روز بزرگداشت خیـــــــــــــــــــــام نیشابوری..................... ریاضیدان، منجم......... مهمون ما باشید.... نیشابوریهای باشگاه

sabahat

عضو جدید
کاربر ممتاز
بسم الله الرحمن الرحیم



سلام به همه دوستان عزیز.


:gol::gol:بیست و هشتم اردیبهشت ماه روز بزرگداشت حکیم عمر خیام نیشابوری :gol::gol:



این روز رو به همه علم دوستان عزیز تبریک میگیم....



قبلا از حضور همه تشکر می کنیم...امیدوارم با مطالب زیباتون ما رو همراهی بدید.



:gol:نیشابوریهای باشگاه مهندسان ایران:gol:
 

sabahat

عضو جدید
کاربر ممتاز
حکیم عمر بن ابراهیم خیام نیشابوری ، فیلسوف ، منجم ، ریاضی دان و شاعر ایرانی ، در قرن پنجم تا اوایل قرن ششم هجری می زیست .

نظامی عروضی وفات او را ۱۴ سال پیش از سال ۵۳۰ می داند پس تا حوالی سالهای ۵۱۶ و ۵۱۷ می زیسته است . شوربختانه از زندگی او اطلاعات چندانی در دست نیست . او در زمان ملکشاه و آلب ارسلان سلجوقی زندگی می کرد و می گویند در دوران طفولیت با نظام الملک و حسن صباح هم درس بود . ولی مورخان این قول را معجول دانسته و آن را قبول ندارند و قدر مسلم این است که او اهل سیاست نبود و مانند اغلب فلاسفه در حال انزوا می زیست و تراژدی غم انگیز زندگی را از بیرون گود تماشا می کرد .

بیشتر خیام را به عنوان منجم و فلسوف در جهان می شناسند . القفطی در باره او می نویسد : او به تدریس فلسفه یونان می پرداخت و در حکمت و نجوم بی مانند بود . زکریا بن محمد قزوینی در باره منجم بودن او می نویسد : عمر خیام در عصر ملکشاه می زیست و این سلطان اموال فراوانی به وی داد تا آلات رصد و کواکب را خریداری کند ولی به زودی سلطان به رحمت ایزدی پیوست و این مهم انجام نیافت . شهروزی در مورد قدرت حافظه ی خیام می گوید : وی کتابی را در اصفهان ۷ بار مرور کرد و چون به نیشابور بازگشت از بر خواند و وقتی مقایسه کردند بین گفته ی او متن کتاب تفاوتی در میان نبود . شایستگی وی در نجوم به حدی بود که وقتی ملکشاه خواست تقویم را تصیح کند او یکی از ۸ مصصح بود و نتیجه ی این اصلاح تاریخ جلالی است . به علاوه خیام یک جدول نجومی به نام زیج ملکشاهی تصنیف کرد بعدها شهرت بسیاری یافت و مورد استفاده دانشمندان قرار گرفت . او هچنین مسائل بسیاری در ریاضی مطرح کرد.
 

sabahat

عضو جدید
کاربر ممتاز
:gol::gol:هــــر گـــه کـه بـنـفشه جامه در رنگ زند
در دامــــن گــــل بــــــاد صبــــا چـنگ زند
هُشیار کـســـی بــود کــــه بــا سیمبری
می نوشـــد و جـــــام بــاده بـر سنگ زند
:gol::gol:
 

sabahat

عضو جدید
کاربر ممتاز
قدیمی ترین کتابی که از خیام نامی به میان می آورد ،((چهارمقاله)) تالیف نظامی عروضی است که خیام را در ردیف منجمان می شمارد . در (( تاریخ بیهقی )) و (( تتمه صوان الحکمه )) نگارش ابولحسن بیهقی در سنه ی ۵۶۲ تالیف شده نیز از خیام سخن رفته است . از این اثر معلوم می شود که خیام علاوه بر ریاضیات و نجوم و طب در لغت و فقه و تاریخ نیز دست داشته است .
 

