[ فرهنگی ]بررسی معماری بنای اپرای سیدنی

بررسی ساختمان اپرای سیدنی (استرالیا)



مهندسی سقف های صدفی شکل شروع و تا 1967 ادامه یافت . اپرای سیدنی پس از 14 سال عملیات اجرایی ساخته شد ؛ ساختمان اپرای سیدنی به دلیل آکوستیک قوی آن ؛ که امواج صوتی را در کمتر از 2 ثانیه مستهلک می کند ؛ شهرت دارد .
تحلیل فضایی ساختمان اپرای سیدنی

در حقیقت ما قبل از وارد شدن به یک ساختمان باید مسیری را طی کنیم تا به ورودی آن برسیم و این اولین مرحله در سیستم سیر کو لاسیون است .
تعریف مسیر مارپیچ :

مسیر حلقه ای راه رسیدن را طولانی تر می کند و به دلیل حرکت پیرامون محیط یک ساختمان فرم سه بعدی آن تآکید ویژه ای دارد وقتی به سوی بنا حرکت می کنیم ورودی آن ممکن است بارها دیده شود و یا تا انتهای مسیر از دید ما پنهان بماند . در اپرای سیدنی مسیر رسیدن به بنا مارپیچ می باشد و همین طور از جلو .

تعریف مسیر از جلو:

مسیر دسترسی به بنا از جلو : جهت ورودی ساختمان را در امتداد مسیری محوری و مستقیم نشان می دهد و مقصد نهایی دید در مسیر رسیدن به بنا کاملا مشخص است چهره کاملی از ساختمان و یا نمای دقیقی از ورودی آن .

در ساختمان اپرای سیدنی مسیر تردد از گونه ( مار پیچ) شکل می باشد .

ورودی ساختمان اپرای سیدنی از نوع پیش آمده بود یعنی سطح بیرونی یا سقف بنا به صورت بالکنی ورودی بنا را احاطه کرده است و دیواری شیشه ای جدا کننده ی فضای بیرونی و داخلی ساختمان می باشد . ورودی ساختمان بالاتر از سطح؛ صفر صفر زمین قرار گرفته و در کل خود ساختمان با ارتفاع نسبت و سطح صفر صفر بنا شده و همین امر باعث قرار گرفتن یک سری پله در جلدی هر یک از ورودی ها شده است.

در عکس بالا ساختمان اپرا را می بینید که سایه ی برج های اطراف به طور اتفاقی بر روی آن افتاده و زیبایی آن را صد چندان نموده است .(بحث سایه اندازی ها )
همانطور که قبلا گفته شده مسیر اصلی دسترسی به این بنا مسیری مارپیچ گونه می باشد این مسیر در کنار دریا انتخاب شده تا بازدید کنندگان از این بنا دید کاملی از طرح بنا که عمدتاً برونگرا بوده واز معماری این ناحیه تبعیت داردداشته باشند وهمین طور از مناظر دریایی که ایده ی اصلی این ساختمان نیز برگرفته از آن می باشد دیدن کنند و این کار در نگاهی کلی ابتکاری جالب می باشد که مسیر رسیدن به بنا را نیز مسیری مفرح و بازدید کننده را با کلیت اجتماعی – فرهنگی و معماری بندرسیدنی آشنا کرده و ساختمان را درمعرض نمایش بازدیدکننده قرار می دهد (یعنی با یک تیر دو نشان زدن .)

به
تصویر بالا خط آسمان زیبای اپرای سیدنی را به نمایش گذاشته است .
تعریف ریتم و تکرار در اپرای سیدنی :
هر حرکتی که از الگویی تکرار شونده از عناصر یا نقوش به صورت منظم یا نا منظم تکرار شده باشد ؛ ریتم گفته می شود . این ریتم می تواند ناشی از دید ما باشد که به دنبال عناصر تکراری ترکیب می رود ویا ناشی از جسم ما که به دنبال عبور کردن از یک توالی فضایی است . ضمنأ ریتم شامل نظریه ی بنیادی تکرار هم می باشد که در معماری برای سازماندهی فرم ها و فضاها مورد استفاده قرار می گیرد . تقریبأ همه انواع ساختمان ها از عناصری که به طور طبیعی تکرار شوند هستند , ساخته می شوند . نظیر تکرار تیرها و ستون ها – دهانه های سازه ای تکراری و...

