مطالعه تطبيقي در کاربرد دو اصطلاح «تزيينات معماري» و «ديوارنگاري » در منابع هنر اسلامي

mpb

مدیر تالار مهندسی معماری
مدیر تالار
نویسندگان:
سيدمحسن علوي نژاد
دانشجوي دکتري پژوهش هنر دانشکده هنر دانشگاه شاهد، شهر تهران، استان تهران
دكتر احمدنادعليان
استاديار و هيأت علمي دانشگاه شاهد، شهر تهران، استان تهران
دكتراصغركفشچيان مقدم
استاديار و هيأت علمي دانشکده پرديس هنرهاي زيبا دانشگاه تهران، استان تهران، شهرتهران
دكترعلي اصغرشيرازي
استاديار و عضوهيأت علمي دانشگاه شاهد، شهرتهران،استان تهران


چکیده:
بررسي مفهوم «تزيينات معماري» و نيز «ديوارنگاري» نشان مي دهد در چگونگي کاربرد اين دو اصطلاح، به ويژه در منابع هنر اسلامي کاستي هايي وارد است که گاه مفهوم هنر را در مصاديق اين گونه آثار به چالش مي کشد. اين پژوهش در يک روش استدلالي مبتني بر ريشه يابي لغوي و تطبيق مفاهيم و تحليل مصاديق آشکار مي سازد بيشتر آثاري که در منابع هنر اسلامي در قالب «تزيينات معماري» معرفي شده، به واقع خود، ديوارنگاره هايي به شمار مي روند که «تزييني بودن» تنها بخشي از اهداف آنها است. در اين منابع، اصطلاح «تزيينات معماري» اغلب به جاي «ديوارنگاري» به کار برده شده و «هنر ديوارنگاري» علاوه بر شيوه هاي متنوعي که دارد، به روش هاي خاصي محدود شده است. به اين ترتيب بي توجه به وجوه بصري و نمايشي هنر ديوارنگاري در اين گونه آثار، ارزش هاي متعالي آن را در سطح ارزش «هنر تزييني» معرفي کرده است. در اين صورت نه تنها جايگاه هنر ديوارنگاري گذشته ايران به درستي ديده نشده، بلکه معرفي فرهنگ تصويري ايران را در اين باره و در عرصه هنرهاي تجسمي و معماري (به ويژه هنر ايران و جهان) با کاستي مواجه ساخته است. به همين منظور توجه به عوامل زير مسير تازه ايي را در مفهوم و کاربرد اين گونه اصطلاحات ارائه مي دهد: الف- تعاريف و ويژگي هايي که از مفهوم «ديوارنگاري» و «تزيينات» متصور است. ب- ارزش جايگاه آثار تزييني در حوزه هنرهاي تجسمي. ج- تطبيق ويژگي هايي که هنر ديوارنگاري نسبت به تزيينات دارد. با توجه به آن چه گفته شد مي توان نتيجه گرفت: 1- براي معرفي عمل آرايه هاي ديواري، اصطلاح «ديوارنگاري» نسبت به «تزيينات معماري» تخصصي تر است و جامعيت بيشتر دارد. 2- مفهوم تزيينات در معماري، شامل مصاديق گوناگوني است که فقط بخشي از آن به آرايه هاي ديواري بر مي گردد. 3- اثر «تزييني» ويژگي هايي دارد که تنها در برخي از اين آرايه ها ديده مي شود. 4- اغلب آرايه هايي که با شيوه هاي متنوع، سطوح بناها را پوشش داده اند، در واقع مصداق بارز هنر ديوارنگاري هستند.

دریافت فایل:مشاهده پیوست 11000113891501.pdf

منبع:فصلنامه علمی -پژوهشی نگره- شماره15-تابستان 1389
 
آخرین ویرایش:
بالا