كلاس روشهاي اندازه گيري ابعادي و هندسي

raminbabak

اخراجی موقت
منبع: http://njavan.com/forum

فهرست مطالب

q مقدمه
مفاهيم اندازه گيري ابعادي (مترولوژي ابعادی)
عبارات و اصطلاحات در اندازه گيري
q اندازه گيري طولي (خطي)
كوليس
ميكرومتر
ارتفاع سنج
ساعت اندازه گيري
گيج بلاك
q اندازه گيري زاويه
زاويه سنج
گيج بلوك زاويه
تراز
اندازه گيري مخروط توسط ساچمه
q گيجهاي حدي
گيج برو نرو
q اندازه گيري رزوه
ميكرومتر رزوه
رزوه داخلی
گيج رزوه
q اندازه گيري چرخدنده و هزارخاري
q اندازه گيري نوري (اپتيك)
تختي سنجي
طول سنجي
q اندازه گيري پروفيل سطح
زبري سطح و موج
q اندازه گيري تلرانسهاي هندسي
راستي
تختي
گردي
استوانه اي
مبناها
زاويه اي
توازي
تعامد
موقعيت
هم محوري و هم مركزي
تقارن
لنگي ساده
لنگي كل
پروفيل خط
پروفيل سطح
 

raminbabak

اخراجی موقت
منبع:http://njavan.com/forum

مفاهيم اندازه گيري ابعادي
مترولوژی علم اندازه گیری است و اندازه گیری زبان این علم است
با استفاده از این زبان میتوان ارتباط موارد زیر را برقرار نمود:
m مقدار
m کمیت
m موقعیت
m زمان
سه دلیل نیاز به اندازه گیری:
m برای ساختن چیزهاییکه طراحی شده نیاز به اندازه گیری است
m برای کنترل روش ساخت محصول نیاز به اندازه گیری است
m برای توضیحات علمی نیاز به اندازه گیری است
بدون اندازه گیری امکان اینکه بتوان اطلاعات واضحی را ارایه نمود وجود ندارد

کاربرد اندازه گیری
m اندازه گیری به منظور ساخت قطعات
o در سال 1750 : آقای ویلکینسون توانست سیلندر موتور بخار به قطر 145 mm را با تلرانس 1.6 mm سوراخ کند که باعث شد رویای موتور بخار به واقعیت پیوست
m اندازه گیری به منظور کنترل ساخت
o بخشی از واحد تولیدی بعنوان واحد بازرسی وظیفه کنترل تولید را بعهده دارد
o در TQM این وظیفه بعهده اپراتور تولید میباشد
m اندازه گیری به منظور پیشرفت
o پیشرفت بشر با افزایش توانایی او در اندازه گیری سرعت بیشتری پیدا میکند
o در حقیقت میکرومتر برای استفاده در ستاره شناسی اختراع شد نه در کارگاه
اگر اندازه گیری در کارهای تحقیقاتی یا تولید انبوه دقت کافی نداشته باشد باعث نامعتبر شدن تحقیقات و نامطلوب بودن تولید میشود

q انظباط اندازه گیری
درستی یک اندازه گیری هرگز نمیتواند به اندازه استاندارد موجود باشد
برای کنترل درستی؛ از کالیبراسیون (مقایسه با استاندارد بالاتر) استفاده میشود
برای کنترل دقت از قابلیت تکرار پذیری استفاده میشود
وقتیکه خط اندازه گیری؛ استاندارد اندازه گیری و محور دستگاه اندازه گیری همگی در یک راستا باشد؛ کمتریت خطای موقعیت دهی رخ میدهد (Abbe error )
هواپيماي بوئينگ 747 داراي 6 ميليون قطعه است اگر هرقطعه داراي 28 فيچر باشد؛ جمعا 150 ميليون اندازه گيري نياز دارد
این تصویر کوچکتر شده است. برای مشاهده با سایز اصلی روی این نوار کلیک کنید. سایز تصویر اصلی 833x473
 

raminbabak

اخراجی موقت
منبع: http://njavan.com/forum

عبارات و اصطلاحات در اندازه گيري

این تصویر کوچکتر شده است. برای مشاهده با سایز اصلی روی این نوار کلیک کنید. سایز تصویر اصلی 756x517

