اندازه گیری درصد ساکارز

فاطمه یاس

عضو جدید
کاربر ممتاز
اندازه گیری درصد ساکارز (عیار)
استاد : دکتر خورشید پور
گردآورده: محسن طاهرسلطانی


اساس اندازه گیری درصد قند سنجش میزان انحراف نور پلاریزه است که به وسیله دستگاه پلاریمتری قابل محاسبه است . دستگاه پلاریمتری کارخانه قند نوعی خاص از این نمونه است که به آن ساکاریمتر گویند .

ساکاروز در ساختمان خود دارای کربن نامتقارن است ؛ لذا وقتی محلول ساکارز در مسیر نور پلاریزه رار می گیرد آن را ممنحرف می سازد . در مورد ساکارز جهت انجراف نور چلاریزه به سمت راست است . از آن جایی که غلظت ساکارز در محلول، میزان انحراف نور را تحت شعاع قرار می دهند لذا این خاصیت برای اندازه گیری درصد قند مورد استفاده قرار می گیرد .

فرمول روش پلاریمتری :

[∝]_A^t=∝/(L.C)×۱۰۰
∝ : میزان چرخش ویژه
L : طول لوله پلاریمتر
C : غلظت ماده فعال نوری

طول موج نور مورد استفاده در روش پلاریمتری که نور زرد سدیم است برابر است با ۵۸۹٫۴۴ نانومتر و معمولاً همان طوری که در قسمت قبل آمدهاست مبنای اندازه گیری درصد ساکارز به روش پلاریمتری ۲۶٫۰۱۶ گرم ساکارز خالص در ۱۰۰ سانتی متر مکعب و طول لوله مورد آزمون ۲ دسی متر است . در نتیجه در این شرایط میزان آلفا عددی معادل ۳۴٫۶۱۶ خواهد شد . لذا [∝] مربوط به ساکارز برابر ۶۶٫۵۲ خواهد بود .

در مورد قند های راست گرد : علامت مثبت استفاده می شود .

در مورد قند های چپ گرد : علامت منفی استفاده می شود .

رابطه درجه پلاریمتری و ساکاریمتری :

saccharimeter Polarimeter
۱۰۰ ۳۴٫۶۱۶
X=? 1
X=2.9

روش آزمون :


اگر نمونه ما محلول باشد ۲۶ گرم از آن را وزن کرده و سپس به آن آب مقطر اضافه می کنیم تا جایی که آب به سطح لوله باریک بالن حجمی برسد و سپس تا قسمت رسیدن به حجم ۱۰۰ س سی به ن استات سرب اضافه میکنیم .

استات سرب تقریبا حدود ۰٫۵ میلی متر می رسد یا حتی صفر . چون اگر رقیق باشد اضافه نمی کنیم . (یعنی شربت کاملاً زلال باشد )
حال اگر نمونه چغندر باشد ۲۶ گرم از آن را وزن کرده که معمولاً هر ۲۶ گرم حدود ۲۳ میلی لیتر حجم دارد که بنابراین تا رسیدن به حجم ۱۰۰ بایستی ۷۷ میلی لیتر استات سرب اضافه کرد اما چون در این مقدار درصد قند خروجی ممکن است کمتر از حد وقعی باشد پس این مقدار را به ۱۷۷ می رسانیم تا فشار اسمزی در محلول رعایت شود (کم نشود)

سپس با اضافه کردن این مقدار و رساندن به حجم محلول را صاف کرده و محلول صاف شده را در دستکاه پلاریمتری قرار داده و میزان انحراف نور را می خوانیم .

دستگاه پلاریمتر :

اگر دو طرف تیره باشد و وسط روشن باشد راست گرد می باشد .

اگر دو طرف روشن باشد و وسط تیره باشد محلول چپ گرد می باشد .

در این جا اگر شفافیت محتویات لوله پلاریمتری در حد مطلوب نبود (یعنی نتوانیم آن طرف لوله را از طریق سوراخ موجود ببینیم) می توان به آن کمی استیک اسید برای زلال کردن اسفاده کنیم ، اما بایستی بعد از اضافه کردن سریع محلول را به دستگاه برده و میزان انحراف نور را بخوانیم ؛ چراکه اسید باعث شکسته شدن قند ساکارز می شود و باعث ایجاد خطا در آزمایش نیز می گردد .
در لوله نباید حباب بشد . یعنی لوله باید پر از محلول قندی باشید . زیرا حباب نور را از خود عبور نمی دهند و باعث ایجاد خطا در اندازه گیری می شود .

استات سرب به ناخالصی های آب شهری حساس است و اگر آب شهری در ظرف باشد باعث ایجاد رنگ شیری محلول می شود که این خود ادامه ی کار را با مشکل مواجه خواهد کرد.

Polarization (%)

pol=∝×۲٫۹ Brix % Purity %

Q=[POL/Bx].100 °∝

۱ ۲۵٫۸۱ ۲۴٫۷ – ۸٫۹

۲ ۲۴٫۳۶ ۲۵٫۲ ۹۶٫۶۶ ۸٫۴

۳ ۲۴٫۳۶ ۲۴٫۵ ۹۹ ۸٫۴

۴ ۲۴٫۳۶ ۲۴٫۷۵ ۹۸٫۴ ۸٫۴

دلایل خطا :

خطای توزین : خطا در اندازه گیری بایستی دقیقاً ۲۶ گرم وزن کنیم

وجود آب مقطر در ظرف : که این خود باعث رقیق شدن محلول می شود

صحت انحام کار در به حجم رساندن : محلول را دقیق به حجم برسانیم ، نه کمتر و نه بیشتر

خطای خواندن آلفا در دستگاه پلاریمتر : تنیم دقق خورشید به وجود آمده در بین راست گردی و چپ گردید
 
بالا