تصویر بالا از نمای جانبی بنا می باشد که به خوبی بحث ریتم و تکرار را به نمایش گذاشته است .

عناصر موجود در یک ترکیب نا منظم ؛ بر طبق موارد زیر گروه بندی می شوند .

نزدیکی یا مجاورت آن ها نسبت به هم

ویژگی های بصری مشترکی که آنها با هم دارند .

اصل تکرار برای سازمان دهی عناصر تکراری در یک ترکیب از هر دو مفهوم بصری که دربالا گفته شد استفاده می کند .در ساختمان اپرای سیدنی از این ویژگی معماری استفاده شده است و تکرار یکی از ویژگی های بارز این بنا می باشد که {همانند موج های دریایی توالی دارد.} در ساختمان اپرای سیدنی از توالی غلاف ها برای به وجود آوردن فضاها استفاده شده است .

تصویر زیر نوع متریال استفاده شده را برای پوشش بنا نشان می دهد .

تصویر بالا سالن برگزاری کنسرت ها را به نمایش گذاشته است این سالن از لحاظ آکوستیکی منحصر به فرد بوده و کاملا مهندسی شده طراحی شده است .
و بالاخره تصویری زیبا در نور شب از این نگین زیبای شهر سیدنی استرالیا :

برگرفته از سایت:http://memari-modern.blogfa.com

خانه اپرای سیدنی

خانه اپرای سیدنی

اين ساختمان نه تنها بندر استراليا را مزين كرده، بلكه به كل خط آسمان شهرسيدني زيبايي بخشيده است. ايده ”آتزون“اين بود كه ساختماني بسازد كه آينه تمام نماي بادبان هاي كشتي ها، امواج اقيانوس ونماد واضحي از صدف هاي دريايي باشد. از آنجا كه طرح اوليه از نظر جنبه هاي سازه ايآن قابل اجرا نبود، در سال1959 هنگامي كه مرحله اول ساخت آغاز مي شد، شكل صدفي بامها تغيير يافت. مرحله دوم اجرا در سال1962 با طرح جديد مهندسي سقف هاي صدفي شكل شروع و تا1967 ادامه يافت .
”آتزون“ پساز بروز پا ره اي اختلاف نظرها با دولت جديد ”ساوث ويلز“South Wales ) ) درسال1966از ادامه كار استعفا داد. مرحله پاياني كار با استفاده از مصالحي كه براي صرفه جويي اقتصادي با مصالح مورد نظر ”آتزون“ متفاوت بود، تكميل شد.
اپراي سيدني پس از14 سال عمليات اجرايي، در اكتبر1973،به وسيله ملكه اليزابت دوم با افتخار افتتاح شد و در اكتبر1999 بيست و پنجمين سالروز اين اپرا جشن گرفته شد. از بين چهار تالار اين ساختمان، بزرگ ترين آن ها به سالن كنسرت اختصاص داده شده است كه گنجايش2679 صندلي را دارد .
ساختمان اپراي سيدني به دليل آكوستيك قوي آن، كه امواجصوتي را در كمتر از2 ثانيه مستهلك مي كند، شهرت دارد . سه تالار ديگر اين ساختمانبه ترتيب به اجراي اپرا، نمايش تئاتر درام و اجراي كارهاي نمايشي اختصاص دارند .درمارس1999نيز پنجمين سالن براي اجراي موسيقي، نمايش هاي كوچك و رقص افتتاح شد .

