مهنیا
عضو جدید
سازند سُرخ شيل يک واحد سنگى بارز به سن ترياس پايينى است که به داشتن رنگ سُرخ آجرى شاخص است به همين رو شناسايى آن به عنوان لايهاى کليدى در ميان کربناتهاى دولوميتى سازند جمال در زير و دولوميتهاى خاکسترى سازند شترى در بالا بسيار آسان است. در گستره طبس – شيرگشت، به ويژه در محل بُرش الگو (گدار سُرخ) اين سازند ضخامت متغيرى از شيلهاى آهکى – رُسى سُرخرنگ است که تناوبهايى منظم از سنگآهک روشنرنگ و دولوميتهاى خاکسترى - کرم دارد. ميانلايههاى کربناته به ويژه در بخش بالايى سازند بيشتراند به گونهاى که سازند سُرخ شيل با يک گذر تدريجى، به واحد سنگچينه رويى (دولوميتهاى شترى) مىرسد. بر خلاف مرز زبرين، مرز زيرين سازند سُرخ شيل ناپيوسته است و مىتواند به سازندهاى متفاوت باشد، با وجود اين، در محل بُرش الگو (گدار سُرخ) همبرى زيرين اين سازند با کربناتهاى پرمين (سازند جمال) تدريجى دانسته شده (اشتوکلين، 1965) .
ولى، وجود عدسىهايى ناپيوسته از ماسهسنگهاى سيليسى آهندار، همراه با عدسىهاى بوکسيت ولاتريت مىتواند نشانگر ناپيوستگى رسوبى ميان دو سازند باشد ولى، چنين استنباط مىشودکه ناپيوستگى موردنظر در مرز پرمين – ترياس نيست بلکه يک ناپيوستگى درون سازندى در بخش پايينى سازند سُرخ شيل است. بيرون از بلوک طبس، به ويژه در نواحى مشرف به فرازمينهاى کهن، تغييرات سنگشناختى، رنگ و ستبراى سازند سُرخ شيل در خور توجه هستند.
در اينگونه نواحى سازند سُرخ شيل، بيشتر رخساره آوارى دارد و در بسيارى از حالات، در مقايسه با بُرش الگو، ضخامت کمترى دارند. در جنوب لکرکوه، معدن پودانو (شمال بهاباد) و همچنين در بخشهايى از کوههاي پيرحاجات (باختر شيرگشت) به بخش زبرين سازند سُرخ شيل، افقهاى چند دهمترى رسوبات تبخيرى و تخريبى اضافه شده است. شرايط تبخيرى ياد شده، يادآور حوضههاى تبخيرى زاگرس چينخورده (سازند دشتک و کنگان) است که به احتمال فرجام پس نشست درياى ترياس ميانى در اثر رخداد سيمرين پيشين است. سنگوارههاى موجود در سازند سُرخ شيل بيشتر از نوع دو کفهاىها (Pseudomonotis, Claraia) و گاستروپودهاى کوچکاند که همراه با اثر کرمهاى شبيه سرپولوس در سطوح لايهبندى ديده مىشوند. سنگوارههاى موجود چندان شاخص نيستند، با اين همه، بر پايه بعضى سنگوارههاى ميکروسکپى و همچنين جايگاه چينهنگاشتى، اين سازند به سن ترياس پيشين و قابل قياس با بخش آهکى سازند اليکا در البرز دانسته مىشود. افزون بر ناحيه طبس، سازند سُرخ شيل در نواحى کلمرد، شير کشت، پشتبادام، گناباد، لکرکوه، شمال کرمان نيز گزارش شده است.
منبع: سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی
ولى، وجود عدسىهايى ناپيوسته از ماسهسنگهاى سيليسى آهندار، همراه با عدسىهاى بوکسيت ولاتريت مىتواند نشانگر ناپيوستگى رسوبى ميان دو سازند باشد ولى، چنين استنباط مىشودکه ناپيوستگى موردنظر در مرز پرمين – ترياس نيست بلکه يک ناپيوستگى درون سازندى در بخش پايينى سازند سُرخ شيل است. بيرون از بلوک طبس، به ويژه در نواحى مشرف به فرازمينهاى کهن، تغييرات سنگشناختى، رنگ و ستبراى سازند سُرخ شيل در خور توجه هستند.
در اينگونه نواحى سازند سُرخ شيل، بيشتر رخساره آوارى دارد و در بسيارى از حالات، در مقايسه با بُرش الگو، ضخامت کمترى دارند. در جنوب لکرکوه، معدن پودانو (شمال بهاباد) و همچنين در بخشهايى از کوههاي پيرحاجات (باختر شيرگشت) به بخش زبرين سازند سُرخ شيل، افقهاى چند دهمترى رسوبات تبخيرى و تخريبى اضافه شده است. شرايط تبخيرى ياد شده، يادآور حوضههاى تبخيرى زاگرس چينخورده (سازند دشتک و کنگان) است که به احتمال فرجام پس نشست درياى ترياس ميانى در اثر رخداد سيمرين پيشين است. سنگوارههاى موجود در سازند سُرخ شيل بيشتر از نوع دو کفهاىها (Pseudomonotis, Claraia) و گاستروپودهاى کوچکاند که همراه با اثر کرمهاى شبيه سرپولوس در سطوح لايهبندى ديده مىشوند. سنگوارههاى موجود چندان شاخص نيستند، با اين همه، بر پايه بعضى سنگوارههاى ميکروسکپى و همچنين جايگاه چينهنگاشتى، اين سازند به سن ترياس پيشين و قابل قياس با بخش آهکى سازند اليکا در البرز دانسته مىشود. افزون بر ناحيه طبس، سازند سُرخ شيل در نواحى کلمرد، شير کشت، پشتبادام، گناباد، لکرکوه، شمال کرمان نيز گزارش شده است.
منبع: سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی