موسسه اطلاعات علمی (Institute for Scientific Information):
بانک اطلاعات ISI مرکزی برای فهرست نمودن و پوشش دادن جامع مهمترين مجلات علمی منتشره در دنيا به منظور تبادل اطلاعات ميان پژوهشگران مختلف می باشد. شمار مجلات ISI ثابت نيست. يک مجله ممکن است در يک زمان٬ از مجلات ISI محسوب شود٬ اما به دليل کاهش بار علمي٬ بعداً از ليست مجلات ISI کنار گذاشته شود. در حال حاضر بيش از ۱۶۰۰۰ مجله٬ در ليست ISI قرار دارند. هر ساله ۲۰۰۰ مجله جديد مورد ارزيابی قرار می گيرد و حدود ده درصد آنها به ليست ISI اضافه می شوند.
هر مجله علمی قبل از انتخاب شدن و فهرست شدن در ISIيکسری مراحل ارزيابی را پشت سر می گذارد. ازجمله عوامل مورد ارزيابی و رعايت استانداردهای بانک اطلاعاتی ISI ، کميته علمی منتخب مجله، تنوع بين المللی مقالات چاپ شده در آن، نشر به موقع مجله و جايگاه نشرآن می باشد. لازم به ذکر است که هيچ يک از اين عوامل به تنهايی مورد بررسی و ارزيابی قرار نمی گيرد بلکه با بررسی مجموع عوامل يک امتياز کلی داده خواهد شد. از جمله مواردی که در ارزيابی مجله مورد توجه قرار دارد اين است که عنوان مقالات، چکيده و کلمات کليدی بايد به زبان انگليسی باشد همچنين توصيه می شود که منابع نيز به زبان انگليسی نوشته شوند. اگر چه اطلاعات علمی مهم به تمامی زبانها به چاپ می رسد اما موارد ذکر شده بايد به زبان انگليسی باشد تا تحت داوری و ارزيابی ISI قرار گيرد زيرا ارزيابی کنندگان مجلات علمی در ISI نمی توانند عناوين و منابع بکاررفته در مقالات را به زبان انگليسی ترجمه کنند. داوری علمی و تخصصی مقالات چاپ شده در مجله توسط داوران نام آشنای علمی از جمله عمده ترين موارد مورد توجه ارزيابی کنندگان می باشد که گويای اعتبار و غنای علمی مجله است.
ارجاع به خود يا self citation چيست؟
اگر منابع ذکر شده در مقاله٬ پژوهش نويسندگان خود مقاله باشد٬ اين کار از ارزش مقاله می کاهد زيرا جنبه بين المللی بودن آن را ضعيف می کند. درجه ارجاع به خود مجلات ISI معمولا کمتر از ۲۰٪ است.
ضريب تاثير يا درجه تاثير يا Impact factor چيست؟
اين عامل همه ساله توسط ISI برمبنای ارجاعات به هر يک از مجلات علمی آن محاسبه می شود و نتيجه در گزارشات ارجاع مجله يا Journal Citation Reports يا به اختصار JCR ٬ منتشر می شود. اين ضريب٬ نه برای مقاله يا نويسنده٬ بلکه برای مجله محاسبه می شود. محاسبه برمبنای يک دوره سه ساله صورت می گيرد. فرضا اگر در سال ۸۴ جمعا ۴۰ ارجاع به يک مجله صورت گرفته باشد و در آن مجله در سال ۸۲ تعداد ۲۶ مقاله و در سال ۸۳ تعداد ۲۴ مقاله چاپ شده باشد٬ ضريب ارجاع آن مجله٬ از تقسيم ۴۰ بر ۵۰ به دست می آيد که ۸/۰ است. يعنی به طور متوسط٬ هر مقاله آن نشريه ۸/۰ مرتبه مورد استناد مقالات ديگر قرار گرفته است.ISI بودن يک مجله را چگونه تعيين کنيم؟
بهترين راه٬ مراجعه به سايت هايی نظير تامسون است. زيرا همچنان که گفته شد٬ هم تعداد مجلات زياد است و هم ISI محسوب شدن يک مجله ممکن است هميشگی نباشد.هر نشريه با هر امتياز علمی در کشور چاپ شود اگر ضريب تأثيرش صفر باشد، در اين پايگاه قرار نمی گيرد. متأسفانه، در حال حاضر تمامی نشريات ايرانی دارای ضريب تأثير صفر بوده و جايی در اين پايگاه ندارند.ISC چيست؟
ISC يا همان پايگاه استنادی علوم جديد و تکنولوژی که همانند ISI دارای مقالات دانشمندان است که خوشبختانه در ايران نيز چنين پايگاهی تاسيس شده است وهم اکنون به فعاليت می پردازد.