sabahat

عضو جدید
کاربر ممتاز
نخستین کتابی که در آن از خیام شاعر سخن گفته می شود ، (( خریده القصر)) تالیف عمادالدین کاتب اصفهانی به زبان عربی است که سال ۵۷۲ هجری یعنی ۵۰ سال پس از مرگ او نوشته شده است .
کتاب دیگری که خیام را تحت عنوان شاعر مطالعه کرده است (( مرصادالعباد )) تالیف نجم الدین رازی است که در سنه ی ۶۲۰-۶۲۱ تالیف شده و نویسنده از دید صوفی و متعصب خویش خیام را نیش زبان و دشنام خود آسوده نگذارده است . در این کتاب گفته شده : ( ... که ثمره ی نظر ایمانست و ثمره ی قدم عرفان . فلسفی و دهری و طبایعی از این دو مقام محرومند و سرگشته و گم گشته اند . یکی از فضلا که به نزد نابینایان به فضل و حکمت و کیاست معروف و مشهور است و آن عمر خیام است ، از غایت حیرت و ضلالت این بیت را می گوید :



در دایره ای کامدن و رفتن ماست

آن را نه بدایت ، نه نهایت پیداست
کس می نزد دمی در ین عالم راست
کین آمدن از کجا و رفتن به کجاست )
 

sabahat

عضو جدید
کاربر ممتاز
امــــروز تــــــــــرا دستــــرس فردا نیست
و اندیشه فـــــردات به جـــز سودا نیست
ضایع مکـــن این دم ار دلت بیــــدار است
کـــاین باقی عمـــــر را بقـــــا پیدا نیست
 

sabahat

عضو جدید
کاربر ممتاز
آثار خیام :


۱/رساله فی الاحتیال بمعرفه مقدار الذهب و الفضه فی جسم مرکب منها (درباره شناختن مقدار زر و سیم موجود در جسمی که مرکب از طلا و نقره است . )


۲/ رساله فی الجبر و المقابله (به زبان عربیست و در زمان خود از بزرگترین کتابهای ریاضی بوده است .)



۳/رساله فی شرح ما الشکل من مصادرات کتاب اقلیدس (درباره ی هندسه اقلیدسی )



۴/در طبیعیات


۵/لوازم الامکنه (در مورد تغییرات آب و هوا و فصول در شهرهای مختلف )



۶/روضه القلوب( بهترین کتاب فلسفی برای شناختن فلسفه خیام است .)



۷/نوروز نامه (یکی از معتبرترین کتابها در مورد آداب روسوم ایرانی )


۸/رباعیات خیام


۹/زیج ملکشاهی
 

ha_23

عضو جدید
چون عهــــده نمی‌شود کســــــی فردا را
حالـــــــی خـوش دار ایـــن دل پر سودا را
مـی نــــــوش بـه ماهتـــاب ای ماه که ما
بـسیـــــار بگـــــــــــــــــردد و نــیـابد ما را

 

nice_Alice

مدیر بازنشسته
کاربر ممتاز
سلام به همه دوستای نیشابوری عزیز

:gol:دستتون دردنکنه تاپیک قشنگیه:gol:

من هنوز موفق نشدم بیام نیشابور؛ اما خیلی دوس دارم بیام:redface:
 

sabahat

عضو جدید
کاربر ممتاز
ممنون که دعوتم کردید

عالی و بی نظیر بود:w16:
:w23:ایندگلها تقدیم به عطار نیشابوری
خوشحال شدم دعوتم کردید

چون عهــــده نمی‌شود کســــــی فردا را
حالـــــــی خـوش دار ایـــن دلپر سودا را
مـی نــــــوش بـه ماهتـــاب ای ماه که ما
بـسیـــــار بگـــــــــــــــــردد ونــیـابد ما را




 

sabahat

عضو جدید
کاربر ممتاز
سلام به همه دوستای نیشابوری عزیز

:gol:دستتون دردنکنه تاپیک قشنگیه:gol:

من هنوز موفق نشدم بیام نیشابور؛ اما خیلی دوس دارم بیام:redface:



سلام ... خواهش می شه.

