سرزمین گنج های پنهان

Seti.Star

عضو جدید
کاربر ممتاز
سیستان و بلوچستان در ذهن شما با چه کلماتی تداعی می شود؟ ناامنی؟ جاده های خاکی و ناهموار یا طبیعت خشک جنوبی؟ شما با هر کدام از این تصورات که به سیستان و بلوچستان نگاه کنید، در اشتباهید. سیستان و بلوچستان سرزمینی پر از گنج های قیمتی است که ناشناخته ماندنش به خاطر کم لطفی هایی است که سال ها بر سر توریسم این استان سایه انداخته است.
شاید برایتان عجیب باشد اما سیستان و بلوچستان تاریخی ترین خاک ایران است که پا به هر گوشه آن که بگذارید، می توانید ردپای ایران باستان را ببینید. هرچند که در سال های گذشته به خاطر رعب و وحشتی که در منطقه ایجاد شده بود کمتر گردشگری به این استان سفر می کرد؛ حتی با وجود بازارهای ارزانقیمت و وسوسه انگیز آن. اما از زمان دستگیری ریگی و بالا رفتن امنیت شهر، گردشگران روز به روز بیشتر به این استان سفر می کنند. تا جایی که در نوروز 89، یعنی کمتر از یک ماه بعد از دستگیری ریگی بازدید مسافران از سیستان و بلوچستان نسبت به سال قبل از آن رشدی 223 درصدی را نشان می داد.

سیستان و بلوچستان خاک مرغوبی دارد، از معادن غنی برخوردار است و نزدیکی آن به آب های آزاد و منابع عظیم دریایی موقعیت خاصی به آن داده است. به این ها باید میوه های کم نظیر قاره ای، اقلیم چهار فصل، مرزهای طولانی و موقعیت های مناسب تجاری و بازرگانی را اضافه کنید تا بدانید چرا سیستان و بلوچستان سرزمین گنج ها لقب گرفته است.

اگر اهل غارنوردی و سفرهای اکتشافی باشید هم می توانید سری به 100 کیلومتری شهرستان زاهدان و 10 کیلومتری شهر میرجاوه بزنید و از غار لادیز دیدن کنید. این غار همیشه سال خنک است و از سقف و اطراف آن قطرات درشت آب جاری است​

[h=2]بهشتی که دوباره پیدا شد[/h]اگر برای تابستان امسال راهی جنوب کشور می شوید، پیشنهاد می کنیم چند روزی را برای سفر به سیستان و بلوچستان کنار بگذارید. جایی که بهشت باستان شناسان لقب گرفته و بهترین فرصت برای بازدید از یادگارهای تمدن های کهن است. در این بین شاید بمپور به عنوان قدیمی ترین نقطه باستانی بلوچستان، نقطه اوج جاذبه های تاریخی این منطقه باشد که دیدنش را پیشنهاد می کنیم. شهری که سال ها مرکز حکمرانی بلوچ ها بود و باستان شناسان معتقدند بخشی از فرهنگ وسیع جلگه جازموریان به حساب می آید.

بد نیست بدانید که سیستان امروزی قسمت شمالی استان را در بر می گیرد و در کتاب اوستا یازدهمین سرزمینی است که اهورا مزدا آفرید، همچنین زادگاه رستم دستان قهرمان حماسی شاهنامه فردوسی است.
بر اساس اسناد و نوشته های موجود، بلوچستان هم واسطه ای بین دو تمدن کهن هند و سومر بوده و حتی می توان گفت که هندیان و سومریان فرهنگ خود را اول از بلوچستان گرفته اند و تمدن بلوچستان با تمدن غرب و شرق هماهنگی داشته است.