q تعيين فاصله ماه از كره زمين:
در سال 1970 فضانورد آپالو يك رفلكتور آينه اي در سطح كره ماه قرارداد . يك پالس نور از زمين به ماه فرستاده شد و انعكاس آن دريافت شد
زمان رفت و برگشت نور اندازه گيري شد و با ضربدر سرعت نور متوسط مسافت يعني 384.4 ميليون متر با دقت 2 تا 3 سانتيمتر محاسبه گرديد
q مرجع عبارات و اصطلاحات اندازه گیری
International Vocabulary of Basic and General Terms in Metrology
ISIRI 4723
دستگاه يكاها(ي اندازه گيري) System of units
مجموعه يي از يكاهاي پايه، به همراه يكاهاي فرعي، كه مطابق با قواعد معين براي يك دستگاه كميتهاي معين تعريف مي شود
q دستگاههاي بين المللي SI
q دستگاه انگليسي
q دستگاه گاوسي (كاربرد آن در بسياري از متون فيزيك مي باشد)
q فاکتورهای مقایسه دو سیستم متریک و اینچی
فاکتور مترولوژیکی؛ که عمل اندازه گیری نتایج قابل استفاده ای بدهد
فاکتور محاسباتی؛ که اعمال ریاضی براحتی قابل انجام باشد
فاکتور ارتباطی؛ که برای درک دیگران در اندازه گیری آسان تر باشد
اندازه گیری فاصله عظیم بین ستاره ها یا فاصله اندک بین اتمها برای دانشمندان در سیستم متریک آسانتر است ولی هنوز هم از ”اسب بخار“ استفاده میشود
q يكاي پايه(ي اندازه گيري)Base unit
يكاي اندازه گيري كميت پايه در يك دستگاه كميتهاي معين.

در حال حاضر SIبر اساس هفت يكاي پايه ي زير است.
این تصویر کوچکتر شده است. برای مشاهده با سایز اصلی روی این نوار کلیک کنید. سایز تصویر اصلی 826x320

q يكاي فرعي (اندازه گيري) Derived unit
يكاي اندازه گيري كميت فرعي در يك دستگاه كميتهاي معين.

این تصویر کوچکتر شده است. برای مشاهده با سایز اصلی روی این نوار کلیک کنید. سایز تصویر اصلی 839x414