معيار اصلی ورود مجلات به نمايه های سه گانه ISI چيست؟
بر اساس قانون تجمع گارفيلد متون هسته برای تمامی رشته های علمی بيش از 1000 مجله نيست. همچنين مطالعه ای از سوی گارفيلد بر روی پايگاه اطلاعاتی اِس.سی.آی (Science Citation Index) نشان داده است که 75% ارجاعات در کمتر از 1000 عنوان مجله شناسايی شدند.حال اگر لازم نباشد که يک نمايه استنادی چند رشته ای جامع بيشتر از چندهزار مجله را پوشش دهد، اين مجلات را چگونه بايد برگزيد؟
هر چند برخی شائبه تاثير پذيری اين امر از سياست و ... را مطرح می کنند ولی نظر ISI Thomson چيز ديگری است. يعنی هزينه- کارآيی. گارفيلد خود می گويد: چون مساله پوشش، وجهی عملا اقتصادی دارد، معيار برای آنچه انتخاب می شود، هزينه-کارايی است. هدف هزينه – کارآمدی يک نمايه به حداقل رسانيدن هزينه در ازای شناسايی يک مدرک مفيد و به حداکثر رسانيدن احتمال دستيابی به يک مدرک مفيد منتشره است. يک نمايه هزينه- کارآمد بايد پوشش دهی خود را تا حد امکان محدود به آن مدارکی نمايد که ممکن است افراد مفيدشان بدانند. به زبان ساده ISI Thomson مجلاتی را نمايه می کند که احتمال استناد به آنها بيشتر باشد.ولی چه شاخصی می تواند صلاحيت ورود ديگر مجلات به جمع مجلات منبع ISI Thomson را تاييد کند. جواب بسيار ساده است: فراوانی استناد به مجلات در منابعی که پيشتر در اين نمايه وارد شده اند.اگر دانشگاهها می خواهند مجلات خود را در نمايه های سه گانه ISI Thomson وارد کنند، علاوه بر رعايت ضوابط عمومی مانند وضعيت نشر، کيفيت مقالات، ترکيب سردبيری و تحريريه و ... بايد در جستجوی راهکارهايی باشند که به مجلات آنها از سوی مجلات منبع ISI Thomson، استناد شود. شايد يکی از راهها تشويق محققان دانشگاه در استناد به مدارک مجلات داخلی، در مقالات ارسالی به مجلات تحت پوشش نمايه های سه گانه ISI Thomson باشد.
ارزیابی مجله ISI
از جمله عوامل مورد ارزيابی و رعايت استانداردهای بانک اطلاعاتيISI، کميته علمی منتخب مجله، تنوع بين المللی مقاله های چاپ شده درآن، نشر به موقع مجله و جايگاه نشر آن می باشد.
اين گزارش حاوی اطلاعات ارزشمندی پيرامون مجله ها و رتبه بندی آنها می باشد.
فاکتور تأثير (Impact Factor)، برای نخستين بار در سال 1995 و توسط بنيانگذار ISI گارفيلد Garfield مطرح شد و به سرعت به صورت دستورالعملی جهت گزينش بهترين مجله ها به کار رفت. حقيقت اين است که اين فاکتور ابزار کاملی برای اندازه گيری کيفيت مقاله ها نمی باشد، بلکه چون روش بهتری وجود ندارد و در حال حاضر نسبت به ديگر معيارها برای ارزيابی علمی از مزايايی برخوردار است، لذا عموماً مورد استفاده قرار می گيرد.JCR بيش از 7500 مجله معتبر را در حدود 200 حوزه موضوعی از سال 1997 به بعد در بر می گيرد و با استفاده از آن می توان مجله ها را در حوزه های تخصصی، طبقه بندی و شاخص های رتبه بندی آنها را بررسی کرد. JCR در دو نسخه موجود است، نسخه علمی آن در بر گيرنده بيش از 5900 ژورنال علمی و نسخه علوم اجتماعی مشتمل بر 1700 ژورنال است. JCR از طريق Web of knowledge به شرط پرداخت وجه اشتراک قابل بررسی است.
ضريب تاثير (IF) چيست؟
فاکتور تاثير به صورت ميانگين، تعداد ارجاعات به يک مورد قابل استناد (نظير مقاله پژوهشی، مقاله مروری، نامه، ياد داشت، چکيده و..) در يک مجله علمی در طول زمانی معين تعريف شده است. فاکتور تأثير، تعداد ارجاعات به مقاله های منتظر شده در دو سال قبل مجله تقسيم بر تعداد مقاله های منتشر شده در دو سال مذکور است.
در مواردی فاکتور تأثير مجله بطور ميانگين (که معدل فاکتور تأثير طول دوران فهرست شدن آن مجله در ISI می باشد)، نيز مورد استفاده قرار می گيرد.
اين شاخص مهمترين و در عين حال کاربردی ترين شاخص ارزيابی مجله ها از نظر ISI است. اين عامل همه ساله توسط ISI بر مبنای ارجاعات به هر يک از مجله های علمی آن محاسبه می شود و نتيجه در گزارش JCR منتشر می شود.
اين ضريب نه برای مقاله يا نويسنده بلکه برای مجله محاسبه می شود. محاسبه بر مبنای يک دوره سه ساله صورت می گيرد.
چگونه يک مجله ISI ارزيابی می شود؟
برای اينکه بتوانيد يک مقاله بنويسيد، لازم است در اين زمينه اطلاعاتی داشته باشيد. اگر اين مقاله را برای مؤسسه اطلاعات علمی ISI می نويسيد، احتمالاً برايتان مهم است که بدانيد اين مقاله ها چگونه ارزيابی می شود.
امروزه ارزيابی مقاله های علمی يکی از دغدغه های جوامع علمی می باشد. مؤسسه اطلاعات علميISI برای ارزيابی تحت پوشش فهرست نويسی خود، سه شاخص در نظر گرفته است:
1- فاکتور تأثير گذار (IF): اين شاخص مهمترين و در عين حال کاربردی ترين شاخص ارزيابی مجله ها از نظر ISI است.
2- شاخص فوری(Immediately): تعداد ارجاعات به مقاله های منتشر شده مجله در سال مورد ارزيابی تقسيم بر تعداد مقاله های منتشر شده در همان سال مجله مذکور است. اين شاخص در حقيقت شيب رشد منحنی ارجاعات را بيان می کند.
3- شاخص نيمه عمر استناد(Cited Half-Life):نيمه عمر ارجاعات يا نيمه عمر استناد، تعداد سال هايی است که از سال ارزيابی بايد به عقب برگشت تا شاهد پنجاه درصد کل ارجاعات به مجله در سال مورد ارزيابی باشيم.
به عبارت ديگر، اين شاخص مدت زمانی که نيمی از کل استنادات به آن مجله صورت پذيرفته باشد را نشان می دهد و در حقيقت سرعت کاهش ميزان ارجاعات به مجله را بيان می کند.
بديهی است که وقتی مقاله های يک مجله ارزش خود را برای ارجاعات، زود از دست بدهند (مقاله ها سطحی باشند و خيلی زود بی ارزش شوند)، تنها به مقاله های جديد مجله ارجاع داده می شود. اين موضوع باعث می شود که نيمه عمر ارجاعات به مجله کاهش يابد. بنابراين هر چه نيمه عمر ارجاعات به مجله بيشتر باشد، نشان می دهد که ارزش مقاله های مجله در طول زمان بيشتر حفظ شده است و هنوز مورد ارجاع قرار می گيرند.
در مجموع هرچه نيمه عمرارجاعات به يک مجله بيشتر باشد، ارزش مجله بالاتر می رود.
در پايان هر سال، مجله های تحت پوشش فهرست نويسی ISI که در فهرست وبگاه علم (Web of Science=WOB) قرار گرفته اند، ارزيابی می شوند.
معيارهای ارزيابی و سنجش همان شاخص های ارزيابی ISI (سه شاخص اشاره شده دربالا) می باشند. نتايج اين ارزيابی نيز درگزارش های ارجاع مجله JCR هر سال جهت اطلاع عموم اعلام می شود.
در بين فاکتورهای بالا، فاکتور تأثير، کاربردی ترين شاخص می باشد و امروزه به طور گسترده ای در درجه بندی و ارزيابی مجله های مورد استفاده قرار می گيرد. اين فاکتور در حقيقت توانايی مجله و هيأت تحريريه آن را در جذب بهترين مقاله ها نشان می دهد.
بانک اطلاعات ISI، مرکزی برای فهرست نمودن و پوشش دادن جامع مهمترين مجله های علمی منتشره در دنيا به منظور تبادل اطلاعات ميان پژوهشگران مختلف می باشد.
پر واضح است که منظور از پوشش جامع، فهرست نمودن کل مجله های علمی منتشر شده در جهان نمی باشد. چرا که از طرفی مقرون به صرفه نيست و از طرف ديگر تمام مجله های نشر يافته در جهان از استانداردهای ISI پيروی نکرده اند و از غنای علمی لازم برخوردار نيستند. ارزيابی مجله های علمی ISI به طور مستمر و مداوم هر دو هفته صورت می گيرد.
