[مصالح ساختمانی] گچ

مشكى

عضو جدید
بسم الله الرحمن الرحيم
سلام،
گچ
از مهمترین مصالح ساختمانی است. گچ از ابتدای کار که تعیین حدود زمین است تا انتهای کار که سفید کاری، نصب سنگ و حتی نقاشی است کاربرد دارد.
سنگ گچ
از گروه مصالح کلسیم دار و سنگی رسوبی است. در طبیعت به علت میل ترکیبی شدیدی که دارد بطور خالص یافت نمی‌شود بطوریکه بیشتر بصورت ترکیب با کربن یا اکسیدهای آهن یافت می‌شود. البته بیشتر سنگ گچ‌ها با آهک و خاک رس مخلوط است.
انواع سنگ گچ
یا به شكل سولفات کلسیم بدون آب است که به آن انیدریت می گویند و یا به شكل سولفات کلسیم آبدار است که به آن گچ خام گویند و بصورت‌های مختلفی وجود دارد:
الف- سنگ گچ مرمری: مصرف گچ پزی نداشته و جز سنگ‌های زینتی است. به علت نرمی، کار کردن با آن و تراشیدن آن بسیار آسان است و نیز برای ساختن وسایل زینتی مانند قاب عکس استفاده می‌شود. در ایران این سنگ و صنعت آن بیشتر در خراسان است.
ب- سنگ گچ مطبق: لایه لایه می‌باشد و یا سنگ گچ خوشه‌ای که مانند تارهای ابریشم بهم چسبیده‌اند. این نوع سنگ گچ نیز مصرف گچ‌پزی ندارد.
ج- سنگ گچ معمولی: غیر بلوری بوده و فراوان‌ترین نوع سنگ گچ است. مصرف گچ‌پزی دارد و موضوع همین مطلب است.
سنگ گچِ خالص بی‌رنگ است، اگر با کربن مخلوط باشد به رنگ خاکستری است و اگر با اکسید‌های آهن مخلوط باشد بسته به نوع اکسید به رنگ‌های زرد روشن، کبود، سرخ و یا بی‌رنگ است.
مصارف
در ساختمان سازی عبارتند از: تعیین حدود زمین و پیاده کردن نقشه، ملات سازی، گچ و خاک، سفید کاری، سنگ کاری (بطور موقت) و سیمان پزی.
اندازه دانه‌ها و وزن مخصوص آنها
هر قدر اندازه ذرات گچ ريزتر باشد مرغوب‌تر بوده و براي كارهاي ظريف‌تر بهتر استفاده مي‌شود.
قطر بزرگترين دانه نبايد بيش از 6/0 ميليمتر باشد و قطر 5/99 درصد آن نيز بايد ريزتر از 2/0 ميليمتر باشد.
خواص
1. زود گیر بودن
ملات گچ بسیار زودگیر است، در واقع در حدود 10 دقیقه خود را می گیرد. این خاصیت به کارگران کمک می کند که هر چه سریعتر تیغه های 5 سانتیمتری و طاق های ضربی را با این ملات بسازند.
2. ارزانی
گچ بسیار ارزانتر از بسیاری از مصالح ساختمانی است و به همین دلیل در بیشتر کارگاه ها از آن استفاده می شود. در واقع فراوانی و سادگی تهیه و مصرف گچ، آن را ارزان کرده است.
3. ازدیاد حجم
تنها دو نوع ملات این خاصیت را دارد:
1- یک نوع سیمان که در ایران مصرف ندارد.
2- گچ که در حین سخت شدن 01/0 به حجم خود می افزاید.
این خاصیت کمک می کند که کارگران سطوح وسیعی را اندود کاری کنند بدون اینکه در آن فرورفتگی، برآمدگی و یا ترکی به وجود آید و چون حشرات نمی توانند در آن لانه سازی کنند، دیوار بهداشتی خواهد بود.
4. مقاومت در برابر آتش سوزی
هنگامی که گچ سخت می شود آب تبلور از دست رفته را به دست می آورد یعنی دارای دو مولکول آب می شود.
به هنگام آتش سوزی آب از لایه گچ جدا شده و یک لایه آبی از گچ محافظت می کند. مقـاومت آب 3-2 سـاعـت طول می کشد و فرصت خوبی را برای عکـس العمل افراد بوجود می آورد.
5. اکوستیک بودنگچ توانایی جذب و عدم پژواک 75-60 درصد امواج صوتی را دارد. در نتیجه برای محیطی همچون کلاس، اتاق و سالن کوچک کنفراس مناسب است. البته برای سالن های بزرگ باید از وسایل اکوستیکی بهتری بهره جست.
6. پلاستیکی بودن
ملات گچ خاصیت شکل پذیری فوق العاده ای دارد بطوری که برای ساخت شکل ها و نقوش مختلف در فضای ساختمانی و نیز اندود کاریِ سطحی وسیع، بسیار مناسب است.
7. رنگ پذیری
ملات گچ پس از خشک شدن سفید است. سفیدی آن جلوه ای خوب دارد و چشم را خسته نمی کند.
اندود گچ پس از خشک شدن، قابلبتِ قبولِ تقریبا همه نوع رنگی را دارد. برای همین برای اندود کاری فضای داخل ساختمان بسیار مناسب است.
ساخت ملات
برای ساخت انواع ملات، باید ابتدا نوع اجزا تعیین و مخلوط شود، سپس آن را با آب مخلوط کرد.
برای ساخت ملات گچ باید مشخص شود که تنها ملات گچ لازم است یا ملات گچ و خاک. در هر حال باید از یک وسیله به نام استامبولی استفاده کرد. استامبولی ظرف مخصوص گچ سازی و حمل ملات است.
ابتدا مقدار کمی آب در ظرف می ریزیم، سپس دانه های گچ و احیانا خاک را که با نسبت معین مخلوط شده اند در آن می ریزیم. با این کار تمام دانه ها تر می شود.
برای ساخت ملات از یک کیلو گرم پودر گچ، از لحاظ تئوری به 2/0 لیتر (20% وزن گچ) آب نیاز است. اما عملا برای اینکه ملات، شکل پذیرتر باشد و کارگران فرصت بیشتری برای کار بر روی آن را داشته باشند، آب بیشتری به گچ اضافه می کنند. آب اضافی پس از خشک شدن (دقت کنید که خشک شدن با سخت شدن فرق دارد) تبخیر می شود، بر اثر ازدیاد حجم مقداری از فضای خالی ناشی از تبخیر آب پر می شود. البته پس از سخت شدن، ازدیاد حجم رخ نمی دهد. بنابراین آن قسمت از آب اضافی که فرصت تبخیر نداشته اند در گچ ترک های مویین ایجاد می کنند.

