بهبود محیط کسب و کار در ایران، ایران 1404
موضوع: کارآفرینی و مدیریت کسب و کار -بخش اول
ارسال کننده مطلب: علی مشدیی
عنوان کامل مطلب: بهبود محیط کسب و کار در ایران: "پرواز بسوی قله های افتخار" - "ایران 1404"
مقدمه:
آینده یافتنی نیست، بلکه ساختنی است بنابر این آینده جایی نیست که به آنجا می رویم بلکه جایی است که آن را بوجود می آوریم .
بدیهی است آینده کماکان در حال ساختن است ، آینده امری است که جوامع می توانند آن را با اقدامات هدفمند خود طراحی کرده و شکل دهند .
جوامع برای آنکه عاقلانه عمل کنند ، بایستی نسبت به پیامد های اقدامات خود ، دیگران و واکنش های آنان و همچنین نسبت به نیروهایی که خارج از کنترل آنهاست ، آگاهی و شناخت کافی داشته باشند . این پیامد ها تنها در آینده ، خود را نشان می دهند .
بدین ترتیب جوامع نه تنها می کوشند امور در حال وقوع را بفهمند ، بلکه می کوشند اموری را که شاید اتفاق بیفتد یا بالقوه امکان وقوع دارد و یا تحت شرائط خاصی در آینده اتفاق خواهد افتاد ، نیز بشناسند . و در وقوع ، عدم وقوع و یا کیفیت وقوع آن تاثیر گذار باشند . جوامع می توانند با استفاده از این روش های شناخت ، موقعیت کنونی و آینده خود را تشخیص داده و حرکت رو به آینده را ساماندهی نمایند . و از بستر زمان و فضای فکری ، فرهنگی ، اجتماعی و علمی بهره جویند .
چشم انداز عبارتست از ارائه یک تصویر مطلوب و آرمان قابل دستیابی که منظر و دورنمایی در افق بلند مدت فراروی مدیریت جامعه قرار می دهد و دارای ویژگی های جامع نگری ، آینده نگری ، ارزش گرایی و واقع گرایی می باشد .
چشم انداز ملی ، دستیابی به منافع عمومی و اجرای قانون اساسی را مدنظر داشته و به دنبال ایجاد انگیزه برای همه ملت از پیر و جوان ، شهری و روستایی و اقشار و گروه های مختلف جامعه می باشد .
ایجاد فرهنگ عمومی و مثبت اندیشی با حفظ وحدت اجتماعی و یکپارچگی ملت از پیامد های آن می باشد .
چشم انداز ما بر اساس سه عامل کلیدی نیات استراتژیک – قابلیت ها و شایستگی های اصلی کشورمان و آرمان ها ، آرزوها ، نیازها و منابع جامعه تنظیم شده است .
لذا و بنا به همین ضرورت ها :
- رویکرد گذشته نگر و منفعلانه موجب تعالی ملت نمی گردد و نگاه به آینده و آینده نگری و داشتن توان خلاقیت بر ا ساس خلق آینده رویکرد جایگزین است .
- رهبری ، موتور محرک جامعه است و داشتن چشم انداز مبنای حرکتی نظام و مدیران می باشد .
- همه اقشار ملت می دانند به کجا خواهند رسید و این ایجاد انگیزه می کند .
- چشم انداز بیانگر حرکت جامعه با نگاه رو به جلو می باشد .
لذا از آنجایی که يکي از الزامات تحقق سند چشم انداز، بهبود فضاي کسب و کار کشور است . لازم است برحسب شاخص هاي تبیین کننده اين فضا که ، يک برنامه زمان بندي شده بهبود شاخص ها توسط نهادهاي ذيربط تنظيم شده و در دستور کار دستگاه هاي اجرايي قرار گيرد.
واژگان کلیدی : محیط کسب و کار - چشم انداز 1404 - افتخار آفرینی
متن سند نهایی چشم انداز بیست ساله جمهوری اسلامی ایران :
"چشم انداز جمهوری اسلامی ایران در افق 1404 هجری شمسی با اتکال به قدرت لایزال الهی و در پرتو ایمان و عزم ملی و کوشش برنامه ریزی شده و مدبرانه جمعی و در مسیر تحقق آرمانها و اصول قانون اساسی، در چشم انداز بیست ساله :
ایران کشوری است توسعه یافته با جایگاه اول اقتصادی، علمی و فناوری در سطح منطقه، با هویت اسلامی و انقلابی، الهام بخش در جهان اسلام و با تعامل سازنده و موثر در روابط بین‌الملل.
