[h=1] کدام الگوی فراغتی دل جوانان کشور را بیشتر برده است؟
[/h]
» سرویس: علمي و فناوري - پژوهشي
کد خبر: 92041609451
یکشنبه ۱۶ تیر ۱۳۹۲ - ۱۰:۰۱
نتایج یک پژوهش تفصیلی درباره اوقات فراغت جوانان، به مسائل مهمی اشاره و بر لزوم رفع نابرابریهای اجتماعی در این زمینه تاکید میکند.
به گزارش سرویس پژوهشی ایسنا، فراغت بخشی از گفتمان روزمره مردم است. مردم به راحتی درباره فراغت صحبت میکنند و در مورد معنای آن اشتراک نظر دارند. از این رو فراغت تعریفی اجتماعی و نمادین دارد و براساس نظام فرهنگی که فرد درآن قرار دارد، تعریف میشود.
اوقات فراغت، امروزه عرصه اجتماعی نوینی است که در بستر مدرنیته، تغییرات فرهنگی اجتماعی معاصر و رشد فرهنگ مصرفگرایی معنا و اهمیت یافته است. فراگیر شدن عناصر نوسازی به ویژه فرایند صنعتی شدن، موجب از همگسیختگی و پاره پارگی فزاینده زندگی روزانه افراد شده و در نتیجه تفکیک فزایندهای بین ساعات کاری و غیرکاری بوجود آمده است. از این رو در جوامع جدید امکان فراغت بیشتری برای افراد فراهم شده است و اوقات فراغت به عرصهای رو به گسترش همراه با تنوع روزافزونی تبدیل شده است تا جایی که از تمدن فراغت صحبت به میان میآید.
با توجه به گسترش الگوها و رفتارهای فراغتی در دوران معاصر و اهمیت یافتن آن در زندگی اجتماعی، جامعه شناسی اوقات فراغت نیز به عنوان یکی از حوزههای نوین در جامعهشناسی ظهور پیدا کرد. مطالعه فراغت به عنوان امری اجتماعی و فرهنگی و بررسی تمایزات آن برحسب الگوهای مختلف نابرابری اجتماعی از زمینههای مهم مطالعاتی جامعه شناسی فراغت محسوب میشود. زیرا اشکال مختلف نابرابری اجتماعی نظیر نابرابریهای طبقاتی، فضایی و جنسیتی، فعالیتها و رفتارهای فراغتی افراد را به شدت تحت الشعاع خود قرار دادهاند. به علاوه در جامعه و فرهنگ مصرفی مدرن، فراغت و نحوه گذران آن نیز خود نمادی از نابرابری و تمایز اجتماعی محسوب میشود.
جامعهشناسی، نابرابری اجتماعی را وضعیتی توصیف کرده که در چارچوب آن افراد، خانوادهها و گروهها در جامعه، دسترسی متفاوتی به فرصتها و موقعیتهای ساختار اجتماعی دارند. در زمان معاصر با توجه به رواج فرهنگ مصرفگرایی، مبنای نابرابری و قشربندی اجتماعی از روابط مبتنی بر ابزار تولید به سمت روابط مبتنی بر ابزار مصرف حرکت کرده است؛ از این رو، همان طور که پیر بوردیو (1984) بیان میکند امروزه تمایزهای اجتماعی را میتوان در مجموعه متنوعی از ا عمال اجتماعی، از جمله اعمالی که مربوط به فراغت میشوند مانند تعطیلات، ورزشها، مطالعه، موسیقی، سینما و سایر امور ذوقی مشاهده کرد. بر این اساس یکی از نمودهای بارز نابرابری اجتماعی، نابرابری در اوقات فراغت و سبک زندگی است.