q مقدار (- كميت) Value (of quantity)
بزرگي يك كميت ويژه كه عموما بر حسب يكاي اندازه گيري كه در عددي ضرب شده است بيان مي شود.
مثال: طول يك ميله: 5/34mيا 534cm و جرم يك جسم: 0/152kgيا 152g
مقدار نامي Nominal Value
مقدار تقريبي يا گرد شده ي مشخصه يك دستگاه اندازه گيري كه راهنمايي براي استفاده از آن به دست مي دهد.
مثال: نشانه گذاري شده روي يك مقاومت استاندارد
q مقدار واقعي True value
مقدار مطابق با تعريف يك كميت ويژه ي معين.
مقداري است مطابق با تعريف يك كميت ويژه معين كه كاملا مشخص است، بعبارت ديگر مقادير واقعي ، طبيعتي تعيين ناپذير دارند و با Xt نمايش داده ميشود.
q مقدار مرجع Reference Value
مجموعه ي منظمي از مقادير پيوسته يا گسسته كه بنا به قرارداد، به عنوان مرجع تعريف مي شود.
با Xr نمايش داده ميشود ، بعبارت ديگر اندازه مرجع (Master value or Reference value) توسط يك دستگاه اندازهگيري دقيقتر با متوسط چندين بار اندازهگيري محاسبه شود.
q اندازه گيري Measurement
مجموعه عملياتي به منظور تعيين مقدار يك كميت.
q اندازه شناسي Metrology
علم اندازه گيري.
q اصول اندازه گيري Principle of measurement
پايه ي علمي هر اندازه گيري.
اثر ترموالكتريك كه براي اندازه گيري دما به كار مي رود;
اثر جوزفسون كه براي اندازه گيري اختلاف پتانسيل الكتريكي به كار مي رود;
اثر دوپلر كه براي اندازه گيري سرعت به كار مي رود;
q روش اندازه گيري Method of measurement
عملياتي پياپي با ترتيب منطقي براي انجام اندازه گيري ها كه به صورتي كلي شرح داده مي شود.
m روش جايگزيني یا مقایسه ای (قطعه؛ وسیله اندازه گیری و استاندارد)
کمپراتور؛ وزن كردن با ترازو ديجيتالي (لودسل)؛ ساعت اندازه گیری بر پايه اين روش ساخته شده است
m روش تفاضليیا جابجایی(هر سمت جسم جداگانه از طريق اختلاف سنجي اندازه گيري ميشود) - (قطعه و استاندارد)
خط کش؛ كوليس؛ ميكرومتر؛ گيج دهانه اژدر؛ وزن كردن با ترازو معمولي (عقربه اي) بر پايه اين روش ساخته شده است
m روش صفر (يك طرف را با زمين گراند ميكند و نسبت به صفر مطلق مقايسه ميشود)
در تجهيزات الكترونيكي كاربرد دارد
q روند اندازه گيري measurement Procedure of
مجموعه عملياتي كه براي انجام اندازه گيري ويژه، مطابق با روش معين، به طور مشخص شرح داده مي شود.
مثال: روند اندازه گيري معمولا در مدركي ثبت مي شود كه گاه به همين مدرك "روند اندازه گيري" (يا روش اندازه گيري) مي گويند و معمولا از جزئيات كافي برخوردار است تا كاربر بتواند بدون نياز به اطلاعات ديگر اندازه گيري را انجام دهد.
q درستي اندازه گيري Accuracy of measurement
نزديكي توافقي ميان نتيجه ي اندازه گيري و مقدار واقعي اندازه ده.
يادآوري : "درستي" مفهومي كيفي است. واژه ي "دقت" نبايد به جاي "درستي" به كار رود.
گرايش اندازه گيريBias of measurement
نزديكي ميان نتيجه ي اندازه گيري و مقدار مرجع.



q تكرارپذيري Repeatability
نزديكي توافقي ميان نتايج اندازه گيري هاي پياپي كه تحت شرايط يكسان اندازه گيري روي اندازه ده انجام مي شود.
شرايط تكرارپذيري يعني:
m همان روند اندازه گيري
m همان ناظر(اپراتور)
m همان دستگاه اندازه گيري
m همان شرايط به كارگيري
m همان محل
m تكرار در يك فاصله ي زماني كوتاه

q تجديدپذيري Reproducibility
نزديكي توافقي ميان نتايج اندازه گيريهايي كه تحت شرايط تغيير يافته اندازه گيري روي همان اندازه ده انجام مي شود.شرايط تغيير يافته ممكن است شامل موارد زير باشد:
m روند اندازه گيري
m ناظر (اپراتور)
m دستگاه اندازه گيري
m استاندارد مرجع
m محل
m شرايط به كارگيري
m زمان





q عدم قطعيت اندازه گيري Uncertainty of measurement
پارامترهاي مربوط به نتيجه ي اندازه گيري مقاديري را مشخص مي كند كه مي توان به طور منطقي به اندازه ده نسبت داد.
پارامتري است كه به نتيجه يك اندازهگيري نسبت داده ميشود و بر اساس آن پارامتر ، پراكندگي كه ميتوان به آن كميت نسبت داد، مشخص ميگردد.
عدم قطعيت اندازه گيري عموما از مؤلفه هاي زيادي تشكيل مي شود. برخي از اين مؤلفه ها را ممكن است از روي توزيع آماري نتايج يك سلسله اندازه گيري ارزيابي كرده با انحراف معيار تجربي مشخص نمود. مؤلفه هاي ديگر، كه آنها را نيز مي توان با انحراف معيار مشخص كرد، از روي توزيع هاي احتمالي مفروض كه مبتني بر تجربه يا اطلاعات ديگر است ارزيابي مي شوند.
q خطا(ي اندازه گيري) Error (of measurement)
نتيجه اندازه گيري منهاي مقدار واقعي اندازه ده.
انحراف Deviation
مقدار به دست آمده منهاي مقدار مرجع آن
این تصویر کوچکتر شده است. برای مشاهده با سایز اصلی روی این نوار کلیک کنید. سایز تصویر اصلی 842x486
 

