تركيب نفت خام
نفت خام اساساً از هيدرو كربن هـا تشـكيل شـده اسـت. ايـن هيـدرو كـربن هـا متعلـق بـه سـه گـروه پـارافيني ، نفتـي وآروماتيك مي باشند . هيدروكربنهاي سير نشده اولفيني ، دي اولفيني ، استيلني و غيره در نفت خام وجود ندارند ، ولـي ممكـناست طي عمليات پالايشي در فرآورده هاي نفتي توليد شوند .
ويژگي هاي هيدروكربنهاي پارافيني اتصال اتمهاي كربن به وسيله پيونـدهاي سـاده اسـت. سـاير پيونـدها نيـز بـه وسـيلهاتمهاي هيدروژن اشباع شده اند . فرمول عمومي آنها CnH2n+2 است .
نفتن ها يا سيكلو پارافين ها به فرمول CnH2n هيدروكربنهاي حلقوي سير شده اند .
ويژگي هـاي آروماتيـك هـا حلقـه بنزنـي اسـت كـه سـير نشـده ولـي پايـدار اسـت. هيـدروكربنهاي حلقـوي (نفتنـي وآروماتيك) كه داراي زنجيرهاي جانبي باشند ، به هيدروكربنهاي مختلط موسومند .
علاوه بر هيدروكربنها نفت خام داراي مقدار كمي تركيبـات آلـي گـوگردي ، نيتـروژن دار و اكسـيژن دار و نيـز مقـدارجزئي تركيبات آلي – فلزي با پايه نيكل ، واناديم و آهن مي باشد .
تركيبات گوگردي موجود در نفـت خام عبارتند از مركاپـتان ها ، انواع سولفيد ها و پلي سـولفيدها ، تيـوفن و تركيبـات تيوفني كه در قسمتهاي سنگين نفت خام متمركزند . ضمناً تركيبات گوگردي اكسـيژن دار نيـز ممكـن اسـت در حـين عمليـاتپالايشي ، در اثر واكنش تركيبات گوگردي با اسيد سولفوريك ايجاد شوند .
مقدار تركيبات نيتروژن دار موجود در نفت خام كمتر از تركيبات گوگردي است . تركيبات نيتروژن دار موجود در نفت خام به دو دسته بازي و غير بازي تقسيم مي شوند . از تركيبات بازي مي توان مشتقات پيريـدين و كينـولئين و ازتركيبات غير بازي مشتقات پيرئل ، اندول و كاربازل را نام برد .
در نفت خام تركيبات اكسيژن دار به صـورت اسـيدهاي كربوكلسـيليك ، فنـول هـا ، كتـون هـا و تركيبـاتي از نـوع ديبنزوفوران موجود است .
نفت خام حاوي برخي از فلزات نظير نيكل ، واناديم ، آهن ، روي ، مس ، كروم ، منگنز و كلبالت نيز مي باشد . غلظـتاي فلزات از 1ppb تا 1000ppm تغيير مي كند و با وجود غلظت اندك باعث بروز اشكالاتي از قبيل خورنـدگي ، مسـموميت كاتاليزورها و غيره مي شوند .
جدولهاي زير مهمترين تركيبات گوگردي ، نيتروژن دار و اكسيژن دار موجود در نفتهاي خام را ارائه مي دهد .
نفت خام اساساً از هيدرو كربن هـا تشـكيل شـده اسـت. ايـن هيـدرو كـربن هـا متعلـق بـه سـه گـروه پـارافيني ، نفتـي وآروماتيك مي باشند . هيدروكربنهاي سير نشده اولفيني ، دي اولفيني ، استيلني و غيره در نفت خام وجود ندارند ، ولـي ممكـناست طي عمليات پالايشي در فرآورده هاي نفتي توليد شوند .
ويژگي هاي هيدروكربنهاي پارافيني اتصال اتمهاي كربن به وسيله پيونـدهاي سـاده اسـت. سـاير پيونـدها نيـز بـه وسـيلهاتمهاي هيدروژن اشباع شده اند . فرمول عمومي آنها CnH2n+2 است .
نفتن ها يا سيكلو پارافين ها به فرمول CnH2n هيدروكربنهاي حلقوي سير شده اند .
ويژگي هـاي آروماتيـك هـا حلقـه بنزنـي اسـت كـه سـير نشـده ولـي پايـدار اسـت. هيـدروكربنهاي حلقـوي (نفتنـي وآروماتيك) كه داراي زنجيرهاي جانبي باشند ، به هيدروكربنهاي مختلط موسومند .
علاوه بر هيدروكربنها نفت خام داراي مقدار كمي تركيبـات آلـي گـوگردي ، نيتـروژن دار و اكسـيژن دار و نيـز مقـدارجزئي تركيبات آلي – فلزي با پايه نيكل ، واناديم و آهن مي باشد .
تركيبات گوگردي موجود در نفـت خام عبارتند از مركاپـتان ها ، انواع سولفيد ها و پلي سـولفيدها ، تيـوفن و تركيبـات تيوفني كه در قسمتهاي سنگين نفت خام متمركزند . ضمناً تركيبات گوگردي اكسـيژن دار نيـز ممكـن اسـت در حـين عمليـاتپالايشي ، در اثر واكنش تركيبات گوگردي با اسيد سولفوريك ايجاد شوند .
مقدار تركيبات نيتروژن دار موجود در نفت خام كمتر از تركيبات گوگردي است . تركيبات نيتروژن دار موجود در نفت خام به دو دسته بازي و غير بازي تقسيم مي شوند . از تركيبات بازي مي توان مشتقات پيريـدين و كينـولئين و ازتركيبات غير بازي مشتقات پيرئل ، اندول و كاربازل را نام برد .
در نفت خام تركيبات اكسيژن دار به صـورت اسـيدهاي كربوكلسـيليك ، فنـول هـا ، كتـون هـا و تركيبـاتي از نـوع ديبنزوفوران موجود است .
نفت خام حاوي برخي از فلزات نظير نيكل ، واناديم ، آهن ، روي ، مس ، كروم ، منگنز و كلبالت نيز مي باشد . غلظـتاي فلزات از 1ppb تا 1000ppm تغيير مي كند و با وجود غلظت اندك باعث بروز اشكالاتي از قبيل خورنـدگي ، مسـموميت كاتاليزورها و غيره مي شوند .
جدولهاي زير مهمترين تركيبات گوگردي ، نيتروژن دار و اكسيژن دار موجود در نفتهاي خام را ارائه مي دهد .