اجرای ساختمان به صورت غلافی شکل در سال 1889 به اوج اعتلای خود رسيد . مقارن همين زمان آسمان خراش ها در شيکاگو ساخته شدند که بازبرای محاسبه آن ها از همين روش محاسبات خطی استفاده شد که تا به امروز رو به پيشرفت و کمال است . حتی محاسبه تيرهای بتنی « از پيش فشرده » تا حدی از شيوه محاسبات خطی قرن نوزدهم متأثر است .
در قرن حاضر روش های تازه ای در محاسبات ساختمانی بوجودآمده که تا محاسبات خطی متفاوت است . در روش محاسبات خطی چنان که اشاره شد اصل براين است که نيرو های ساختمان را در محل تيرها و ستون ها متمرکز کرد . اما با روش جديد کوشش می شود ساختمان از تير و ستون استقلال يابد و هر عضو متحمل بار خود وباری که بر آن وارد می آيد گردد . و بدين ترتيب می توان ساختمان را به فرم ها ی مختلف به اصطلاح ريخت . البته چنين کاری خالی از اشکال نيست و نمی توان نيرو ها رابه دقت در همه قسمت های ساختمان محاسبه کرد و بايد به مدد آزمايشات و يا ساختن ماکت پخش نيرو را در تمام قسمت ها مشاهده کرد . از اين رو فن ساختمان به ماورای عرصه محاسبات می رود و به دنيای احساس راه می يابد و چون «ريختن» جای« ساختن » را می گيرد , معماری به مجسمه سازی تقرب می جويد .

پيدا است که آهن نمی توانست جوابگوی چنين نحوه ساختمانی باشد و به ماده ای ا حتياج بود که انعطاف پذيری بيشتری داشته باشد . درحدود سال 1900 خواص ساختمانی بتن مسلح به اندازه کافی بر مهندسان معلوم بود که بتوان آن رابه نحوه جديد بکار برد . ساختمان های غلافی که « فری سينه » و « مايار» در حدود سال 1930 ساختند شاهدی بر اين گفته است . مايار از جمله نخستين کسانی بود که امکانات محاسبات تازه ساختمانی را شناخت ؛ و در پل های وی که زيبايی آن هاهر چشم آشنا به هنر معاصر را به خود می خواند نيروها در صفحات نازک بتن مسلح انتشار می يابند و از اين رو به پايه های گران پيکر احتياج نيست . « مايار » وقتی خاطر نشان کرده است که منشاء الهام وی در طرح ساختمان های غلافی ديگ بخار بوده است– در واقع در ساختمان های غلافی نيز مانند ديگ بخار تمام نيروها در سراسر غلاف منتشر می شود – در حال حاضر از نحوه ساختمانی غلافی در بسياری از شعبات صنعت استفاده می شود . « ای. وای . گالانتای » فهرستی تقريبی از صنايعی که به استفاده از اين نحوه ساختمان یرو می آورند بدست میدهد.









امروز در ساختن اتومبيل و واگن های راه آهن به جایآ ن که شاسی و بدنه جدا از يکديگر ساخته شوند و بعد بدنه بر شاسی به اصطلاح سوارشود می توان شاسی و بدنه را يک پارچه و غلافی ساخت – اتومبيل و يا واگن در اين صورت واجد « جدار فشرده » خواهد بود - . در ساختن هواپيما و کشتی نيز « جدار های فشرده » عظيم جای شاسی و بدنه را می گيرد . دايره ا ستفاده از ساختمان های غلافی به اين جا محدود نمی شود ؛ ساختن سد ها به اين روش که ابتدا در فرانسه معمول شد روز به روز پيشرفت بيشتر می کند و ساختن دهانه های عظيم و شمعی های گران پيکر را که برای احداث سد به شيوه معمولی لازم است غير لازم می سازد . حتی اين نحوه ساختمانی در ساختن مبل و صندلی معمول گشته است , صندلی هایتک پايه ای که « ارو سارنن » ( معمار آمريکايی که متأسفانه بجوانی در گذشت ) ساختمثال بارز شيوه ساختمانی غلافی در طرح ميز و صندلی هستند.