ایشالا تشریف بیارید.... مطمئن باشیداز سفرهای خوبتون خواهد بود.
 

ha_23

عضو جدید
دنیـــا دیــدی و هــــر چــه دیدی هیچ است
و آن نیــــز که گفتــی و شنیدی هیچ است
ســـــرتاســــر آفــــــاق دویـدی هیـچ است
و آن نیـــــز که در خـــانه خزیدی هیچ است
حکیم عمر خیام
 

sabahat

عضو جدید
کاربر ممتاز
دوستان خوبمون.......................

خیلی دوست داریم مطالبی در مورد خیام بذارید توی تاپیک..... دعوت شدید ولی اینجا رو خونه خودتون بدونید.


مرسی


 

ha_23

عضو جدید
واقعا رباعیاتش حکیمانه است
روحش شاد و راهش پر رهرو باد
دست همه یدوستان درد نکنه که باعث زنده نگه داشتن یاد این بزرگان میشن:gol:
 

sabahat

عضو جدید
کاربر ممتاز
واقعا رباعیاتش حکیمانه است
روحش شاد و راهش پر رهرو باد
دست همه یدوستان درد نکنه که باعث زنده نگه داشتن یاد این بزرگان میشن:gol:

مرسی.... واقعا خوشحال شدیم.... ایشالا بازم بیاین
 

abolfaZZzl

عضو جدید
کاربر ممتاز
سلاااااااام.:gol:
خدایا شکرت که مرا درین سرزمین پرافتخار آفریدی.:gol:
تبریک بهمه ایرانیان عزیز و مخصوصا نیشابوریهای گل.:gol:
ممنون از دعوتتون.:gol:
 

sabahat

عضو جدید
کاربر ممتاز
سلاااااااام.:gol:
خدایا شکرت که مرا درین سرزمین پرافتخار آفریدی.:gol:
تبریک بهمه ایرانیان عزیز و مخصوصا نیشابوریهای گل.:gol:
ممنون از دعوتتون.:gol:

خوش اومدی... خدایا شکرت .....

منم تبریک می گم

من نیشابوری نیستم...اما تبریــــــــــــــــــــــــک میگم!!


وایییییییییییییی مرسیی... بچه ها کیک هم رسید.

خیام واسه همس.
 

sabahat

عضو جدید
کاربر ممتاز
[h=2] خیام و ریاضیات
[/h]پیش از کشف رساله خیام در جبر، شهرت او در مشرق‌زمین به واسطه اصلاحات سال و ماه ایرانی و در غرب به واسطه ترجمه رباعیاتش بوده‌است و تقریباً تا حدود قرن ۱۹ میلادی از تحقیقات جبری او اطلاعی در دست نبود. به همین دلیل کوشش‌ها و تحقیقات خیام در علم جبر تأثیر چندانی در بسط این علم نداشته‌است و در آن زمان اروپائیان در جبر به مرحله‌ای رسیده بودند که آشنایی با رساله‌های خیام تنها از جنبه تاریخی برای آنها با اهمیت بوده‌است. قدیمی‌ترین کتابی که از خیام اسمی به میان آورده و نویسندهٔ آن هم عصر خیام بوده، نظامی عروضی مؤلف «چهار مقاله» است. ولی او خیام را در ردیف منجمین ذکر می‌کند و اسمی از رباعیات او نمی‌آورد. با این وجود جورج سارتن با نام بردن از خیام به عنوان یکی از بزرگ‌ترین ریاضیدانان قرون وسطی چنین می‌نویسد:



خیام اول کسی است که به تحقیق منظم علمی در معادلات درجات اول و دوم و سوم پرداخته، و طبقه‌بندی تحسین‌آوری از این معادلات آورده‌است، و در حل تمام صور معادلات درجه سوم منظماً تحقیق کرده، و به حل (در اغلب موارد ناقص) هندسی آنها توفیق یافته، و رساله وی در علم جبر، که مشتمل بر این تحقیقات است، معرف یک فکر منظم علمی است؛ و این رساله یکی از برجسته‌ترین آثار قرون وسطائی و احتمالاً برجسته‌ترین آنها در این علم است.




