هادی تکنو
عضو جدید
[FONT="][/FONT][FONT="][/FONT]
1-[FONT="]مفهوم و دامنه ى علم زمين شناسى ساختمانى و تکتونيک[/FONT]
[FONT="]قبل از تعريف زمين شناسى ساختمانى لازم است اجزاى آن تعريف شود. واژه ى ساختار،ساخت يا ساختمان، يعنى آنچه ساخته يا بنا شده است. زمين شناسان ساختمانى اين واژه را براى قسمتى از زمين که به وسيله دگرشکلى،يعنى بر اثر عملکرد نيرو در سطح يا درون پوسته زمين تغيير شکل يا حالت داده است، به کار مى برند. ساختار شامل يک آرايش هندسى از صفحات، خطوط،سطوح،توده هاى سنگى و غيره است.شکل و جهت يافتگى حاصل از اين آرايش بازتابى از عملکرد بين نيروى تغيير شکل دهنده و توده سنگ اوليه است. زمين شناى ساختمانى،درباره ساختمان سنگها،تغيير شکل و موقعيت هندسى ساختهاى به وجود آمده در سنگها بحث مى کند. پس اين شاخه از علوم زمين،عمد تا درباره شکل هندسى و مشخصات ظاهرى ساختمانهاى مختلف زمين، مانند لايه ها، چين ها ، گسلها، گنبدهاى نمکى، خطواره هاو ... و سازو کار تشکيل دهنده آنها بحث مى کند[/FONT].
[FONT="]بررسى هندسه ساختار(تعيين ارتباط اجزاى سنگ يا ساخت قبل و بعد از تغيير شکل)، اهميت بسيار زيادى دارد. بنابر اين براى دستيابى به اين هدف بايد فرآيند تغيير شکل يا تغيير ظاهر مجموعه ى سنگى (دگر شکلى) مورد مطالعه قرار گيرد. فرآيند دگر شکلى مسئول شکل گيرى ساختارهاى زمين شناسى است[/FONT].
[FONT="]زمين شناسى ساختمانى و تکتونيک[/FONT]
1-[FONT="]مفهوم و دامنه ى علم زمين شناسى ساختمانى و تکتونيک[/FONT]
[FONT="]قبل از تعريف زمين شناسى ساختمانى لازم است اجزاى آن تعريف شود.واژه ى ساختار،ساخت يا ساختمان،يعنى آنچه ساخته يا بنا شده است.زمين شناسان ساختمانى اين واژه را براى قسمتى از زمين که به وسيله دگرشکلى،يعنى بر اثر عملکرد نيرو در سطح يا درون پوسته زمين تغيير شکل يا حالت داده است،به کار مى برند.ساختار شامل يک آرايش هندسى از صفحات،خطوط،سطوح،توده هاى سنگى و غيره است.شکل و جهت يافتگى حاصل از اين آرايش بازتابى از عملکرد بين نيروى تغيير شکل دهنده و توده سنگ اوليه است.زمين شناى ساختمانى،درباره ساختمان سنگها،تغيير شکل و موقعيت هندسى ساختهاى به وجود آمده در سنگها بحث مى کند.پس اين شاخه از علوم زمين،عمدتا درباره شکل هندسى و مشخصات ظاهرى ساختمانهاى مختلف زمين،مانند لايه ها،چين ها ،گسلها،گنبدهاى نمکى،خطواره ها و ...و سازو کار تشکيل دهنده آنها بحث مى کند[/FONT].
[FONT="]بررسى هندسه ساختار(تعيين ارتباط اجزاى سنگ يا ساخت قبل و بعد از تغيير شکل)،اهميت بسيار زيادى دارد.بنابر اين براى دستيابى به اين هدف بايد فرايند تغيير شکل يا تغيير ظاهر مجموعه ى سنگى (دگر شکلى )مورد مطالعه قرار گيرد.فرايند دگر شکلى مسئول شکل گيرى ساختارهاى زمين شناسى است[/FONT].
