزد 5/0 مبلغ ضمانتنامه توافقي

اخد وثيقه 120/0 مبلغ ضمانتنامه

مثال: اگر مبلغ يك پيمان 000/000/10 ريال باشد مطلوب است ثبت اخذ ارائه ضمانتنامه در مناقصه پيمانكار و كارفرماضمانتنامه 000/500 = %5 × 000/000/10

كارمزد بانكي 000/25 = %50 × 000/50

وثيقه 000/600 = %120 × 000/500


نكته: ضمانتنامه شركت در مناقصه نيازي به سپرده ندارد.

پيمانكار:

ه بانكي 000/25

بانك/ ح پرداختي 000/25

بابت ثبت كارمزد بانكي

حساب‌هاي انتظامي/ ضمانتنامه شركت در مناقصه 000/500

طرف ح انتظامي ـ ضمانتنامه شركت در مناقصه 000/500



بابت اخذ هزينه ضمانتنامه

حساب‌هاي انتظامي/وثيقه ضمانت به شركت در مناقصه 000/600

طرف حساب انتظامي/وثيقه شركت در مناقصه 000/600

بابت ثبت وثيقه بانكي

نكته: حساب‌هاي انتظامي به سال‌هاي بعد انتقال داده مي‌شود

جزء حساب‌هاي فرعي محسوب مي‌شوند كه براي ايجاد موازانه يا حسابداري دوبل ايجاد و نگه‌داري مي‌شوند و الزاماً در سال بعد موازنه مي‌شوند.

كارفرما: حساب‌هاي انتظامي ـ ضمانت‌نامه شركت در مناقصه 000/500

طرف ح انتظامي/ضمانتنامه شركت مناقصه 000/500

نكته: از كارفرما وثيقه دريافت نمي‌گردد.
 

M o R i S

مدیر تالار حسابداری
مدیر تالار
کاربر ممتاز
اولين گام بابت ثبت دفاتر مالي بعد از برنده شدن در مناقصه و انعقاد قرارداد چيست؟


انتقال حساب‌هاي هزينه به حساب‌هاي ايجاد شده ( دارايي در جريان ساخت ـ پيمان در دست اجراء)

نكته: كارفرما بعد از انعقاد قرارداد چه كاري بايد انجام دهد؟

1ـ اخذ ضمانتنامه حسن انجام تعهدات

2ـ آزادسازي يا انعقاد ضمانتنامه شركت در مناقصه

مطلوب است ثبت انعقاد يا آزادسازي ضمانتنامه شركت در منافقه فوق

طرف ح انتظامي/ضمانتنامه شركت در مناقصه000/500

ح انتظامي/ضمانتنامه شركت در مناقصه 000/500

بابت آزادسازي يا ابطال شركت در مناقصه

ثبت ضمانتنامه حسن انجام تعهدات

پيمان در دست اجراء 000/25

ح پرداختي/بانك 000/25

ح انتظامي/ضمانتنامه حسن انجام تعهدات 000/500

طرف حساب انتظامي/ضمانتنامه حسن انجام تعهدات 000/500

ح انتظامي/وثيقه حسن انجام تعهدات 000/540

طرف ح انتظامي/وثيقه حسن انجام تعهدات 000/540ح دريافتي/سپرده 000/50

بانك 000/50

كارفرما: ح انتظامي/ضمانتنامه حسن انجام تعهدات 000/500

طرف ح انتظامي/حسن انجام تعهدات 000/500
 

M o R i S

مدیر تالار حسابداری
مدیر تالار
کاربر ممتاز
ثبت ضمانتنامه حسن انجام تعهدات:

تمامي محاسبات مانند ضمانتنامه شركت در مناقصه است يعني كارمزد 5% ـ ضمانتنامه 5% مبلغ پيمان اخذ وثيقه 120/0 با اين تفاوت كه معمولاً بانك در قبال صدور اين نوع ضمانتنامه از پيمانكار معادل 10% مبلغ سپرده نقدي دريافت مي‌كند.