raminbabak

اخراجی موقت
منبع: http://njavan.com/forum

عبارات و اصطلاحات در اندازه گيري
q خطاي تصادفي (نامعين)Random Error
نتيجه اندازه گيري منهاي ميانگين نتايجي كه از انجام تعداد نامحدودي اندازه گيري يك اندازه ده در شرايط تكرارپذير به دست مي آيد.
خطاي تصادفي خودبخود بصورت تغيير نتايج اندازه‌گيريهاي متوالي يك كميت مشاهده مي‌شود و ناشي ازپديده‌هاي آماري است .
اين خطا هميشه در سوي معيني صورت نميگيرد و گاه مثبت و گاه منفي است.
خطاي تصادفي برابر است با خطاي كل منهاي خطاي سيستماتيك.
q خطاي سيستماتيك (معين)Systematic Error
ميانگين نتايج حاصل از انجام تعداد نامحدودي اندازه گيري يك اندازه ده در شرايط تكرارپذير منهاي مقدار واقعي آن اندازه ده.
خطاي سيستماتيك معمولا قابل تصحيح است و شامل : خطاي ذاتي تجهيزات ، خطاي مرجع ، خطاي قرائت ، خطاي شرايط محيطي و ... ميباشد.
خطاي سيستماتيك و عوامل آن نيز همانند مقدار واقعي نميتوان به طور كامل شناخت.
q گستره نامي Nominal Range
گسترهي نشان دهي دستگاه اندازه گيري كه با تنظيم ويژه ي كنترلهاي آن قابل حصول است.
مثال، گستره ي نامي 0Vتا 100Vبه صورت 100Vبيان مي شود.
پهنه Span
قدر مطلق تفاضل دو حد گستره ي نامي
مثال: براي گستره ي نامي -10Vتا +10V، پهنه 20Vاست.
q گستره ي اندازه گيري Measuring Range
مجموعه ي مقاديري از اندازه ده كه انتظار مي رود خطاي دستگاه اندازه گيري براي اين مجموعه در محدوده ي از پيش شده قرار گيرد
شرايط حدي Limiting Conditions
شرايطي مرزي كه لازم است دستگاه اندازه گيري بدون خراب شدن يا تنزل يافتن مشخصه هاي اندازه شناختي معين هنگام كار تحت شرايط كاركرد اسمي خود تحمل كند
q حساسيت Sensitivity
نسبت تغييرات پاسخ دستگاه اندازه گيري به تغييرات متناظر در عامل تحريك.
(آستانه ي تشخيص دهي Discrimination (
بزرگترين تغيير آهسته و يك نواي عامل تحريك كه تغييري آشكار شدني در پاسخ دستگاه اندازه گيري ايجاد نمي كند.
يادآوري: آستانه ي تشخيص دهي ممكن است مثلا به اصطكاك بستگي داشته باشد


این تصویر کوچکتر شده است. برای مشاهده با سایز اصلی روی این نوار کلیک کنید. سایز تصویر اصلی 658x333

q باند مرده (پهنك سكوت)Dead band
بيش ترين فاصله يي كه مي توان عامل تحرك را در دو جهت تغيير داد بي آن كه تغييري در پاسخ دستگاه اندازه گيري حاصل شود.



q پايداري Stability
توانايي دستگاه اندازه گيري در ثابت نگه داشتن مشخصه هاي اندازه شناختي خود نسبت به زمان

q رانش Drift
تغيير آهسته ي مشخصه ي اندازه شناختي دستگاه اندازه گيري.
قابليت رديابي Traceability
قابليت ارتباط دادن مقدار يك استاندارد يا نتيجه ي يك اندازه گيري با مرجع هاي ملي يا بين المللي از طريق زنجيره ي پيوسته ي مقايسه ها كه همگي عدم قطعيتي معين دارند.
يادآوري: زنجيره ي ناگسسته ي مقايسه ها را زنجيره ي رديابي گويند.


q روشهای انتخاب دستگاه اندازه گیری


روش ریزنمایی Resolution


ریزنمایی دستگاه اندازه گیری ≤ (0.1)Tol.


يعني ريزنمايي دستگاه اندازه گيري بايد بتواند تلرانس را به 10 قسمت تقسيم نمايد



روش عدم قطعیت Uncertainty


عدم قطعیت اندازه گیری ≤ (0.1 – 0.2)Tol.


توسط اين روش هيچ قطعه سالمي رد نميشود و هيچ قطعه معيوبي قبول نميشود


q عدم قطعيت چيست
عدم قطعيت يك عامل همراه با نتيجه اندازه گيري است كه محدوده مقاديري را معين ميكند كه نتيجه اندازه گيري ميتواند داشته باشد و مقدار آن نشاندهنده سطح اطميناني است كه مقدار واقعي مورد اندازه گيري شده در محدوده تعيين شده قرار ميگيرد
q عدم قطعيت چرا مهم است
عدم قطعيت نمود كمي كيفيت نتيجه اندازه گيري است. يعني “ تا چه حد نتيجه اندازه گيري نشاندهنده مقدار واقعی مورد اندازه گيري شده است
عدم قطعيت بصورت ± يك مقدار يعني فاصله اي در اطراف نتيجه اندازه گيري بيان ميگردد
عدم قطعيت يك جزء غير قابل اجتناب در اندازه گيري است و زماني بسيار مهم ميشود كه نتايج اندازه گيري نزديك حدود مشخصه باشد
 

raminbabak

اخراجی موقت
اندازه گيري طولي

qکولیس
سال 1780 آقای Brown کارخانه Brown & Sharp را تاسیس نمود و کولیس ورنیه را ساخت

qکولیس ورنیه 0.02mm (0.001”)
در سیستم متریک 1mm به 50 قسمت تقسیم شده است؛ بنابراین هر ریزنمایی برابر با 0.02mm میباشد.
درسیستم اینچی 0.05inch به 50 قسمت تقسیم شده است؛ بنابراین هر ریزنمایی برابر با 0.001inch میباشد
qمثال:
خط صفر ورنیه روی 146mm میباشد و خط 0.68mm ورنیه روبروی خط کش قرار گرفته؛ بنابراین اندازه برابر با 146.68mm است
خط صفر ورنیه روی 5.750” میباشد و خط 0.025” ورنیه روبروی خط کش قرار گرفته؛ بنابراین اندازه برابر با 5.775” است
این تصویر کوچکتر شده است. برای مشاهده با سایز اصلی روی این نوار کلیک کنید. سایز تصویر اصلی 841x489

qمزایای کولیس
خط کش؛ پرگار داخل سنج و خارج سنج را در یک وسیله ترکیب میکند
تماس مثبت بین نقاط مبنا و اندازه گیری شونده بوجود می آورد
دارای قفل برای ثبت اندازه هاست
qمعایب کولیس
تنظیمی برای سایش آن وجود ندارد
خطای آب دارد
محدودیت اندازه گیری دارد (فاصله بین لبه داخلی با لبه خارجی)

qانواع کولیس
کولیس ورنیه ای؛ ساعتی و دیجیتالی
کولیس عمق سنج
کولیس پایه دار
کولیس ضخامت سنج


این تصویر کوچکتر شده است. برای مشاهده با سایز اصلی روی این نوار کلیک کنید. سایز تصویر اصلی 642x404

 

raminbabak

اخراجی موقت
میکرومتر
سال 1772 میکرومتر جیمز وات با دقت 0.01inch اختراع گردید
این تصویر کوچکتر شده است. برای مشاهده با سایز اصلی روی این نوار کلیک کنید. سایز تصویر اصلی 792x410

میکرومتر 0.01mm : گام رزوه 0.5mm یعنی درجه بندی sleeve برابر با 0.5mm است و محیط thimble به 50 قسمت مساوی تقسیم شده است. بنابراین ریزنمایی آن 0.01mm میباشد

میکرومتر 0.002mm : همان مشخصات میکرومتر 0.01mm با این تفاوت که روی محیط sleeve؛ 0.01mm به 5 قسمت مساوی تقسیم شده است. بنابراین ریزنمایی آن 0.002mm میباشد

میکرومتر 0.001mm : همان مشخصات میکرومتر 0.002mm با این تفاوت که روی محیط sleeve؛ 0.01mm به 10 قسمت مساوی تقسیم شده است. بنابراین ریزنمایی آن 0.001mm میباشد

qمزایای میکرومتر
صحیح تر از خط کش
دقت بیشتر نسبت به کولیس
عدم خطای آب
دارای تنظیم سایش
qمعایب میکرومتر
گستره کوتاه اندازه گیری
محدودیت اندازه گیری دارد (دستگاه تک منظوره)
این تصویر کوچکتر شده است. برای مشاهده با سایز اصلی روی این نوار کلیک کنید. سایز تصویر اصلی 652x406

qانواع میکرومتر
میکرومتر ورنیه ای؛ ساعتی و دیجیتالی
میکرومتر سه فک داخل سنج
میکرومتر ضخامت سنج
میکرومتر عمق سنج
میکرومتر دنده

این تصویر کوچکتر شده است. برای مشاهده با سایز اصلی روی این نوار کلیک کنید. سایز تصویر اصلی 655x410


qارتفاع سنج
ارتفاع سنجهای الکترونیکی بسیار دقیق هستند و اندازه گیری را راحت تر میکند

qمزایای ارتفاع سنج
دقت بیشتر نسبت به کولیس
اندازه گیری راحت تر
عدم سایش پراب
qمعایب ارتفاع سنج
خطای آب دارد
افزایش خطا در ارتفاع بزرگتر
ناپایداری ذاتی ارتفاع سنج بواسطه ارتعاش آن
محدودیت اندازه گیری دارد
 

raminbabak

اخراجی موقت
qساعت اندازه گیری
نقش بزرگنمایی
mبزرگنمایی خط کش فولادی یک است (نسبت اهرم بندی یک است)
mبرای دقت بیشتر در اندازه گیری نیاز به بزرگنمایی است (نسبتهای متفاوت در اهرم بندی)
انواع بزرگنمایی
mبزرگنمایی ظاهری (Magnification) : بزرگنمایی توسط عدسیها و سیستم اپتیک
mبزرگنمایی ابزاری (Amplification) : بزرگنمایی توسط سیستم مکانیکی؛ الکترونیکی و نیوماتیکی
oاضافه کردن ورنیه به خط کش (کولیس و میکرومتر)
oچرخدنده های داخل ساعت اندازه گیری
oپل وتستون در بزرگنمایی الکتریکی
oتوسط ژیگلور (نازل) در بزرگنمایی نیوماتیکی

این تصویر کوچکتر شده است. برای مشاهده با سایز اصلی روی این نوار کلیک کنید. سایز تصویر اصلی 841x346



qویژگی خط کش؛ کولیس؛ میکرومتر
وسیله اندازه گیری و استانداردش یکی میباشد و استاندارد بخشی از وسیله اندازه گیری میباشد
mوقتیکه وسیله اندازه گیری و استاندارد یکی باشد؛ تغییرات یکی از آنها باعث تغییر در دیگری میشود

qویژگی ساعت اندازه گیری
وسیله اندازه گیری و استاندارد از یکدیگر جدا هستند و یکی نمیباشد
mوقتیکه وسیله اندازه گیری از استاندارد جدا میشود؛ نه تنها میتوان تلرانسهای ابعادی را اندازه گیری نمود بلکه میتوان تلرانسهای هندسی را نیز کنترل نمود


qمشخصه مترولوژیکی
ساعت اندازه گیری دارای نقطه رفرنس (Reference point) نیست
mتوسط ساعت نمیتوان طول یک قطعه را اندازه گرفت بلکه با صفر کردن آن روی یک استاندارد؛ مقدار انحراف طول قطعه نسبت به استاندارد را بدست می آورد
mساعت اندازه گیری بر پایه روش جايگزيني یا مقایسه ایعمل میکند

اما خط کش؛ کولیس؛ میکرومتر دارای نقطه رفرنس میباشد
mخط کش؛ کولیس؛ میکرومتر بر پایه روش تفاضلي یا جابجایی عمل میکند

qانواع ساعت اندازه گیری
نشانگر تست (Test indicator)
نشانگر مدرج (Dial indicator)
کمپراتور (Comparator)

این تصویر کوچکتر شده است. برای مشاهده با سایز اصلی روی این نوار کلیک کنید. سایز تصویر اصلی 687x568


qحساسيت Sensitivity
نسبت تغييرات پاسخ دستگاه اندازه گيري به تغييرات متناظر در عامل تحريك.
حساسيت عبارتست از كمترين ورودي كه به ازاي آن تغيير قابل مشخصي در خروجي بوجود آيد.
qآستانه تشخيص دهي Discrimination
بزرگترين تغيير آهسته و يك نواي عامل تحريك كه تغييري آشكار شدني در پاسخ دستگاه اندازه گيري ايجاد نمي كند.
این تصویر کوچکتر شده است. برای مشاهده با سایز اصلی روی این نوار کلیک کنید. سایز تصویر اصلی 909x427

qتفكيك پذيري Resolution
كوچكترين اختلاف ميان نمايشهاي وسيله ي نمايشگر كه بتوان آنها را به طور معنادار از هم تميز داد.
بعبارت ديگر نسبت پهناي تقسيمات مقياس به پهناي عقربه نيز تفكيك پذيري گفته ميشود.
این تصویر کوچکتر شده است. برای مشاهده با سایز اصلی روی این نوار کلیک کنید. سایز تصویر اصلی 754x273

این تصویر کوچکتر شده است. برای مشاهده با سایز اصلی روی این نوار کلیک کنید. سایز تصویر اصلی 686x526

این تصویر کوچکتر شده است. برای مشاهده با سایز اصلی روی این نوار کلیک کنید. سایز تصویر اصلی 811x268

qخطاي كسينوسي و سينوسي در ساعت
خطاي كسينوسي حاصل از عدم هم محوري محور ساعت و محور قطعه ميباشد
خطاي سينوسي ناشي از تماس سطح پراب تخت با سطوح مسطح ميباشد





 

raminbabak

اخراجی موقت
qگيج بلوك
1890: كارل يوهانسون گيج بلوك را اختراع كرد؛ او درابتدا گيج بلوك دقيق 100mm را ساخت
1906: يوهانسون اولين مجموعه گيج بلوك را ساخت
qگريد گيج بلوك
گريد قديمي
گريد جديد
انحراف مجاز از طول اسمي
AA
00
±(0.05+0.001L) µm
A
0
±(0.10+0.002L) µm
B
1
±(0.20+0.004L) µm
C
2
±(0.40+0.008L) µm




اندازه گيري زاويه

qزاويه سنج
بابليها ازسيستم شصتي 60 به جاي سيستم ده دهي استفاده ميكردند آنها قطر دايره را به 120 واحد تقسيم كردند
درآن زمان عدد Л دقيقا عدد 3 تعريف شد بنابراين محيط دايره به 360 قسمت تقسيم شد
صدها سال بعد كشف شد بابليها اشتباه كرد بودند و محيط دايره بايد به 365 قسمت تقسيم شود

محيط دايره °360 يا Л2 راديان يا 400 گراد ميباشد
هر راديان معادل °57.3 يا حدودا همان °60 ميباشد
هر راديان معادل 63.7 گراد ميباشد

qزاويه سنج
ورنيه به 24 قسمت تقسيم شده است كه معادل 46 درجه صفحه نقاله ميباشد بنابراين ریزنمایی برابر با 1/12 درجه يا 5 دقيقه میباشد
این تصویر کوچکتر شده است. برای مشاهده با سایز اصلی روی این نوار کلیک کنید. سایز تصویر اصلی 809x378


این تصویر کوچکتر شده است. برای مشاهده با سایز اصلی روی این نوار کلیک کنید. سایز تصویر اصلی 902x537

این تصویر کوچکتر شده است. برای مشاهده با سایز اصلی روی این نوار کلیک کنید. سایز تصویر اصلی 841x244

qگيج بلوك زاويه
1939: آقاي تاملينسون تعداد گيج بلوكهاي لازم براي ايجاد بيشترين زوايا را تعيين نمود
با استفاده از 10 گيج بلوك ميتوان تمام تركيبهاي زوايا از °0 تا °180 را با مقدار افزايشي (ريزنمايي) 5 دقيقه توليد نمود
امروزه با استفاده از مجموعه 16 تايي ميتوان زواياي بين °0 تا °99 را با مقدار افزايشي (ريزنمايي) 1 ثانيه بدست آورد