ارزيابی کنندگان ISI در حدود 2000 عنوان جديد را سالانه مورد ارزيابی قرار داده و تنها 10 تا 12 درصد از مجله های علمی ارزيابی شده، انتخاب می شوند. هر مجله علمی قبل از انتخاب شدن و فهرست شدن در ISI يکسری مراحل ارزيابی را پشت سر می گذارند.
از جمله عوامل مورد ارزيابی و رعايت استانداردهای بانک اطلاعاتيISI، کميته علمی منتخب مجله، تنوع بين المللی مقاله های چاپ شده درآن، نشر به موقع مجله و جايگاه نشر آن می باشد.
لازم به ذکر است که هيچ يک از اين عوامل به تنهايی مورد بررسی و ارزيابی قرار نمی گيرد، بلکه با بررسی مجموع عوامل، يک امتياز کلی داده خواهد شد.
از جمله مواردی که در ارزيابی مجله مورد توجه قرار دارد اين است که عنوان مقاله ها، چکيده و کلمات کليدی بايد به زبان انگليسی باشد همچنين توصيه می شود که منابع نيز به زبان انگليسی نوشته شوند.
اگر چه اطلاعات علمی مهم به تمامی زبانها به چاپ می رسد، اما موارد ذکر شده بايد به زبان انگليسی باشد تا تحت داوری و ارزيابی ISI قرار گيرد زيرا ارزيابی کنندگان مجله های علمی در ISI نمی توانند عناوين ومنابع بکار رفته در مقاله ها را به زبان انگليسی ترجمه کنند.
داوری علمی و تخصصی مقاله های چاپ شده در مجله توسط داوران نام آشنای علمی از جمله عمده ترين موارد مورد توجه ارزيابی کنندگان می باشد که گويای اعتبار و غنای علمی مجله است. سه پايگاه WOS ، EST و JCR از معتبرترين پايگاه های علم سنجی هستند که توسط مؤسسه اطلاعات علمی ISI تهيه و روز آمد سازی می شوند.
پايگاه Essential Science Indicators) ESI بر مبنای دوره های زمانی 10 ساله، به ارائه آمار در قالب شاخص های تعيين شده توليد علم از جمله رتبه علمی کشورها بر اساس تعداد توليدات علمی، تعدا کل استنادها و نسبت استناد به توليدات علمی می پردازد.
در پايگاه Web of Science(WOS) امکان جستجو و استخراج اطلاعات در طول دوره های زمانی مختلف بر اساس شاخص های گوناگون علم سنجی وجود دارد.
پايگاه (JCR (Journal citation Reprts به ارائه گزارش استنادی نشريه ها می پردازد.
از طرفی تعداد نشريه هايی که هر کدام از اين پايگاه ها نمايه می کنند نيز با ديگری متفاوت است.
بهترين معيارهای ISI برای نمايه کردن مجله ها چيست؟
در سايتISI چهار مورد به عنوان ملاک های اصلی نمايه شدن مجله آمده است که عبارتند از:
1- زمان بندی نشر، تعريف شده باشد يعنی معلوم باشد که فصلنامه است، ماهنامه است يا... و در موعد معين هم آماده شود.
2- فرآيند داوری برای مجله تعريف شده باشد.
3- قواعد نشر بين المللی را رعايت کند. برای مثال، عنوان مجله گويای محتوای آن باشد.
4- مقاله به هر زبانی که باشد مهم نيست ولی چند مورد در آن بايد به زبان انگليسی باشد که عبارتند از: اسامی نويسندگان، عنوان، چکيده و کلمات کليدی و حتی الامکان منابع و مآخذ هم انگليسی باشد.موارد فرعی هم وجود دارد که شامل اين موارد است:
1- مجله بايد حوزه بين المللی داشته باشد و به يک حوزه جغرافيايی خاص تعلق نداشته باشد.
2- در حوزه آن مجله، ترجيحاً مجله مشابه نباشد يا اگر هست آن مجله معيار برتری نسبت به آنها داشته باشد.
3- افراد به وجود آورنده آن حتی الامکان افراد شناخته شده ای باشند.
4- افراد به وجود آورنده، توزيع جغرافيايی مناسبی داشته باشند مثلاً همه ايرانی نباشند.
البته موارد فرعی، نمره اضافه دارد و در قبولی يا رد مجله از طرفISI نقش بازی نمی کند.