اپرای سیدنی پس از 14 سال عملیات اجرایی ساخته شد ؛ ساختمان اپرای سیدنی به دلیل آکوستیک قوی آن ؛ که امواج صوتی را در کمتر از 2 ثانیه مستهلک می کند ؛ شهرت دارد .​

.
.
.
ادامه دارد

ورود ی ساختمان اپرای سیدنی از نوع پیش آمده بود یعنی سطح بیرونی یا سقف بنا به صورت بالکنی ورودی بنا را احاطه کرده است و دیواری شیشه ای جدا کننده ی فضای بیرونی وداخلی ساختمان می باشد . ورودی ساختمان بالاتر از سطح؛ صفر صفر زمین قرار گرفته ودر کل خود ساختمان با ارتفاع نسبت و سطح صفر صفر بنا شده و همین امر باعث قرارگرفتن یک سری پله در جلدی هر یک از ورودی ها شده است .

.
.
.

در عکس بالا ساختمان اپرا را می بینید که سایه ی برجهای اطراف به طور اتفاقی بر روی آن افتاده و زیبایی آن را صد چندان نموده است.(بحث سایه اندازی ها )​

همانطور که قبلا گفته شده مسیر اصلی دسترسی به این بنا مسیری مارپیچ گونه می باشد این مسیر در کنار دریا انتخاب شده تا بازدید کنندگان از این بنا دید کاملی از طرح بنا که عمدتاً برونگرا بوده واز معماری این ناحیه تبعیت داردداشته باشندوهمین طور از مناظر دریایی که ایده ی اصلی این ساختمان نیز برگرفته از آن می باشددیدن کنند و این کار در نگاهی کلی ابتکاری جالب می باشد که مسیر رسیدن به بنا رانیز مسیری مفرح و بازدید کننده را با کلیت اجتماعی – فرهنگی و معماری بندرسیدنیآشنا کرده و ساختمان را درمعرض نمایش بازدیدکننده قرار می دهد (یعنی با یک تیر دو نشان زدن .)

تصویر بالا خط آسمان زیبای اپرای سیدنی را به نمایش گذاشته است.


تعریف ریتم و تکرار در اپرای سیدنی :
​

هر حرکتی که از الگویی تکرار شونده از عناصر یا نقوش به صورت منظم یا نامنظم تکرار شده باشد ؛ ریتم گفته می شود . این ریتم می تواند ناشی از دید ما باشدکه به دنبال عناصر تکراری ترکیب می رود ویا ناشی از جسم ما که به دنبال عبور کردن از یک توالی فضایی است . ضمنأ ریتم شامل نظریه ی بنیادی تکرار هم می باشد که درمعماری برای سازماندهی فرم ها و فضاها مورد استفاده قرار می گیرد . تقریبأ همه انواع ساختمان ها از عناصری که به طور طبیعی تکرار شوند هستند , ساخته می شوند . نظیرتکرار تیرها و ستون ها – دهانه های سازه ای تکراری و...

.
.
.تصویر بالا از نمای جانبی بنا می باشد که به خو بی بحث ریتم و تکرار را به نمایش گذاشته است .



.
.

.
.
عناصر موجود در یک ترکیب نا منظم ؛ بر طبق مواردزیر گروه بندی می شوند .

نزدیکی یا مجاورت آن ها نسبت به هم

ویژگی های بصری مشترکی که آنها با هم دارند .

اصل تکرار برای سازمان دهی عناصر تکراری در یک ترکیب ازهر دو مفهوم بصری که دربالا گفته شد استفاده می کند .در ساختمان اپرای سیدنی ازاین ویژگی معماری استفاده شده است و تکرار یکی از ویژگی های بارز این بنا می باشدکه {همانند موج های دریایی توالی دارد.} در ساختمان اپرای سیدنی از توالی غلاف ها برای به وجود آوردن فضاها استفاده شده است .