نكته: در اين نوع ضمانتنامه بعد از محاسبه كارمزد و ضمانتنامه اول مي‌بايست سپرده را محاسبه كنيم (10% مبلغ ضمانتنامه) و بعد از محاسبه سپرده مبلغ به دست آمده را از مبلغ ضمانتنامه كسر و ضربدر 120% مي‌كنيم حاصل وثيقه ضمانتنامه خواهد شد.

000/50 = %10 × 000/500

000/45 = %120 × (000/50 – 000/500)

مثال: مطلوب است ثبت ضمانتنامه حسن انجام تعهدات با توجه به اطلاعات مثال قبلي:

مبلغ پيمان 000/000/10

ضمانتنامه 000/500 = % 5 × 000/000/10

كارمزد بانكي 000/25 = %5 × 000/500

سپرده نقدي 000/50 = %10 × 000/500

000/540 = %120 × (000/50 – 000/500)

وثيقه ضمانتنامه حسن انجام تعهدات

نحوه محاسبه وثيقه ð % 120 × (مبلغ سپرده - مبلغ ضمانتنامه)

 
آخرین ویرایش:

M o R i S

مدیر تالار حسابداری
مدیر تالار
کاربر ممتاز
[h=2]ثبت ضمانتنامه پيش پرداخت:[/h]همانند ضمانتنامه حسن انجام تعهدات مي‌باشد و معمولاً كارفرما قبل از شروع مرحله اجراي كار و بعد از انعقاد قرارداد و به منظور تسريع در پيش رفت كار و هم‌چنين كمك مالي به پيمانكار معادل 20% پيمان را تحت عنوان پيش پرداخت و در اختيار پيمانكار قرار مي‌دهد و در قبال مبلغ پرداخت از پيمانكار ضمانتنامه‌اي تحت عنوان ضمانتنامه پيش پرداخت دريافت مي‌كند.
مثال: باتوجه به اطلاعات مثل قبلي مطلوب است ثبت ضمانتنامه پيش پرداخت در دفاتر پيمانكار و كارفرما؟

نكته:

ضمانتنامه پيش پرداخت تا انتهاي قرارداد (تكميل نهايي طرح) اعتبار دارد و در مرحله تحويل موقت و يا در مرحله تحويل نهايي آزاد مي‌شود.

[h=2]ثبت دفاتر مالي عمليات اجراي طرح:[/h]
در اين مرحله در دفاتر كارفرما هيچ‌گونه ثبتي نداريم و فقط در دفاتر پيمانكار و هرگونه هزينه‌اي كه بابت ايجاد كارگاه خريد ماشين آلات و ... صورت مي‌پذيرد به حساب پيمان در دست اجراء انتقال مي‌دهيم.

مثال: پيمانكار بابت ايجاد كارگاه مبلغ 000/000/5 ريال پرداخت نمود.

هم‌چنين جهت تخريب زمين مبلغ 000/100 ريال پرداخت نمود.

اين دو رويداد را ثبت نماييد.

پيمان در دست اجراء 000/000/5

بانك 000/000/5

پيمان در دست اجراء 000/100

بانك 000/100

[h=2] نحوه ثبت دفتر روزنامه صورت وضعيت‌ها:[/h]
مثال: مؤسسه پيمانكاري در تاريخ 1/1/92 صور
ت وضعيت شماره 1 را به مبلغ 000/000/5 ريال براي كارفرما ارسال نمود در تاريخ 1/2/92 صورت وضعيت شماره 2 به مبلغ 000/000/7 ريال براي كارفرما ارسل نمود، مطلوب است ثبت‌هاي مالي صورت وضعيت شماره 2 در دفاتر پيمانكار و كارفرما هم‌چنين ثبت پرداخت وجه صورت وضعيت؟
مبلغ پيمان 000/000/15 ريال باشد.

مبلغ خالص 000/000/2 = 000/000/5 – 000/000/7 (1

ماليات 000/60 = % 3 × 000/000/2 ð ماليات (2

بيمه سهم پيمانكار 000/30 = %5/1 × 000/000/2 بيمه (3

سپرده 000/200 = %10 × 000/000/2 ð سپرده انجام كار (4

پيش‌پرداخت 000/400 = %20 × 000/000/2 ð پيش پرداخت

نكته: براي ثبت مالي يك صورت وضعيت در گام اول بايد كسورات فوق را محاسبه و از مبلغ صورت وضعيت كسر كنيم.