سخت شدن
پودر گچ ساختمانی که 5/0 مولکول آب تبلور را دارد برای سخت شدن (گرفتن) نیاز به جذب 5/1 مولکول آب تبلور دیگر دارد تا به سنگ گچ تبدیل شود. البته سختی این سنگ همانند سنگ گچ اولیه نیست اما می تواند در برابر نیروها مقاومت کند.
در واقع این یک چرخه است. یعنی سنگ گچ را آسیاب کرده، آن را می پزند و 5/1 مولکول آب را از آن می گیرند تا به گچ ساختمانی تبدیل شود، سپس دوباره به آن 5/1 مولکول آب می دهند تا سخت شده و به سنگ گچ تبدیل شود.

زمان گرفتن ملات
اگر در ظرف مقداری آب و گچ بریزیم شروع سخت شدن ملات از لحظه ای است که اگر داخل مخلوط را به وسیله میخی خط بیاندازیم بلافاصله اثر خط پر نشود. پایان آن نیز زمانی است که اگر با انگشت ضربه ای (حدود 5/0 كيلوگرم)

بر روی ملات بزنیم آب ظاهر نشود.
البته زمان شروع سخت شدن گچ مرغوب، پس از اختلاط با آب، بین 25 – 8 دقیقه و زمان پایان آن بین 20 دقیقه تا یک ساعت است.
شـروع خشـک شدن گچ، بسته به شرایط آب و هوا بین چند ساعـت تا چـند روز طول می کشد. گچ زمانی کامل خشک می شود که کاملا سفید شده باشد. (فرق بین سخت شدن را با خشک شدن مد نظر داشته باشید.)
دوغ آب
ساختن دوغ آب گچ مانند ساختن ملات گچ است، فقط از آب بیشتری استفاده می کنند، بطوری که کاملا رقیق شود. از آن در پر کردن درزهای طاق ضربی استفاده می شود. دوغ آب قبل از ازدیاد حجم، و ملات را تقریبا بعد از آن استفاده می کنند.