منبع:http://pharmacyarticle.blogfa.com/post-118.aspx
بانک اطلاعات ISI مرکزی برای فهرست نمودن و پوشش دادن جامع مهمترين مجلات علمی منتشره در دنيا به منظور تبادل اطلاعات ميان پژوهشگران مختلف می باشد. شمار مجلات ISI ثابت نيست. يک مجله ممکن است در يک زمان٬ از مجلات ISI محسوب شود٬ اما به دليل کاهش بار علمي٬ بعداً از ليست مجلات ISI کنار گذاشته شود. در حال حاضر بيش از ۱۶۰۰۰ مجله٬ در ليست ISI قرار دارند. هر ساله ۲۰۰۰ مجله جديد مورد ارزيابی قرار می گيرد و حدود ده درصد آنها به ليست ISI اضافه می شوند.
هر مجله علمی قبل از انتخاب شدن و فهرست شدن در ISIيکسری مراحل ارزيابی را پشت سر می گذارد. ازجمله عوامل مورد ارزيابی و رعايت استانداردهای بانک اطلاعاتی ISI ، کميته علمی منتخب مجله، تنوع بين المللی مقالات چاپ شده در آن، نشر به موقع مجله و جايگاه نشرآن می باشد. لازم به ذکر است که هيچ يک از اين عوامل به تنهايی مورد بررسی و ارزيابی قرار نمی گيرد بلکه با بررسی مجموع عوامل يک امتياز کلی داده خواهد شد. از جمله مواردی که در ارزيابی مجله مورد توجه قرار دارد اين است که عنوان مقالات، چکيده و کلمات کليدی بايد به زبان انگليسی باشد همچنين توصيه می شود که منابع نيز به زبان انگليسی نوشته شوند. اگر چه اطلاعات علمی مهم به تمامی زبانها به چاپ می رسد اما موارد ذکر شده بايد به زبان انگليسی باشد تا تحت داوری و ارزيابی ISI قرار گيرد زيرا ارزيابی کنندگان مجلات علمی در ISI نمی توانند عناوين و منابع بکاررفته در مقالات را به زبان انگليسی ترجمه کنند. داوری علمی و تخصصی مقالات چاپ شده در مجله توسط داوران نام آشنای علمی از جمله عمده ترين موارد مورد توجه ارزيابی کنندگان می باشد که گويای اعتبار و غنای علمی مجله است.
ارجاع به خود يا self citation چيست؟
اگر منابع ذکر شده در مقاله٬ پژوهش نويسندگان خود مقاله باشد٬ اين کار از ارزش مقاله می کاهد زيرا جنبه بين المللی بودن آن را ضعيف می کند. درجه ارجاع به خود مجلات ISI معمولا کمتر از ۲۰٪ است.
ضريب تاثير يا درجه تاثير يا Impact factor چيست؟
اين عامل همه ساله توسط ISI برمبنای ارجاعات به هر يک از مجلات علمی آن محاسبه می شود و نتيجه در گزارشات ارجاع مجله يا Journal Citation Reports يا به اختصار JCR ٬ منتشر می شود. اين ضريب٬ نه برای مقاله يا نويسنده٬ بلکه برای مجله محاسبه می شود. محاسبه برمبنای يک دوره سه ساله صورت می گيرد. فرضا اگر در سال ۸۴ جمعا ۴۰ ارجاع به يک مجله صورت گرفته باشد و در آن مجله در سال ۸۲ تعداد ۲۶ مقاله و در سال ۸۳ تعداد ۲۴ مقاله چاپ شده باشد٬ ضريب ارجاع آن مجله٬ از تقسيم ۴۰ بر ۵۰ به دست می آيد که ۸/۰ است. يعنی به طور متوسط٬ هر مقاله آن نشريه ۸/۰ مرتبه مورد استناد مقالات ديگر قرار گرفته است.ISI بودن يک مجله را چگونه تعيين کنيم؟
بهترين راه٬ مراجعه به سايت هايی نظير تامسون است. زيرا همچنان که گفته شد٬ هم تعداد مجلات زياد است و هم ISI محسوب شدن يک مجله ممکن است هميشگی نباشد.هر نشريه با هر امتياز علمی در کشور چاپ شود اگر ضريب تأثيرش صفر باشد، در اين پايگاه قرار نمی گيرد. متأسفانه، در حال حاضر تمامی نشريات ايرانی دارای ضريب تأثير صفر بوده و جايی در اين پايگاه ندارند.ISC چيست؟
ISC يا همان پايگاه استنادی علوم جديد و تکنولوژی که همانند ISI دارای مقالات دانشمندان است که خوشبختانه در ايران نيز چنين پايگاهی تاسيس شده است وهم اکنون به فعاليت می پردازد.