گام2: ثبت صورت وضعيت تاييد شده

الف) ثبت دفاتر مالي (پيمانكار)

ح دريافتي/كارفرما 000/000/2

درآمد 000/000/2

از آنجائيكه وجه صورت وضعيت را دريافت نكرده‌ايم حسا ب‌هاي دريافتي بدهكار مي‌شود چون مبناي حسابداري پيمانكاري تعهدي است به محض تاييد صورت وضعيت بايد در دفاتر پيمانكار (درآمد) شناسايي شود (در زمينه حسابداري پيمانكاري) سرفصل درآمد با صورت وضعيت تاييد شده است.

ح دريافتي/كارفرما 000/000/2

صورت وضعيت تاييد شده 000/000/2

ب) دفاتر كارفرما

ح دارايي در جريان ساخت 000/000/2

حساب‌هاي پرداختي 000/000/2ثبت صورت وضعيت شماره 2

از زمان انعقاد قرارداد

گام 3 : پرداخت وجه صورت وضعيت

الف) دفتر پيمانكاري

بانك 000/310/1

بيمه 000/30

ماليات 000/60

حساب‌هاي سپرده 000/200

پيش پرداخت 000/400

حساب‌هاي دريافتي 000/000/2

دفتر كارفرماحساب‌هاي پرداختي 000/000/2

دارايي در جريان ساخت 000/90

پ پ ماليات 000/60

ح پرداختي/ سپرده 000/200

پيش‌پرداخت 000/400

بيمه 000/120

بانك 000/310/1
 

M o R i S

مدیر تالار حسابداری
مدیر تالار
کاربر ممتاز
نكته: براي ثبت بيمه پرداختي دو راه‌حل داريم اگر كارفرما بيمه سهم خودش را پرداخت نكرده باشد و بخواهد همزمان با بيمه سهم پيمانكار پرداخت كند حساب دارايي در جريان ساخت بدهكار و بيمه پرداختي بستانكار خواهد شد. اما اگر كارفرما بخواهد بيمه سهم خودش را مستقيماً پرداخت كند حساب دارايي در جريان ساخت بدهكار و بانك بستانكار مي‌شود.ثبت بالا بر اساس راه‌حل اول شكل گرفته است.

نكته: در دفاتر پيمانكار هنگام پرداخت بيمه و ماليات بايد حساب پيمان در دست اجراء معادل پرداختي بدهكار شود.

مسئله: مؤسسه پيمانكاري دانش در تاريخ 1/2/93 بابت شركت در مناقصه و خريد اسناد مربوط مبلغ 000/200 ريال پرداخت كرد همچنين بابت مطالعه اسناد فوق مبلغ 000/150 ريال حق‌الزحمه مشاوره پرداخت كرد. مؤسسه در مناقصه برنده شد و در تاريخ 15/2/93 قرارداد به مبلغ 000/000/8 ريال كارفرما امضاء نمود كارفرما تمامي ضمانتنامه‌هاي لازم را از پيمانكار دريافت نموده است مطلوب است:

الف) ثبت رويدادهاي فوق در دفاتر مالي پيمانكاري

ب) محاسبه‌هاي تمام شده پمان در تاريخ 15/2/93

ج) ثبت‌هاي مربوط به آزادسازي ضمانتنامه شركت در مناقصه

د) در تاريخ 20/2/93 كارفرما معادل 20 درصد مبلغ پيمان را در قبال اخذ ضمانتنامه به پيمانكار پيش پرداخت مي‌كند.