اگر گذارتان به این استان افتاد، توصیه می کنیم سری به دهستان تمین در 65 کیلومتری جنوب غربی شهر میرجاوه بزنید که یکی از مناطق بسیار زیبای حاشیه شمالی قله تفتان است و در آن می توانید با میوه های مختلفی مثل انجیر، عناب، سیب، انگور، توت و زردآلو دلی از عزا در بیاورید! چشمه آب معدنی موسی تنها منبع تامین آب روستای تمین است که از دل صخره ای عظیم می جوشد و چشم انداز زیبایی را به وجود آورده است.
اگر اهل غارنوردی و سفرهای اکتشافی باشید هم می توانید سری به 100 کیلومتری شهرستان زاهدان و 10 کیلومتری شهر میرجاوه بزنید و از غار لادیز دیدن کنید. این غار همیشه سال خنک است و از سقف و اطراف آن قطرات درشت آب جاری است.
شهر سوخته اولین و بزرگترین استقرار شهرنشینی در شرق فلات ایران است و گورستان آن با 25 هکتار وسعت و 40 هزار گور به عنوان یکی از وسیع ترین گورستان های قبل از تاریخ به حساب می آید​


بازار زاهدان هم یکی از دیدنی ترین گوشه های تاریخی این شهر است که حد فاصل خیابان طالقانی و امام (ره) قرار گرفته است. تاریخ ساخت بازارچه به زمان شکل گیری شهر زاهدان مربوط می شود و در ساخت آن از خشت و گل استفاده شده است.

شهر سوخته هم در 56 کیلومتری زابل، جاده زابل - زاهدان قرار گرفته که با پنج هزار و 200 سال قدمت و 151 هکتار وسعت، شناسنامه پر افتخار این استان به حساب می آید. شهر سوخته اولین و بزرگترین استقرار شهرنشینی در شرق فلات ایران است و گورستان آن با 25 هکتار وسعت و 40 هزار گور به عنوان یکی از وسیع ترین گورستان های قبل از تاریخ به حساب می آید.

اگر گذارتان به سیستان افتاد، کوه خواجه و مجموعه هاى تاریخى آن را از دست ندهید. کوه صخره ای دریاچه هامون که به تعبیر هرتسفلد، محقق و باستانشناس آلمانى، مثل میزى بزرگ در دشت وسیعى نهاده شده است. کوه خواجه، در حقیقت تنها عارضه طبیعی در دشت سیستان است که در 30 کیلومتری جنوب غربی شهرزابل قرار گرفته است. این کوه ذوزنقه‌ای شکل که مدت ها به عنوان زیارتگاه مورد استفاده میترایی ها و زردشتی ها بود، از سنگ‌های بازالت سیاه رنگ تشکیل شده و با ارتفاع 609 متر از سطح دریا، مانند جزیره‌ای در میان دریاچه هامون قرار گرفته است. اگر پا به این کوه بگذارید، هنوز هم می توانید كاخ، آتشكده، زیارتگاه خواجه مهدی و قبرستانی از دوره های مختلف تاریخ را در آن ببینید.
 

Seti.Star

عضو جدید
کاربر ممتاز
بهشت کوچک بلوچستان
اینجا بهشت بلوچستان است. روستایی به نام تمین از توابع بخش میرجاوه زاهدان که با آب و هوای منحصر به فرد و طبیعت زیبایش، گزینه خوبی برای یک سفر نوروزی به حساب می آید.

تمین در 65 كیلومتری جنوب غربی شهر میرجاوه واقع شده است كه از جنوب به كوه تفتان و از شمال به سیاه كوه محدود می‌شود. آب و هوای این روستا تابستان ها خنك و در زمستان ها سرد است. بنابراین بهار بلوچستان وقت خوبی است تا به تمین سری بزنید و از هوای خنک آن بهره ببرید. جایی که قدم به قدم درختان خودروی انجیر كوهی، بنه، ارچن، گز و گواتام (بادام كوهی) به چشم می خورند.
كوه های تمین منابعی غنی و سرشاری از گیاهان دارویی درمنه، كلپوره، اسپنتان، مور، زامبول و درنگ است كه در درمان بسیاری از بیماری ها در این منطقه كاربرد دارد. از صمغ درخت موسوم به گونجك برای مسائل دندان پزشكی استفاده می شود.

