دستاوردي ديگر از پروژه هاي كليدي نفت پارس

P O U R I A

مدیر مهندسی شیمی مدیر تالار گفتگوی آزاد
مدیر تالار


به گزارش واحد مهندسي فرآيند پالايشگاه نفت پارس، فعاليت هاي طراحي پروژه توسط شركت هاي دريا پالا و Zenon كانادا از تاريخ84/9/1 شروع شد و طولاني شدن زمان خريد تجهيزات موجب به تعويق افتادن زمان راه اندازي پروژه شد، با اين وجود كارهاي اجرايي ساختماني توسط پيمانكاران داخلي و كار نصب تجهيزات توسط تيم پالايشگاه تا تاريخ87/7/1 به پايان رسيد. قرار بود راه اندازي بخش بيولوژيك با ارسال برنامه نرم افزار كنترل و مدارك فني مربوطه توسط تيم اعزامي شركت Zenon در تاريخ87/7/1 انجام شود ولي آن شركت به بهانه تحريم آمريكا از ادامه همكاري خودداري كرد.
به اين ترتيب كار تهيه نرم افزار و تعيين تنظيم هاي پروسسي توسط تيم فني در داخل كشور با جديت پيگيري و پروژه با موفقيت در تاريخ88/4/14 راه اندازي شده است.
راه اندازي بخش آبگيري لجن پالايشگاه، توسط شركت آلماني Huber قبلاً و در نيمه اول آبان ماه87 به اجرا درآمده بود.



پيشينه تصفيه پساب پالايشگاه
پالايشگاه نفت پارس در22 كيلومتري غرب شهر تهران در حاشيه بزرگراه مخصوص تهران كرج قرار دارد. اين پالايشگاه در سال1337 به منظور توليد و تهيه انواع روغن هاي موتور، روغن صنعتي، گريس و پارافين ساخته شده است.
پالايشگاه نفت پارس مجموعه اي از فرآيندهاي فيزيكي و شيميايي را به منظور توليد محصولات روغن، ضديخ، گريس و مايع ترمز بكار مي گيرد.
تا پيش از طراحي و اجراي پروژه پيشرفته جمع آوري و تصفيه پساب پالايشگاه، واحد تصفيه پساب شامل دو حوضچه روغن گيري ثقلي (API)، دو مخزن متعادل ساز و يك سيستم شناورسازي با هواي محلول (DAF) بود.
در اين روش، در حوضچه هاي API روغن موجود در پساب از روي سطح و مواد معلق موجود در پساب به صورت لجن از كف مخزن جمع آوري شده و از خروجي واحدهاي API به مخزن متعادل ساز وارد و از آنجا به واحد DAF فرستاده مي شود. در واحد DAF به كمك تزريق هوا و افزايش مواد پلي الكتروليت، روغن هاي محلول در پساب به صورت لجن كفي جدا مي شود.
از سويي تا قبل از اجراي پروژه براي تصفيه پساب هاي بهداشتي پالايشگاه، سيستم خاص پيش بيني نشده بود و اين قبيل پساب ها از طريق چاه جذبي دفع مي شد.
در طراحي اخير سيستم تكميلي تصفيه پساب براي پالايشگاه، شبكه جمع آوري فاضلاب بهداشتي در نظر گرفته شده است، همچنين ضمن بهينه سازي سيستم موجود، حذف روغن از يك سيستم پيشرفته به نام (membrane bioreactor) MBR جهت تصفيه تكميلي استفاده شده است. با اجرا و راه اندازي اين سيستم، پساب تصفيه شده پالايشگاه از كيفيتي بسيار فراتر از استاندارد سازمان حفاظت از محيط زيست ايران برخوردار شده است.
ضمناً طي فاز دوم پروژه تصفيه پساب پالايشگاه كه در دست بررسي است از آب تصفيه شده براي استفاده مجدد در پالايشگاه استفاده خواهد شد.



عناصر سيستم تصفيه پساب پيشرفته
سيستم جامع تصفيه پساب پالايشگاه شامل موارد زير است:
- طراحي شبكه جداگانه براي جمع آوري فاضلاب بهداشتي پالايشگاه (شبكه جمع آوري فاضلاب صنعتي قبلاً موجود بوده است)
- مديريت و ساماندهي روان آبهاي سطحي در محوطه پالايشگاه
- طراحي مخزن سيلابگير (Surge Basin) براي روان آبهاي سطحي شديد و نگهدار پسابهاي off spec
- بهينه سازي سيستم آشغالگيري در ورودي تصفيه خانه
- طراحي مخزن متعادل ساز كمي و كيفي فاضلاب صنعتي
- طراحي ايستگاه پمپاژ و متعادل ساز كمي و كيفي جريان فاضلاب بهداشتي پالايشگاه
- تعبيه واحد آشغالگير بسيار ريز در انتهاي سيستم تصفيه فيزيكي- شيميايي
- بهره گيري از سيستم بيولوژيكي MBR در قسمت انتهايي تصفيه خانه جهت تصفيه نهايي پساب
- طراحي سيستم جامع تغليط، هضم و آبگيري لجن بهداشتي و صنعتي