نكته: پيش پرداخت از دو بخش شكل مي‌گيرد:

الف) ثبت مالي خود پيش پرداخت به شرح زير است:

دفتر كارفرما

پيش پرداخت ×××××

بانك ×××××

دفتر پيمانكار

بانك ×××××

پيش‌دريافت ×××××

ب) ثبت مالي ضمانتنامه پيش پرداخت است كه به شرح زير صورت مي‌گيرد:

ح انتظامي/ضمانتنامه پيش پرداخت ×××××

طرف ح انتظامي/ضمانتنمه پيش پرداخت ×××××

ح انتظامي/وثيقه ضمانتنامه پيش پرداخت ×××××

طرف ح انتظامي/وثيقه ضمانتنامه پيش پرداخت ×××××

پيمان در دست اجراء ×××××

بانك×××××

ح دريافتي/ سپرده ×××××

بانك ×××××

نكته: منظور از بهاي تمام شده پيمان يعني هرگونه هزينه‌اي كه پيمانكار براي ساخت و شكل‌گيري پروژه متحمل شده است و از آنجائيكه تمامي اين هزينه صادره در دفاتر پيمانكار به حساب پيمان در دست اجرا منتقل مي‌شود و مانده حساب پيمان در دست اجراء برابر است با بهاي تمام شده پيمان



(پيمان در دست اجراء)

1- هزينه‌هاي قبل از انعقاد قرارداد2- هزينه كارمزد ضمانتنامه پيش‌پرداخت3- هزينه كارمزد ضمانتنامه حسن انجام كار.
پيمان در دست اجرا
پ ت شده پيمان ×××××
كارمزد ضمانتنامه پيش‌پرداخت ×××××
كارمزد ضمانتنامه حسن انجام كار ×××××

×××××

 

M o R i S

مدیر تالار حسابداری
مدیر تالار
کاربر ممتاز
[h=2]توضيح ايجاد كارگاه:[/h]
تمامي هزينه‌هاي مربوط به تاسيس كارگاه به عهده پيمانكار بوده و به شرح زير ثبت مي‌شود.

مثال: پرداخت 000/300 ريال بابت مسطح نمودن زمين

پيمان در دست اجراء 000/300

بانك 000/300

هزينه تنخواه: وجهي است كه دفتر مركزي پيمانكار جهت انجام مخارج مجاز در اختيار رئيس كارگاه به مهندس مقيم قرار مي‌دهد.

پيمانكار تنخواه كارگاه شماره 2 ×××
××
بانك ×××××

بابت پرداخت تنخواه كارگاه

پيمان در دست اجراء ×××××

تنخواه كارگاه شماره 2 ×××××

بابت ريز هزينه شماره 14

پس از دريافت تنخواه كارگاه بر اساس توافقات صورت گرفته اقدام به خرج مي‌كند و سپس تمامي خرج كرده‌هاي خود را در يك برگزاري تحت عنوان صورت ريز هزينه ليست مي‌كند و تمامي فاكتورها پيوست اين ليست براي دفتر مركزي مؤسسه پيمانكاري ارسال مي‌شود. دفتر مركزي پس از بررسي و تاييد ليست مورد نظر ثبت زير را در دفاترش انجام مي‌دهد.

پيمان در دست اجراء ×××××

تنخواه كارگاه ×××××

بابت ريز هزينه شماره 14

نكته: ثبت دفاتر در مراحل اجراي طرح فقط مربوط به پيمانكار است و در اين مرحله كارفرما ثبتي ندارد.

صورت وضعيت: گزارشي است كه ميزان پيشرفت طرح براي كارفرما مشخص مي‌كند و كارفرما موظف است پس از تاييد آن، مبلغ صورت وضعيت را پس از كسورات قانوني به پيمانكار پرداخت كنند.

تحويل موقت: زمانيكه پيمانكار ادعا مي‌كند كه قسمت اعظم طرح تكميل شده است به نحوي كه الباقي كار مانع از بهره‌برداري پروژه نباشد مي‌تواند تقاضاي تحويل موقت نمايد. معمولاً پس از تكميل 95 درصد طرح مي‌تواند تقاضاي تحويل موقت نمود.

دوره تضمين: يك بازه زماني است كه در اين بازه پيمانكار موظف است الباقي طرح را تكميل و هم‌چنين معايب و نواقصي كه در اين مشاهده و اعلام شد بايد مرتفع و حل نمايد.ـ در دفاتر كارفرما بابت پس دادن 50درصد از مبلغ سپرده به شكل زير ثبت مي‌گردد.