[FONT="]زمين شناسى ساختمانى،ساختهاى زمين شناسى حاصل از تغيير شکل سنگها،و به عبارت ديگر،عمل تغيير شکل پوسته زمين را مورد مطالعه قرارمى دهد.عده اى از زمين شناسان کلمه تکتونيک را مترادف با زمين شناسى ساختمانى به کار مى برند.ولى اين دو واژه از يکديگر متمايزند.به طورى که زمين شناسى ساختمانى،تشريح هندسى ساختهاى زمين شناسى،و تکتونيک،بررسى نيروها و حرکات به وجود آورنده آنها است.در نهايت مى توان هدف کلى زمين شناسى ساختمانى و تکتونيک را شناخت و بررسى ساختهاى زمين شناسى،تعيين موقعيت مکانى و زمانى و علت پيدايش آنها در مقياس جهانى و ناحيه اى عنوان کرد[/FONT].
2-[FONT="]تجزيه و تحليل تکتونيکى و نحوه مطالعه ى ساختها در زمين شناسى[/FONT]
[FONT="]براى تجزيه و تحليل ساختهاى تکتونيکى،بر اساس دقت و مقياس مورد مطالعه،محققان علوم زمين تقسيم بنديهاى گوناگونى ارائه کرده اند که در اينجا به روش پيشنهادى آکادمى علوم آلمان اشاره مى شود[/FONT].
[FONT="]زمين ساخت جهانى : بررسى و تجزيه و تحليل تکتونيکى ساخت هاى زمين شناسى د رمقياس جهانى در حد بلوکهاى قاره اى يا اقيانوسى [/FONT]
[FONT="]ماکرو تکتونيک: جمع آورى و توصيف دقيق عناصر صفحه اى و يا عناصر خطى موجود در پيکره يک توده سنگ به بزرگى توده هاى سنگ هاى درونى يا دگرگوني[/FONT].
[FONT="]ميکروتکتونيک: بررسى و تعيين روابط تقارنى و هندسى و نيز رابطه بين تبلور مجدد و دگر شکلى از روى مطالعه مقاطع نازک سنگها[/FONT]
[FONT="]در زمين شناسى ساختمانى و تکتونيک بدون لحاظ کردن مقياس و دقت مورد مطالعه،بايد به مسائل زير توجه و به سوالات طرح شده پاسخ مناسبى داده شود[/FONT]:
[FONT="]الف-ساختهاى موجود در منطقه از چه نوعى است؟[/FONT]
[FONT="]ب-اين ساختها در چه زمانى تشکيل شده است؟[/FONT]
[FONT="]ج-اين ساخت ها حاصل کدام شرايط فيزيکى و مکانيکى است؟[/FONT]
3-[FONT="]مطالعه ساخت ها [/FONT]
[FONT="]ساخت ها را در زمين شناسى ساختمانى مى توان از نقطه نظرها ى زير مورد مطالعه قرار داد[/FONT]:
[FONT="]مطالعه بر اساس وضعيت هندسى: در اين نوع مطالعه،ساخت هاى مختلف از نظر شکل هندسى مورد توجه قرار مى گيرند و به انواع چين،درز ،گسل و ...تقسيم مى شوند[/FONT].
[FONT="]مطالعه از نظر سينماتيکى: در اين نوع مطالعه چگونگى تشکيل ساخت هاى منطقه مورد نظر است[/FONT].
[FONT="]مطالعه تاريخى: اين بررسى شامل مطالعه ساخت هاى مختلف يک ناحيه از نظر تعيين زمان شکل گيرى آنهاست[/FONT].
[FONT="]مطالعه از نظر ديناميکى: در اين حالت،رابطه نيروهاى موثر بر سنگها و ساخت هاى به وجود آمده در آن،مورد بررسى قرار مى گيرد.به طور کلى در تجزيه و تحليل ساخت هاى زمين شناسى،خصوصا تجزيه و تحليل ديناميکى،هدف دستيابى به تنش هاى به وجود آورنده ساخت هاست[/FONT].