با توجه به اهمیت روزافزون مطالعه تمایزهای اجتماعی در حوزه فراغت و همچنین ساختار جوان جمعیتی ایران،
پژوهشی در کشور به بررسی الگوها و رفتارهای فراغتی جوانان 15 تا 29 سال کشور و نیز اشکال مختلف نابرابری اجتماعی در این زمینه پرداخته و این موضوع را مورد بررسی قرار داده که الگوها و رفتارهای فراغتی جوانان در ایران چگونه بوده و اشکال مختلف نابرابری اجتماعی به چه نحو در آنها نمود پیدا میکنند؟
تحقیق فوق بر روی 9 هزار و 490 جوان 15 تا 29 سال کشور انجام شده که 49 درصد آنها را مردان جوان و 51 درصد را زنان جوان تشکیل دادهاند. 59 درصد نمونههای این پژوهش، ساکن در شهر و 41 درصد ساکن در روستا بودهاند. به لحاظ تحصیلات 4.3 درصد بی سواد، 20 درصد تحصیلات ابتدایی، 43 درصد تحصیلات راهنمایی یا متوسطه و 33 درصد تحصیلات دیپلم و بالاتر داشتهاند. همچنین بیش از نیمی از پاسخگویان از خانوادههای طبقه متوسط به لحاظ اقتصادی و اجتماعی بودهاند. از نظر وضعیت تاهل نیز، 65 درصد مجرد و 35 درصد متاهل بودهاند. همچنین در تعلق قومی زبانی، 45.6 درصد فارس، 24.8 درصد ترک، 9.6 درصد لر، 6.4 درصد کرد، 4.3 درصد مازندرانی، 3.4 درصد عرب ، 2.8 درصد گیلک، 2.4 درصد بلوچ و 0.6 درصد ترکمن بودهاند.
بیشترین مشارکت جوانان در کدام الگوی فراغتی است؟
نتایج بررسی الگوها و رفتارهای فراغتی جوانان در یک سال قبل از انجام این پژوهش نشان داد: مسافرت و اردو با 47.3 درصد، فعالیتهای ورزشی با 30.6 درصد، فعالیت هنری با 19.7 درصد، بازدید از موزه و نمایشگاه با 16.8 درصد، فعالیت و عضویت در گروههای اجتماعی با 15.2 درصد، تماشای مسابقات ورزشی با 14 درصد، تماشای تئاتر و نمایش با 8.7 درصد و شرکت در کنسرت موسیقی با 5.9 درصد به ترتیب بیشترین و کمترین مشارکت جوانان در فعالیتهای فراغتی بوده است.
عضویت تنها 15 درصدی گروههای جوانان در فعالیتهاو گروههای اجتماعی
گرایش به دیگران و اجتماع، وجه مهمی از حیات انسانی است که در برابر نیازهای مادی و اقتصادی، برقراری ارتباط با دیگران را بهعنوان هدف رابطه مدنظر دارد و آنچه را از آن بهعنوان اجتماع جامعهای یاد میشود، قوام میبخشد. این نوع فعالیت را که محور آن تعامل و رابطه با دیگران است فعالیت اجتماعی مینامند. در این پژوهش، فعالیت و عضویت جوانان در گروههای اجتماعی نظیر بسیج، هیات امنای مساجد، انجمنهای علمی و فرهنگی، سازمانهای غیر دولتی مورد بررسی قرار گرفت و براساس نتایج، تنها 15.2 درصد جوانان نمونه در اوقات فراغت خود به عضویت و فعالیت در گروههای اجتماعی پرداختهاند.
حضور 30 درصدی جوانان در فعالیتهای ورزشی
ورزش، به عنوان پدیدهای اجتماعی و فرهنگی در سالهای اخیر در جامعه شناسی از اهمیت چشمگیری برخوردار بوده است زیرا یکی از جنبههای مهم ورزش، اجتماعی کردن و فرهنگپذیر کردن افراد است. یافتههای پژوهش نشان میدهد که 30.6 درصد جوانان در اوقات فراغت خود در یک سال قبل از بررسی، در یکی از فعالیتهای ورزشی یا آموزشهای وابسته به آن مشارکت داشتهاند. فعالیت ورزشی عمده جوانان در اوقات فراغت، فوتبال با سهم 41.2 درصد بوده است و پس از فوتبال، جوانان به ترتیب به ورزشهای همگانی (14.3 درصد) ، بدن سازی و پرورش اندام (13 درصد)، والیبال (8 درصد)، ورزشهای رزمی (6.4 درصد)، شنا (3.1 درصد)، کشتی (2.7 درصد)، بسکتبال (2.6 درصد)، کوهنوردی (2.4 درصد) ،بدمینتون (یک درصد) و سایر ورزشها (5.3 درصد) پرداختهاند.
همچنین 14 درصد جوانان در طول یک سال قبل از بررسی، حداقل یک بار به تماشای مسابقات ورزشی در محل برگزاری مسابقه (استادیوم، ورزشگاه، فضای سبز ، زمین بازی و ...) رفتهاند؛ از این رو ورزش بخشی از اوقات فراغت جوانان را شکل میدهد؛ اعم از اینکه در آن مشارکت فعال داشته یا فقط ناظر و تماشاچی بودهاند.