پرداختي/سپرده ×××××

بانك ×××××

ـ در دفاتر پيمانكار بابت 50درصد مبلغ پس‌گيري سپرده به شكل زير ثبت مي‌گردد.

بانك ×××××

ح دريافتي/سپرده

نكته: تهيه و تنظيم صورت وضعيت نهايي (تحويل موقت) مي‌باشد.

تحويل قطعي: پس از اتمام دوره تضمين مرحله تحويل قطعي شكل مي‌گيرد.

ـ آزادسازي الباقي سپرده‌ها، آزادسازي ضمانتنامه حسن انجام تعهدات

ـ آزادسازي ضمانتنامه پيش پرداخت

ـ تهيه و تنظيم صورت حساب نهايي كه اين گزارش بر اساس صورت وضعيت نهايي تنظيم مي‌گردد.
 

M o R i S

مدیر تالار حسابداری
مدیر تالار
کاربر ممتاز
تفاوت صورت حساب نهايي و صورت وضعيت نهايي:

صورت حساب نهايي همان صورت وضعيت نهايي است با اين تفاوت كه ممكن است پس از تهيه صورت وضعيت مواد يا اقلامي قرارداد اضافه يا كسر شود كه باعث كم يا زياد شدن مبلغ قرارداد شود.نكته: صورت وضعيت به صورت تجمعي يا انباشته تهيه مي‌شود يعني مبالغ صورت وضعيت قبلي در دل صورت وضعيت جديد نهفته شده است. پس بايد براي محاسبه كسورات يك صورت وضعيت حتماً مبلغ صورت وضعيت‌هاي قبلي را از صورت وضعيت جديد كسر نماييم.

روش‌هاي محاسبه سود و زيان در سيستم حسابداري پيمانكاري:




(زيان) سود = هزينه – درآمد

نكته: يكي از تفاوت‌هاي اساسي حسابداري پيمانكاري و حسابداري مالي در خصوص شناسايي درآمد اين است كه در حسابداري مالي درآمد زماني شناسايي مي‌شود كه كليه مزايا مخاطرات مورد معامله از طرف فروشنده به خريدار انتقال داده شود ولي در حسابداري پيمانكاري چنين شرطي وجود ندارد يعني به محض اينكه قرارداد منعقد گرديد حتي اگر هيچ عملياتي صورت نگرفته باشد براي پيمانكار درآمد شناسايي مي‌شود.

جريمهï
كسوراتي كه كارفرما بر اساس قانون از پيمانكار مي‌گيرد
دريافتي‌هاي قابل اتكا
(تعهدات كارفرما)
ï تشويق، ادعا، تعديل واحد بها
مبلغ اوليه پيمان= درآمد نهايي پيمان
براي محاسبه سود و زيان در سيستم حسابداري پيمانكاري 3 روش پيشنهاد شده است:1ـ روش كار تكميل شده2ـ روش درصد پيشرفت كار3ـ روش شناسايي درآمد بر اساس مخارج قابل بازيافت

الف ـ روش كار تكميل شده: در اين روش در طي اجراي طرح هيچگونه سود و زياني شناسايي و گزارش نمي‌شود براي محاسبه سود و زيان مي‌بايست تا مرحله تكميل نهايي صبر نماييم تا بتوانيم مخارج واقعي صورت گرفته را اندازه‌گيري نماييم پس از اندازه‌گيري مخارج مبلغ مورد نظر را از درآمد كسر و بدين ترتيب سود يا زيان پيمان حاصل خواهد شد.