جامعه ایرانی در افق این چشم انداز چنین ویژگیهایی خواهد داشت:
توسعه یافته، متناسب با مقتضیات فرهنگی، جغرافیایی و تاریخی خود، و متکی بر اصول اخلاقی و ارزشهای اسلامی، ملی و انقلابی، با تاکید بر مردم سالاری دینی، عدالت اجتماعی، آزادیهای مشروع، حفظ کرامت و حقوق انسانها، و بهره مند از امنیت اجتماعی و قضایی.
برخوردار از دانش پیشرفته، توانا در تولید علم و فناوری، متکی بر سهم برتر منابع انسانی و سرمایه اجتماعی در تولید ملی.
امن، مستقل و مقتدر با سازمان دفاعی مبتنی بر بازدارندگی همه جانبه و پیوستگی مردم و حکومت.
برخوردار از سلامت، رفاه، امنیت غذایی، تامین اجتماعی، فرصتهای برابر، توزیع مناسب درآمد، نهاد مستحکم خانواده، به دور از فقر، فساد، تبعیض و بهره مند از محیط زیست مطلوب.
فعال، مسوولیت پذیر، ایثارگر، مومن، رضایت مند، برخوردار از وجدان کاری، انضباط، روحیه تعاون و سازگاری اجتماعی، متعهد به انقلاب و نظام اسلامی و شکوفایی ایران و مفتخر به ایرانی بودن.
دست یافته به جایگاه اول اقتصادی، علمی و فناوری در سطح منطقه آسیای جنوب غربی (شامل آسیای میانه، قفقاز، خاورمیانه و کشورهای همسایه) با تاکید بر جنبش نرم افزاری و تولید علم، رشد پرشتاب و مستمر اقتصادی، ارتقاء نسبی سطح درآمد سرانه و رسیدن به اشتغال کامل.
الهام بخش، فعال و موثر در جهان اسلام با تحکیم الگوی مردم سالاری دینی،توسعه کارآمد، جامعه اخلاقی، نواندیشی و پویایی فکر و اجتماعی، تاثیرگذار بر همگرایی اسلامی و منطقه‌ای بر اساس تعالیم اسلامی و اندیشه‌های امام خمینی (ره)
دارای تعامل سازنده و موثر با جهان براساس اصول عزت، حکمت و مصحلت.
ملاحظه: در تهیه، تدوین و تصویب برنامه‌های توسعه و بودجه‌های سالیانه، این نکته مورد توجه قرار گیرد که: شاخصه‌ای کمی کلان آنها از قبیل :
نرخ سرمایه‌گذاری، درآمد سرانه، تولید ناخالص ملی، نرخ اشتغال و تورم، کاهش فاصله درآمد میان دهک‌های بالا و پایین جامعه، رشد فرهنگ و آموزش و پژوهش و تواناییهای دفاعی و امنیتی، باید متناسب با سیاستهای توسعه و اهداف و الزامات چشم انداز، تنظیم و تعیین گردد و این سیاستها و هدفها به صورت کامل مراعات شود.
راهبردهای علمی تحقق چشم انداز ایران 1404 :
توجه به توليد علم :
از بسترهاي مهم توسعه و ارتقاي علمي ايران به ويژه در ابعاد بين المللي توجه به مقوله توليد علم و توسعه تحقيقات هدفمند در كشور است. در عصر كنوني توليد علم و تحرك علمي با رونق و پيشرفت فناوري كاملاً آميخته است و مي‌توان اذعان داشت كه توليد، بسط و ترويج علم تاثير چشمگير در تمام حوزه‌هاي اقتصادي،
اجتماعي و فرهنگي كشور دارد. خوشبختانه با اتخاذ سياستهايي مانند: راه‌اندازي دوره‌هاي تحصيلات تكميلي و پرورش نيروي انساني توسعه يافته، الزام شرط چاپ کتاب و يا مقاله در مجله‌هاي معتبر علمي براي دانش آموختگان مقاطع دكترا، حمايتها و سياستهاي تشويقي وزارت علوم، تحقيقات و فناوري و تدوين آيين نامه هاي ارتقاي اعضاي هيئت علمي برمبناي پژوهش محوري به ويژه توجه، اعتباردهي امتيازدهي به مقاله‌هاي پژوهشي اصيل بومي و بنيادي داراي يافته هاي پژوهشي و يا ارائه تفکر و نظريه هاي رشد علمی روندي فزاينده و خرسند كننده داشته است .