سهم 19 درصدی هنر در اوقات فراغت جوانان
یافتهها نشان میدهد که تنها 19.7درصد جوانان در اوقات فراغت خود، در یکی از فعالیتهای هنری یا آموزشهای وابسته به آن در یک سال قبل از بررسی مشارکت داشتهاند. علاوه بر این، توزیع نوع فعالیت هنری نشان میدهد که فعالیت هنری عمده جوانان، صنایع دستی بوده است به طوری که حدود 62 درصد جوانان دارای این رفتار فراغتی، در این زمینه فعالیت داشتهاند. همچنین نقاشی (12 درصد)، خوش نویسی (5.6 درصد)، موسیقی (4.9 درصد)، طراحی (1.5 درصد) و سایر فعالیتهای هنری (14.4 درصد) در زمره فعالیتهای هنری مورد توجه جوانان در گذران اوقات فراغتشان بوده است.
یافتههای این پژوهش در زمینه بازدید از اماکن و شرکت در برنامههای فرهنگی در اوقاعت فراغت نشان داد که 16.8 درصد جوانان در یک سال قبل از بررسی از موزهها و نمایشگاههای آثار هنری، تاریخی، صنعتی و یا نمایشگاههای کتاب بازدید کردهاند. همچنین 8.7 درصد جوانان در یک سال قبل از بررسی به تماشای تئاتر و نمایش رفتهاند و 5.9 درصد نیز به شنیدن موسیقی در کنسرتهای موسیقی پرداختهاند.
جایگاه اولویتدار اردو و مسافرت در رفتار فراغتی جوانان
بدون تردید، یکی از مهمترین فعالیتهای فرهنگی فراغتی که میتواند به شکل خانوادگی و معمولا در ایام معینی از سال صورت گیرد، مسافرت است. در این زمینه یافتههای پژوهش نشان میدهد 47.3 درصد جوانان در یک سال قبل از بررسی حداقل یک بار در اردوها و تورها شرکت داشتهاند یا به مسافرت رفتهاند. از بین این افراد 44.5 درصد یک بار، 23.5 درصد دو بار و 32 درصد سه بار و بیشتر به اردو و مسافرت رفتهاند.
سهم مهم دید و بازدید در تمایلات فراغتی جوانان
این پژوهش در ادامه به بررسی کلی رفتارهای فراغتی جوانان در یک ماه قبل از انجام تحقیق در قالب مقولههایی نظیر شرکت در مراسم و مناسک مذهبی، مهمانی و دیدار اقوام، رفتن به سینما ، بازی و سرگرمی، تفریح در پارک و گردش در طبیعت پرداخته است.
بررسی میزان حضور و مشارکت جوانان در این مقولههای فراغتی نشان داد: دید و بازدید، مراسم مذهبی، رفتن به پارک و طبیعت، بازی و سرگرمی و سینما بیشترین و کمترین سهم را در رفتارهای فراغتی جوانان داشتهاند.
نگاهی تحلیلی به رفتارهای فراغتی جوانان
یکی از ابعاد وجودی انسان، گرایش به امور مقدس است که او را به فعالیت دینی و مذهبی میکشاند. حول همین نوع فعالیت، شبکهای از روابط در جامعه پدید میآید که از آن می توان به اجتماع دینی یاد کرد.
در این زمینه یافتههای پژوهش نشان میدهد که 40.4 درصد جوانان بخشی از اوقات فراغت خود را به شرکت در مراسم مذهبی اختصاص دادهاند و به طور متوسط تقریبا چهار مرتبه در ماه در این مراسم شرکت داشتهاند.
صله ارحام از شیوههای عادی و کمخرج گذران اوقات فراغت
همچنین شاخص حضور جوانان در مراسم مهمانی، دیدار اقوام، دوستان و آشنایان نشان میدهد که 79.2 درصد جوانان مورد بررسی در یک ماه قبل از بررسی تحقیق حاضر، حداقل یک بار در مراسم مهمانی اقوام و دوستان، جشنهای عروسی، تولد، مراسم عزا و ... حضور داشتهاند. متوسط شرکت افراد در این مراسم 5.6 بار در ماه بوده است. از این رو میتوان گفت که دیدار اقوام و دوستان، در جریان زندگی خانوادگی قرار گرفتن و به جا آوردن صله ارحام از شیوههای عادی، متداول و کم خرج گذران اوقات فراغت در بین جوانان است.