مواد افزودنی
گاه برای تغییر در زمان گرفتن گچ موادی را به آن با نسبت های معین اضافه می کنند.
1- اگر 5/0 درصد وزن گچ به آن نمک طعام
اضافه کنیم زمان گیرش 5 دقیقه کاهش می یابد. همچنین اگر از 4 – 1 درصد، نمک طعام اضافه کنیم زمان گیرش 5/3 دقیقه می شود. اما اگر نمک بیش از 4 درصد باشد، گچ کندگیر می شود.
2- اگر به ملات گچ، تا یک درصد وزن آن زاج سفید اضافه کنند زمان آغاز گرفتن تا 5/15 دقیقه به تأخیر می افتد ولی بیشتر از یک درصد، گچ را تند گیر می کند.
3- اگر به ملات گچ 6 – 1 درصد آن، سریش اضافه کنیم، آغاز گرفتن آن 38 – 12 دقیقه به تأخیر می افتد.
4- با افزودن 1 – 5/0 درصد براکس به گچ، آغاز گرفتن آن بین 15 دقیقه تا 5/1 ساعت به تأخیر می افتد.
5- اگر به ملات گچ، 15 – 10 درصد وزن آن، خاک رس اضافه شود (ملات گچ و خاک) آغاز گرفتن آن حداکثر 5/12 دقیقه به تأخیر می افتد.
6- آب گرم در زمان گرفتن تأثیر چندانی ندارد.
گچ و دما
هنگام ملات سازی، گچ گرمایی در حدود 20 – 15 درجه تولید می کند، بنابراین از نظر تئوری گچ را می توان در دماهای پایین و حتی زیر صفر بکار برد. اما عملا از بکار بردن گچ در دماهای زیر 6 – 5 درجه خودداری می کنند.
مقاومت گچ در برابر آب
گچ در برابر آب بسیار ضعیف است. لایه گچ در برابر رطوبت طبله کرده و از هم جدا می شود. حتی اگر رطوبت از بین برود، گچ به حالت اول خود باز نخواهد گشت، بنابراین از گـچی کـه در بـرابـر آب مقـاوم نشـده باشد در جـاهایی که رطـوبت دارد مانند حمام، اسـتفاده نمی شود.
مقاوم کردن گچ در برابر آب
گچ انیدریت را کاملا پودر و در محلول زاج٢ خمیر می کنند. خمیر را به کوره برده و در دمای 500 درجه می پزند. سپس آن را با آسیاب به گرد گچ تبدیل می کنند. این گچ در برابر آب مقاوم بوده و طبله نمی کند، بنابراین می توان از این گچ در نمای ساختمان، سرویس ها و آشپزخانه استفاده کرد.
مقاوم کردن اندود گچ در برابر آب
در فضاهایی مانند سقفِ سرویس های بهداشتی و آشپزخانه، اندود گچ در مقابل بخار آب قرار دارد. برای آنکه بخار آب به اندود گچ آسیبی نرساند روی آنرا با یک یا چند لایه رنگِ روغن می پوشانند تا بدین وسیله مقاومت آن در مقابل آب و مخصوصا بخار آب بیشتر گردد. البته باز هم بـعد از مدتی سـقف یا دیوار این گـونه فضاها، در اثر مجـاورت با بخار آب طبله می کند.
گچ کُشته
گچ زودگیر است و پس از سخت شدن حالت شکل پذیری را از دست می دهد و فرصت کمی برای کار کردن به کارگران می دهد. بنابراین کارگران از گچی استفاده می کنند که هرگز سخت نشود.
پس از اندود کاری با ملات گچ از گچ کشته استفاده می کنند. گچ کشته هرگز سخت نشده و تا قبل از خشك شدن حالت شكل‌پذيري خود را حفظ مي‌كند توجه شود كه ضخامت نبايد بيش از 1 ميليمتر شود. البته این کار تنها از دست کارگرانی برمی آید که در این کار توانا باشند مثلا حدود 20 سال کار کرده باشند. دیگران این کار را با ضخامت بالاتر انجام می دهند که باعث پوسته پوسته شدن سطح کار می شود.
ساخت گچ کشته
گچ را از الک هایی با سوراخ هایی بسیار ریز رد می کنند. سپس آن را با مقدار زیادی آب (تا آنجا که نگارنده اطلاع دارد حدود 80 – 70% وزن گچ) مخلوط می کنند. پس از آن برای جلوگیری از تشکیل کریستال ها که موجب سخت شدن می شود، آن را مالش می دهند. پس از 12 – 10 دقیقه مالش، گچ کشته به دست می آید.
علل ترک خوردن گچ کاری
ترک خوردگی می تواند دلایل مختلفی داشته باشد از جمله:
1. در موقع ساختن ملات گچ، مقدار آب از حد معین بیشتر باشد یعنی درصد وزن آب نسبت به گچ زیاد باشد. در این صورت گچ پس از انبساط حجم نمی تواند جای آب های اضافی تبخیر شده را پر کند در نتیجه تقلیل حجم یافته و ترک می خورد.
2. یک لایه گچ با ضخامت بیش از 8 – 7 در یک نوبت کشیده شود. در این صورت آبِ گچ هایِ زیرین فرصت نمی کنند که بخار شوند حال آنکه آب گچ های رویی سریع بخار می شود. آب باقیمانده با ایجاد ترک هایی در سطح کار خود را به بیرون می رساند تا بخار شود.
3. در فصل سرما و درجات زیر صفر، آبِ ملاتِ گچ قبل از انبساط یخ می زند. پس از آنکه یخ ذوب شد گچ فاسد شده و دیگر منبسط نمی شود در نتیجه در سطح کار ترک هایی ایجاد می کند.
4. نشست های ساختمانی در گچِ کاری ترک هایی ایجاد می کند که معمولا با افق زاویه 45 درجه می سازد.
گچ و فلزات
اگر به کناره های چهارچوب فلزی درب نگاه کنید، احتمالا خوردگی هایی می بینید. علت آن تماس گچ با فلزات است.
گچ با فلزات آهن، روی و سرب ترکیب شده و تولید سولفات می کند. در ساختمان ها مخصوصا ساختمان های فلزی، حتما باید روی تمام قطعات فلزی را قبل از مصرف گچ با یک لایه از رنگ مخصوص که به آن ضد زنگ می گویند پوشاند.
مقاومت فشاری و کششی
معمولا مصرف گچ در ساختمان برای اعضای باربر نیست، بلکه برای نازک کاری مصرف می شود. بنابراین گچ باید تنها وزن خود را تحمل کند.
مقاومت فشاری گچ سخت شده بیش از 30 كيلوگرم و مقاومت کششی آن بیش از 5 كيلوگرم است که برای تحمل وزن خود کافی است.
تخته های پیش ساخته
در ساختمان ها برای جدا سازی فضاهای داخلی از تیغه بندی استفاده می کنند. در فضاهای داخلی آپارتمانی احتیاج به مصالحی بسیار سبک داریم که وزن زیادی را به سازه وارد نکند.
در ایران برای این کار معمولا از بلوک سفالی توخالی بهره می برند. گاهی نیز از قطعات گچی پیش ساخته با ابعاد تقريبي 80 در 50 در 50 سانتي‌متر استفاده می کنند.
قطعات به شکل کام و زبانه روی هم قرار گرفته و ملات بین آنها چسب مخصوصی است که مخلوط گچ داشته و پس از مصرف، کاملا هم رنگ تخته ها می شود.
پس از نصب پلاک ها، می توان روی آنرا با اندود گچ یا کاغذ دیواری پوشاند. البته این قطعات نیز در برابر آب مقاومتی ندارند.
قطعات گچی دارای کاربردها و به تبع آن اشکال مختلفی است. مثلا آن را بجای گچ کاری به دیواره سالن ها می چسبانند و از خاصیت اکوستیکی آن استفاده می کنند یا از تخته گچی مقاوم در مقابل آتش سوزی و حرارت در فضای خصوصی استفاده می کنند تا امنیت آن بالاتر رود و یا آن را بصورت گل و بوته در تزیین فضای داخلی ساختمان بعنوان گچ بری پیش ساخته استفاده می شود.
ساخت تخته های پیش ساخته سبک
در تیغه بندی حجم قطعه مورد نظر است نه وزن آن. بنابراین هر قدر که وزن آن کمتر باشد بهتر است.
گاهی برای ساخت قطعه گچی از گچ پوک شده استفاده می کنند. گچ پوک شده گچی است که به هنگام سخت شدن، دارای خلل و فرج بسیاری است. برای ساخت آن، به آبی که با آن ملات گچ را می سازند، موادی را مانند آب اکسیژنه یا سولفات آلومینیوم اضافه می کنند. به هنگام سخت شدن این گچ، مواد حباب هایی ایجاد کرده و در گچ خلل و فرجی بوجود می آورند در نتیجه وزن مخصوص تخته کم می شود.
همچنین می توان، با اضافه کردن مواد دیگری به ملات گچ مانند پودر کاه و سبوس برنج، قطعات سبکی ساخت.
اگر به ملات گچ موادی مانند مو، الیاف گیاهی، مفتول های باریک فلزی و... اضافه کنند قطعه گچ مسلح بدست می آید که نسبت به دیگر قطعات از مقاومت کششی و فشاری بیشتری برخوردار است.
منبع: كتاب مصالح شناسي از سياوش كباري
 