به عنوان مثال: اگر پيماني در تاريخ 1/1/90 به مبلغ 650 ريال منعقد گردد و اين طرح در تاريخ 1/1/95 تكميل و قابل بهره‌برداري گردد براي محاسبه سود يا زيان بر اساس اطلاعات زير سود يا زيان را محاسبه مي‌كنيم در پايان سال 91 به دليل افزايش در مقادير كار 100 ريال به مبلغ قرارداد اضافه مي‌گردد هم‌چنين در تاريخ 20/12/94 به علت تعديل واحد بهاء مبلغ 50 ريال از طرف كارفرما به پيمانكار پرداخت مي‌شود و در تاريخ 1/1/95 به دليل حسن انجام تعهدات پيمانكار مبلغ 60 ريال براي وي تشويق در نظر گرفته مي‌شود مانده حساب مخارج پيمان در تاريخ 1/1/95 مبلغ 500 ريال مي‌باشد.

روش محاسبه:
مخارج كل - درآمد نهايي = سود يا زيان

190 = 500 – 690 = سود يا زيان

690 = (60) – 50 + 100 + 600)
 

M o R i S

مدیر تالار حسابداری
مدیر تالار
کاربر ممتاز
[h=2]محاسن روش كار تكميل شده:[/h]


در اين روش خبري از برآورد و تضمين نيست و درآمدها و هزينه‌ها به شكل واقعي‌شان اندازه‌گيري و گزارش مي‌شود.

ـ در اين روش اصل تحقق درآمد به خوبي رعايت مي‌شود.

[h=2]معايب روش كار تكميل شده:[/h]


براي شناسايي سود و زيان در طول اجراي طرح عاجز خواهيم بود و بايد صبر كنيم تا طرح تمام شود و سپس سود و زيان را محاسبه كنيم.

ـ اطلاعات به موقع در دسترس قرار نمي‌گيرد.

در سيستم حسابداري پيمانكاري براي محاسبه سود و زيان به روش زير عمل مي‌كنيم:

1ـ ابتدا در دفاتر كل مانده حساب صورت وضعيت تاييد شده را به عنوان درآمد و همچنين مانده حساب پيمان در دست اجرا به عنوان هزينه معرفي و اندازه گيري مي‌كنيم. سپس صورت وضعيت و پيمان در دست اجراء تقابل مي‌كنيم و ماحصل سود و زيان معرفي مي‌گردد.

مثال: بر اساس اطلاعات داده شده مطلوب است از محاسبه سود و زيان مؤسسه پيمانكاري و هم‌چنين انجام ثبت‌هاي دفتر روزنامه

1ـ صورت وضعيت تاييد شده 000/000/1 ريال

2ـ پيمان در دست اجراء 000/550 ريال

3ـ مبلغ پرداتختي پمانكار 000/000/1 ريال

سود 000/450 = 000/550 – 000/000/10 = سود يا زيان

ح دريافتي 000/000/1

صورت وضعيت تاييد شده 000/000/1


پيمان در دست اجراء 000/550

هزينه‌ها 000/550

بانك 000/000/1

حساب‌هاي دريافتي 000/000/1

صورت وضعيت تاييد شده 000/000/1

پيمان در دست اجراء 000/550

سود پيمان 000/450

 

M o R i S

مدیر تالار حسابداری
مدیر تالار
کاربر ممتاز
روش دوم : روش محاسبه سود و زيان پيمان بر اساس درصد پيشرفت كار:

با توجه به نقايص و معايب گفته شده روش كار تكميل شده، استاندارد شماره 9 ايران روش فوق را توصيه كرده است. در اين روش بر مبناي درصد كار تكميلي و متناسب با پيشرفت كار، درآمد، هزينه، سود و زيان پيمان اندازه‌گيري مي‌شود.در اين روش مي‌بايست در پايان هر دوره مالي صورت‌هاي مالي تهيه و ارائه شود يعني ما بايد قادر باشيم با به كارگير اين روش بايد كه در پايان هر دوره مالي سود و زيان پيمان را اندازه‌گيري نماييم.

محاسن:
1ـ اطلاعات به موقع در اختيار قرار مي‌گيرد.
2ـ اصل تطابق درآمد و هزينه به خوبي رعايت مي‌شود.

معايب:

ـ از آنجائيكه درآمد برآورد و هزينه تخمين زده احتمال انحراف وجود دارد.ـ درصد پيشرفت كار يك رقم برآوردي است و اين يكي از معايب اين روش مي‌باشد.روش محاسبه: براي محاسبه سود و زيان پيمان بر اساس روش پيشرفت كار بايد مراحل زير را طي كنيم.