بازی و سرگرمی، زمینهساز تقویت همکاری گروهی
بازی و سرگرمی، زمینهساز تقویت همکاری گروهی، زیربنای تشکیل گروههای اجتماعی و تبدیل «من» به «ما» است. عامل بازی همواره در فرایند فرهنگ فعال بوده و بسیاری از صورتهای زندگی اجتماعی را ایجاد کرده است.
در این تحقیق، بازی و سرگرمی به عنوان یک مقوله اجتماعی فرهنگی در بین جوانان مورد بررسی قرار گرفت که نتایج نشان داد: تنها 16.1 درصد جوانان در یک ماه قبل از بررسی تحقیق، به بازی و فعالیتهای سرگرمکننده مانند بازیهای کامپیوتری و ... در منزل یا مراکز تفریحی پرداختهاند.
تفریح در پارک و گردش در طبیعت
تفریح در پارک و گردش در طبیعت از جمله فعالیتهای فراغتی جوانان است. در این زمینه، حدود 21 درصد جوانان گفتهاند که برای گذران اوقات فراغت در یک ماه قبل از انجام این تحقیق، به تفریح و گردش در پارک و طبیعت پرداختهاند.
تلویزیون پرمصرفترین کالای فرهنگی در فراغت
رفتار فراغتی جوانان در یک هفته قبل از انجام این تحقیق و عمدتا در قالب مصرف کالاهای فرهنگی هم مورد بررسی قرار گرفته است.
مصرف کالاهای فرهنگی، مقولهای فراغتی است که عمدتا با توسعه صنعت فرهنگ مرتبط است.
پژوهش حاضر به دنبال پاسخ به این پرسش بوده که چه نسبت از جوانان و با چه نسبت از زمان در اوقات فراغت خود به مصرف کالاهای فرهنگی پرداختهاند؟
نتایج بررسی در این بخش نشان میدهد که سهولت دسترسی به رسانه تلویزیون، برد و گستردگی آن، کمبود سایر امکانات فراغتی یا هزینه بر بودن آنها موجب شده است که در میان کالاهای فرهنگی، تلویزیون پرمصرفترین رسانه در بین جوانان باشد. به طوری که هر جوان به طور متوسط، در هر هفته 18 ساعت از اوقات فراغت خود را به تماشای تلویزیونی اختصاص میدهد؛ به عبارتی در صورت امید به زندگی 70 سال و تداوم این میزان تماشا، از عمر 70 ساله افراد، تقریبا 7.5 سال صرف تماشای تلویزیون میشود.
پس از تلویزیون، در مرتبههای بعدی استفاده از ویدئو، سی دی و ضبط صوت به مدت سه ساعت و 43 دقیقه، مطالعه کتاب به مدت یک ساعت و 45 دقیقه، مطالعه روزنامه و مجلات به مدت یک ساعت و نیم، گوش دادن به رادیو به مدت یک ساعت و 27 دقیقه در هفته قرار دارد.
میزان مصرف تماشای تلویزیون
طبق این تحقیق، در میان کالاهای فرهنگی، تلویزیون پرطرفدارترین رسانه بوده است؛ به طوری که 92.8 درصد جوانان مورد بررسی اظهار کردهاند که از بینندگان برنامههای تلویزینی در یک هفته قبل از انجام تحقیق بودهاند و حتی اکثر آنها (85 درصد) بیش از هفت ساعت در یک هفته قبل از انجام پژوهش، به تماشای تلویزیون پرداختهاند. یعنی به طور متوسط هر جوان روزانه دو ساعت و 34 دقیقه از اوقات فراغت خود را به تماشای تلویزیون اختصاص میدهد.
پژوهش فوق تاکید میکند که تنوع برنامههای تلویزیونی از یک سو و دسترسی آسان و ارزان به آن نسبت به سایر کالاهای فراغتی از سوی دیگر بر اهمیت این رسانه در گذران اوقات فراغت جوانان افزوده است.
سهم رادیو در پر کردن اوقات فراغت جوانان
یافتههای این تحقیق نشان میدهد که 75.3درصد جوانان در یک هفته قبل از انجام تحقیق، اصلا از رادیو استفاه نکردهاند. 12.4 درصد کمتر از سه ساعت و نیم، 7.1 درصد، سه ساعت و نیم تا هفت ساعت و 5.2 درصد بیش از هفت ساعت در هفته از مخاطبان رادیو بودهاند. یعنی به طور متوسط هر جوان روزانه 12 دقیقه از اوقات فراغت خود را به گوش دادن به رادیو اختصاص میدهد.