- توليد ثروت از دانش :
اكنون كه چرخ توليد علم و كشف دانش در كشور با آهنگي پيش رونده در حال حركت است، اين پرسش مطرح است كه اگر قرار باشد توليد علم داخلي از نظر فناوري مفيد واقع نشود، فايده احراز جايگاه نخست علمي در منطقه براي كشور چيست؟ تحقيقات بنيادي در يك جا مي‌بايد كاربردي شود و نيازهاي جامعه را مرتفع سازد و اين مقوله به بستر و سازوكار مناسب نياز دارد. سياستگذاران علمي كشور بايد با طراحي نظام جامع فناوري، تدابيري بينديشند تا توليد علم كشور به توليد فناوري منجر شود و كشور در اين مسير بتواند به دانش فني، اشتغال، ارزش افزوده، صنعت برتر و در يك كلام به ثروت برسد .
بي‌گمان توليد علم منجر به توليد فناوري مي شود؛ ولي بدون برنامه ريزي و سياستگذاري درست سرعت رسيدن به فناوري و صنعت برخاسته از علم داخل كشور مناسب نخواهد بود . .
راهكار حركت از توليد علم براي رسيدن به فناوري در كشورهاي ديگر تجربه شده است. الگوبرداري از كشورهاي پيشرفته و اصلاح آن براساس شرايط بومي كشور در اين روند، مي‌تواند راهنماي مناسبي باشد. خوشبختانه تاسيس مراكز رشد، پاركهاي علم و فناوري ، مراكز كارآفريني دانشگاهها، از اقدامات قابل تحسين وزارت علوم، تحقيقات و فناوري است .
- عضويت در سازمانهاي جهاني مالكيت‌هاي معنوي
همان گونه كه اشاره شد براي تبديل علم به فناوري مي‌بايد بسترها و سازوكارهاي گوناگوني را به كار بست. شاخص توليد علم، نشر مقاله و شاخص توليد فناوري، ابداع و يا اختراع نو در سطح بين المللي است.
افرادي که موفق به ثبت اختراع در بُعد بين المللي و يا ملي مي شوند در صورتي که بر اساس شاخصهاي مورد پذيرش ملي و بين المللي آن را به ثبت برسانند، مي‌توانند از ارتقاي مرتبه در حد چاپ مقاله يا کتاب برخوردار شوند. اين اقدام، انگيزه‌اي قوي براي دانشگاهيان براي حرکت به سمت بهره گيري از دانش در راستاي توليد فناوري خواهد بود.
- تقويت تعاملات علمي بين‌المللي
ضعف تعاملات و همكاريهاي علمي، آموزشي و پژوهشي نهادهاي علمي كشور، با نهادهاي علمي ساير كشورها در ابعاد منطقه‌اي و جهاني مانع توسعه و ارتقاي علمي در كشور مي‌شود. امروزه شركتهاي خارجي تامين کننده مواد و لوازم تحقيقاتي ، تأمين بسياري از نيازهاي اوليه پژوهشگران را تابع شرايط اجتماعي و سياسي يك كشور مي‌دانند و در اختيار محققان مي‌گذارند. اگر شرايط سياسي و اجتماعي مطلوب برقرار نباشد، حتي خريد تجهيزات و لوازم و امكانات و مواد از اين شركت‌ها را نمي‌توان با قيمت چندبرابر هم به انجام رساند. پس بايد بدون هيچ شك و شبهه‌اي بپذيريم كه يكي از اركان توليد علم، تحقق ايجاد فضاي مطلوب بين‌المللي است، حتي امروزه داوري و چاپ مقالات در نشريات معتبر بين‌المللي نيز تابع روابط و فضاي مطلوب بين‌المللي است كه در صورت نبود آن، چاپ مقاله در نشريات با ضريب تاثير (IF=Impact Factor) بالا كه معمولاً عامل استناد و ارجاع بيشتر به پژوهشگران مي‌شود، امكانپذير نيست.بنابراين مسئولان آموزش عالي كشور، مي‌بايد براي ايجاد فضاي مطلوب بين‌المللي، تلاش مضاعف داشته باشند يافته پژوهشي كه به صورت مقاله يا كتاب منتشر مي‌شود، زماني تاثيرگذارتر
است كه در سطح بين‌المللي منتشر شده ، خوانندگان بيشتري را به خود جلب كند و مورد نقد بين المللي قرار مي گيرد، در اين صورت است كه موجب گسترش مرزهاي دانش با شتاب بيشتري شده، پژوهشگر ملي وجهه بين المللي پيدا مي‌كند و مي‌تواند در جذب دانشمندان بين المللي توفيق داشته باشد.
- لزوم دسترسي به اطلاعات علمي
در ايران، اطلاعات علمي در دستگاه هاي سازمان هاي دولتي پراكنده است و هر دستگاهي سيستم جمع‌آوري و پردازش اطلاعات به شيوه خود ساخته را به انجام مي‌رساند، ليكن پايگاه اطلاعات داده هاي علمي وجود ندارد، و تا زماني كه چنين خلأيي حاكم باشد، نمي‌توان كار پژوهشي مستند به آمار و اطلاعات متقن به انجام رساند و کاربست پژوهش و دانايي را با هزينه کمتر و بهره بيشتر در کشور هدايت كرد . .