[h=2]آثار تاریخی تمین[/h]آتشفشان نیمه فعال تفتان در تاریخچه و تمدن مردم این منطقه نقش مهمی را ایفا می كند. كوه تفتان یكی از قلل مرتفع ایران می باشد كه در بلوچستان باعث ایجاد تنوع آب و هوایی گردیده است و همین تنوع آب و هوا و پوشش گیاهی باعث جذب انسان به سویش شده كه با جذب انسان ها تمدن تفتان بوجود آمده است.
در شهرستان زاهدان 75 اثر تاریخی، فرهنگی شناسایی شده است كه از این میزان تعداد 23اثر تاریخی در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده كه 50درصد این آثار اعم از ثبتی و شناسایی شده در بخش میرجاوه جای گرفته كه سهم تمین قابل توجه است.

دهستان تمین دارای آثاری از قبیل تپه های باستانی، قبرستانهای، چله خانه، معماری صخره ای، آسیاب های آبی، قلعه ها، قبرستان هفتاد ملا، كوره های ذوب فلز در نواحی مختلف وغار های باستانی است كه همه نشان از استقرار عظیم انسانی در این دهستان دارد. قدمت آثار باستانی در این منطقه بنا بر شواهد و ابزار بدست آمده حاكی از وجود تمدن در اطراف تفتان و به میزان 100هزار سال پیش دارد.

[h=2]قلعه تمین[/h]این اثر با مساحت 3هزار متر مربع و 25متر ارتفاع بر فراز صخره ای بلند با مصالح بومی همانند سنگ و گل رس ساخته شده است. قلعه مذكور با قدمتی 250 ساله مركز فرماندهی حاكمان منطقه همچون «سید خان» و «مدت خان» و «نورمحمد خان» بوده است.
این قبرها در غاری طبیعی بنا شده اند و به همین علت از باد و باران محفوظ هستند، آفتاب هیچ وقت بر این قبرها نمی تابد و همیشه در سایه قرار دارند و بنای قبرها از خشت ساخته شده است​

[h=2]قبرستان تمین[/h]قبرستان باستانی تمین كه در فهرست آثار ملی كشور به ثبت رسیده به عنوان یكی از آثار ارزشمند باستانی دهستان به شمار می رود. این قبرستان دارای قبرهای چهار گوش ساده است كه با سنگ پوشانیده شده اند. یكی از نكات قابل توجه در این گورستان این است كه در بیش از 60 درصد قبور اصل رو به قبله بودن رعایت نشده است كه این احتمال را تقویت می كند كه این گورها مربوط به بزرگان زرتشتی است.
شواهد تاریخی هم چون هجرت بزرگان اشكانیان (كه زرتشتی بودند) به اطراف تفتان در كتب تاریخی ثبت گردیده است. این قبرها در غاری طبیعی بنا شده اند و به همین علت از باد و باران محفوظ هستند، آفتاب هیچ وقت بر این قبرها نمی تابد و همیشه در سایه قرار دارند و بنای قبرها از خشت ساخته شده است.
یكی دیگر از قبرستان های تمین قبرستان هفتاد ملا است كه در روستای «روپس» یكی از توابع دهستان تمین واقع شده است. تمین به سه قسمت تقسیم شده است: تمین پایین(بن ده)تمین وسط (كلات)و تمین بالا و در این منطقه نژادهای كرد، حسینی و شهنوازی سكونت دارند.

[h=2]چشمه آب معدنی موسی[/h]در سفر به تمین آبشاری زیبا را خواهید دید که از دل کوه می جوشد و بزرگترین منبع آب روستا به حساب می آید. صدای آب، سکوت و چه چه بلبلان بر روی درختان بیددر مجاورت آب و صدای رسای درختان بید سر به فلک کشیده، باغهای متصل به هم با تنوع میوه های و عبور جاده از میان آنها و نسیم باد معتدل و عبور از داخل رود خانه های موجود زیباترین طبیعت منطقه را مقابل چشم شما می کشاند. از خصوصیات بارز این چشمه وجود املاح معدنی زیاد و مفید و همچنین گرم بودن آب آن در زمستان و سرد بودن در تابستان است.