سهم ضبط صوت، سی.دی و ویدئو در اوقات فراغت روزانه
یافتههای پژوهش نشان میدهد که 51.8 درصد جوانان در یک هفته قبل از بررسی از ضبط صوت، سی.دی و ویدئو اصلا استفاده نکردهاند. 17.9 درصد کمتر از سه ساعت، 14.2 درصد سه ساعت و نیم تا هفت ساعت و 16 درصد بیش از هفت ساعت در هفته در اوقات فراغتشان از این کالاهای فرهنگی استفاده کردهاند. به طور متوسط، هر جوان روزانه 32 دقیقه از اوقات فراغت خود را به استفاده از ضبط صوت، سی.دی و ویدئو اختصاص میدهد.
غربت کتاب در بین جوانان ایرانی
این پژوهش با اشاره به اینکه مطالعه کتاب به عنوان یکی از مهمترین و موثرترین کالاهای فرهنگی محسوب میشود نشان میدهد که 66.5 درصد جوانان با سواد در این تحقیق، در یک هفته قبل از بررسی، هیچگونه مطالعه آزاد کتاب نداشتهاند. 18.7 درصد کمتر از سه ساعت و نیم، 9 درصد حدود سه و نیم تا هفت ساعت و 5.8 درصد بیش از هفت ساعت در هفته قبل از بررسی به مطالعه آزاد کتاب پرداختهاند. بهطور متوسط جوانان با سواد مورد بررسی روزانه 15 دقیقه از اوقات فراغت خود را به مطالعه آزاد کتاب اختصاص میدهند.
سهم 13 دقیقهای مجلات و روزنامهها در اوقات فراغت جوانان
در میان رسانههای نوشتاری، مجلات که تنوع زیادی از نظر موضوع، دوره انتشار، مخاطبان و ... دارند از اهمیت ویژهای برخوردارند. یافتهها در این زمینه نشان میدهد که حدود 59.8 درصد جوانان با سواد در یک هفته قبل از انجام تحقیق، هیچ مجلهای مطالعه نکردهاند، 27.6 درصد کمتر از سه و نیم ساعت، 9.6 درصد، سه و نیم تا هفت ساعت و 3.1 درصد بیش از هفت ساعت در هفته قبل از تحقیق به مطالعه آزاد روزنامه و مجله پرداختهاند؛ به طور متوسط هر جوان با سواد روزانه 13 دقیقه از اوقات فراغت خود را به مطالعه آزاد روزنامه و مجله اختصاص میدهد.
نابرابری اجتماعی در الگوها و رفتارهای فراغتی جوانان
این پژوهش در ادامه به بررسی ابعاد و اشکال مختلف نابرابری اجتماعی در الگوها و رفتارهای فراغتی جوانان در قالب نابرابریهای جنسیتی، طبقاتی، فضایی و قومی پرداخته است.
یافتههای مطالعه حاضر بیانگر وجود نابرابری جنسیتی در الگوها و رفتارهای فراغتی جوانان در کشور است. این نابرابریها و تفاوتها در برخی از مقولههای فراغتی، محسوستر است. در حوزههای فراغتی که عمدتا محدود به فضای درون خانه هستند نظیر فعالیتهای هنری، تماشای تلویزیون و مطالعه آزاد کتاب، حضور و مشارکت زنان بیشتر از مردان بوده است. در مقابل، رفتار فراغتی مردان در حوزههای فراغتی که عمدتا مستلزم حضور در فضای عمومی جامعه و خروج از خانه است، نظیر فعالیتهای ورزشی، عضویت و فعالیت در گروههای اجتماعی، انجام بازی و سرگرمی، گردش در پارک و طبیعت، رفتن به سینما، شرکت در کنسرت موسیقی، مطالعه روزنامه و مجله، استفاده از ویدئو و ضبط صوت بیشتر از زنان بوده است.