آخرین ویرایش توسط مدیر:

pink11

عضو جدید
پانلهاي گچي

پانلهاي گچي

پانلها ي گچي خشك بعنوان يك مادة سبك در اجراي ديوارهاي داخلي ساختمانها بخصوص ساختمانهاي بلند ارائه شده است. قبل از انقلاب ساختار گچي خشك كه پس از جنگ جهاني دوم اتفاق افتاد، روكشهاي گچي از جمله مصالح انحصاري براي نازك كاري داخلي منازل مسكوني، ساختمانهاي اداري، انبارها، بيمارستانها، مدارس، دانشگاهها و انواع مختلف كارهاي بنائي بحساب مي آمد. تفاوت اين سيستم با ديوارهاي اجراشده با مصالح بنائي، پلاستر (گچ و خاك و سفيد كاري)، استفاده از نيروي كار كمتر، تميزي محوطه، پرت و دورريز كمتر، جلوگيري از دوباره كاريها ( شامل تخريب گچ و خاك و ديوار جهت عبور لوله هاي تاسيسات برقي و تعمير مجدد آن)، عدم وجود رطوبت در ملات خيس و زمان لازم جهت خشك شدن، سرعت در كار، هزينه هاي اقتصادي، مي باشند.. اين سيستم از حدود 80 سال پيش در امريكا و 60 سال گذشته در كشورهاي اروپائي بطور گسترده اي در منازل مسكوني و ساختمانهاي بلند مرتبه استفاده مي شود. مفهوم ساختار پانل گچي خشك عبارتست از صفحات روكش دار گچي كه از نظر بافت جزو خانواده توليدات پانلهاي تركيبي است، اين ساختارشامل گچ (داراي خواص شيميائي مخصوص با مقاومت مناسب در برابر آتش سوزي) كه بين دو لايه از ورقهاي مقوائي مخصوص قرار مي گيرد مي باشد. ورق روئي براي اجراي انواع مختلف پوشش نهائي ( شامل : بتونه كاري، رنگ آميزي، كاغذ ديواري و... ) و يك ورق قوي بعنوان لايه زيرين استفاده مي شود. اين نوع ساختار خشك با مقاومت خوب و مناسب در مقابل آتش سوزي و قابل نصب بر روي زير سازي چوبي، پروفيلهاي فلزي ( گالوانيزه ) و ديوارهاي معمولي مي باشد. اين سيستم طوري طراحي شده تا با پوشش مناسب در درزهاي اتصال به يك سيستم يكپارچه تبديل گردد. با استفاده از اين سيستم علاوه بر كاهش بار مرده ساختمان اثرات تخريبي حاصل از نيروي زلزله بر ساختمان كاهش يافته و از خسارتهاي جاني زياد در زمان وقوع زلزله جلوگيري مي شود. طراحان و مهندسين تركيه پس از زلزله سنگين كوشيلي( Kocaili ) و خسارات سنگين و تخريب بسياري از ساختمانها و كشته شدن بسياري از مردم، كليه ساختمانهاي جديد را با اين سيستم اجرا مي نمايند. در اين كشور ميزان استفاده از اين پانلها به حدود 10 برابر گذشته افزايش يافته است. از اينرو اين سيستم بايد در انواع طرحهاي خانه سازي در شهر بم كه در اثر زلزله دچار خسارات سنگين شده اند، بعنوان ديوارهاي داخلي غير باربر مورد استفاده قرار گيرد. البته بايدتوجه داشت كه طبق آئين نامة 2800 ايران، سبك سازي تا مرحله اي صورت مي گيرد كه ممان مقاوم واژگوني به ممان محرك از 75/1 كمتر نشود. اميد است با معرفي اين سيستم كه در اكثر كشور هاي پيشرفته دنيا از آن استفاده مي شود، توجه مهندسين طراح و سازنده و پيمانكاران و كارفرمايان جلب شده و با استفاده از مصالح تركيبي نوين بعنوان تحولي عظيم در صنعت ساختمان سازي بوجود آورد.
منبع:http://www.civilica.com
 

az.sa

عضو جدید
معماری- پنل گچی آماده

معماری- پنل گچی آماده

این تحقیق برای درس مصالح ساختمانی ارائه شده است.
موضوع: پنل های گچی خشک آماده یا stucco
 

پیوست ها

  • stucco 1.zip
    65.3 کیلوبایت · بازدیدها: 0
  • stucco 2.zip
    146.7 کیلوبایت · بازدیدها: 0