تصویر زیر نوع متریال استفاده شده را برای پوشش بنا نشان می دهد .

.
.

.
.

.
.
تصویر بالا سالن برگزاری کنسرت ها را به نمایش گذاشته است این سالن از لحاظ آکوستیکی منحصر به فرد بوده و کاملا مهندسی شده طراحی شده است ..

.
.

.
.
منبع : دانشجویان عمران دانشگاه شاهد تهران

.
.
.
ادامه دارد

بعداز جنگ جهانی دوم طرح ایجاد یک مرکز هنری در محل کنونی به مسابقه گذاشته شد.


از مجموع 234 طرح شرکت کننده از 9 کشور دنیا تنها شرکت کننده از کشوردانمارک که سابقه هیچ گونه پروژه بزرگ هم نداشت برنده شد.

پروژه طی 3 مرحله ساخته شده است :

پوشش سقف های کروی شکل بنا از کاشی های گرانیتی ساخت کشور سوئد است که شامل دو رنگ سفید براق و کرم مات در حدود یک میلیون پنجاه و شش هزار است .

1-

مرحله اول 1952- 1963 که شامل ساخت بالکن است.
2- مرحله دوم 1963 - 1967 ساخت پوسته های خارجی.
3- مرحله سوم 1967- 1973 طراحی داخلی.
این بنا از لحاظ هندسی طرحی غیر متعارف بوده است.
ساختمان اپرای سیدنی به عنوان یک اثر متفاوت در قرن 20 شناخته میشود که امروزه یکی از جاذبه های گردشگری مهم استرالیا و نماد شهر سیدنی محسوب می شود.​

فضاهای داخلی بنا نیز بتنی اجرا شده که توسط چوب های تخته چند لایه که از مصالح بومی میباشد جهت زیبایی و آکوستیک شدن پوشیده شده است .

بیشترین ارتفاع بنا که روی کنسرت هال است 67 متر از روی دریا می باشد.

.
.
.
ادامه دارد

ارتفاعزیاد سقف کنسرت هال باعث فقدان بازتاب زود هنگام صدا بر روی صحنه می شود که جهترفع این مشکل 18 حلقه پلی کربنات را به سقف آویزان کردند که به بازتاب صدا کمک میکند.

.

.
.
ادامه دارد

.
.
.

.
.

منبع پلانها : سایت های مختلف خارجی

نگاهي اجمالي به «تالار اپراي سيدني» و خالق آن «يورن اوتزن»

نگاهي اجمالي به «تالار اپراي سيدني» و خالق آن «يورن اوتزن»

هنوز تاريخ معماري يك صفحه به صفحات رنگين خود اضافه نكرده بود و هنوز سوداي گذار از مدرنيسم به پست مدرنيسم را داشت كه صاحب مولودي باجمال و جلال جديد شد. بنايي اكسپرسيونيستي و ديكانستركتيويستي (شالوده شكن گرايي) كه در نوع خود بي نظير بود و قبل از هرچيزي، در دورنماي خود بيننده را به ياد تنديسي عظيم مي انداخت تا يك پديده معماري، كه در زمين و آسمان و افق (كف و سقف و ديوار) خلاصه مي شود. اين شاهكار معماري كه در رده باشكوه ترين بناهاي «يادماني» و نمادين قرن بيستم قرارگرفته و قرار است در ۲۰ ماه مه جايزه معتبر «پريتزكر» در معماري را به خود اختصاص دهد، سالن اپراي سيدني در يكي از شهرهاي بندري استراليا است.


ـ اپراي سيدني:
مسابقه طراحي ساختمان اپراي سيدني در سال ۱۹۵۶ برگزار شد كه «يورن اوتزن» معمار دانماركي برنده آن شد. ۳ سال بعد، يعني در سال ،۱۹۵۹ اوتزن شروع به ساختن اين اثر مونومنتال معماري كرد. يعني درست در زماني كه ابرسازه ها و ساختمان هاي بزرگ در حال شكل گرفتن بودند. كار احداث اين بناي با شكوه و به يادماندني در سال ۱۹۶۶ دچار وقفه شد. وقفه اي كه به خاطر اختلاف نظر با سياستمداران محلي به وجود آمد و اوتزن را مجبور به ترك استراليا كرد به همين خاطر گروهي از معماران محلي جايگزين اوتزن شدند. يعني همان هايي كه بيانيه اي درباره ي عدم همكاري با اين معماربزرگ دانماركي امضا كرده بودند. اين كناره گيري اوتزن، به رغم دريافت مدال طلاي جامعه معماران استراليا در سال ،۱۹۷۳ در نهايت حتي باعث شد كه او در مراسم گشايش ساختمان اپرا (۱۹۷۴) هم كه با حضور ملكه اليزابت برگزار مي شد، شركت نكند.
اوتزن كه بعد از كناره گيري، به خاطر پرداخت ماليات هاي سنگين به سازمان هاي استراليايي و دانماركي از لحاظ مالي نيز تضعيف شده بود، هيچگاه از موضع خود به عنوان يك معمار صاحب انديشه و منزلت كوتاه نيامد. به طوري كه در جلسه بزرگداشت خود در انجمن سلطنتي بريتانيا و هنگام دريافت مدال طلا گفت: «اگر شما كار يك معمار را دوست داريد به او چيزي براي ساختن بدهيد، نه يك مدال!»
(برگرفته از مجله ي معماري و شهرسازي)


ـ گذار:
در اينكه طراحي و هم تافتگي (كمپلكسيتي) با ديگر هنرهاي تجسمي در اجراي ساختمان اپراي سيدني حرف نخست را مي زند، ترديدي نيست. معماري شخصي اوتزن را«مخلوط جالبي از منابع و الهامات» دانسته اند كه «از خطوط منحني كه پدرش در طراحي آن ها مهارت داشت تا فضاي سبز سايت آزتك در مكزيك و طراحي فضاي سبز قلعه هاي قرون وسطاي دانمارك كه مونته آلبان انجام داده است، را دربرمي گيرد. آثاري چون اپراي سيدني» و ديگر بناهاي يادماني، فضايي و تنديس گونه، كه ريشه در پست مدرنيسم دهه ي ۶۰ و ۷۰ و يا به عبارت برخي از نظريه پردازان معماري؛ مدرنيسم متأخر (ليت مدرنيسم) ـ به بعد دارند، در تضاد با آن وعده هاي فراگير معماري مدرنيستي كه داعيه ويرانگري هايي را به سود اجتماع (كار بيشتر با امكانات كمتر) داشتند، شكل گرفتند. آثاري كه حداقل درميان اين همه فن آوري مدرن معماري و عملكردگرايي آن، جايي براي اقامت بيننده فراهم مي كردند، تا او هم شكوه گذشته را در آيينه حال ببيند و هم فراروي هاي معماري مدرن را. اگر معماري مدرن برخاسته از فن آوري هاي جديد ساخت و ساز بود و مهر تأييدي بر صنعتي شدن غرب و صنعت زدگي ديگر جوامع مصرفي و برچيزي جز دگرگوني ساختارهاي اجتماعي و نظام هاي بنيادين تاريخي و سنتي دلالت نمي كرد، معماري «پست مدرن» (كه اجماعي كلي درباره گسست درست و دقيق آن هنوزاهنوز وجود ندارد) با تمام «روش زدگي» اش، بازگشت ديگري است به باورهايي كه به قول «سال بلو» جامعه شناس، علم خانه آنها را جارو كرده است. منتهي در اين بازگشت، گريزي از آن فن آوري ها و ويرانگري هاي بنيادي مدرنيسم نيست و اگرنه در روش، در ابزار هم بسته به آن است. درواقع اين ابزار و مصالح مدرن و به كارگيري آن بوده است كه اجازه پيش روي بي پايه و آزاد در فضاي بيروني را ـ در عين عنايت به فضاي داخلي ـ داده است و برهمين اساس هم هست كه بناهاي يادماني و اغلب اكسپرسيونيستي مي توانند آزادانه (با پلان و فرم آزاد) در فضا گسترش بيابند و نما وشمايي تنديس گونه داشته باشند. «كريستيان نوربرگ ـ شولز» نظريه پرداز بزرگ معماري در اين باره و در كتاب «ريشه هاي معماري مدرن» چنين مي گويد: «هدف معماري مدرن به تصوير كشيدن حقايق سخت و حتي ترسناك دنياي جديد بود تا اينكه از نظر احساسي بتواند برآن فايق آيد. بنابراين توجه خود را بر به كارگيري مفاهيم و ادراكات جديدي از فضا متمركز كرد. نتيجه اين شد كه پلان و فرم آزاد به وجود آمد.» در ساختمان اپراي سيدني شاهد سازه اي هستيم كه هدف آن، القاي نوعي رهايي، آزادي و ميل به پرواز است. منحني هايي كه آزادانه به اطراف گسترش يافته اند و «دروراي همه ي تنوع آفريني هاي شكلي و پراكنده سازه هاي حجمي، نوعي انديشه ي فرانظمي فارغ از ارزشهاي قراردادي زيبايي شناسي» در آنها مشهود است و شايد درست به همين خاطر است كه نه «تكرار» شده است (يكي از ويژگي هاي معماري و هنر مدرن) و نه «مثل و مانند» ديگري به خود ديده است. آن قدر كه بعد از ۳۰ سال هنوز يكي از باشكوه ترين بناهاي «يادماني» و «تنديس» گونه به حساب مي آيد و باعث مي شود كه يكي از معتبرترين جوايز معماري دنيا ـ در حالي كه اوتزن سالخورده (۸۴ ساله) قادر به سفر و دريافتش نيست ـ به آن تعلق بگيرد.