محسوسترین نابرابریهای زنان و مردان در کدام فرصت فراغتی است؟
محسوسترین تفاوت و نابرابری جنسیتی رفتار فراغتی مردان و زنان جوان در فعالیتهای هنری و ورزشی دیده میشود. به طوری که زنان 4.5 برابر بیشتر از مردان به انجام فعالیتهای هنری به ویژه صنایع دستی در اوقات فراغت خود میپردازند و در مقابل سه برابر کمتر از مردان در انجام فعالیتهای ورزشی،گذران اوقات فراغت دارند. بنابراین مردان جوان بیشتر از زنان جوان در ورزشها و بازیهای اجتماعی رقابتی مانند فوتبال و ورزشهای رزمی شرکت میکنند، در صورتی که زنان در اوقات فراغت خود بیشتر در فعالیتهای خانگی سنتی و صنایع دستی درگیر میشوند.
وجود برخی محدودیت برای حضور زنان در فضاهای باز ورزشی، کمبود امکانات ورزشی برای بانوان و جامعهپذیری نقشهای جنسیتی مرتبط با ورزش از دلایل حضور کمرنگ زنان در عرصههای ورزشی است. از این رو براساس یافتههای تحقیق حاضر میتوان گفت که
ورزش، فعالیتی بیشتر مردانه و هنر، فعالیتی بیشتر زنانه محسوب میشود.
تفاوت بارز جوانان طبقات مختلف اجتماعی در اوقات فراغت
این پژوهش که توسط رسول صادقی و همکاران انجام شده، در ادامه به بررسی رفتار فراغتی جوانان با توجه به طبقه آنها در جامعه پرداخته و در همین زمینه به مطالعات دیگر انجام شده، اشاره میکند که حاکیست افراد دارای درآمد و طبقه بالاتر، سطح مشارکت بالاتری را در فعالیتهای فراغتی نسبت به افراد دارای درآمد و طبقه پایین دارند.
یافتهها و نتایج این تحقیق هم ماهیت متمایز و متفاوت الگوها و رفتارهای فراغتی جوانان را بر حسب پایگاه طبقاتی افراد نشان میدهد.
در تمام مقولههای فراغتی، به غیر از عضویت و فعالیت در گروههای اجتماعی، تفاوتهای معنی دار آماری در میان سطوح پایگاه طبقاتی افراد وجود دارد. بطوریکه جوانان متعلق به طبقه اجتماعی بالا نسبت به طبقات اجتماعی متوسط و به ویژه طبقه پایین در اوقات فراغت خود بیشتر به فعالیتهای ورزشی و هنری، بازدید از اماکن و برنامههای فرهنگی، مراسم مهمانی، بازی و سرگرمی، رفتن به پارک و گردش در طبیعت، مطالعه آزاد کتاب، مجله و روزنامه، استفاده از ویدئو و ضبط صوت میپردازند. در مقابل، جوانان منتسب به طبقه بالا کمتر از سایر طبقات به شرکت در مراسم و مناسک مذهبیٍ، تماشای تلویزیون و گوش دادن به رادیو میپردازند.
بدین ترتیب، عضویت و مشارکت در فعالیتهای فراغتی ارتباط معنیداری با پایگاه اقتصادی اجتماعی افراد دارد و نابرابری طبقاتی در رفتارها و فعالیتهای فراغتی جوانان، به ویژه فعالیتهای فراغتی هزینهبر، نمود عینی پیدا میکند؛ بنابراین میتوان گفت که طبقات مختلف جامعه هم دسترسی متفاوتی به منابع و فعالیتهای فراغتی دارند و هم الگوها و سبکهای فراغتی متفاوتی را دنبال میکنند.
نابرابری فضایی حاکم در فراغت جوانان شهر و روستا
یافتههای تحقیق حاضر بیانگر ماهیت متمایز و متفاوت رفتارها و الگوهای فراغتی جوانان شهری و روستایی در ایران است. به طوری که رفتار فراغتی جوانان شهری و روستایی به غیر از تماشای برنامه های تلویزیونی در سایر حوزههای فراغتی تفاوت معناداری داشته است.
جوانان روستایی در اوقات فراغت خود تنها در گوش دادن به رادیو نسبت به جوانان شهری پیشقدم بودهاند و در سایر رفتارهای فراغتی از جوانان شهری عقبترند. جوانان شهری در اوقات فراغت خود حدود چهار برابر بیشتر از جوانان روستایی به بازدید از کانونها و برنامههای فرهنگی پرداختهاند(اصولا چنین مراکزی در نقاط روستایی وجود ندارد) همچنین جوانان شهری بیش از دو برابر جوانان روستایی در اوقات فراغت خود به ورزش و تماشای مسابقات ورزشی، بازی و سرگرمی، گردش در طبیعت و پارک به قصد تفریح، مطالعه آزاد کتاب، مجله و روزنامه میپردازند.