فرآيند تصفيه تكميلي
جريان ورودي به واحد تصفيه تكميلي (سيستم MBR) شامل فاضلاب بهداشتي خروجي از مخزن متعادل ساز بهداشتي و پساب صنعتي خروجي از DAF است. اين جريان پس از عبور از يك صافي كه قابليت جداسازي ذرات تا يك ميليمتر را دارد وارد ايستگاه پمپاژ شده و از آنجا به راكتورهاي بيولوژيكي فرستاده مي شود. در اين قسمت2 راكتور بيولوژيكي A و B وجود دارد كه مي توانند بطور مستقل و بدون وابستگي به هم با ظرفيت هر كدام 40m3/hr كار كنند. بيوراكتورها جريان فاضلاب خام را بعد از آشغالگيري دريافت و با لجن برگشتي از غشاها به طريق هوادهي عمقي مخلوط
مي كنند. در ادامه پمپ هاي فرآيندي، جريان را به واحد غشاهاي Ultra Filtration مي برند كه در آن جداسازي مايع مخلوط و آب تصفيه شده صورت مي گيرد.
از آنجايي كه در تانك تصفيه بيولوژيكي رشد ميكروبي به صورت مداوم جريان دارد مقاديري لجن توليد مي شود كه اين لجن ها در تانك هاي غشايي از آب تصفيه شده جدا مي شود. براي بهينه كردن عملكرد راكتورهاي بيولوژيكي مقداري از اين لجن به تانكها برگردانده مي شود و لجن اضافي از كانال گردش لجن گرفته مي شود و توسط كانال به تانك مخصوص لجن
مي رود و آب تصفيه شده از تانك هاي غشايي به مخزن آب تصفيه شده پمپ مي شود.
لجن بيولوژيك خروجي از سيستم MBR ابتدا وارد يك تغليظ كننده ثقلي مي شود كه عمل تغليط را روي لجن انجام مي دهد. لجن خروجي از تغليظ كننده توسط پمپ به هاضم هوازي مي رود كه در اين مخزن هواده هاي عمقي تعبيه شده است براي هضم لجن زماني حدود15 روز در نظر گرفته شده است. لجن توليد شده از اين روش بدون بو و بدون خواص مضر خواهد بود.
لجن خروجي از هاضم توسط پمپ به سيستم آبگيري لجن وارد مي شود كه عمل آبگيري و خشك كردن لجن را انجام مي دهد. به اين جريان قبل از ورود به سيستم آبگيري، پلي الكتروليت كاتيوني تزريق مي شود كه به عمل لخته شدن كمك مي كند. لجن آبگيري شده داراي20 تا30 درصد مواد جامد است كه از نظر ظاهري خشك بوده و قابل استفاده براي مصارف كشاورزي است.
لجن حاصل از مخازن API و DAF كه روغني است وارد سيستم آبگيري مجزا شده كه سپس دفع مي شود.
 

P O U R I A

مدیر مهندسی شیمی مدیر تالار گفتگوی آزاد
مدیر تالار
مشخصات فني طراحي ممبرانها
مشخصات پساب ورودي به ممبرانها و كيفيت آب تصفيه شده خروجي از ممبرانها مطابق جدول زير است.


مشخصات فني طراحي پساب ورودي به ممبرانها
كيفيت آب تصفيه شده خروجي از ممبرانها


تكنولوژي فيلتراسيون MBR
در جدول زير شرح و مقايسه براي بررسي تكنولوژي فيلتراسيون MBR آورده شده است كه در آن سيستم هاي Microfilter، Ultrafilter، Nanofilter و Reverse Osmosis مقايسه شده اند.

مقايسه انواع غشاها

در اين پروژه از غشاء فراصافي Ultrafilter استفاده شده است كه در شكل(5-1) نحوه عملكرد اين غشاء نشان داده شده است.



شكل(5-1) نحوه عملكرد UF membrane

نحوه عملكرد اين غشاها بدين صورت است كه جريان وارد قسمت خارجي آنها مي شود و در اثر عبور جريان از روي غشاها، مايع فيلتر شده و ناخالصي ها روي سطح فيلتر باقي مي مانند و سپس با سيستم شستشوي معكوس اين غشاها تميز مي شوند. در شكل(5-2) نحوه فيلتر كردن و شستشوي معكوس نشان داده شده است.


شكل(5-2) شماتيك عملكرد غشاء: (A) فيلتر كردن (B) شستشوي معكوس
اين غشاها بطور معمول بصورت كاست كنار هم در يك تانك قرار مي گيرند. در شكل(5-3) نحوه ورود و خروج جريان به مخزن غشاء نشان داده شده است.


شكل(5-3) نحوه ورود و خروج جريان به مخزن غشاء
 
بالا