4- [FONT="]رابطه زمين شناسى ساختمانى با ساير علوم زمين[/FONT]
[FONT="]سنگ شناسى: اين شاخه از علوم زمين از منشا پيدايش و شرايط تشکيل سنگها و همچنين رابطه موجود بين سنگها گفتگو مى کند و ارتباط نزديکى با زمين شناسى ساختمانى،به ويژه تغيير شکل هايى که در اعماق زمين با تبلور دوباره يا دگرگونى سنگها همراهند،دارد[/FONT].
[FONT="]رسوب شناسى: در مبحث رسوب شناسى،مطالعه سنگهاى رسوبى،طرز تشکيل آنها و همچنين نحوه و شرايط رسوب گذارى مواد در محيط هاى مختلف مورد توجه است.رسوب شناسى و رسوب گذارى از رخ دادهاى تکتونيکى شواهد و مدارک زيادى ارائه مى کنند،زيرا تغيير شرايط ته نشينى و انباشته شدن رسوبات با تغيير شکل حوضه هاى رسوبى حاصل مى شود.مطالعه اين ارتباط در مبحث تکتونيک و رسوب گذارى و تحليل حوضه ها صورت مى گيرد[/FONT].
[FONT="]چينه شناسى: تعيين سن نسبى طبقات زمين و مطالعه تغييرات آن در زمين هاى گذشته موضوع اصلى اين علم است.وضعيت تکتونيک منطقه را نمى توان بدون دانستن اطلاعاتى درباره چينه شناسى آن ناحيه روشن کرد.اغلب اوقات وضع چينه شناسى به موقعيت ساختمانى طبقات وابسته است که بدون دانستن چگونگى موقعيت تکتونيک منطقه،امکان بررسى ترتيب چينه شناسى وجود ندارد.براى دانستن اين رابطه بايد علم رسوب شناسى را پايه تحقيق قرار داد[/FONT].
[FONT="]زمين ريخت شناسى: بررسى شکل خارجى زمين،به خصوص شکل ارتفاعات،دره ها،رودخانه ها،سواحل و کف دريا ها در حيطه اين علم است.زمين ريخت شناسى در مناطقى که تحت تاثير تکتونيک جديد قرار گرفته اند،اهميت زيادى دارد.به علاوه،بعضى از تغيير شکل ها،خود به تکامل و تحول مورفولوژى بستگى دارد که موضوع علم مورفوتکتونيک است[/FONT].
[FONT="]زمين شناسى کاربردى: اين شاخه از علوم زمين،کليه مواردى را که مربوط به کارهاى ساختمانى و يا مقاومت زمين در مقابل عوامل خارجى است مورد مطالعه قرار مى دهد.بنابر اين آن بخش از مسائل مربوط به شهر سازى،راه سازى،حفر تونل،ايجاد سدها وسازه هاى بزرگ و ...که رابطه مستقيمى با جنس زمين دارد،موضوع اين علم را تشکيل مى دهد،نيروهاى عمل کننده بر زمين باعث ايجاد تغيير در پوسته زمين و تاثير گذارى بر روى سازه هاى احداث شده بر روى آن مى شود.بنابر اين شناخت پديده هاى ساختمانى و تکتونيکى کمک موثرى به برنامه ريزى صحيح در ايجاد اين گونه سازه ها ميکتد[/FONT].
[FONT="]شاخه هايى از علم زمين شناسى،مانند مکانيک سنگ،زمين شناسى مهندسى و ژئوفيزيک که در شناخت خواص فيزيکى سنگ ها و اهميت اين خواص در تغيير شکل آنها بحث مى کنند،در قالب اين علم گنجانيده شده است.براى شناخت اين خواص،بايد اطلاعاتى درباره پراکندگى و روند درزها و گسلها در سنگ،نيروهاى عمل کننده در ناحيه و تاثير آن بر سازه را به دست[/FONT] [FONT="]آوريم[/FONT].