DDDIQ

مدیر ارشد
اسلاید : گچ و اندود های گچی

اسلاید : گچ و اندود های گچی

پاورپوینت
گچ و اندودهای گچی




فاطمه جعفرپور – فهیمه فیروزیار​
مركز تحقيقات ساختمان و مسكن
 

پیوست ها

  • gypsum_plaster.zip
    1.6 مگایابت · بازدیدها: 0

mpb

مدیر تالار مهندسی معماری
مدیر تالار
گچ

گچ

گچ از جمله مصالحی است که در صنایع ساختمان سازی از اهمیت خاصی برخوردار است و به علت ویژگی هایی که دارد از زمانهای قدیم در امر ساختن مسکن محل مصرف داشته است.
در بسیاری از ساختمانهای قدیمی مخصوصا دوران صفویه که اغلب آنها در اصفهان موجود می باشند گچ نقش موثری داشته و گچ بری های بسیار زیبائی از آن دوران باقی مانده است.
گچ به علت خواص خود از اولین قدم در ایجاد یک بنا که پیاده کردن حدود زمین باشد و به اصطلاح برای ریختن رنگ اطراف زمین مورد نیاز بوده و همچنین تا آخرین مراحل کار سفید کاری و نصب سنگ است باز هم مورد نیاز است و حتی در نقاشی ساختمان هم از آن استفاده می نمایند.
منابع تهیه گچ
گچ از پختن و آسیاب کردن سنگ گچ به دست می آید. سنگ گچ از گروه مصالح ساختمانی کلسیم دار است که به وفور در طبیعت یافت می شود و تقریبا در تمام نقاط روی زمین وجود دارد و از لحاظ فراوانی در طبیعت در ردیف پنجم می باشد.
در ایران هم تقریبا در تمام نقاط کشور مخصوصا در کویر مرکزی و اطراف تهران، جاجرود، آذربایجان، اطراف مشهد، و غیره یافت می شود. سنگ گچ به فرمول CaSo4, 2H2O از سنگهای ته نشستی بوده و به علت میل ترکیب شدیدی که دارد بطور خالص یافت نمی گردد و بیشتر به صورت ترکیب با کربن یا اکسیدهای آهن یافت می شود.
سنگ گچ موجود در طبیعت بیشتر مخلوط با آهک و خاک رس است. این سنگ یا به صورت سولفات کلسیم آبدار یافت می شود که به آن ژیپس (گچ خام) هم می گویند یا به صورت سولفات کلسیم بدون آب (CaSo4) به دست می آید که به آن ایندریت گفته می شود.
سولفات کلسیم آبدار به صورت های مختلف یافت می گردد، به شرح زیر:
سنگ گچ مرمری که مصرف گچ پزی نداشته و جزء سنگهای زینتی است و به علت نرمی، کار کردن با آن و تراشیدنش بسیار آسان است و به همین علت از آن برای ساختن وسائل زینتی مانند زیر سیگاری، قاب عکس، و غیره استفاده می شود. این صنعت بیشتر در استان خراسان رواج دارد. این نوع سنگ گچ نیز بیشتر در استان خراسان و مخصوصا اطراف مشهد یافت می شود.
سنگ گچ مطبق که لایه لایه می باشد و یا سنگ گچ خوشه ای که مانند تارهای ابریشم به هم چسبیده اند. این نوع سنگ گچ نیز مصرف گچ پزی ندارد.
سنگ گچ معمولی که غیر بلوری بوده و فراوان ترین نوع سنگ گچ است و مصرف گچ پزی دارد. سنگ گچ خالص بی رنگ است (سنگ گچ ترکیب شده با کربن به رنگ خاکستری). سنگ و گچ ترکیب شده با اکسیدهای آهن بیرنگ و زرد روشن، کبود و یا سرخ رنگ می باشد که برحسب نوع اکسید آهن این رنگها متفاوت است.
مصارف گچ
گچ در صنعت ساختمان سازی مصارف متعدد دارد، از جمله ریختن رنگ ساختمان برای مشخص کردن اطراف زمین و پیاده کردن نقشه، ملات سازی، گچ و خاک، سفید کاری، و سنگ کاری که در مورد اخیر برای نگهداشتن سنگ به طور موقت در جای خود تا ریختن ملات پشت آن مورد مصرف قرار میگیرد. گچ در صنایع مجسمه سازی و ریخته گری برای قالب سازی مصرف میشود و در کارهای طبی برای شکسته بندی مورد نیاز است. همچنین در صنایع سیمان پزی و دارویی نیز مصرف می شود.
خواص گچ
گچ علاوه بر دو خاصیت عمده زودگیر بودن و ازدیاد حجم به هنگام سخت شدن، دارای خواص دیگری نیز هست از جمله آنکه آکوستیک است، در آتش سوزی مقاوم می باشد، ارزان و فراوان است، و دارای رنگی سفید و خوش آیند می باشد.
گچ پزی
گچ پزی یعنی حرارت دادن به سنگ گچ آبدار بطوریکه بتوانیم ۱/۵ مولکول از آب تبلور آن را تبخیر نمائیم. همانطوری که گفته شد، سنگ گچ سولفات کلسیم بعلاوه دو مولکول آب تبلور می باشد به فرمول CaSo4, 2H2O. عمل تبخیر ۱/۵ مولکول آب تبلور سنگ گچ در گرمای بسیار کم انجام می شود بطوریکه اگر به سنگ گچ در حدود ۱۷۰ درجه حرارت بدهیم، ۱/۵ مولکول از آب تبلور خود را از دست داده و به گچ ساختمانی به فرمول CaSo4, 0.5H2O تبدیل میگردد.
CaSo4, 2H2O ———————— CaSo4, 1/2H2O + 3/2H2O
در اثر حرارت بیشتر تا گرمای ۳۰۰ درجه سنگ گچ ۱/۷ مولکول آب تبلور خود را از دست داده و به گچ تشنه به فرمول CaSo4, 0.5H2O تبدیل میشود. این گچ میل ترکیبی شدید با آب داشته به طوری که اگر در مجاورت با هوای آزاد قرار بگیرد ۰/۲ مولکول آب از بخار موجود در هوا را جذب کرده به گچ ساختمان با ۰/۵ مولکول آب تبلور تبدیل می شود.
در گرمای ۷۰۰ درجه سنگ گچ کلیه آب تبلور خود را از دست داده و به سولفات کلسیم به فرمول CaSo4 تبدیل میگردد که به آن گچ سوخته می گویند. این محصول میل ترکیب با آب را نداشته و قابل مصرف در صنایع ساختمانی نیست. البته می توان با افزودن بعضی مواد به آن مانند زاج و یا سولفات روی ZnSo4 میل ترکیبی آن را با آب عودت داد ولی در صنایع ساختمانی این کار مقرون به صرفه نیست. گچی که تمام آب تبلور خود را از دست بدهد انیدریت نام دارد.