معيار اصلی ورود مجلات به نمايه های سه گانه ISI چيست؟
بر اساس قانون تجمع گارفيلد متون هسته برای تمامی رشته های علمی بيش از 1000 مجله نيست. همچنين مطالعه ای از سوی گارفيلد بر روی پايگاه اطلاعاتی اِس.سی.آی (Science Citation Index) نشان داده است که 75% ارجاعات در کمتر از 1000 عنوان مجله شناسايی شدند.حال اگر لازم نباشد که يک نمايه استنادی چند رشته ای جامع بيشتر از چندهزار مجله را پوشش دهد، اين مجلات را چگونه بايد برگزيد؟
هر چند برخی شائبه تاثير پذيری اين امر از سياست و ... را مطرح می کنند ولی نظر ISI Thomson چيز ديگری است. يعنی هزينه- کارآيی. گارفيلد خود می گويد: چون مساله پوشش، وجهی عملا اقتصادی دارد، معيار برای آنچه انتخاب می شود، هزينه-کارايی است. هدف هزينه – کارآمدی يک نمايه به حداقل رسانيدن هزينه در ازای شناسايی يک مدرک مفيد و به حداکثر رسانيدن احتمال دستيابی به يک مدرک مفيد منتشره است. يک نمايه هزينه- کارآمد بايد پوشش دهی خود را تا حد امکان محدود به آن مدارکی نمايد که ممکن است افراد مفيدشان بدانند. به زبان ساده ISI Thomson مجلاتی را نمايه می کند که احتمال استناد به آنها بيشتر باشد.ولی چه شاخصی می تواند صلاحيت ورود ديگر مجلات به جمع مجلات منبع ISI Thomson را تاييد کند. جواب بسيار ساده است: فراوانی استناد به مجلات در منابعی که پيشتر در اين نمايه وارد شده اند.اگر دانشگاهها می خواهند مجلات خود را در نمايه های سه گانه ISI Thomson وارد کنند، علاوه بر رعايت ضوابط عمومی مانند وضعيت نشر، کيفيت مقالات، ترکيب سردبيری و تحريريه و ... بايد در جستجوی راهکارهايی باشند که به مجلات آنها از سوی مجلات منبع ISI Thomson، استناد شود. شايد يکی از راهها تشويق محققان دانشگاه در استناد به مدارک مجلات داخلی، در مقالات ارسالی به مجلات تحت پوشش نمايه های سه گانه ISI Thomson باشد.
ارزیابی مجله ISI
از جمله عوامل مورد ارزيابی و رعايت استانداردهای بانک اطلاعاتيISI، کميته علمی منتخب مجله، تنوع بين المللی مقاله های چاپ شده درآن، نشر به موقع مجله و جايگاه نشر آن می باشد.
اين گزارش حاوی اطلاعات ارزشمندی پيرامون مجله ها و رتبه بندی آنها می باشد.
فاکتور تأثير (Impact Factor)، برای نخستين بار در سال 1995 و توسط بنيانگذار ISI گارفيلد Garfield مطرح شد و به سرعت به صورت دستورالعملی جهت گزينش بهترين مجله ها به کار رفت. حقيقت اين است که اين فاکتور ابزار کاملی برای اندازه گيری کيفيت مقاله ها نمی باشد، بلکه چون روش بهتری وجود ندارد و در حال حاضر نسبت به ديگر معيارها برای ارزيابی علمی از مزايايی برخوردار است، لذا عموماً مورد استفاده قرار می گيرد.JCR بيش از 7500 مجله معتبر را در حدود 200 حوزه موضوعی از سال 1997 به بعد در بر می گيرد و با استفاده از آن می توان مجله ها را در حوزه های تخصصی، طبقه بندی و شاخص های رتبه بندی آنها را بررسی کرد. JCR در دو نسخه موجود است، نسخه علمی آن در بر گيرنده بيش از 5900 ژورنال علمی و نسخه علوم اجتماعی مشتمل بر 1700 ژورنال است. JCR از طريق Web of knowledge به شرط پرداخت وجه اشتراک قابل بررسی است.
ضريب تاثير (IF) چيست؟
فاکتور تاثير به صورت ميانگين، تعداد ارجاعات به يک مورد قابل استناد (نظير مقاله پژوهشی، مقاله مروری، نامه، ياد داشت، چکيده و..) در يک مجله علمی در طول زمانی معين تعريف شده است. فاکتور تأثير، تعداد ارجاعات به مقاله های منتظر شده در دو سال قبل مجله تقسيم بر تعداد مقاله های منتشر شده در دو سال مذکور است.