[FONT="]زمين شناسى اقتصادى: اکتشاف و بهره بردارى از ذخاير زيرزمينى که به نحوى جنبه اقتصادى دارد،هدف اصلى اين علم است.مواد معدنى در ساخت هاى خاص زمين شناسى متمرکز مى شوند.مثلا بسيارى از مواد معدنى به صورت رگه د رامتداد گسل ها و شکستگى ها تشکيل مى شوند،يا نفت و گاز طبيعى بيشتر در تاقديسها جمع مى شوند.يا شناخت اين ساخت ها و استفاده بهينه از مخازن موجود،آگاهى از مشخصات تکتونيکى و ساختمانى منطقه ى مورد مطالعه لازم است[/FONT].
[FONT="]آب زمين شناسى: اين شاخه از علوم زمين نحوه تشکيل مخازن آب زيرزمينى و طرق استفاده و بهره بردارى از آنها را مورد مطالعه قرار مى هد.لذا آشنايى با وضعيت ساختمانى منطقه کمک موثرى د رمطالعه مخازن زيرزمينى است،چون گسلها و شکستگيها علاوه بر جابجايى لايه هاى آب دار،مجارى مناسبى براى عبور آبهاى زيرزمينى ايجاد مى کنند[/FONT].
[FONT="]فتوژئولوژِى: مطالعه و نتيجه گيرى از عکسها ى هوايى و ماهواره اى د رقلمرو اين علم است.امروزه بررسى هاى زمين شناسى ساختمانى با استفاده از عکس هاى هوايى و مطالعه مستقيم در روى زمين(زمين شناسى صحرايى)صورت ميگيرد و اصولا اين دو علم،يعنى فتوژئولوژى و زمين شناسى ساختمانى لازم و ملزوم يکديگرند[/FONT].
1-[FONT="]مفهوم و دامنه ى علم زمين شناسى ساختمانى و تکتونيک[/FONT]
[FONT="]قبل از تعريف زمين شناسى ساختمانى لازم است اجزاى آن تعريف شود. واژه ى ساختار،ساخت يا ساختمان، يعنى آنچه ساخته يا بنا شده است. زمين شناسان ساختمانى اين واژه را براى قسمتى از زمين که به وسيله دگرشکلى،يعنى بر اثر عملکرد نيرو در سطح يا درون پوسته زمين تغيير شکل يا حالت داده است، به کار مى برند. ساختار شامل يک آرايش هندسى از صفحات، خطوط،سطوح،توده هاى سنگى و غيره است.شکل و جهت يافتگى حاصل از اين آرايش بازتابى از عملکرد بين نيروى تغيير شکل دهنده و توده سنگ اوليه است. زمين شناى ساختمانى،درباره ساختمان سنگها،تغيير شکل و موقعيت هندسى ساختهاى به وجود آمده در سنگها بحث مى کند. پس اين شاخه از علوم زمين،عمد تا درباره شکل هندسى و مشخصات ظاهرى ساختمانهاى مختلف زمين، مانند لايه ها، چين ها ، گسلها، گنبدهاى نمکى، خطواره هاو ... و سازو کار تشکيل دهنده آنها بحث مى کند[/FONT].
[FONT="]بررسى هندسه ساختار(تعيين ارتباط اجزاى سنگ يا ساخت قبل و بعد از تغيير شکل)، اهميت بسيار زيادى دارد. بنابر اين براى دستيابى به اين هدف بايد فرآيند تغيير شکل يا تغيير ظاهر مجموعه ى سنگى (دگر شکلى) مورد مطالعه قرار گيرد. فرآيند دگر شکلى مسئول شکل گيرى ساختارهاى زمين شناسى است[/FONT].