از گرمای ۷۰۰ تا ۱۴۰۰ درجه گچ سوخته تجزیه شده و به اکسید کلسیم به فرمول CaO و گاز SO3 تبدیل می گردد و SO3 به SO2 وO تبدیل شده که هر دو متصاعد میگردند و اگر CaO که همان آهک زنده باشد در پودر گچ باقی بماند در زمان گیرائی آن تاثیر گذاشته و در اثر مجاورت با آب شکفته می شود و به هیدرات کلسیمCa(OH)2 تبدیل می گردد. اگر از این گچ برای سفید کاری استفاده شود دانه های آهکی در مجاورت آب ازدیاد حجم پیدا کرده و در سطوح گچ کاری شده ایجاد ناصافی می نماید و آنرا آبله رو میکند که در اصطلاح کارگاهی به آن آلونک می گویند.
کوره های گچ پزی
کوره های گچ پزی چاهی: قدیمی ترین نوع کوره گچ پزی در ایران کورههای چاهی می باشد که هم اکنون نیز در بسیاری از شهرهای ایران متداول هستند. این نوع کوره ها که مانند تنوره اند، سنگ گچ را در آن میچینند و آنرا حرارت می دهند تا پخته شود. در این کوره ها که حرارت آن قابل کنترل نیست همه نوع سنگ گچ از گچ پخته تا ساختمانی، گچ تشنه، گچ سوخته، انیدریت، و سنگ گچ تجزیه شده به دست می آید. بدیهی است محصول این نوع کوره ها به علت یکنواخت نبودن آن مرغوب نمی باشد. کار این نوع کوره ها پیوسته نیست و سوختش نیز میتواند چوب، زغال سنگ، و غیره باشد.
کورههای تاوه ای: این نوع کوره ها که دارای محصولی یکنواخت می باشند، تشکیل شده اند از یک سینی بزرگ که سنگ آسیاب شده را در آن می ریزند و به آن حرارت می دهند. این کوره ها دارای دستگاهی می باشند که پیوسته دانه های سنگ گچ را هم می زند تا کلیه کلوخه های سنگ گچ یکنواخت حرارت ببینند. دستگاه همزن مانند شانه ای است که در محور وسط تاوه قرار دارد و حول محور خود می چرخد و کلوخه ها را هم می زند. عمل این نوع کوره ها مانند بو دادن تخمه است. در این نوع تاوه ابتدا سنگ گچ را به وسیله سنگ شکن به صورت پودر در می آورند، سپس پودر را درون تاوه ریخته حرارت می دهند تا سنگ گچ به مقدار لازم آب تبلور خود را از دست بدهد و به گچ ساختمانی تبدیل گردد. آنگاه کلوخه ها را با دمیدن هوای سرد خنک می کنند. این هوا را که هنگام خارج شدن از روی کلوخه ها دارای حرارتی در حدود ۱۰۰ تا ۱۲۰ درجه سانتی گراد می باشد به ابتدای کوره برده و مصالح اولیه را قبل از وارد شدن به تاوه به وسیله آن گرم می کنند و بدین صورت از اتلاف حرارت جلوگیری کرده، در مصرف سوخت صرفه جوئی می نمایند. محصول کوره تاوه ای را پس از سرد شدن آسیاب کرده و به بازار عرضه می نمایند. حرارت این نوع کوره ها قابل کنترل بوده و محصول آن یکنواخت است. کار این نوع کوره ها ناپیوسته است و سوخت آن می تواند گازوئیل یا زغال سنگ باشد.
کورههای گردنده خفته: این نوع کوره ها که رایج ترین نوع کوره های گچ پزی اند به صورت استوانه ای خفته حول محور خود که با افق در حدود ۴ درجه شیب دارد هستند و درضمن گردش کلوخه ها سنگ گچ را به جلو هدایت مینماید. این کلوخه ها بتدریج که جلو می روند پخته شده، پس از خروج از کوره به وسیله دمیدن هوای سرد به روی آن، کلوخه ها را خنک نموده و برای نرم کردن به آسیاب می برند. از هوای دمیده شده روی کلوخه که پس از خروج در حدود ۱۰۰ درجه سانتی گراد حرارت دارد برای گرم کردن مصالح اولیه و تبخیر آب فیزیکی آن استفاده می نمایند. حرارت در این نوع کورهها قابل کنترل بوده و دارای محصول یکنواخت و مرغوب می باشد. کار این کوره ها پیوسته است یعنی همیشه می توانند بدون توقف به کار خود ادامه دهند. هر قدر محصول کوره در اثر گردش به جلو هدایت شود می توان به همان نسبت کوره را بارگیری نمود. در کارگاههای ساختمانی که از کوره های گچ پزی و آجر پزی دور می باشند و برای تامین آجر مورد نیاز خود مجبور هستند که در کارگاه اقدام به ایجاد کوره آجر پزی نمایند، با قرار دادن مقداری سنگ گچ به روی کوره های آجر پزی با توجه به حرارت کمی که سنگ گچ جهت پخته شدن نیاز دارد، پس از مدت کوتاهی پخته می شود. آنگاه آنرا با وسائل ابتدائی مانند تخماق و یا آسیاب های محلی کوبیده و سرند نموده و مورد استفاده قرار می دهند. قسمتهای این کوره شامل:
۱/ آتشخانه
۲/ کانال دور تاوه ی گچ پزی
۳/ انبار گرد سنگ گچ
۴/ دستگاه همزننده ی گرد سنگ گچ در تاوه
۵/ دریچه بیرون ریختن گرد گچ ریخته
خواص گچ
زودگیر بودن: ملات گچ از جمله ملات هایی است که بسیار زودگیر می باشد و در حدود ۱۰ دقیقه سخت می گردد. این خاصیت به ما امکان می دهد که تیغه های ۵ سانتی متری و همچنین طاقهای ضربی را که باید قبل از چیدن هر ردیف آجر ردیفی که قبلا چیده شده است سخت شده و در جای خود ایستا باشد با این ملات بسازیم.
ازدیاد حجم: گچ تنها ملاتی است که در موقع سخت شدن در حدود یک در صد به حجمش اضافه می شود و پس از خشک شدن تقلیل حجم پیدا نمی کند (یک نوع سیمان انبساطی نیز به بازار عرضه شده است ولی در ایران به طور معمول ساخته نمی شود). با استفاده از این خاصیت است که ما می توانیم سطوح وسیعی را با آن اندود کنیم زیرا این اندود به علت آنکه در موقع سخت شدن ازدیاد حجم پیدا می کند کلیه خلل و فرج خود را پر کرده و در آن ایجاد ترک و شکاف نمی شود، در نتیجه حشرات نمی توانند در آنجا لانه کرده و بالاخره برای اندود داخل اتاقها کاملا بهداشتی می باشد.
