کاظم وادیزاده*
مطمئنا خیلی از ما توی شرکت یا سازمانمون با این سرفصل نامبارک آشنا شدهایم و چند سالیست زیر سایه همین سرفصل بده بستونهای زیادی رو نظاره گر بودیم و با آن زندگی کرده و دورانهایی داشتهایم (چشمها را باید بست، جور دیگر باید دید... دستها را باید شست، جور دیگر باید برد).خیلی وقته روشها و مدلهای استفاده از این حساب جاری برای من سوالبرانگیز شده و نمیدونم اگر قرار باشه دیگه شرکت یا سازمانی از این حساب استفاده نکنه چه حساب دیگهای باید جایگزین اون بشه. برای اونکه بتونم از ظرافتها و طنازیهای این حساب جاری برای خوانندگان محترم بگم، فکر میکنم قلم طنز بهترین روش انتقال مطالب و دغدغههای ذهنی من باشه.قاعدتا سرفصل جاری شرکا یک حساب واسطهای برای دریافتها و پرداختهای صاحبان سهام، در شرکتها است. یعنی هرزمانی که شرکت مشکل نقدینگی داشته باشه صاحبان سهام وجوهی به شرکت تزریق میکنند و زمانی که وضع شرکت خوب باشه، مبالغی رو از شرکت برداشت میکنند. حالا در شرکتهایی که خصوصی و خانوادگی اداره میشه نحوه دریافت و پرداخت بین شرکا زیاد تابع قرارداد و شرایط خاصی نیست، ولی اگر شرکتی دارای سهامداران متعدد باشه عملا اصولی برای آورده شرکا و برداشت اونها وجود داره، چون برای شرکا نمیصرفه که کسی پول بیاره و معلوم نباشه چطوری و با چه نرخی بايد تسویه کنه. این حساب زمانی که دارای مانده بدهکاره (یعنی مازاد برداشت شرکا) در سرفصل حسابهای دریافتنی اونم از مدل سایرش ثبت و طبقهبندی میشه و زمانی که بستانکاره (یعنی مازاد واریز شرکا ) در سرفصل حسابهای پرداختنی اونم باز از مدل سایرش ثبت میشه.
در سالهای اخیر این سرفصل، کارآیی بسیار زیادی پیدا کرده و نزد صاحبان سهام، حسابداران، حسابرسان و مشاوران مالی و مالیاتی ارج و قرب زیادی پیدا کرده، طوری که در بعضی از شرکتها تمام سرفصلهای حسابداری چه ترازنامهای و چه سود و زیانی به این حساب ارتباط پیدا میکنه.
گاهی وقتا دم غروب پایان سال موقع بستن حسابها یا موقع تنظیم اظهارنامه مالیاتی كه به ترازنامه شرکت نگاه میکنیم، یه چیز بزرگ و زمخت میزنه تو چشات، شاید 95 درصد ترازنامه، همین حساب خوشگل و طناز باشه. یعنی یه طرف کل داراییهای شرکت و یه طرف سرفصل جاری شرکا، حالا اگر یه کمی هم مغایرت داشتیم احتمالا توی سود و زیان جا میگیره. بعضی مواقع صورت ریز و گردش چند صد صفحهای حساب جاری رو که میبینیم یاد ضربالمثل «از شیر مرغ تا جون آدمیزاد» میافتیم و خندمون میگیره که چه بس شگفتی! که چه چیزایی تو این حساب جا نمیشه. از بستن هزینههای ماموریت خارجی، اضافه کاری، پاداش، استهلاک داراییها، کسری و اضافی موجودی انبار، فروش داراییهای ثابت از ساختمان گرفته تا ماشینآلات کارخانه و فروش ارز مرجع کالاهای وارد نشده به کشور توی چهارراه استانبول، سود تسعیر ارز و بستن حسابهای دریافتنی و پرداختنی و تسهیلات ارزی، ریالی، اعتبارات اسنادی و ضمانت نامههای بانکی، پولشویی و حتی دور زدن تحریمهای اقتصادی که تو این چند ساله شده دغدغه خيليها تا کتمان درآمد و فروش محصولات تولیدی و خدمات ارائه شده، فاکتورهای جعلی، وجوه پرداختی به کدفروشان محترم، رشوه و زیر میزی و سایر پرداختها که از حوصله این بحث خارج است.
در سالهای اخیر این سرفصل، کارآیی بسیار زیادی پیدا کرده و نزد صاحبان سهام، حسابداران، حسابرسان و مشاوران مالی و مالیاتی ارج و قرب زیادی پیدا کرده، طوری که در بعضی از شرکتها تمام سرفصلهای حسابداری چه ترازنامهای و چه سود و زیانی به این حساب ارتباط پیدا میکنه.
گاهی وقتا دم غروب پایان سال موقع بستن حسابها یا موقع تنظیم اظهارنامه مالیاتی كه به ترازنامه شرکت نگاه میکنیم، یه چیز بزرگ و زمخت میزنه تو چشات، شاید 95 درصد ترازنامه، همین حساب خوشگل و طناز باشه. یعنی یه طرف کل داراییهای شرکت و یه طرف سرفصل جاری شرکا، حالا اگر یه کمی هم مغایرت داشتیم احتمالا توی سود و زیان جا میگیره. بعضی مواقع صورت ریز و گردش چند صد صفحهای حساب جاری رو که میبینیم یاد ضربالمثل «از شیر مرغ تا جون آدمیزاد» میافتیم و خندمون میگیره که چه بس شگفتی! که چه چیزایی تو این حساب جا نمیشه. از بستن هزینههای ماموریت خارجی، اضافه کاری، پاداش، استهلاک داراییها، کسری و اضافی موجودی انبار، فروش داراییهای ثابت از ساختمان گرفته تا ماشینآلات کارخانه و فروش ارز مرجع کالاهای وارد نشده به کشور توی چهارراه استانبول، سود تسعیر ارز و بستن حسابهای دریافتنی و پرداختنی و تسهیلات ارزی، ریالی، اعتبارات اسنادی و ضمانت نامههای بانکی، پولشویی و حتی دور زدن تحریمهای اقتصادی که تو این چند ساله شده دغدغه خيليها تا کتمان درآمد و فروش محصولات تولیدی و خدمات ارائه شده، فاکتورهای جعلی، وجوه پرداختی به کدفروشان محترم، رشوه و زیر میزی و سایر پرداختها که از حوصله این بحث خارج است.