[h=2]آسیاب آبی[/h]از دیگر آثار برجسته در روستای تمین آسیاب آبی آن با قدمت حدود صد و پنجاه سال می باشد این نوع آسیاب ها با توجه به وجود منابع آب خوب در مناطق مختلف اطراف تفتان همچون لادیز، تمین و تمندان متداول بوده است.

[h=2]چله خانه[/h]از آثار تاریخی دیگر كه در این روستا وجود دارد چله خانه می باشد. در گذشته مردم مسلمان در این مكان كه در دل كوه كنده شده به مدت چهل شبانه روز به دعا و عبادت می پرداختند و غذایشان فقط آب و در صورت نیاز یك دانه خرما بود.

[h=2]معماری صخره ای[/h]این معماری بالغ بر 4000 متر مربع در نوع خود در سطح کشور کم نظیر بوده و اظهار نظر باستان شناسان ایجاد اینگونه سازه های معماری به اواخر دوره ساسانی و اوایل دوران اسلامی بر می گرد.معماری صخره ای تمین همچون معماری صخره ای میمند کرمان وکندوان می باشد.مجموعه های صخره ای تمین در چهار قسمت در دل کوه کنده شده است.سقف این اتاقها تقریبا گنبدی و هر یک از آنها دارا ی ستون و فضاهای الحاقی می باشد.
 

Seti.Star

عضو جدید
کاربر ممتاز
[h=1]خواجه نامدار!
[/h]

سیستان، سرزمین آفتاب ایران است. این ادعای ما نیست؛ هر کدام از باستان شناسان داخلی و خارجی که گذارشان به این منطقه افتاده، چنین لقبی را به سیستان داده اند. منطقه ای که تاریخ چندین هزار ساله ایران را در خود جای داده و بهشتی برای باستان شناسان دنیا به شمار می رود.
اگر گذارتان به سیستان افتاد، کوه خواجه و مجموعه هاى تاریخى آن را از دست ندهید. کوه صخره ای دریاچه هامون که به تعبیر هرتسفلد، محقق و باستانشناس آلمانى، مثل میزى بزرگ در دشت وسیعى نهاده شده است. کوه خواجه، در حقیقت تنها عارضه طبیعی در دشت سیستان است که در 30 کیلومتری جنوب غربی شهرزابل قرار گرفته است. این کوه ذوزنقه‌ای شکل که مدت ها به عنوان زیارتگاه مورد استفاده میترایی ها و زردشتی ها بود، از سنگ‌های بازالت سیاه رنگ تشکیل شده و با ارتفاع ۶۰۹ متر از سطح دریا، مانند جزیره‌ای در میان دریاچه هامون قرار گرفته است. اگر پا به این کوه بگذارید، هنوز هم می توانید كاخ، آتشكده، زیارتگاه خواجه مهدی و قبرستانی از دوره های مختلف تاریخ را در آن ببینید.

در دژ های کوه خواجه می توانید نقاشی های دیواری و پرتره پادشاهان و بزرگانی را ببینید که گاهی تا سقف ادامه پیدا کرده اند و از تاریخ پر شکوه ایران حکایت می کنند​


[h=2]یادگار پارت
[/h]کوه خواجه بزرگترین معماری خشتی بر جای مانده از دوره پارت ها است و یكی از مهمترین آثار دوره‌های اشكانی و ساسانی- اسلامی به شمار می رود. در اطراف کوه خواجه تعداد زیادی آثار باستانی از دوران ساسانیان، اشکانیان و اسلامی باقی مانده‌است که قلعه کهک کهزاد، قلعه چهل دختر، قلعه سرسنگ، آرامگاه خواجه غلطان، ساختمان پیر گندم بریان، خانه شیطان، بناهای منفرد آرامگاهی و قبور اسلامی بخشی از آنها هستند.