[FONT="]زمين شناسى ساختمانى و تکتونيک[/FONT]
1-[FONT="]مفهوم و دامنه ى علم زمين شناسى ساختمانى و تکتونيک[/FONT]
[FONT="]قبل از تعريف زمين شناسى ساختمانى لازم است اجزاى آن تعريف شود.واژه ى ساختار،ساخت يا ساختمان،يعنى آنچه ساخته يا بنا شده است.زمين شناسان ساختمانى اين واژه را براى قسمتى از زمين که به وسيله دگرشکلى،يعنى بر اثر عملکرد نيرو در سطح يا درون پوسته زمين تغيير شکل يا حالت داده است،به کار مى برند.ساختار شامل يک آرايش هندسى از صفحات،خطوط،سطوح،توده هاى سنگى و غيره است.شکل و جهت يافتگى حاصل از اين آرايش بازتابى از عملکرد بين نيروى تغيير شکل دهنده و توده سنگ اوليه است.زمين شناى ساختمانى،درباره ساختمان سنگها،تغيير شکل و موقعيت هندسى ساختهاى به وجود آمده در سنگها بحث مى کند.پس اين شاخه از علوم زمين،عمدتا درباره شکل هندسى و مشخصات ظاهرى ساختمانهاى مختلف زمين،مانند لايه ها،چين ها ،گسلها،گنبدهاى نمکى،خطواره ها و ...و سازو کار تشکيل دهنده آنها بحث مى کند[/FONT].
[FONT="]بررسى هندسه ساختار(تعيين ارتباط اجزاى سنگ يا ساخت قبل و بعد از تغيير شکل)،اهميت بسيار زيادى دارد.بنابر اين براى دستيابى به اين هدف بايد فرايند تغيير شکل يا تغيير ظاهر مجموعه ى سنگى (دگر شکلى )مورد مطالعه قرار گيرد.فرايند دگر شکلى مسئول شکل گيرى ساختارهاى زمين شناسى است[/FONT].
[FONT="]زمين شناسى ساختمانى،ساختهاى زمين شناسى حاصل از تغيير شکل سنگها،و به عبارت ديگر،عمل تغيير شکل پوسته زمين را مورد مطالعه قرارمى دهد.عده اى از زمين شناسان کلمه تکتونيک را مترادف با زمين شناسى ساختمانى به کار مى برند.ولى اين دو واژه از يکديگر متمايزند.به طورى که زمين شناسى ساختمانى،تشريح هندسى ساختهاى زمين شناسى،و تکتونيک،بررسى نيروها و حرکات به وجود آورنده آنها است.در نهايت مى توان هدف کلى زمين شناسى ساختمانى و تکتونيک را شناخت و بررسى ساختهاى زمين شناسى،تعيين موقعيت مکانى و زمانى و علت پيدايش آنها در مقياس جهانى و ناحيه اى عنوان کرد[/FONT].
2-[FONT="]تجزيه و تحليل تکتونيکى و نحوه مطالعه ى ساختها در زمين شناسى[/FONT]
[FONT="]براى تجزيه و تحليل ساختهاى تکتونيکى،بر اساس دقت و مقياس مورد مطالعه،محققان علوم زمين تقسيم بنديهاى گوناگونى ارائه کرده اند که در اينجا به روش پيشنهادى آکادمى علوم آلمان اشاره مى شود[/FONT].
[FONT="]زمين ساخت جهانى : بررسى و تجزيه و تحليل تکتونيکى ساخت هاى زمين شناسى د رمقياس جهانى در حد بلوکهاى قاره اى يا اقيانوسى [/FONT]
[FONT="]ماکرو تکتونيک: جمع آورى و توصيف دقيق عناصر صفحه اى و يا عناصر خطى موجود در پيکره يک توده سنگ به بزرگى توده هاى سنگ هاى درونى يا دگرگوني[/FONT].
