[مبانی معماری داخلی] مقیاس و تناسب

mpb

مدیر تالار مهندسی معماری
مدیر تالار



مقیاس

عدم توجه به مفهوم مقیاس، مخصوصاً مقیاس انسانی، باعث می‌شود در جریان زندگی روزمره‌مان اختلال ایجاد شود و عملکردها به‌درستی انجام نشود.مقیاس به رابطه بین دو یا چند عنصر اشاره دارد که یکی از آن‌ها دارای ابعاد و اندازه ثابت و معینی است. معمولاً اندازه عناصر مختلف فضا را با مقیاس انسان یا ابعاد و اندازه بدن انسان می‌سنجند.
نمونه‌هایی از این مفهوم را می‌توانیم در محیط کار و زندگی‌مان مشاهده کنیم. مثلاً استانداردهای تعیین‌شده برای ارتفاع میز، اندازه درها، عرض راهروها و همه آن‌ها بر اساس مقیاس انسان مشخص می‌شود و با این معیار که فضا و عناصر فضا دارای اندازه‌هایی باشند که انسان بتواند به‌راحتی به فعالیت در فضا بپردازد.


استودیو DAP با استفاده از تضاد رنگ و بافت در کف ، سقف و دیوار و همچنین به‌کارگیری مبلمان با تناسبات افقی و چراغ‌هایی در ارتفاع پایین‌تر ، باعث ایجاد حس مقیاس انسانی در فضا شده است.

تناسب

تناسب و مقیاس دو واژه‌ای هستند که اغلب به‌جای هم به کار می‌روند درحالی‌که تفاوت ظریفی باهم دارند. مقیاس مقایسه دو عنصر طراحی را نشان می‌دهد که ابعاد واقعی‌شان معین است، اما تناسب به ارتباط دو عنصر باهم بدون در دست داشتن اندازه واقعی‌شان اشاره دارد.
مقیاس نسبی نیست و با اندازه‌های واقعی سروکار دارد، حال‌آنکه تناسب، نسبی است و لازم است طراح درک درستی از رابطه عناصر در فضای سه‌بعدی باهم داشته باشد. برای بیشتر طراحان شاید توضیح دقیق اینکه چرا عناصر یک فضای خاص باهم تناسب دارند، دشوار باشد. اما قدرت تشخیص این تناسبات، مهارتی است که طراحان حرفه‌ای از آن برخوردارند.

گاهی طراحان از مفهوم تناسب برای تأکید و ایجاد تضاد استفاده می‌کنند. LemayMichaud Architecture Design یک نمونه از این طراحان است. به ابعاد بزرگ عناصر روی پیشخوان و تأثیر آن بر جلب‌توجه مخاطب ،توجه نمایید.

معمولاً طراحان با هدف ایجاد تناسب در فضا طراحی می‌کنند. اما گاهی لازم است برای تأکید بر عناصری خاص، از قوانین تناسب خارج شد و توجه را به سمت خاصی جلب کرد. در تصویر فوق مشاهده می‌کنید که چراغ‌هایی با ابعاد بزرگ‌تر از معمول در بالای پیشخوان قرارگرفته‌اند و توجه مخاطب را به خود جلب کرده‌اند.
هرچند توجه به مفاهیم مقیاس و تناسب در طراحی داخلی بسیار بااهمیت است، لازم است طراح به همه‌ی اصول طراحی توجه نماید . لازم به ذکر است طراحی داخلی فرآیندی پیچیده است و تنظیم روابط بین عناصر طراحی و رعایت همه‌ی اصول طراحی در قالب یک طرح کامل ، تنها از عهده یک طراح متخصص برمی‌آید.
منبع: hatchdesign.ca
 
بالا