- كمك به استقرار مغزها و جلوگيري از مهاجرت نخبگان علمي
مهاجرت نخبگان عبارت است از: روند عزيمت افراد متخصص و آموزش ديده از يك كشور يا بخش اقتصادي به كشور يا بخش ديگر كه غالباً به منظور حقوق و مزاياي بهتر يا شرايط بهتر زندگي و کار علمي مؤثرتر صورت مي‌گيرد . . در نقش نيروهاي ممتاز در کشورهاي در حال توسعه براي راه اندازي موتورهاي رشد جامعه، بسيار حياتي است. نيروي انساني ممتاز با قرار گرفتن در خلأهاي انساني جامعه، مي تواند نقشهاي متفاوتي را که يک جامعه در حال توسعه از نيروي انساني خود مي طلبد، ايفا کند .
- ايجاد پايگاه نمايه سازي علم و فن بومي
نظام مسلط برساختار كلان كشور، به واسطه كپي برداري از برخي نظام‌هاي رايج جهان در سده‌‌هاي گذشته، برمبناي آموزش محوري طراحي شده است. نظام آموزش محور، تكليف دانشجو و استاد را از پيش تعيين و چارچوب‌ها و بروندادها را به گونه‌اي ترسيم كرده است كه دانشجو با برونداد نمره، استاد با برونداد تدريس گام بردارد و در نهايت خروجي نظام يك مدرك تحصيلي باشد، بنابراين ضرورت نمايه‌سازي در سيستم‌هاي آموزش محور، كمتر احساس
مي‌شود، ليكن در نظام‌هاي پژوهش محور و يا آموزش مبتني بر پژوهش به ويژه در عصر توسعه دانايي محور كه اساس آن پژوهش است، نمايه‌سازي علمي عاملي ضروري و اثرگذار در گسترش مرزهاي دانش، رفاه و سلامت جوامع تعيين مي‌شود، و اثر گذاري پژوهشي و تحقيق را از راه بهره مندي از توانايي هاي سيستم نمايه سازي مي توان فهميد. در كشور ما هنوز دسترسي به اطلاعاتي كه گويا و مبين ميزان اثرگذاري يافته هاي پژوهشي، اعم از کتاب، مقاله و ... باشد، امكانپذير نشده است .
زبان دوم ضرورت دهکده جهاني :
اين واقعيت كه هر بخشي از علم، زادگاه ويژه‌اي دارد كه مورد قبول عام و خاص است و در اين واقعيت که براي تسلط به هر علمي بايد زبان لازم براي دستيابي به سابقه آن را دانست، شکي و بحثي وجود ندارد. به عنوان مثال هر کسي در هر کجاي دنيا براي دستيابي به رمز و رموز و ويژگيهاي زبان و ادب فارسي و نيز دانش بومي کشور ما به ضرورت بايد به زبان فارسي مسلط باشد. در غير اينصورت نمي تواند در اين خصوص به پژوهش عميق بپردازد. بنابراين با توجه به اينکه به واسطه پيشرفت علم و فناوري ارتباطات و تحقق انقلاب فناوري اطلاعات، دنيا به يک دهکده جهاني تبديل شده است. بنابراين اگر کسي بخواهد در يک رشته و يا شاخه علمي آموزش ببيند و به پژوهش
و تحقيق بپردازد تا به جامعيت علمي برسد، مي بايد بررسي كند که بيشترين سابقه علمي و مستندات علمي مربوط به رشته مورد نظر به چه زباني ثبت و درج شده است و سپس به فراگيري آن زبان بپردازد. با لحاظ مقدمه ياد شده مي توان اين گونه نتيجه گرفت که يکي از مهمترين ملزومات و ضرورتهاي پژوهش و تحقيق براي دانشمند و انديشمند شدن، تسلط به زبان علمي رشته مورد نظر است. بنابراين اگر نگاهي گذرا به آموزش زبان دوم در کشورهاي ديگر و همچنين کشور عزيزمان ايران داشته باشيم و عملکرد خويش را در اين رابطه با ديگران مقايسه كنيم مي‌توانيم به نقاط قوت و ضعف خويش به خوبي پي ببريم. يکي از دلايل موفقيت تحصيل در حوزه هاي علميه کشورمان جدي گرفتن مقوله تسلط به زبان مرتبط با آن رشته تحصيلي است، در حالي که در آموزش آکادميک در مقاطع مختلف در سطح آموزش عمومي و تحصيلات عاليه يادگيري زبان دوم به طور جدي مورد نظر نبوده است .
ادامه دارد...
موضوع: کارآفرینی و مدیریت کسب و کار -بخش اول
ارسال کننده مطلب: علی مشدیی
عنوان کامل مطلب: بهبود محیط کسب و کار در ایران: "پرواز بسوی قله های افتخار" - "ایران 1404"
مقدمه:
آینده یافتنی نیست، بلکه ساختنی است بنابر این آینده جایی نیست که به آنجا می رویم بلکه جایی است که آن را بوجود می آوریم .
بدیهی است آینده کماکان در حال ساختن است ، آینده امری است که جوامع می توانند آن را با اقدامات هدفمند خود طراحی کرده و شکل دهند .
جوامع برای آنکه عاقلانه عمل کنند ، بایستی نسبت به پیامد های اقدامات خود ، دیگران و واکنش های آنان و همچنین نسبت به نیروهایی که خارج از کنترل آنهاست ، آگاهی و شناخت کافی داشته باشند . این پیامد ها تنها در آینده ، خود را نشان می دهند .
بدین ترتیب جوامع نه تنها می کوشند امور در حال وقوع را بفهمند ، بلکه می کوشند اموری را که شاید اتفاق بیفتد یا بالقوه امکان وقوع دارد و یا تحت شرائط خاصی در آینده اتفاق خواهد افتاد ، نیز بشناسند . و در وقوع ، عدم وقوع و یا کیفیت وقوع آن تاثیر گذار باشند . جوامع می توانند با استفاده از این روش های شناخت ، موقعیت کنونی و آینده خود را تشخیص داده و حرکت رو به آینده را ساماندهی نمایند . و از بستر زمان و فضای فکری ، فرهنگی ، اجتماعی و علمی بهره جویند .
چشم انداز عبارتست از ارائه یک تصویر مطلوب و آرمان قابل دستیابی که منظر و دورنمایی در افق بلند مدت فراروی مدیریت جامعه قرار می دهد و دارای ویژگی های جامع نگری ، آینده نگری ، ارزش گرایی و واقع گرایی می باشد .
چشم انداز ملی ، دستیابی به منافع عمومی و اجرای قانون اساسی را مدنظر داشته و به دنبال ایجاد انگیزه برای همه ملت از پیر و جوان ، شهری و روستایی و اقشار و گروه های مختلف جامعه می باشد .
ایجاد فرهنگ عمومی و مثبت اندیشی با حفظ وحدت اجتماعی و یکپارچگی ملت از پیامد های آن می باشد .
چشم انداز ما بر اساس سه عامل کلیدی نیات استراتژیک – قابلیت ها و شایستگی های اصلی کشورمان و آرمان ها ، آرزوها ، نیازها و منابع جامعه تنظیم شده است .
لذا و بنا به همین ضرورت ها :
- رویکرد گذشته نگر و منفعلانه موجب تعالی ملت نمی گردد و نگاه به آینده و آینده نگری و داشتن توان خلاقیت بر ا ساس خلق آینده رویکرد جایگزین است .
- رهبری ، موتور محرک جامعه است و داشتن چشم انداز مبنای حرکتی نظام و مدیران می باشد .
- همه اقشار ملت می دانند به کجا خواهند رسید و این ایجاد انگیزه می کند .
- چشم انداز بیانگر حرکت جامعه با نگاه رو به جلو می باشد .
لذا از آنجایی که يکي از الزامات تحقق سند چشم انداز، بهبود فضاي کسب و کار کشور است . لازم است برحسب شاخص هاي تبیین کننده اين فضا که ، يک برنامه زمان بندي شده بهبود شاخص ها توسط نهادهاي ذيربط تنظيم شده و در دستور کار دستگاه هاي اجرايي قرار گيرد.
واژگان کلیدی : محیط کسب و کار - چشم انداز 1404 - افتخار آفرینی
متن سند نهایی چشم انداز بیست ساله جمهوری اسلامی ایران :
"چشم انداز جمهوری اسلامی ایران در افق 1404 هجری شمسی با اتکال به قدرت لایزال الهی و در پرتو ایمان و عزم ملی و کوشش برنامه ریزی شده و مدبرانه جمعی و در مسیر تحقق آرمانها و اصول قانون اساسی، در چشم انداز بیست ساله :
ایران کشوری است توسعه یافته با جایگاه اول اقتصادی، علمی و فناوری در سطح منطقه، با هویت اسلامی و انقلابی، الهام بخش در جهان اسلام و با تعامل سازنده و موثر در روابط بین‌الملل.
جامعه ایرانی در افق این چشم انداز چنین ویژگیهایی خواهد داشت:
توسعه یافته، متناسب با مقتضیات فرهنگی، جغرافیایی و تاریخی خود، و متکی بر اصول اخلاقی و ارزشهای اسلامی، ملی و انقلابی، با تاکید بر مردم سالاری دینی، عدالت اجتماعی، آزادیهای مشروع، حفظ کرامت و حقوق انسانها، و بهره مند از امنیت اجتماعی و قضایی.
برخوردار از دانش پیشرفته، توانا در تولید علم و فناوری، متکی بر سهم برتر منابع انسانی و سرمایه اجتماعی در تولید ملی.
امن، مستقل و مقتدر با سازمان دفاعی مبتنی بر بازدارندگی همه جانبه و پیوستگی مردم و حکومت.
برخوردار از سلامت، رفاه، امنیت غذایی، تامین اجتماعی، فرصتهای برابر، توزیع مناسب درآمد، نهاد مستحکم خانواده، به دور از فقر، فساد، تبعیض و بهره مند از محیط زیست مطلوب.
فعال، مسوولیت پذیر، ایثارگر، مومن، رضایت مند، برخوردار از وجدان کاری، انضباط، روحیه تعاون و سازگاری اجتماعی، متعهد به انقلاب و نظام اسلامی و شکوفایی ایران و مفتخر به ایرانی بودن.
دست یافته به جایگاه اول اقتصادی، علمی و فناوری در سطح منطقه آسیای جنوب غربی (شامل آسیای میانه، قفقاز، خاورمیانه و کشورهای همسایه) با تاکید بر جنبش نرم افزاری و تولید علم، رشد پرشتاب و مستمر اقتصادی، ارتقاء نسبی سطح درآمد سرانه و رسیدن به اشتغال کامل.
الهام بخش، فعال و موثر در جهان اسلام با تحکیم الگوی مردم سالاری دینی،توسعه کارآمد، جامعه اخلاقی، نواندیشی و پویایی فکر و اجتماعی، تاثیرگذار بر همگرایی اسلامی و منطقه‌ای بر اساس تعالیم اسلامی و اندیشه‌های امام خمینی (ره)
دارای تعامل سازنده و موثر با جهان براساس اصول عزت، حکمت و مصحلت.
ملاحظه: در تهیه، تدوین و تصویب برنامه‌های توسعه و بودجه‌های سالیانه، این نکته مورد توجه قرار گیرد که: شاخصه‌ای کمی کلان آنها از قبیل :
نرخ سرمایه‌گذاری، درآمد سرانه، تولید ناخالص ملی، نرخ اشتغال و تورم، کاهش فاصله درآمد میان دهک‌های بالا و پایین جامعه، رشد فرهنگ و آموزش و پژوهش و تواناییهای دفاعی و امنیتی، باید متناسب با سیاستهای توسعه و اهداف و الزامات چشم انداز، تنظیم و تعیین گردد و این سیاستها و هدفها به صورت کامل مراعات شود.
راهبردهای علمی تحقق چشم انداز ایران 1404 :
توجه به توليد علم :
از بسترهاي مهم توسعه و ارتقاي علمي ايران به ويژه در ابعاد بين المللي توجه به مقوله توليد علم و توسعه تحقيقات هدفمند در كشور است. در عصر كنوني توليد علم و تحرك علمي با رونق و پيشرفت فناوري كاملاً آميخته است و مي‌توان اذعان داشت كه توليد، بسط و ترويج علم تاثير چشمگير در تمام حوزه‌هاي اقتصادي،
اجتماعي و فرهنگي كشور دارد. خوشبختانه با اتخاذ سياستهايي مانند: راه‌اندازي دوره‌هاي تحصيلات تكميلي و پرورش نيروي انساني توسعه يافته، الزام شرط چاپ کتاب و يا مقاله در مجله‌هاي معتبر علمي براي دانش آموختگان مقاطع دكترا، حمايتها و سياستهاي تشويقي وزارت علوم، تحقيقات و فناوري و تدوين آيين نامه هاي ارتقاي اعضاي هيئت علمي برمبناي پژوهش محوري به ويژه توجه، اعتباردهي امتيازدهي به مقاله‌هاي پژوهشي اصيل بومي و بنيادي داراي يافته هاي پژوهشي و يا ارائه تفکر و نظريه هاي رشد علمی روندي فزاينده و خرسند كننده داشته است .
- توليد ثروت از دانش :
اكنون كه چرخ توليد علم و كشف دانش در كشور با آهنگي پيش رونده در حال حركت است، اين پرسش مطرح است كه اگر قرار باشد توليد علم داخلي از نظر فناوري مفيد واقع نشود، فايده احراز جايگاه نخست علمي در منطقه براي كشور چيست؟ تحقيقات بنيادي در يك جا مي‌بايد كاربردي شود و نيازهاي جامعه را مرتفع سازد و اين مقوله به بستر و سازوكار مناسب نياز دارد. سياستگذاران علمي كشور بايد با طراحي نظام جامع فناوري، تدابيري بينديشند تا توليد علم كشور به توليد فناوري منجر شود و كشور در اين مسير بتواند به دانش فني، اشتغال، ارزش افزوده، صنعت برتر و در يك كلام به ثروت برسد .