[FONT="]ميکروتکتونيک: بررسى و تعيين روابط تقارنى و هندسى و نيز رابطه بين تبلور مجدد و دگر شکلى از روى مطالعه مقاطع نازک سنگها[/FONT]
[FONT="]در زمين شناسى ساختمانى و تکتونيک بدون لحاظ کردن مقياس و دقت مورد مطالعه،بايد به مسائل زير توجه و به سوالات طرح شده پاسخ مناسبى داده شود[/FONT]:
[FONT="]الف-ساختهاى موجود در منطقه از چه نوعى است؟[/FONT]
[FONT="]ب-اين ساختها در چه زمانى تشکيل شده است؟[/FONT]
[FONT="]ج-اين ساخت ها حاصل کدام شرايط فيزيکى و مکانيکى است؟[/FONT]
3-[FONT="]مطالعه ساخت ها [/FONT]
[FONT="]ساخت ها را در زمين شناسى ساختمانى مى توان از نقطه نظرها ى زير مورد مطالعه قرار داد[/FONT]:
[FONT="]مطالعه بر اساس وضعيت هندسى: در اين نوع مطالعه،ساخت هاى مختلف از نظر شکل هندسى مورد توجه قرار مى گيرند و به انواع چين،درز ،گسل و ...تقسيم مى شوند[/FONT].
[FONT="]مطالعه از نظر سينماتيکى: در اين نوع مطالعه چگونگى تشکيل ساخت هاى منطقه مورد نظر است[/FONT].
[FONT="]مطالعه تاريخى: اين بررسى شامل مطالعه ساخت هاى مختلف يک ناحيه از نظر تعيين زمان شکل گيرى آنهاست[/FONT].
[FONT="]مطالعه از نظر ديناميکى: در اين حالت،رابطه نيروهاى موثر بر سنگها و ساخت هاى به وجود آمده در آن،مورد بررسى قرار مى گيرد.به طور کلى در تجزيه و تحليل ساخت هاى زمين شناسى،خصوصا تجزيه و تحليل ديناميکى،هدف دستيابى به تنش هاى به وجود آورنده ساخت هاست[/FONT].
4- [FONT="]رابطه زمين شناسى ساختمانى با ساير علوم زمين[/FONT]
[FONT="]سنگ شناسى: اين شاخه از علوم زمين از منشا پيدايش و شرايط تشکيل سنگها و همچنين رابطه موجود بين سنگها گفتگو مى کند و ارتباط نزديکى با زمين شناسى ساختمانى،به ويژه تغيير شکل هايى که در اعماق زمين با تبلور دوباره يا دگرگونى سنگها همراهند،دارد[/FONT].
[FONT="]رسوب شناسى: در مبحث رسوب شناسى،مطالعه سنگهاى رسوبى،طرز تشکيل آنها و همچنين نحوه و شرايط رسوب گذارى مواد در محيط هاى مختلف مورد توجه است.رسوب شناسى و رسوب گذارى از رخ دادهاى تکتونيکى شواهد و مدارک زيادى ارائه مى کنند،زيرا تغيير شرايط ته نشينى و انباشته شدن رسوبات با تغيير شکل حوضه هاى رسوبى حاصل مى شود.مطالعه اين ارتباط در مبحث تکتونيک و رسوب گذارى و تحليل حوضه ها صورت مى گيرد[/FONT].
[FONT="]چينه شناسى: تعيين سن نسبى طبقات زمين و مطالعه تغييرات آن در زمين هاى گذشته موضوع اصلى اين علم است.وضعيت تکتونيک منطقه را نمى توان بدون دانستن اطلاعاتى درباره چينه شناسى آن ناحيه روشن کرد.اغلب اوقات وضع چينه شناسى به موقعيت ساختمانى طبقات وابسته است که بدون دانستن چگونگى موقعيت تکتونيک منطقه،امکان بررسى ترتيب چينه شناسى وجود ندارد.براى دانستن اين رابطه بايد علم رسوب شناسى را پايه تحقيق قرار داد[/FONT].