الف ـ برآورد درآمد نهايي يا كل:

(الف) تغيير واحد بها
ب) ادعا
ج) تشويق)
كسورات قانوني و توافقي (جرايم) – مبلغ اوليه پيمان + دريافت‌هاي توافقي:

ب) تخمين هزينه كل ( كل مخارج پيمان) =

هزينه‌هاي واقعي دوره‌هاي قبلي + تخمين مابقي مخارج براي تكميل طرح

ج) محاسبه يا برآورد سود و زيان پيمان:

سود يا زيان پيمان = كل مخارج برآوردي يا تخميني – كل درآمد برآوردي

د) درصد پيشرفت كار: اين مرحله از اهميت قابل توجهي برخوردار است و بايد تمام استانداردها و معيارها طوري دركنار هم قرارداد تا صحيح‌ترين درصد به دست آيد براي اين كار توجه به نوع پيمان خيلي مهم مي‌باشد.

براي محاسبه درصد پيشرفت كار 2 راه حل داريم:

1ـ محاسبه درصد بر اساس خروجي پيمان

2ـ محاسبه درصد بر اساس ورودي‌هاي پيمان
 

M o R i S

مدیر تالار حسابداری
مدیر تالار
کاربر ممتاز
ـ محاسبه درصد بر اساس خروجي پيمان:

هرگاه بتوانيم هر بخش از پيمان هزينه ثابتي را تخصيص دهيم مي‌توانيم از اين طريق براي محاسبه درصد استفاده كنيم خروجي‌هاي پيمان عبارتند از: متر، كيلومتر، تن، باب، دستگاه و ...به عنوان مثال اگر قرار باشد 100 كيلومتر احداث كنيم، و پيش‌بيني هزينه براي هر كليومتر 500 ريال باشد، هنگاميكه شما 50 كيلومتر از اين جاده را احداث كرده باشيم چند درصد از پروژه تكميل شده است؟

از آنجائيكه هزينه توليد هر بخش از اين پيمان يكسان و ثابت است بدون محاسبه به راحتي مي‌توانيم بگوييم 50 درصد از پيمان تكميل شده است كه محاسبه فوق صحت گفته‌ها را تاييد مي‌كند اما اگر احداث به شكلي باشد كه 50 كيلومتر اوليه به ازاي هر كيلومتر 500 ريال هزينه برآورد شود ولي به دليل ناهموار بودن مسير از كيلومتر 50 تا 100 به ازاي هر كيلومتر 800 ريال هزينه تخمين زده شود به نظر شما پس از اتمام 50 كيلومتر از اين جاده چند درصد پيمان تكميل شده است؟

در اين مثال با توجه به اينكه بخش‌ها ناهمگن هستند اگر بگوييم 50% پروژه تكميل شده است اشتباه كرده‌ايم زيرا محاسبه فوق رقم 38% را نشان مي‌دهد.نكته: پس هرگاه بتوانيم به ازاي هر بخش از پيمان هزينه ثابتي را تخصيص نماييم از روش خروجي پيمان درصد را برآورده مي‌كنيم.

ورودي پيمان: هرگاه نتوانيم به هر بخشي از پيمان بنا به دلايلي، هزينه ثابتي را تخصيص نماييم از روش (ورودي‌هاي پيمان) براي محاسبه درصد پيشرفت كار بهره مي‌گيريم.ورودي‌هاي پيمان شامل مواد مصرف شده، حقوق و دستمزد پرداخت شده، هزينه‌هاي واقعي صورت گرفته و ... مي‌تواند باشد.

بر اساس استاندارد شماره 9 و هم‌چنين نوع پيمان‌هايي كه در ايران داريم روش ورودي‌هاي پيمان توصيه و اجراء مي‌شود و در روش ورودي‌هاي پيمان ( شيوه هزينه به هزينه يا مخارج به مخارج از بين شيوه‌هاي ديگر پذيرفته شده است.
 

Similar threads

بالا