مقاومت در مقابل آتش سوزی: با توجه به اینکه گچ سخت شده مانند سنگ گچ دارای دو مولکول آب تبلور می باشد، اگر لایه گچ در مقابل حرارت ناشی از آتش سوزی قرار بگیرد این آب تبلور در اثر حرارت دوباره از گچ جدا شده و به صورت یک لایه از آب در مقابل آتش قرار گرفته و برای مدت دو تا سه ساعت میتواند در مقابل سرایت آتش به فضاهای دیگری مقاومت نماید.
آکوستیک بودن: گچ در مقابل ارتعاشات صوتی رفتار مطلوبی دارد و تقریبا بین ۶۰ الی ۷۵ درصد این ارتعاشات را به خود جذب نموده و مانع انعکاس آن می شود، در نتیجه از ایجاد پژواک جلوگیری می کند. این حد جذب ارتعاش برای اتاقهای زندگی و کلاسهای درس و حتی سالنهای کوچک کنفرانس کافی می باشد. البته سالنهای بزرگ اجراء موسیقی و یا تئاتر می باید با وسائل بهتری آکوستیک گردند.
ارزانی: گچ به علت ارزانی و سهل الحصول بودن در همه کارگاهها به مقدار کافی وجود داشته و مورد استفاده می باشد. باید توجه نمود چنانچه گچ از لحاظ قیمت گران باشد تا به این حد نمی تواند مورد استفاده و بهره برداری قرار گیرد.
پلاستیک بودن: ملات گچ به علت خاصیت شکل پذیری فوق العاده ای که دارد می توان با آن شکلها و نقشهای زیبایی بوسیله هنر گچ بری بوجود آورد و بدین وسیله در فضاهای ساختمان، زیبایی مخصوص ایجاد کرد و همچنین سطوح وسیعی را با آن اندود نمود.
رنگ: ملات گچ پس از مصرف و خشک شدن سفید رنگ می شود و این سفیدی به ساختمان جلوه خوبی می دهد، در نتیجه یکی از بهترین اندودهای ساختمان می باشد.
رنگ پذیری: اندود گچ پس از خشک شدن تقریبا هر نوع رنگی را به خود می گیرد و بدین وسیله می توانیم فضاهای مورد استفاده خود را به رنگ دلخواه رنگ امیزی نماییم و بدین جهت برای اندود فضاهای داخل ساختمان مصالح مناسبی است.
سخت شدن گچ
پودر گچ ساختمانی دارای ۰/۵ مولکول آب تبلور می باشد. اگر در مجاورت آب قرار گیرد ۱/۵ مولکول دیگر آب جذب کرده و با ۲ مولکول آب تبلور سخت شده و به سنگ گچ تبدیل می شود. البته این سختی مطابق سختی سنگ گچ اولیه نیست ولی به خوبی می تواند در مقابل نیروهای وارده مقاومت نماید.
گچ در مقابل آب
گچ در مقابل آب و رطوبت مقاومت نکرده و بسیار ضعیف است. لایه های سفید کاری اگر در مجاورت رطوبت قرار بگیرند طبله کرده و به صورت جدا از هم در دیوار ظاهر می شوند. البته پس از انکه رطوبت از بین رفت، محل خشک شده گچ طبله شده به حالت اولیه خود بر نمی گردد. به همین علت از به کار بردن گچ در مکانهایی که با آب در تماس اند مانند سرویس بهداشتی و آشپزخانه باید خودداری کرد. همچنین از بکار بردن ملات گچ، اندود گچ، خاک و سفید کاری به وسیله گچ در ساختمانهایی که در مناطق مرطوب قرار دارند باید خودداری نمود. برای مثال می توان به ناطقی چون شمال ایران اشاره کرد. در این نوع مناطق برودتی، جهت سفید کاری ساختمان از سیمان سفید و یا اهک استفاده می نمایند.
مقاوم کردن گچ در مقابل آب
برای انکه بتوانیم گچ را در مقابل آب مقاوم نمائیم باید گچ بدون آب تبلور (انیدریت) را که فرمول آن CaSo4 می باشد کاملا پودر کرده و در محلول زاج خمیر نماییم و دوباره به کوره برده تا ۵۰۰ درجه حرارت دهیم و آن را دوباره به آسیاب برده، به گرد گچ تبدیل نماییم. چنین گچی در مقابل آب مقاوم بوده و طبله نمی کند. بدین لحاظ می توان از آن در نمای ساختمان که در معرض عوامل جوی، مخصوصا باران و رطوبت ناشی از آن قرار دارد استفاده نماییم. همچنین می توانیم از آن در سرویسهای بهداشتی و و آشپزخانه ها نیز استفاده کنیم (استفاده از این نوع گچ در ایران معمول نیست).
زاجها سولفات های مضاعف هستند که فرمول کلی آنها M2So4, R2(So4)3, 24H2O می باشد و در آن M نماینده یک فلز قلیایی مانند پتاسیم و یا آمینیوم است و R نماینده یک فلز سه ظرفیتی مانند آلومینیوم، آهن، و یا کرم. معمولا در اصطلاح عموم بدان زاج سفید گفته میشود.
ساخت ملات گچ
هر نوع ملاتی که بخواهیم بسازیم باید بعد از تعیین اجزاء تشکیل دهنده ملات و مخلوط کردن، به آن آب اضافه کرده و دوباره ملات را مخلوط کنیم تا یکنواخت گردد . ولی برای ساختن ملات گچ و یا ملات گچ و خاک باید دانه های گچ یا گچ و خاک را به داخل آب بریزیم. بدین طریق که ابتدا مقدار کمی آب در استامبولی (ظرف مخصوص گچ سازی و یا حمل ملات) می ریزیم، آنگاه دانه های گچ و یا گچ و خاک را که قبلا به نسبت معین مخلوط شده اند درون آن می پاشیم تا بدین وسیله کلیه دانه ها در مجاورت آب قرار گرفته و تر بشوند.
مقدار آبی که یک کیلو گرم پودر گچ احتیاج دارد تا ملات بشود از لحاظ تئوری ۰/۲ لیتر است یعنی تقریبا ۲۰ درصد وزن گچ ولی عملا برای آنکه شکل پذیری بهتری در ملات گچ ایجاد شود و کارگران مجال کار کردن با آنرا داشته باشند باید به ملات گچ در حدود ۷۰ تا ۸۰ درصد وزنش آب اضافه نمود. البته بقیه آن پس از خشک شدن گچ تبخیر شده و جای قسمتی از آن در اثر ازدیاد حجمی که گچ در موقع سخت شدن پیدا میکند پر می شود ولی با توجه به اینکه ملات گچ پس از سخت شدن خشک می شود و دیگر ازدیاد حجمی در آن به وجود نمی آید لذا همیشه جای قسمتی از آبهای تبخیر شده به صورت تارهای مویین در آن باقی خواهد ماند.
منبع:معمارها
 