ـ جايزه پريتزكر
در اينكه «اپراي سيدني» از بناهاي يادماني پيشگام معماري در فرآيند گسست از مدرنيسم و پيوست به پست مدرنيسم در معماري به حساب مي آيد، هيچ ترديدي نيست. همين شاهكار باشكوه اما رقباي سرسختي دارد، كه در رديف آن قرارمي گيرد. يكي از رقباي اپراي سيدني را مي توان «موزه گوگنهايم بيلبائو» (در اسپانيا) دانست كه در سالهاي اخير توسط «فرانك گه ري» معمار كانادايي و عضو «مكتب پيشرو لس آنجلس» طراحي و اجرا شده و به رغم بسياري از منتقدان «الگوي معماري آينده و تنديسي براي هزاره جديد» لقب گرفته است. موزه گوگنهايم بيلبائو، علاوه برداشتن آن شرايطي كه براي اپراي سيدني ذكر كرديم، از ويژگي هاي ديگري هم برخوردار است؛ در اين موزه كه طراحي پيچيده و پرقدرت آن به مدد كامپيوتر انجام شده است، علاوه بر تنوع آوري هاي شكلي و حجمي و استفاده از خطوط منحني پيشرفته در فضا و پراكندگي آن، نوعي تنوع در مصالح و رويكرد به هنرهاي تجسمي بعد از دهه هفتاد (مثل پاپ آرت و …) نيز ديده مي شود، كه بسيار چشمگير است. آن قدر كه مي تواند مصداق «پاياني ديگر» در معماري باشد يا آن چيزي كه نوربرگ ـ شولز اين چنين بيان مي كند: «تكنولوژي ديگر وسيله اي براي رسيدن به هدف نيست، بلكه خود به صورت هدف درآمده است و خطر آن وجود دارد كه به همه چيز پايان بخشد.» ديدگاههايي چون انگاره شولز درباره هنر پيشرو همواره وجود داشته، اما هميشه هنر (و اينجا معماري) چه پيشاپيش علم، چه همگام با علم و چه به مدد انگاره ها و دستاوردهاي علمي، امكانات جديدي را آزموده است.
و اما برخي از نظريه پردازان و منتقدان معماري مدرن و پست مدرن با تمام ظرايف و دقايقي كه در طراحي و اجراي بناهاي باشكوهي چون ساختمان اپراي سيدني به كار رفته، به اين روند انتقاداتي داشته اند كه بازگوكردن برخي از آنها خالي از لطف نيست. اگرچه برخي از اين منتقدان بعدها حرف خود را يا پس گرفته اند و يا تصحيح كرده اند. يكي از اين افراد «چارلز جنكز» است كه چندي پيش در موزه هنرهاي معاصر تهران در باره «الگوواره هاي (پاراديم ها) معماري جديد» سخنراني كرد. جنكز در جايي مي گويد: «به ندرت ديده مي شود كه رؤياهاي يك معمار و مردم همزمان با هم در يك اثر به واقعيت تبديل شوند، كاري را كه لوكوربوزيه دراثر جاودانه خود يعني كليساي رونشام انجام داد و يا اثر معروف اپراي سيدني كار آقاي اوتزن در سالهاي ۶۰ و ۷۰ و امروزه فرانك گري با معرفي اثر جديد خود به نام موزه گوگنهايم در شهر باسك بيلبائو موفق به انجام اين كار شده است…»