در مواردی فاکتور تأثير مجله بطور ميانگين (که معدل فاکتور تأثير طول دوران فهرست شدن آن مجله در ISI می باشد)، نيز مورد استفاده قرار می گيرد.
اين شاخص مهمترين و در عين حال کاربردی ترين شاخص ارزيابی مجله ها از نظر ISI است. اين عامل همه ساله توسط ISI بر مبنای ارجاعات به هر يک از مجله های علمی آن محاسبه می شود و نتيجه در گزارش JCR منتشر می شود.
اين ضريب نه برای مقاله يا نويسنده بلکه برای مجله محاسبه می شود. محاسبه بر مبنای يک دوره سه ساله صورت می گيرد.
چگونه يک مجله ISI ارزيابی می شود؟
برای اينکه بتوانيد يک مقاله بنويسيد، لازم است در اين زمينه اطلاعاتی داشته باشيد. اگر اين مقاله را برای مؤسسه اطلاعات علمی ISI می نويسيد، احتمالاً برايتان مهم است که بدانيد اين مقاله ها چگونه ارزيابی می شود.
امروزه ارزيابی مقاله های علمی يکی از دغدغه های جوامع علمی می باشد. مؤسسه اطلاعات علميISI برای ارزيابی تحت پوشش فهرست نويسی خود، سه شاخص در نظر گرفته است:
1- فاکتور تأثير گذار (IF): اين شاخص مهمترين و در عين حال کاربردی ترين شاخص ارزيابی مجله ها از نظر ISI است.
2- شاخص فوری(Immediately): تعداد ارجاعات به مقاله های منتشر شده مجله در سال مورد ارزيابی تقسيم بر تعداد مقاله های منتشر شده در همان سال مجله مذکور است. اين شاخص در حقيقت شيب رشد منحنی ارجاعات را بيان می کند.
3- شاخص نيمه عمر استناد(Cited Half-Life):نيمه عمر ارجاعات يا نيمه عمر استناد، تعداد سال هايی است که از سال ارزيابی بايد به عقب برگشت تا شاهد پنجاه درصد کل ارجاعات به مجله در سال مورد ارزيابی باشيم.
به عبارت ديگر، اين شاخص مدت زمانی که نيمی از کل استنادات به آن مجله صورت پذيرفته باشد را نشان می دهد و در حقيقت سرعت کاهش ميزان ارجاعات به مجله را بيان می کند.
بديهی است که وقتی مقاله های يک مجله ارزش خود را برای ارجاعات، زود از دست بدهند (مقاله ها سطحی باشند و خيلی زود بی ارزش شوند)، تنها به مقاله های جديد مجله ارجاع داده می شود. اين موضوع باعث می شود که نيمه عمر ارجاعات به مجله کاهش يابد. بنابراين هر چه نيمه عمر ارجاعات به مجله بيشتر باشد، نشان می دهد که ارزش مقاله های مجله در طول زمان بيشتر حفظ شده است و هنوز مورد ارجاع قرار می گيرند.
در مجموع هرچه نيمه عمرارجاعات به يک مجله بيشتر باشد، ارزش مجله بالاتر می رود.
در پايان هر سال، مجله های تحت پوشش فهرست نويسی ISI که در فهرست وبگاه علم (Web of Science=WOB) قرار گرفته اند، ارزيابی می شوند.
معيارهای ارزيابی و سنجش همان شاخص های ارزيابی ISI (سه شاخص اشاره شده دربالا) می باشند. نتايج اين ارزيابی نيز درگزارش های ارجاع مجله JCR هر سال جهت اطلاع عموم اعلام می شود.
در بين فاکتورهای بالا، فاکتور تأثير، کاربردی ترين شاخص می باشد و امروزه به طور گسترده ای در درجه بندی و ارزيابی مجله های مورد استفاده قرار می گيرد. اين فاکتور در حقيقت توانايی مجله و هيأت تحريريه آن را در جذب بهترين مقاله ها نشان می دهد.
بانک اطلاعات ISI، مرکزی برای فهرست نمودن و پوشش دادن جامع مهمترين مجله های علمی منتشره در دنيا به منظور تبادل اطلاعات ميان پژوهشگران مختلف می باشد.
پر واضح است که منظور از پوشش جامع، فهرست نمودن کل مجله های علمی منتشر شده در جهان نمی باشد. چرا که از طرفی مقرون به صرفه نيست و از طرف ديگر تمام مجله های نشر يافته در جهان از استانداردهای ISI پيروی نکرده اند و از غنای علمی لازم برخوردار نيستند. ارزيابی مجله های علمی ISI به طور مستمر و مداوم هر دو هفته صورت می گيرد.