برای آنکه نگاهی به تاریخ کشف کوه خواجه داشته باشید، باید تقویم را تا سال ۱۹۱۶‬ میلادی ورق بزنید. سالی که اورل اشتین، باستان‌شناس معروف انگلیسی این کوه و بناهای تاریخی آن را شناسایی و كشف کرد. بعد از آن بود که پروفسور هرتسفلد آلمانی کاوش هایی را در این منطقه شروع کرد و در سال های‪ ۱۹۲۹ -۱۹۲۵‬میلادی توانست این کوه را واکاوی کرده و حاصل كاوش های خود را در كتاب های ایران شرق باستان و تاریخ باستانشناسی ایران منتشر کند.
‪ ۴۰‬سال قبل هم "گوئلینی" باستانشناس و معمار ایتالیایی كاوش های محدودی در آثار كوه خواجه انجام داد كه نتایج آن را در كتابی با عنوان معماری ایران و آثار كوه خواجه منتشر كرد.
در سال ‪ ۱۳۷۰‬ هم سازمان میراث فرهنگی دست به كار بررسی و نقشه‌برداری از آثار كوه خواجه شد و بعد از كاوش های مختلف، توانست ‪11اثر از دوران تاریخی مختلف كشف کند. این بررسی ها نشان می داد که شش لایه متوالى سكونت و استقرار از عصر هخامنشى تا دوره اسلامى در این کوه وجود داشته و تزیینات معماری به كار رفته در برخی قلعه‌های این بنا، شباهت به شیوه یونانی دارد. سر ستون‌هایی به سبك دوریك با پیچ های توماری و تزیینهای دیگری مانند گل كوچك پرپر به صورت نیلوفری (لوتوس)، از هنر هخامنشی اقتباس شده و بعضی از آنها به هنر بین‌النهرین نیز شباهت دارد.

اگر گذارتان به سیستان افتاد، کوه خواجه و مجموعه هاى تاریخى آن را
از دست ندهید. کوه صخره ای دریاچه هامون که به تعبیر هرتسفلد، محقق
و باستانشناس آلمانى، مثل میزى بزرگ در دشت وسیعى نهاده شده است


[h=2]وجه تسمیه کوه
[/h]
كوه خواجه نام خود را از آرامگاه خواجه مهدی گرفته است. یكی از دوستداران خاندان علوی كه مزارش بر فراز این كوه واقع شده. با این حال، این تنها نام کوه خواجه نیست. این کوه به نام های خواجه غلطان، كوه نور، كوه موعود و كوه باطنی هم شناخته می شود.
مقبره خواجه مهدی و قبرستانی كه از دوره اسلامی، اتاق پیر گندم دریان و اتاق بی‌باد در كوه خواجه باقی مانده این بنا را برای مسلمانان مقدس كرده. بطوری كه در اعیاد مذهبی، ملی و ایام تعطیل زایران برای زیارت به این مكان می‌آیند.

[h=2]نقاشی های دیواری
[/h]
از مهمترین آثار بر جای مانده از دوران تاریخی در گذارتان که به كوه خواجه افتاد، دنبال كهن دژ، كك كوهزاد و قلعه كافران هم بگردید. بناهایی که از تمدن عظیم ساسانی و اشكانی است برخاسته اند و خود را در هزارتوی تاریخ جا کرده اند. آتشدان، اتاق طواف، رواقهایی با نقاشی های دیواری زیبا بخشی از دیدنی های این بناها هستند.
در این دژ ها می توانید نقاشی های دیواری و پرتره پادشاهان و بزرگانی را ببینید که گاهی تا سقف ادامه پیدا کرده اند و از تاریخ پر شکوه ایران حکایت می کنند. نقاشی دیواری سه مغ یا سه پادشاه، نقش خدای "اوروس" خدای پیروزی سوار بر اسب، نقش شاه و ملكه و تصاویری از بزرگان پارتی و برج و باروهای قلعه از نقش های اصلی این بنا است.
در كاوش های انجام شده در كوه‌خواجه و قلعه‌های موجود در آن، دیوارهایی با ارتفاع ‪ 40‬متر كشف شده‌اند كه همگی با خشت ساخته شده و بیش از یكهزار سال قدمت دارند. شاید برایتان جالب باشد اگر بدانید که سازندگان دژكوه، هیچ گاه از سنگ های کوه برای ساخت بنایشان استفاده نکرده و تنها به خشت و گل بسنده کردند.
 

Similar threads

بالا