بي‌گمان توليد علم منجر به توليد فناوري مي شود؛ ولي بدون برنامه ريزي و سياستگذاري درست سرعت رسيدن به فناوري و صنعت برخاسته از علم داخل كشور مناسب نخواهد بود . .
راهكار حركت از توليد علم براي رسيدن به فناوري در كشورهاي ديگر تجربه شده است. الگوبرداري از كشورهاي پيشرفته و اصلاح آن براساس شرايط بومي كشور در اين روند، مي‌تواند راهنماي مناسبي باشد. خوشبختانه تاسيس مراكز رشد، پاركهاي علم و فناوري ، مراكز كارآفريني دانشگاهها، از اقدامات قابل تحسين وزارت علوم، تحقيقات و فناوري است .
- عضويت در سازمانهاي جهاني مالكيت‌هاي معنوي
همان گونه كه اشاره شد براي تبديل علم به فناوري مي‌بايد بسترها و سازوكارهاي گوناگوني را به كار بست. شاخص توليد علم، نشر مقاله و شاخص توليد فناوري، ابداع و يا اختراع نو در سطح بين المللي است.
افرادي که موفق به ثبت اختراع در بُعد بين المللي و يا ملي مي شوند در صورتي که بر اساس شاخصهاي مورد پذيرش ملي و بين المللي آن را به ثبت برسانند، مي‌توانند از ارتقاي مرتبه در حد چاپ مقاله يا کتاب برخوردار شوند. اين اقدام، انگيزه‌اي قوي براي دانشگاهيان براي حرکت به سمت بهره گيري از دانش در راستاي توليد فناوري خواهد بود.
- تقويت تعاملات علمي بين‌المللي
ضعف تعاملات و همكاريهاي علمي، آموزشي و پژوهشي نهادهاي علمي كشور، با نهادهاي علمي ساير كشورها در ابعاد منطقه‌اي و جهاني مانع توسعه و ارتقاي علمي در كشور مي‌شود. امروزه شركتهاي خارجي تامين کننده مواد و لوازم تحقيقاتي ، تأمين بسياري از نيازهاي اوليه پژوهشگران را تابع شرايط اجتماعي و سياسي يك كشور مي‌دانند و در اختيار محققان مي‌گذارند. اگر شرايط سياسي و اجتماعي مطلوب برقرار نباشد، حتي خريد تجهيزات و لوازم و امكانات و مواد از اين شركت‌ها را نمي‌توان با قيمت چندبرابر هم به انجام رساند. پس بايد بدون هيچ شك و شبهه‌اي بپذيريم كه يكي از اركان توليد علم، تحقق ايجاد فضاي مطلوب بين‌المللي است، حتي امروزه داوري و چاپ مقالات در نشريات معتبر بين‌المللي نيز تابع روابط و فضاي مطلوب بين‌المللي است كه در صورت نبود آن، چاپ مقاله در نشريات با ضريب تاثير (IF=Impact Factor) بالا كه معمولاً عامل استناد و ارجاع بيشتر به پژوهشگران مي‌شود، امكانپذير نيست.بنابراين مسئولان آموزش عالي كشور، مي‌بايد براي ايجاد فضاي مطلوب بين‌المللي، تلاش مضاعف داشته باشند يافته پژوهشي كه به صورت مقاله يا كتاب منتشر مي‌شود، زماني تاثيرگذارتر
است كه در سطح بين‌المللي منتشر شده ، خوانندگان بيشتري را به خود جلب كند و مورد نقد بين المللي قرار مي گيرد، در اين صورت است كه موجب گسترش مرزهاي دانش با شتاب بيشتري شده، پژوهشگر ملي وجهه بين المللي پيدا مي‌كند و مي‌تواند در جذب دانشمندان بين المللي توفيق داشته باشد.
- لزوم دسترسي به اطلاعات علمي
در ايران، اطلاعات علمي در دستگاه هاي سازمان هاي دولتي پراكنده است و هر دستگاهي سيستم جمع‌آوري و پردازش اطلاعات به شيوه خود ساخته را به انجام مي‌رساند، ليكن پايگاه اطلاعات داده هاي علمي وجود ندارد، و تا زماني كه چنين خلأيي حاكم باشد، نمي‌توان كار پژوهشي مستند به آمار و اطلاعات متقن به انجام رساند و کاربست پژوهش و دانايي را با هزينه کمتر و بهره بيشتر در کشور هدايت كرد . .