ارزيابی کنندگان ISI در حدود 2000 عنوان جديد را سالانه مورد ارزيابی قرار داده و تنها 10 تا 12 درصد از مجله های علمی ارزيابی شده، انتخاب می شوند. هر مجله علمی قبل از انتخاب شدن و فهرست شدن در ISI يکسری مراحل ارزيابی را پشت سر می گذارند.
از جمله عوامل مورد ارزيابی و رعايت استانداردهای بانک اطلاعاتيISI، کميته علمی منتخب مجله، تنوع بين المللی مقاله های چاپ شده درآن، نشر به موقع مجله و جايگاه نشر آن می باشد.
لازم به ذکر است که هيچ يک از اين عوامل به تنهايی مورد بررسی و ارزيابی قرار نمی گيرد، بلکه با بررسی مجموع عوامل، يک امتياز کلی داده خواهد شد.
از جمله مواردی که در ارزيابی مجله مورد توجه قرار دارد اين است که عنوان مقاله ها، چکيده و کلمات کليدی بايد به زبان انگليسی باشد همچنين توصيه می شود که منابع نيز به زبان انگليسی نوشته شوند.
اگر چه اطلاعات علمی مهم به تمامی زبانها به چاپ می رسد، اما موارد ذکر شده بايد به زبان انگليسی باشد تا تحت داوری و ارزيابی ISI قرار گيرد زيرا ارزيابی کنندگان مجله های علمی در ISI نمی توانند عناوين ومنابع بکار رفته در مقاله ها را به زبان انگليسی ترجمه کنند.
داوری علمی و تخصصی مقاله های چاپ شده در مجله توسط داوران نام آشنای علمی از جمله عمده ترين موارد مورد توجه ارزيابی کنندگان می باشد که گويای اعتبار و غنای علمی مجله است. سه پايگاه WOS ، EST و JCR از معتبرترين پايگاه های علم سنجی هستند که توسط مؤسسه اطلاعات علمی ISI تهيه و روز آمد سازی می شوند.
پايگاه Essential Science Indicators) ESI بر مبنای دوره های زمانی 10 ساله، به ارائه آمار در قالب شاخص های تعيين شده توليد علم از جمله رتبه علمی کشورها بر اساس تعداد توليدات علمی، تعدا کل استنادها و نسبت استناد به توليدات علمی می پردازد.
در پايگاه Web of Science(WOS) امکان جستجو و استخراج اطلاعات در طول دوره های زمانی مختلف بر اساس شاخص های گوناگون علم سنجی وجود دارد.
پايگاه (JCR (Journal citation Reprts به ارائه گزارش استنادی نشريه ها می پردازد.
از طرفی تعداد نشريه هايی که هر کدام از اين پايگاه ها نمايه می کنند نيز با ديگری متفاوت است.
بهترين معيارهای ISI برای نمايه کردن مجله ها چيست؟
در سايتISI چهار مورد به عنوان ملاک های اصلی نمايه شدن مجله آمده است که عبارتند از:
1- زمان بندی نشر، تعريف شده باشد يعنی معلوم باشد که فصلنامه است، ماهنامه است يا... و در موعد معين هم آماده شود.
2- فرآيند داوری برای مجله تعريف شده باشد.
3- قواعد نشر بين المللی را رعايت کند. برای مثال، عنوان مجله گويای محتوای آن باشد.
4- مقاله به هر زبانی که باشد مهم نيست ولی چند مورد در آن بايد به زبان انگليسی باشد که عبارتند از: اسامی نويسندگان، عنوان، چکيده و کلمات کليدی و حتی الامکان منابع و مآخذ هم انگليسی باشد.موارد فرعی هم وجود دارد که شامل اين موارد است:
1- مجله بايد حوزه بين المللی داشته باشد و به يک حوزه جغرافيايی خاص تعلق نداشته باشد.
2- در حوزه آن مجله، ترجيحاً مجله مشابه نباشد يا اگر هست آن مجله معيار برتری نسبت به آنها داشته باشد.
3- افراد به وجود آورنده آن حتی الامکان افراد شناخته شده ای باشند.
4- افراد به وجود آورنده، توزيع جغرافيايی مناسبی داشته باشند مثلاً همه ايرانی نباشند.
البته موارد فرعی، نمره اضافه دارد و در قبولی يا رد مجله از طرفISI نقش بازی نمی کند.
منبع:http://pharmacyarticle.blogfa.com/post-118.aspx