دراين باره و درباره اثري چون موزه گوگنهايم بيلبائو، «فيليپ جو ديديو» معمار و نظريه پرداز معاصر هم كه چندي پيش در همايش «معماري براي جهان در حال تحول» در موزه هنرهاي معاصر تهران سخنراني داشت، مي گويد: «دغدغه اصلي او [فرانك گري] ايجاد اثري هنري است. اين انتخابي سليقه اي و فردي است كه ممكن است مورد نظر همگان نباشد.» ديديو «آثار بسيار پر جلوه و خودنما» را آثاري مي داند كه «به زودي ملال آور و منسوخ مي شوند.» اين سخن ديديو در باره «گري» كه برخي از منتقدان معماري او را با «لوكور بوزيه» مقايسه كرده اند و يكي را (لوكوربوزيه) بزرگترين معمار نيمه نخست قرن بيستم و ديگري را (گري) بزرگترين معمار اواخر قرن و معمار پرجنجال عصر جديد برشمرده اند، به ويژه حالا كه اپراي سيدني، يكي ديگر از معماري هاي نمادين جهان، بعد از ۳۰ سال دوباره يادآوري شده و ارج گذاري، چندان به نظر موجه و مسلم نمي آيد. به ويژه اينكه بناهاي يادشده، درصددند گذشته و حال را با هم بياميزند و به نوعي سليقه زيبايي شناسيك همگان رابرانگيزند و نشانه اي از زمان در حال وقوع خود باشند. از طرفي به انتقادات فوق، پاسخ ديگري هم داد؛ و آن تأثيري است كه اين مجسمه هاي قابل اقامت، در رونق بخشيدن به محيط پيرامون خود داشته اند. اينكه اپراي سيدني به مرور توانسته «با ايجاد تحولي بزرگ در جهان بيني» مردم سيدني، آن شهر را «از يك دماغه ي صنعتي كوچك به يكي از بزرگترين بنادر و شهرهاي ساحلي جهان» تبديل كند و موزه گوگنهايم بيلبائو، با جذب «سيل جهانگردان و انبوه بازديدكنندگان موزه و آثار هنري» شهر صنعتي و تقريباً فراموش شده بيلبائو اسپانيا را دوباره در رديف شهرهاي مهم دنيا در بياورد و دوباره احيا كند.


برخی از مدارک ِ اپرای سیدنی :

[ فرهنگی ]بررسی معماری بنای اپرای سیدنی