- كمك به استقرار مغزها و جلوگيري از مهاجرت نخبگان علمي
مهاجرت نخبگان عبارت است از: روند عزيمت افراد متخصص و آموزش ديده از يك كشور يا بخش اقتصادي به كشور يا بخش ديگر كه غالباً به منظور حقوق و مزاياي بهتر يا شرايط بهتر زندگي و کار علمي مؤثرتر صورت مي‌گيرد . . در نقش نيروهاي ممتاز در کشورهاي در حال توسعه براي راه اندازي موتورهاي رشد جامعه، بسيار حياتي است. نيروي انساني ممتاز با قرار گرفتن در خلأهاي انساني جامعه، مي تواند نقشهاي متفاوتي را که يک جامعه در حال توسعه از نيروي انساني خود مي طلبد، ايفا کند .
- ايجاد پايگاه نمايه سازي علم و فن بومي
نظام مسلط برساختار كلان كشور، به واسطه كپي برداري از برخي نظام‌هاي رايج جهان در سده‌‌هاي گذشته، برمبناي آموزش محوري طراحي شده است. نظام آموزش محور، تكليف دانشجو و استاد را از پيش تعيين و چارچوب‌ها و بروندادها را به گونه‌اي ترسيم كرده است كه دانشجو با برونداد نمره، استاد با برونداد تدريس گام بردارد و در نهايت خروجي نظام يك مدرك تحصيلي باشد، بنابراين ضرورت نمايه‌سازي در سيستم‌هاي آموزش محور، كمتر احساس
مي‌شود، ليكن در نظام‌هاي پژوهش محور و يا آموزش مبتني بر پژوهش به ويژه در عصر توسعه دانايي محور كه اساس آن پژوهش است، نمايه‌سازي علمي عاملي ضروري و اثرگذار در گسترش مرزهاي دانش، رفاه و سلامت جوامع تعيين مي‌شود، و اثر گذاري پژوهشي و تحقيق را از راه بهره مندي از توانايي هاي سيستم نمايه سازي مي توان فهميد. در كشور ما هنوز دسترسي به اطلاعاتي كه گويا و مبين ميزان اثرگذاري يافته هاي پژوهشي، اعم از کتاب، مقاله و ... باشد، امكانپذير نشده است .
زبان دوم ضرورت دهکده جهاني :
اين واقعيت كه هر بخشي از علم، زادگاه ويژه‌اي دارد كه مورد قبول عام و خاص است و در اين واقعيت که براي تسلط به هر علمي بايد زبان لازم براي دستيابي به سابقه آن را دانست، شکي و بحثي وجود ندارد. به عنوان مثال هر کسي در هر کجاي دنيا براي دستيابي به رمز و رموز و ويژگيهاي زبان و ادب فارسي و نيز دانش بومي کشور ما به ضرورت بايد به زبان فارسي مسلط باشد. در غير اينصورت نمي تواند در اين خصوص به پژوهش عميق بپردازد. بنابراين با توجه به اينکه به واسطه پيشرفت علم و فناوري ارتباطات و تحقق انقلاب فناوري اطلاعات، دنيا به يک دهکده جهاني تبديل شده است. بنابراين اگر کسي بخواهد در يک رشته و يا شاخه علمي آموزش ببيند و به پژوهش
و تحقيق بپردازد تا به جامعيت علمي برسد، مي بايد بررسي كند که بيشترين سابقه علمي و مستندات علمي مربوط به رشته مورد نظر به چه زباني ثبت و درج شده است و سپس به فراگيري آن زبان بپردازد. با لحاظ مقدمه ياد شده مي توان اين گونه نتيجه گرفت که يکي از مهمترين ملزومات و ضرورتهاي پژوهش و تحقيق براي دانشمند و انديشمند شدن، تسلط به زبان علمي رشته مورد نظر است. بنابراين اگر نگاهي گذرا به آموزش زبان دوم در کشورهاي ديگر و همچنين کشور عزيزمان ايران داشته باشيم و عملکرد خويش را در اين رابطه با ديگران مقايسه كنيم مي‌توانيم به نقاط قوت و ضعف خويش به خوبي پي ببريم. يکي از دلايل موفقيت تحصيل در حوزه هاي علميه کشورمان جدي گرفتن مقوله تسلط به زبان مرتبط با آن رشته تحصيلي است، در حالي که در آموزش آکادميک در مقاطع مختلف در سطح آموزش عمومي و تحصيلات عاليه يادگيري زبان دوم به طور جدي مورد نظر نبوده است .
ادامه دارد...