PARASTESH MAREMA

عضو جدید
مطالعات و پژوهش تزئینات(نحوه درست کردن گچ)

مطالعات و پژوهش تزئینات(نحوه درست کردن گچ)

دستی : مقداری آب را در یک ظرف می ریزند و گچ به آن اضافه می کنند و آنرا هم زده تا گچ دستی بدست آید. برای کارهای فوری در ساختمان به کار می رود.
گچ زبره نیم کش : مقداری آب را در یک ظرف می ریزند و گرد گچ زبر به آن اضافه می کنند بعد از اینکه تا سطح آب را گچ گرفت آنرا خوب هم می زنند و برای چند دقیقه به حال خود می گذارند تا دانه های گچ آبخور شود، موقع استفاده آنرا کمی به هم زده و مصرف می کنند. این نوع گچ دیرتر گرفته می شود و برای زیر کار به کار می رود.

گچ نرمه نیم کش : مانند گچ زبره است و تفاوت آن در نوع دانه های گچ می باشد و برای روی کار استفاده می شود.


گچ کشته: این گچ را مانند گچ نیم کش تهیه می کنند و پس از آنکه شروع به سفت شدن کرد آنرا دوباره به هم می زنند، مالش می دهند و هر چند آب خود را از دست بدهد به آن آب اضافه می کنند تا سیراب شود و به صورت خمیر در آید ( برای تهیه این گچ کشته از گچ خیلی نرم استفاده می کنند )
گچ کشته برای گچبری استفاده می شود به این صورت که ابتدا گچ کشته را برای ایجاد زیر سازی طرح به مقدار زیر مالش داده و روی دیوار می مالند به طوری که برای قسمت های عمده نقش برجسته روی دیوار بمالند، سپس همین که گچ به غلظت پنیر خود را گرفت نقش ها و تصاویر اصلی توسط کاردک های مخصوص تراشیده شده و بر قسمت های کوچکتر هر جا که لازم باشد گچ تازه می افزایند سر انجام پس از آنکه گچ مانند سنگ سخت گردید آنرا می تراشند.
مواد کند گیر کننده گچ :
1-آهک شکفته : اضافه کردن گرد آهک شکفته به گچ آنرا کمی کند گیر می کند با اضافه کردن 10% آغاز گرفتن گچ به 12 دقیقه می رسد.
2-سریش : افزودن آن به گرد گچ ملات را کند گیر می کند با افزودن 5% سریش آغاز گرفتن گچ به 32 دقیقه می رسد.
3-سریشم نجاری : با افزودن آن به گرد گچ آنرا کند گیر می کند، افزودن 1% آغاز گرفتن گچ به 20 دقیقه و با افزودن 5% به 130 دقیقه می رسد.
 

avayehamrah

عضو جدید
در این مطلب به انواع دیوارهای گچی و نکات مربوط به آنها اشاره شده است.

نوع معمولی:
دیوار گچی در ابعاد ۵۰*۶۸*۸ سانتی متر تولید می گردد. وزن هر قالب دیوار گچی ۲۸ کیلوگرم می باشد. هر سه قالب دیوار گچی یک متر مربع تلقی می گردد. دیوار گچی در طرفین دارای کام وزبونه می باشد که بصورت نر و مادگی در هنگام نصب کار را با سهولت انجام پذیر می سازد. دیوار گچی با ابعاد دیگری نیز در ایران تولید می گردد که با توجه نیاز استان بوده و مربوط به عامه و فراگیر نیست . دیوار گچی عایق دار: ابعاد دیوار گچی عایق دار همان ابعاد فوق یعنی ۵۰ *۶۸*۸سانتی متر می باشد . وزن ان به سبب یونالیت داخلی به ابعاد ۴۰*۵۷*۴ به نصف یعنی ۱۴ کیلو گرم تقلیل یافته است. به لحاظ دارا بودن فوم در داخل دیوارک عایق حرات و صوت نیز گردیده است. از لحاظ شمای فیزیکی دیوار گچی ساده و عایق دار کپی هم می باشند و فقط از نظر وزن قابل تفکیک هستند. دیوار گچی در شهر های مختلف با عایقهای متفاوتی تولید می گردد مثلا در استان اصفهان بصورت بدون یونالیت و با سوراخهای عرضی به قطر ۴ سانتی متر و در استان خراسان با سوراخهای عرضی ۳ سانت تولید می شود که ان هم به گونه ای عایق شکست صوت و حرات ایجاد می کند که مورد قبول از نظر سازمان ملی و شهر سازی است . نکات عمومی در مورد نصب: دیوار گچی در دیوار های جانبی استفاه نشود بهتر است . زیرا در نمای بیرونی سازه احتمالا باید جهت نما سازی از سنگ یا اجر استفاده خواهد شد که گچ با سیمان هم خوانی ندارد و نما روی دیوار گچی ایستا نیست . در صورتی که مجبور به نصب دیوار گچی جهت نما بیرونی ساخنمان شده اید .می توان از لاستیک مایع استفاده نمود بطوری که یک غشا لایه بیرونی دیوار گچی از لاستیک مایع اندود گردد تا از نظر شیمیایی سیمان به گچ مخلوط نگردد و چسبندگی به طور کامل ایجاد گردد. میزان بار گیری دیوار گچی: ۱-نیسان ۳۰متر مربع ۲-خاور ۵۰متر مربع معمولی و ۷۰متر مربع عایق دار ۳-کامیون ۱۳۵ متر مربع ۴-تریلی بغل دار ۲۸۵ متر مربع


منبع: پورتال جامع ساخت و ساز
 

Similar threads

بالا