خیام در مقام ریاضی‌دان و ستاره‌شناس تحقیقات و تالیفات مهمی دارد. از جمله آنها رسالة فی البراهین علی مسائل الجبر و المقابله است که در آن از جبر عمدتاً هندسی خود برای حل معادلات درجه سوم استفاده می‌کند. او معادلات درجه دوم را از روش‌های هندسی اصول اقلیدس حل می‌کند و سپس نشان می‌دهد که معادلات درجه سوم با قطع دادن مخروط‌ها با هم قابل حل هستند. برگن معتقد است که «هر کس که ترجمهٔ انگلیسی جبر خیام] به توسط کثیر * را بخواند استدلالات خیام را بس روشن خواهد یافت و، نیز، از نکات متعدد جالب توجهی در تاریخ انواع مختلف معادلات مطلع خواهد شد.» مسلم است که خیام در رساله‌هایش از وجود جوابهای منفی و موهومی در معادلات آگاهی نداشته‌است و جواب صفر را نیز در نظر نمی‌گرفته است.


 

sabahat

عضو جدید
کاربر ممتاز
مهم‌ترین دست‌آوردها


  • ابداع نظریه‌ای دربارهٔ نسبت‌ها هم‌ارز با نظریهٔ اقلیدس.
  • «در مورد جبر، کار خیام در ابداع نظریهٔ هندسی معادلات درجهٔ سوم موفقترین کاری است که دانشمندی مسلمان انجام داده‌است.»
  • او نخستین کسی بود که نشان داد معادلهٔ درجهٔ سوم ممکن است دارای بیش از یک جواب باشد و یا این که اصلاً جوابی نداشته باشند.«آنچه که در هر حالت مفروض اتفاق می‌افتد بستگی به این دارد که مقاطع مخروطی‌ای که وی از آنها استفاده می‌کند در هیچ نقطه یکدیگر را قطع نکنند، یا در یک یا دو نقطه یکدیگر را قطع کنند.»
  • «نخستین کسی بود که گفت معادلهٔ درجهٔ سوم را نمی‌توان عموماً با تبدیل به معادله‌های درجهٔ دوم حل کرد، اما می‌توان با بکار بردن مقاطع مخروطی به حل آن دست یافت.»
  • «در نیمهٔ اول سدهٔ هیجدهم، ساکری اساس نظریهٔ خود را دربارهٔ خطوط موازی بر مطالعهٔ همان چهارضلعی دوقائمهٔ متساوی‌الساقین که خیام فرض کرده بود قرار می‌دهد و کوشش می‌کند که فرضهای حاده و منفرجه‌بودن دو زاویهٔ دیگر را رد کند.»
  • به خاطر موفقیت خیام در تعیین ضرایب بسط دو جمله‌ای (بینوم نیوتن)که البته تا سده قبل نامکشوف مانده بود و به احترام سبقت وی بر اسحاق نیوتن در این زمینه در بسیاری از کتب دانشگاهی و مرجع این دو جمله‌ای‌ها «دو جمله‌ای خیام-نیوتن» نامیده می‌شوند.
 

m4material

مدیر تالار مهندسی مواد و متالورژی
مدیر تالار
سلام به تمام دوستان عزيز و به خصوص آبجي صباحت، استارتر محترم تاپيك:gol:

بنده نيشابوري نيستم و تنها يه بار اومدم نيشابور كه اون يه بار هم خاطره اي خيلي خوب برام به جا موند، هيچ وقت فراموشش نميكنم، مخصوصا در مرقد شاعر و رياضيدان و منجم معروف ،‌خيام بزرگ:(

تقديم به همه نيشابوريهاي عزيز



اين قافله عمر عجب مي گذرد
درياب دمي كه با طرب مي گذرد

ساقي غم فرداي حريفان چه خوري
پيش آر پياله را كه شب مي گذرد


خيام
 

Similar threads

بالا