این تصویر کوچکتر شده است. برای مشاهده با سایز اصلی روی این نوار کلیک کنید. سایز تصویر اصلی 796x516

این تصویر کوچکتر شده است. برای مشاهده با سایز اصلی روی این نوار کلیک کنید. سایز تصویر اصلی 796x378

qتراز
ترازها يكي از مفيدترين وسايل اندازه گيري زاويه ميباشد
دقت تراز معمولا برحسب ثانيه بيان ميشود
این تصویر کوچکتر شده است. برای مشاهده با سایز اصلی روی این نوار کلیک کنید. سایز تصویر اصلی 848x277


این تصویر کوچکتر شده است. برای مشاهده با سایز اصلی روی این نوار کلیک کنید. سایز تصویر اصلی 767x397

qاندازه گيري مخروط توسط ساچمه
ازتوابع مثلثاتي (تانژانت؛ سينوس و...)در اندازه گيري زاويه استفاده ميشود
معمولا از اين تابع براي اندازه گيري زاويه محور يك مخروط يا ضلع يك دم چلچله نسبت به يال آن استفاده ميشود
این تصویر کوچکتر شده است. برای مشاهده با سایز اصلی روی این نوار کلیک کنید. سایز تصویر اصلی 687x543
 

raminbabak

اخراجی موقت
گيج برو- نرو
اين گيجها وسيله اندازه گيري هستند كه از قبل روي اندازه خاصي (حد بالا و حد پايين) تنظيم يا ساخته شده است
این تصویر کوچکتر شده است. برای مشاهده با سایز اصلی روی این نوار کلیک کنید. سایز تصویر اصلی 848x482

این تصویر کوچکتر شده است. برای مشاهده با سایز اصلی روی این نوار کلیک کنید. سایز تصویر اصلی 851x516


اندازه گيري رزوه

qمیکرومتر رزوه
اين گيجها وسيله اندازه گيري هستند كه از قبل روي اندازه خاصي (حد بالا و حد پايين) تنظيم يا ساخته شده است
این تصویر کوچکتر شده است. برای مشاهده با سایز اصلی روی این نوار کلیک کنید. سایز تصویر اصلی 702x526
این تصویر کوچکتر شده است. برای مشاهده با سایز اصلی روی این نوار کلیک کنید. سایز تصویر اصلی 807x531

این تصویر کوچکتر شده است. برای مشاهده با سایز اصلی روی این نوار کلیک کنید. سایز تصویر اصلی 826x483

اندازه گيري اپتيك
این تصویر کوچکتر شده است. برای مشاهده با سایز اصلی روی این نوار کلیک کنید. سایز تصویر اصلی 683x523

 

raminbabak

اخراجی موقت
اندازه گيري تلرانسهاي هندسي

qاندازه گيري راستي در محور:
براي اندازه گيري اين تلرانس روش دستي وجود ندارد و فقط توسط فرم تستر امكان پذير است
روش Differential Measurement و FIM ≤ Tol.

qاندازه گيري راستي در سطح:
روش Jackscrew و FIM ≤ Tol.
روش Precision Straight edge

روش Two Block و FIM ≤ Tol.

qاندازه گيري تختي:
روش Jackscrew و FIM ≤ Tol.
روش Wobble Plate و FIM ≤ Tol.
روش Fixed Plane و FIM ≤ Tol.
روش Direct Contact و FIM ≤ Tol.
روش Optical Flat (براي تختي خيلي كوچك: 0.002 – 0.020 mm) و هر خط = 0.3µm
روش CMM (توسط روش LS خطاي تختي محاسبه ميشود)
روش تراز دوقلو

 

YADAN

عضو جدید
سلام
آقا جزوت عالی بود من خیلی حال کردم ولی چرا تلرانسهای هندسی نیمه کاره موند؟
 

Similar threads

بالا