از این رو، یافتههای تحقیق بیانگر نابرابری فضایی در اکثر الگوها و فعالیتهای فراغتی جوانان شهری و روستایی است و این تفاوتها و نابرابریها به ویژه در زمینههایی که نیازمند وجود کانونها، منابع و امکانات فراغتی است، بسیار محسوستر است.
تفاوت الگوهای فراغتی جوانان قومیتهای مختلف کشور
این پژوهش تاکید میکند که مطالعه نژاد و قومیت یک حوزه مهم در تحقیقات اوقات فراغت است؛ زیرا درک تفاوتهای فرهنگی در رفتار فراغتی و معنای آن یک نیاز ضروری تحقیقاتی است.
در این زمینه، یافتههای تحقیق حاضر بیانگر وجود نوسانات قومی محسوس در الگوها و رفتارهای فراغتی جوانان است.
جوانان متعلق به گروه قومی زبانی فارس بیشتر از سایر گروههای قومی، در اوقات فراغت خود به شرکت در برنامهها و بازدید از اماکن فرهنگی نظیر تماشای تئاتر، شرکت در کنسرت موسیقی، بازدید از موزهها و مطالعه آزاد کتاب میپردازند. همچنین جوانان ترک بیشتر از سایر گروههای قومی در اوقات فراغتشان در کنسرتهای موسیقی شرکت داشتهاند.
یافتههای تحقیق نشان میدهد: جوانان لر بیشتر از سایر گروههای قومی، در اوقات فراغت خود به فعالیت و عضویت در گروههای اجتماعی و گوش دادن به رادیو میپردازند. در همین حال، جوانان کرد بیشتر از سایر گروههای قومی در اوقات فراغت خود به مسافرت و شرکت در اردوها پرداخته و همچنین از ویدئو، سی.دی و ضبط صوت استفاده کردهاند.
جوانان عرب هم بیشتر از سایر گروههای قومی در اوقات فراغت خود به مطالعه مجله و روزنامه، رفتن به پارک، سینما و مراسم مهمانی پرداختهاند. در این بین، جوانان مازندرانی بیشتر از سایر گروههای قومی در اوقات فراغت خود به شرکت در مراسم و مناسک مذهبی، انجام فعالیتهای ورزشی و تماشای تلویزیون پرداختهاند. جوانان گروه قومی گیلکی نیز بیشتر از سایر گروههای قومی در اوقات فراغتشان به بازی و سرگرمی پرداختهاند. جوانان گروه قومی ترکمن بیشتر از سایر گروههای قوم در اوقات فراغت خود به انجام فعالیتهای هنری و تماشای مسابقات ورزشی در محل برگزاری مسابقه پرداختهاند.
کمدرآمدها بسیار کمتر برای تفریح خود هزینه میکنند
این پژوهش تاکید میکند علاوه بر نابرابری جنسیتی، نابرابری فضایی (تفاوتهای روستا - شهری) در اکثر الگوها و فعالیتهای فراغتی جوانان مشاهده شده است. این تفاوتها و نابرابریها به ویژه در زمینههایی که نیازمند وجود کانونها و امکانات فراغتی است بسیار محسوستر است.
همچنین نتایج مطالعه نشان میدهد که اوقات فراغت مبنایی طبقاتی دارد و تفکیک و قشربندی طبقاتی در عرصه اوقات فراغت، همچون عرصههای دیگر، میتواند عامل تفاوتی و نایکسانگر باشد. بین افراد طبقات پایین و بالا در مورد استفاده از فراغت به ویژه در زمینههایی چون تفریح و سرگرمی، ذائقه فرهنگی و روابط اجتماعی، تفاوتهایی وجود دارد و افراد قشر کمدرآمد بسیار کمتر از سایر طبقات برای تفریح خود هزینه میکنند. بنابراین، به تناسب اینکه جوانان به کدام قشر و طبقه تعلق دارند، دارای امکانات متفاوتی برای اوقات فراغتاند. البته در این زمینه روحیه و روانشناسی طبقاتی و قشری و جامعه پذیری متفاوت آن ها نیز میتواند الگوی فراغتی جوانان را تحت تاثیر قرار دهد.
انتهای پیام