[FONT="]زمين ريخت شناسى: بررسى شکل خارجى زمين،به خصوص شکل ارتفاعات،دره ها،رودخانه ها،سواحل و کف دريا ها در حيطه اين علم است.زمين ريخت شناسى در مناطقى که تحت تاثير تکتونيک جديد قرار گرفته اند،اهميت زيادى دارد.به علاوه،بعضى از تغيير شکل ها،خود به تکامل و تحول مورفولوژى بستگى دارد که موضوع علم مورفوتکتونيک است[/FONT].
[FONT="]زمين شناسى کاربردى: اين شاخه از علوم زمين،کليه مواردى را که مربوط به کارهاى ساختمانى و يا مقاومت زمين در مقابل عوامل خارجى است مورد مطالعه قرار مى دهد.بنابر اين آن بخش از مسائل مربوط به شهر سازى،راه سازى،حفر تونل،ايجاد سدها وسازه هاى بزرگ و ...که رابطه مستقيمى با جنس زمين دارد،موضوع اين علم را تشکيل مى دهد،نيروهاى عمل کننده بر زمين باعث ايجاد تغيير در پوسته زمين و تاثير گذارى بر روى سازه هاى احداث شده بر روى آن مى شود.بنابر اين شناخت پديده هاى ساختمانى و تکتونيکى کمک موثرى به برنامه ريزى صحيح در ايجاد اين گونه سازه ها ميکتد[/FONT].
[FONT="]شاخه هايى از علم زمين شناسى،مانند مکانيک سنگ،زمين شناسى مهندسى و ژئوفيزيک که در شناخت خواص فيزيکى سنگ ها و اهميت اين خواص در تغيير شکل آنها بحث مى کنند،در قالب اين علم گنجانيده شده است.براى شناخت اين خواص،بايد اطلاعاتى درباره پراکندگى و روند درزها و گسلها در سنگ،نيروهاى عمل کننده در ناحيه و تاثير آن بر سازه را به دست[/FONT] [FONT="]آوريم[/FONT].
[FONT="]زمين شناسى اقتصادى: اکتشاف و بهره بردارى از ذخاير زيرزمينى که به نحوى جنبه اقتصادى دارد،هدف اصلى اين علم است.مواد معدنى در ساخت هاى خاص زمين شناسى متمرکز مى شوند.مثلا بسيارى از مواد معدنى به صورت رگه د رامتداد گسل ها و شکستگى ها تشکيل مى شوند،يا نفت و گاز طبيعى بيشتر در تاقديسها جمع مى شوند.يا شناخت اين ساخت ها و استفاده بهينه از مخازن موجود،آگاهى از مشخصات تکتونيکى و ساختمانى منطقه ى مورد مطالعه لازم است[/FONT].
[FONT="]آب زمين شناسى: اين شاخه از علوم زمين نحوه تشکيل مخازن آب زيرزمينى و طرق استفاده و بهره بردارى از آنها را مورد مطالعه قرار مى هد.لذا آشنايى با وضعيت ساختمانى منطقه کمک موثرى د رمطالعه مخازن زيرزمينى است،چون گسلها و شکستگيها علاوه بر جابجايى لايه هاى آب دار،مجارى مناسبى براى عبور آبهاى زيرزمينى ايجاد مى کنند[/FONT].
[FONT="]فتوژئولوژِى: مطالعه و نتيجه گيرى از عکسها ى هوايى و ماهواره اى د رقلمرو اين علم است.امروزه بررسى هاى زمين شناسى ساختمانى با استفاده از عکس هاى هوايى و مطالعه مستقيم در روى زمين(زمين شناسى صحرايى)صورت ميگيرد و اصولا اين دو علم،يعنى فتوژئولوژى و زمين شناسى ساختمانى لازم و ملزوم يکديگرند[/FONT].